Messerschmidt
WILDRIJK
WAAR MOET DAT
BEEST NAAR TOE?
Drogisterij
één vuurzee
Wieringermeer in den ban
van den strengen winter*
Ingezonden
moet behouden!
Donderdag 25 Januari 1940
Tweede blad
Om* Oost
.De droom van een jachtvlieger"
't Is geen plezier om veehouder
te zijn!
Op een reis naar Zuid-Banjoewangi ver
toefde de M.-redacteur van de Ind. Crt. op
de landkolonie Kesilir bij den Frieschen
boer, den heer Boonstra. De redacteur ver
telt:
Een Messerschmidt 109 wordt van
munitie voorzien.
voor het richten en schieten uitstekend. Ik
heb een groot aantal Britsche, jachtvliegtui
gen; Hawker Hurricane en Spit fire .gezien.
Maar ik zou steeds aan de Me 109 de voor
keur geven 7'
Het vliegtuig moet voortdurend
verjongd worden.
Tot zoover liet verslag van den Amerikaan,
dat bewijst dat de Messerschmidt wel dege
lijk uitstekende jachtvliegtuigen zijn. Op
merkelijk is nog, dat dit toestel bijna een
jaar eerder in dienst kon worden gesteld dan
de typen van dezelfde ontwikkeling in En
geland en Frankrijk. Eerst omstreeks medio
1938 werd de Hawker Hurricane in bet En-
gelsche dienstmateriaal opgenomen. Tot het
bouwen in serie van de Spitfirc kon men
eerst aan het einde van het jaar 1938 over
gaan. Fransche jachtvliegtuigen van het
type Morane Saulnier 403, resp. 406, kwanten
eveneens eerst in den zomer van 1938 lang
zaam bij de troepen. Ongetwijfeld hebben
de geallieerden sindsdien wel alles in het
werk gesteld om hun organisatorische!! ach
terstand in te halen, maar onder de leuze,
dat men met een luchtwapen nooit klaar is,
heeft men ook hier sindsdien niet stilgeze
ten. Inderdaad is het ook juist, dat, wan
neer het luchtwapen een scherp wapen wil
blijven, het steeds vernieuwd, steeds ver
jongd moet worden.
een verbod ingesteld van slachten van
voor de voortplanting geschikt vrouwelijk
rundvee. Een koe ntag dus alleen geslacht
worden, als zij b.v. oud is, kennelijk ste
riel of te ellendig om behoorlijke progeni-
tuur op te leveren. Dit moet iemand consta-
teeren en daarvoor dient de lange wande
ling naar het onderdistrictshoofd. Men heeft
er hier en daar dit op verzonnen, dat op
gezette tijden de beesten gekeurd worden
door den veearts, waarvoor ze op een be
paalde plaats bijeengebracht worden. De
beesten, die geslacht mogen wórden, krijgen
dan een brandmerk en mogen dan zonder
verdere toestemming (na betaling van de
slachtbelasting) worden geslacht. Ook deze
maatregel is echter niet afboende. Het
brengen naar de verzamelplaats voor de
keuring, vooral in afgelegen streken, is
vaak even bezwaarlijk en wie er met zijn
beest niet geweest is, moet toch later naar
de ondcrdistrictshoofdplaats.
Geen plezier om veehouder le
zijn.
Het behoeft wel geen betoog, dat in de
practijk de maatregel het tegengestelde ef
fect heeft van de bedoeling. Immers, het is
Zijn Chineesche vrouw was bezig in den
toko. Bij een kopje.koffie hoorden we aller
lei geschiedenissen, zijn bedrijf betreffend,
toen er een man voorbij kwam met een koe.
Waar moet dat beest naar toe'? vroegen we
onwillekeurig, denkend aan den heeten weg
door een schaduwloos land, waar verderop
geen water meer zou zijn te vinden.
En toen hoorden we een geschiedenis, wel
ke we eerst niet wilden geloóven, maar die
bevestiging \ond bij den 'mantri-politie, bij
wien we ons van de waarheid zjjn gaan
overtuigen.
We dragen haar op aan allen, die geroe
pen zijn te besturen.
De man met de koe wilde het beest la
ten slachten. Hij moest daarvoor eerst een
verklaring hebben, welke vijftig centen kost
en die wordt afgegeven door den petinggi
(dorpshoofd- Nu moet hij een slachtver-
gunning hebben. Die kost f 4.30 (waarde
van de koe tusschen de f 10 en f 16.)
Tot zoover is alles doodgewoon, al komt
ons de slachtbelasting hoog oor. De slacht-
vergunnjng wordt uitsluitend gegeven door
den assistent-wedono van Gambi'ran. Dat
is vijfentwintig kilometer verder.
Maar de vergunning wordt niet zoomaar
verstrekt. Het koetje, moet meekomen.
Gevolg:' een wandeling heen en weer van
vijftig kilometer met een koe, door een heet
en waterarm land. Daartoe is" een geleider
noodig en de karwei vordert een -paar da
gen. Het dier dient te eten onderweg. Het
moet drinken. De man kan ook niet buiten
voedsel.
Dit kweekt begrijpelijke onte\ redenheid.
maar bevordert bovendien de clandestiene
slacht, welke op haar beurt gezagsondermij
nend werkt.
Natuurlijk geldt dit niet alléén voor Ke
silir. Het zal zoo zijn in wijden boog oiu
Gambiran en velen zullen nog verder moe
ten op den lijdensweg met hun koe.
Er behoort een eind aan te komen en dat
zoo spoedig mogelijk. Dergelijke toestanden
hooren niet meer thuis in ons maatschap
pelijke leven.
Tot zoover de man van de Ind. Ct.
Het waarom
De N.R.Crt. voegt hier aan toe:
Ter verklaring diene, dat, als
zoovele maatregelen, ook deze inge
steld is in het belang van de bevol
king, maar ondertusschen in zijn ge
volgen tot een plaag is geworden.
De bedoeling is n.1. te waken tegen achter
uitgang van den veestapel. Daarvoor is
De slager had in de afgeloopen dagen een wel zeer zware rel», om zijn
klanten van „kluif en worst" te voorzien. Voor de zooveelate maal wordt hij
overvallen door een sneeuwbui en om het geval nog erger te maken, raakt
hij ook nog vast in een sneeuwbank.
op die manier geen plezier om veehouder te
zijn en wie er maar eenigszins buiten kan,
begint er niet aan. De bemoeienis van de
overheid in velerlei gedaante (bestuur, vee
artsen) met het vee der bevolking, voort
spruitende uit de beste bedoelingen, heeft in
den loop der jaren, vooral vroeger, al heel
wat overlast aan den veehouder bezorgd.
Het vee moest en zou talrijker en beter
worden, ook in streken waar een veestapel
van eenige beteekenis oeconomisch geen re
den, althans geen mogelijkheid van be
staan had. Daaraan waren dan verbonden
allerlei inspecties, onderzoekingen, tellingen,
keuringen, waarvoor't vee telkens naar dik
wijls afgelegen plaatsen moest worden ge
dreven.
Tenslotte is daar de slachtbelasting. die
zooals men ziet, wel zeer hoog is. Differen-
tieering naar de waarde van het beest is
technisch niet mogelijk en daardoor werkt
«leze belasting veelal zeer drukkend.
Alcohol vat vlam. Groote brand
in de hoofdstad.
Gistermiddag om kwart over een werd
het Willemsparkwegkwartier te Amster
dam opgeschrikt door de loeiende sirenes
van tal van brandweervoertuigen, die zich
.spoedden naar de Sophialaan, waar op de
hoek van de Saxen Weimarlaan een felle
brand was uitgebroken in de drogisterij van
den heer Huisingh. Toen de brandweer ar
riveerde, was het winkelpand één bulderen
de vuurzee. De twee groote etalageruiten
waren gesprongen, en de vlammen die vrij
spel hadden in de bij uitstek brandbare
voorraden, lekten tegen den gevel omhoog.
Ook een viertal ramen van de boven de
winkel gelegen woonverdieping waren door
de hitte gesprongen en zoo had het vuur
gemakkelijk toegang tot de aan de voorzijde
gelegen vertrekken. Dank zij het snelle in
grijpen van de brandweer konden hier de
vlammen spoedig worden gestuit, zoodat
deze verdieping, die bewoond wordt door de
iamilie Roehling betrekkelijk weinig brand
schade opliep. Wel kwamen de kamers vol
dikke rook te staan, welke alles zwart bla
kerde. Ook enkele ramen van de tweede
etage waren gebarsten, doch het vuur kon
ook hier worden gekeerd.
Verkoolde toonbanken.
De winkel is in enkele minuten tijd ge
heel uitgebrand. Alles werd grondig door
het vuur vernield. De verkoolde toonban
ken en winkelopstanden leverden een troos
teloozen aanblik op. De brand is in een
magazijntje achter de winkel ontstaan. De
zoon van den drogist die op dat moment
alleen in de zaak was, bevond zich achter
een trap aan de andere zijde van de win
kel, waar hij bezig was met het aftappen
van petroleum.
Plotseling hoorde hij een knal. Hij ren
de de winkel in en zag toen hoe de vlam
men reeds uit het magazijntje sloegen, ep
zich aan den winkelinhoud mededeelden.
Volgens zijn verklaring had daar
een petroleumkachel gebrand in de
nabijheid waarvan een flesch alco
hol had gestaan, welke vermoede
lijk door de warmteontwikkeling ge
sprongen is, waarna de wegvloei
ende inhoud vlam had gevat.
De heer H. Huisingh Jr. kon zich gemak
kelijk in veiligheid stellen, evenals zijn moe
der en zijn kinderen, die zich in de aangren
zende woning naast de winkel bevonden. De
ze woning is voor het vuur gespaard geble
ven.
Naar wij vernemen, was de drogist te
gen brandschade verzekerd.
De heer Huisingh had reeds eenige we
ken geleden het ongeluk dat een hem toe-
behoorend magazijn aan de Sloterkade door
brand werd vernield.
Verschillende autoriteiten sloegon het
blusschingswerk gade.
AMERIKAANSCHE VLIEGER GEEST
DRIFTIG OVER HET DUITSCHE
JACHTVLIEGTUIG.
[(Van onzen Berlijnschen correspondent.)
BERLIJN'.
Bij de luchtslagen boven de Oostfriesche
eilanden en Helgoland komt het steeds weer
tot krachtmetingen tusschen de Britsche
bommenwerpers van het type Bristol-Blen-
heim en de Duitsche jachtvliegtuigen van
.liet type Messerschmidt Me 109 en in den
Jaatsten tijd ook van het type Messcher-
schmidt Me 110. Over dit laatste type is, zoo
als bekend, een sensationeele woorden
strijd uitgebroken. De Britten beweren in
het bezit te zijn gekomen van de construc-
tie-teekeningen van deze machines, terwijl
de Duitschers verklaren, dat de Engel-
sche niededeeling op niets anders dan bluf
berust. Daarmede is echter de woordenstrijd,
die steeds onmiddellijk pleegt te beginnen,
zoodra een Bristól-Blenheim en een Mes
serschmidt weer eens met elkaar in botsing
zijn gekomen, nog niet ten einde. Want tel
kens na zoo'n gevecht beweren de Engel-
schen, dat nu weer eens gebleken is dat de
Britsche machines huizenhoog uitsteken bo
ven de Duitsche, terwijl de Duitsche bla
den op hetzelfde oogenblik uit het verloop
.van 't .gevecht precies de tegenovergestel
de conclusie meencn te kunnen trekken.
De waarheid in het midden?
De waarheid ligt bij een dergelijken woor
denstrijd meestal in het midden. Ongetwij
feld is de Britsche BristolBlenheim een
(bommenwerper van uitstekende practischc
kwaliteiten, maar anderzijds is ook de Duit
sche Messerschmidt een van de beste, zoo-
al niet hèt beste jachtvliegtuig van de we
reld. Vooral de Messerschmidt Me 109 over
de ervaringen, die met de Messchcrmidt
Me 110 zijn opgedaan, is nog weinig bekend
immers, deze machine heeft reeds vóór
den oorlog prestaties volbracht, die van zijn
hooge strijdwaarde getuigen. Deze machines,
de eerste van de moderne ontwikkelings
richting (laagdekker met intrekbaar lan-
dlngsstel), behaalden op de groote internati
onale luchtvaartwedstrijden te Zürich in
Augustus 1937 alle overwinningen. Een op
merkelijk buitenlandsch oordeel over de
Me 109 stamt uit liet jaar 193S, een oordeel,
dat te belangrijker is, wijl het uitgesproken
werd door een vlieger, die met de Me 109
zelfs een vlucht gemaakt had. In Juli 1938
bracht een van de bekendste Amerikaan-
sche vliegers, majoor Williams, een bezoek
aan Duitschland. Daar ontmoette hij zijn
ouden vriend Udet en bood dezen aan, zijn
nieuwe machine „Gulfhawk", die tot op dat
oogenblik nog door niemand anders dan
Williams zelf bestuurd was, eens te probee-
ren. Het was een aanbod, dat uit dien geest
van kameraadschap voortsproot, welke tus
schen vliegers bestaat en hen voor eenige
oogenblikken zelfs van den plicht der ge
heimhouding kan ontheffen.
Een enthousiast Amerikaansch
oordeel.
Udet had indertijd met een „Gulfhawk"
gevlogen en aarzelde daarom niet, de vriend
schappelijke geste van den Amerikaan te be
antwoorden. Hij bood Williams de Me 109
aan voor een half uur. Zoo ontstond het wel
uiiieke oordeel, dat Williams in de Ameri-
kaansche pers publiceerde: „Ik vloog heden
met de Messerschmidt Mc 109", aldus seinde
Williams op 13 Juli naar Amerika, „het
nieuwste jachtvliegtuig van het Duitsche
luchtwapen en ik ben buiten eenige Duit
sche vliegers de eenige, die met deze
schitterende machine gevlogen heeft. Ik ge
loof, dat mij deze toestemming gegeven
werd, omdat men gaarne de meening van
een neutraal vlieger wilde hooren. Mijn ge-
heele leven is gewijd geweest aan de ont
wikkeling van het jachtvliegtuig, waarbij
het machinegeweer op het vliegtuig inge
bouwd was en men slechts met het vlieg
tuig zelf kon richten. Ik ken de maximum
snelheid van de Messerschmidt Me 100,
maar ik wil het geheim niet prijs geven. Ik
moet echter zeggen, dat ik (ik houd de
Me 109 voor het snelste, in serie gebouwde
jachtvliegtuig ter wereld en gelijktijdig voor
het best manoeuvreerbare bij alle snelheden)
buitengewoon verrast was over zijn geringe
landingssnelheid. Inderdaad vormt deze ma
chine het beste compromis ten aanzien van
maximumsnelheid, manoeuvreerbaarheid en
landingssnelheid, dat ik ooit aanschouwd
heb. Ik vloog haar steil omhoog, maakte
loopings, bochten, en jaagde haar langs den
ganschen hemel. De Me 109 is de droom van
den jachtvlieger. Bovendien is het gezicht
IEDEREEN KAN DAARTOE
MEEWERKEN.
De aandachtige lezers zullen zich nog wel
het mooie artikel in deze courant herinneren
over de schoonheden van het bosch Wildrijk
in Zijpe, bij Sint Maartensvlotbrug, langs
den Belkmerweg, welk bosch door de Stich
ting „Het N'oordhollandsch Landschap"
indien mogelijk zal worden aangekocht
om als Natuurmonument te worden behou
den, om te voorkomen, dat het gerooid zal
worden.
De voorbereiding tot de uitvoering
van dit plan eischte veel tijd, want
velerlei moeilijkheden moesten wor
den overwonnen, maar thans is het
zoo ver dat getracht moet worden,
voldoende samenwerking te krijgen,
teneinde het benoodigde geld voor
den aankoop bijeen te brengen.
Deze aankoop is het eerste werk van ge
noemde Stichting en als zoodanig is het
een mooi begin en wanneer het mag slagen
een gunstig voorteeken voor het vele goede
wat in deze voor onze provincie is te doen.
Genoemde organisatie stelt zich ten doel,
om naast de Vereeniging tot behoud van
Natuurmonumenten in Nederland mooie
stukken Natuur, die dreigen verloren te
gaan. door aankoop of pacht, te behouden
tot verhooging van de schoonheid van het
landschap.
Het 17 H.A. groote bosch „Wildrijk" ver
dient als zoodanig aller steun, opdat het
door de Stichting kan worden aangekocht.
In ons weinig boschrijkc Noordelijk deel
van Noordhoiland is dit bosch wel iets zeer
bijzonders en daarom reeds de moeite waard,
behouden te worden.
Het is geen bosch van overweldigende
grootschheid maar het is een lief bosch,
dat voor elke natuurliefhebber aantrekke
lijk is. Ik hoop dat velen dit met mij zoo
zullen aanvoelen en bereid zijn dit plan
Een kijkje in een der fraaie lanen van
„Wildrijk".
finantieel te steunen, wat mogelijk is door
het schenken van giften groot of klein,
al naar men er voor overheeft en kan mis
sen of door deel te nemen in de obligatic-
leening, tegen een rente van 2% procent uit
te geven in obligaties van honderd gulden.
Ik hoop op velr medewerking, omdat ik
weet dat velen voelen voor het behoud van
deze en dergelijke mooie stukken natuur,
die de schoonheid onzer provincie vergroo-
ten en het leven van de natuurliefhebbers
dagelijks vermooien en verrijken; daarom,
werkt allen mee.
Het is ook mogelijk lid van de Stichting
te worden en daardoor haar werk te steunen
tegen een contributie \an f2.50 per jaar of
meer al naar men wil geven. Een groot aa.i
tal leden beteekent een geregelde en krach
tige steun.
Men kan zich daarvoor aanmelden bij on-
dergeteckende, ook voor eventueele bijdragen
waarvoor men zich ook kon wenden tot den
Penningmeester der Stichting. Mr. W. C.
van Heuven, Keizersgracht 636 te Amster
dam (C.) of te storten op de Postrekening
no. 299215 van de Stichting Het. N'oordhol
landsch Landschap te Amsterdam.
G. NOBEL,
Lid van het Dagelijksch
Bestuur.
Lutjewinkel, 24 Januari 1940.
