ci*Com*«nt
Na onmenschelijk
lijden gered
SNEEUWSTORM
ontwricht het verkeer
buitenlandsch toezicht
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
op ons bedrijfsleven
Geen
„Sneeuwvreter"
wint den strijd
Vocdselschaarschtc
in Kopenhagen
Werkloozen en het
sneeuwruimen
De officiersopleiding
Op onbewaakte geslipt
Gonne Donker slaat
Sietske Pasveer
Laan. Schaden, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
VRIJDAG 2 FEBRUARI 1940. 84e Jaargang. No. 11102.
U'tfgOva N.V. Ititg.-Mif. „Hollands Noorderkwartier"
Door de Regeering ongewenscht geacht
WETTIGE MAATREGELEN VOOR
GESTELD.
NEDERLANDS ALGEMEEN ECO
NOMISCH WELZIJN GAAT VOOR
1NDIV1DUEELE HANDELSBELAN
GEN.
Ingediend is een wetsontwerp hou
dende aanvulling van de wet Mede
werking Verdedigingsvoorbcreiding
1939.
De toelichting van de ministers
van Economische Zaken, van Defen
sie en van Financien luidt als volgt:
Het is der regeering gebleken, dat door
vreemde mogendheden in verband met de
economische oorlogvoering in verschillende
gevallen verklaringen worden gecischt, waar
bij zij, die deze verklaringen afleggen, zich
verbinden, zich te onderwerpen aan een ze
ker toezicht op hun bedrijf vanwege verte
genwoordigers van die vreemde mogendhe
den.
De regeering is van meening, dat
een dergelijk toezicht veelal door Ne-
derlandsche onderneminen, zij het
noode, wordt aanvaard teneinde de
totstandkoming van transacties te be
vorderen. Heeft, individueel gezien,
het afleggen van zoodanige verkla
ringen wellicht een dergelijk gevolg,
het komt den ministers voor, dat de
verdediging van de algemeene econo
mische belangen van Nederland door
verklaringen van bovenbedoelde
^trekking zou kunnen worden ge
schaad en dat het daarom gewenscht
kan zijn, maatregelen te treffen, als
gevolg waarvan tot het afleggen van
dergelijke verklaringen niet verder
wordt overgegaan.
De regeering meent met het oog
hierop, dat zij over de wettelijke be
voegdheid tot het treffen van zooda
nige maaeregelen de beschikking
dient te hebben.
Aangezien de noodzaak van die bevoegd
heid gebruik te maken zich met name zal
vordoen, wanneer naar het oordeel der re
geering dit aanvaarden door het Neder-
landsch bedrijfsleven van buitenlandsch
toezicht de voorziening in de behoeften van
de Nederlandsche volkshuishouding in
haar geheel zou schaden, zijn de genoemde
ministers van oordeel, dat deze bevoegd
heid bij voorkeur zou moeten worden neer
gelegd in een van de vigeerende wetten,
welke speciaal met het oog op de voorzie
ning in de behoeften der volkshuishouding
in het leven zijn geroepen.
De wet Medewerking Verdedigings
voorbereiding 1939 scheen daartoe
het meest geëigend.
Het ontwerp van wet, dat thans
aan de Staten-Generaal is aangebo
den, heeft de strekking een wijzi
ging in dien zin van de genoemde
wet tot stand te brengen.
In artikel 1 van het ontwerp wordt voor
gesteld aan de opgave, genoemd in art. 5
van de wet Medewerking Verdedigingsvoor
bereiding, waarin de bedoelde medewerking
uitsluitend kan bestaan, toe te voegen:
„Het niet afleggen van verklaringen, waar
bij personen of lichamen zich verbinden of
op eenigerlei wijze bereid verklaren zich te
onderwerpen aan toezicht door of vanwege
personen, optredende ten behoeve van een
vreemde mogendheid."
Klaarblijkelijk is deze maatregel door on
ze regeering genomen om te verhinderen,
dat Nederlandsche bedrijven zich vrijwillig,
dan wel door economische noodzaak ge
dwongen onderwerpen aan maatregelen in
verband met de economische blokkade, ge
troffen door oorlogvoerende mogendheden.
Zeer terecht ziet onze regeering in, dat
daardoor het handhaven van onze strikte
onzijdigheid in gevaar zou kunnen worden
gebracht
Nieuwe sneeuwploeg door Rijkswa
terstaat in dienst gesteld.
Rijkswaterstaat heeft Donderdagmiddag
op den snelverkeersweg Den Bosch-Utrecht
een succes geboekt; de dienst heeft een
nieuw soort sneeuwploeg in werking ge
steld en daarmede schitterende resultaten
bereikt
Een nieuwe sneeuwploeg is het eigenlijk
niet: het is een machine die' bij den we
genbouw in Nederland wordt gebruikt om
massa's zand te verplaatsen en die nog
nooit voor het ruimen van sneeuw was
aangewend. Het succes, dat er gisteren mee
werd behaald, overtrof, aldus de Tel., dc
verwachtingen.
Het is een groote tractor op stalen rups
banden met aan de voorzijde schuin ge
monteerd een enorme ijzeren schep, die
hoog en laag gesteld kon worden. De ploeg
werd in werking gesteld tusschen Viancn
en Beesd, waar men ondanks alle moeite
over een lengte van verscheidene kilome
ters slechts een enkel spoor heeft kunnen
openhouden..
De „sneeuwvreter" stelde zich op tegen
de immense sneeuwhoopen die de helft
van den weg versperden.
De spanning steeg. Het monster begon te
brommen en zonder eenige zichtbare moeite
baande 't zich een weg door de hard bevro
ren sneeuw, die tot nu toe tegen iedere
kracht bestand was gebleken. De vreugde
van de toeschouwers was groot. Met groot
gemak warden enorme sneeuwmassa's in
groote hoopen langs den weg gedeponeerd.
Slechts een dunne laag van eenige centime
tere, die gemakkelijk te verwijderen was
bleef op den weg achter. In een geweldigen
ruk werd de weghelft, die even te voren
nog door de reusachtige sneeuwlaag was be
dekt, schoongeveegd en op zijn dooie ge
mak „wandelde" de sneeuwvreter in de
richting Beesd. Het gezelschap wandelde er
achteraan. Het leek wel een begrafenis, „de
begrafenis van koning Thialf" merkte ie
mand op.
Denemarken in de greep van
Koning Winter.
De moeilijkheden voor het goederenver
keer in Denemarken nemen toe door het
dichtvriezen der Dcensche wateren en voor
al na het stopzetten van de transporten over
den Grooten Belt, waardoor de voorziening
van Kopenhagen ernstig wordt belemmerd.
De aanvoer van slachtvee op het abattoir
der hoofdstad is tot de helft gedaald, van
wat andere tegen het weekeinde werd gele
verd. Vooral is gebrek aan runderen en kal
veren. Ook aardappelen zijn schaarsch. Dc
aardappelmeelfabrieken in Grimstrip op
Seeland, die gewoonlijk dagelijks G00 ton
aardappelen verwerkt, heeft haar bedrijf
door uitblijvende leveringen voorloopig
stopgezet en het personeel van 20 man me!
verlof gezonden. De toevoer van visch is
zeer gering. Na het stopzetten van het ver
keer over den Grooten Belt, aan de randen
waarvan het ijs tien meter dik, tot op-den
bodem toe, zit, wordt alles in het werk ge
steld om het verkeer van Seeland naar Fue-
nen en Jutland via Kalundhorg—Aarhus in
stand te houden. In dc richting van Laa-
land—Falster is het verkeer ernstig belem
merd door sneeuwval.
DROEF VERHAAL VAN GRIEK-
SCHE SCHIPBREUKELINGEN.
WEINIG ACTIE AAN HET WESTFRONT.
Twintig overlevenden van het Grieksche
schip Eleni Statathos, dat door een Duitschen
onderzeeër op den Atlantischen Oceaan ver
scheidene dagen geleden tot zinken was ge
bracht, zijn gisteren aan de Iersche kust aan
gekomen. Zes hunner, onder wie de kapi
tein, moesten in uiterst verzwakten toestand
in het ziekenhuis worden opgenomen.
Het schip was Zondag getorpedeerd. De
32 leden der bemanning hadden zich in de
reddingbooten begeven, welke met touwen
aan elkander waren vastgebonden. Het was
zoo koud, dat dertien man omkwamen. Men
moest hun lijken in zee werpen. „Wij waren
zoo uitgeput", vertelde een der geredden,
„dat zelfs toen wij de Iersche kust zagen,
wij niet voldoende kracht hadden om de
riemen te bewegen."
Vijftien leden van de bemanning van het
Dcensche stoomschip Vidar, dat gisteren op
een mijn was geloopen en is gezonken, wor
den thans vermist. De vijf overige leden der
bemanning zijn gered. De Vidar was van
Engeland op weg naar Denemarken.
Het Noorsche stoomschip Fingal (2137 ton)
is ter hoogte van Schotland gezonken na
een ontploffing in het ruim. Het schip was
van Noorwegen op weg naar Eire. De geheele
bemanning kon worden gered.
DE LEGERBERICHTEN.
Het Fransche oehtendlegerbcricht luidt:
„Niets te melden".
Het Fransche legerbericht van gisteravond
luidt:
Een kalme dag aan het geheele front. Aan
weerszijden van den Rijn werd uit de kaze
matten geschoten.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
In het westen zwak artillerievuur. Een on
zer vcrkenningsafdeelingen vernietigde op
den 30en Januari een vijandelijke versterking
in het grensgebied ten westen van Saarlau-
tern en keerde zonder verlies terug.
De Duitsche luchtmacht zette de verken
ningsvluchten tegen G.*oot-Brittannië voort.
Britsche bataillons voor diensten
overzee.
Het ministerie van oorlog heeft bekend
gemaakt, dat zekere bataillons voor de ver
dediging overzee, spoedig naar het buiten
land zuilen gaan.
Deze bataillons bestaan uit man
nen van 35 tot 60 jaar, voor het
meerendeel oud-strijders, die zich
hebben opgegeven als vrijwilligers
voor den dienst overzee. Hun taak
zal zijn de bewaking van spoorbrug
gen, electrische centrales, fabrieken
enz. Op deze wijze zullen zij jongere
troepen vrijmaken voor de frontli
nies. De bond van Britsche arbeiders
in het transportbedrijf heeft in ver
band met de aanvallen, waaraan de
schepen en de ravitailleering van
vuurtorens blootstaan, den minister
van marine gevraagd de bemanning
van deze schepen het middel te ver
strekken, zich te verdedigen.
De raad van Bellen richt zich
tot den minister.
In een spoedeischende vergadering heëfl
de gemeenteraad van Beilen gisteravond
met algemeene stemmen besloten een drin
gend verzoek te richten tot den minister
van Sociale Zaken om de rijkssteunregeling
zoodanig" te herzien, dat de werkloozen, die
vrijwillig willen medewerken aan het her
stellen van de door sneeuwval verbroken
verbindingen, boven hun steunbedrag een
toeslag uit de gemeentekas mag worden
verleend.
Eenige raadsleden konden de vergadering
niet bijwonen, omdat verschillende buurt
schappen zoodanig zijn geisoleerd, dat zij
het raadhuis per auto niet konden berei
ken.
Eén op de vijftig.
Daar het gemeentebestuur van Alphen a.
d. Rijn uit financieele overwegingen het
sneeuwruimen heeft moeien stopzetten en
alle pogingen van deze zijde om dit door
steuntrekkenden in werkverschaffing te
doen geschieden zijn afgestuit op het gebrek
aan medewerking bij de betrokken regee-
ringsinstanties, hebben de besturen van de
drie plaatselijke middenstandsvereenigin-
gen zich, aldus de N. R. Crt., door middel
van een oproep tot de honderden werkloo
zen in deze gemeente gewend met het ver
zoek zich vrijwillig belangeloos voor dit
werk beschikbaar te willen stellen.
Gistermorgen bestond de gelegenheid zich
aan te melden. Van de*ca. 800 werkloozen
verklaarden zestien mannen voor het mee
rendeel menschen die nog niet in de Stcun-
verleening zijn opgenomen, maar door dc
vorst tijdelijk zijn ontslagen en nu uit de
werkloozenkas trekken, zich bereid aan den
oproep gevolg te geven.
Zij hebben zich noch door het geringe aan
tal noch door de critiek van andere steun
trekkers laten afschrikken en zijn onmid
dellijk aan het werk gegaan.
Flinke werkloozen
Vele werkloozen te Varsscveld zijn uit
eigen beweging begonnen met opruimen van
de sneeuw. Ze deden dit, ofschoon ze wisten,
dat hun steungelden door deze werkzaam
heden niet zouden kunnen worden verhoogd
Deze handelwijz.e wordt door dc afdceling
van de vereeniging van Nfi.derlandsche. huis
vrouwen en den Roerinnenhond op zóó hoo-
gen prijs gesteld, dat ze dezen werkloozen
des middags een warmen maaltijd in de
'landbouwschool hebben verschaft, welke
door de leden van de vereenigingen werden
bereid.
Dit nummer bevat 8 pagina's
„Moet ook mogelijk zijn voor on
derwijzers zónder hoofdacte".
Het Tweede Kamerlid, de heer van Sleen,
heeft aan den minister van Defensie dc vol
gende vragen gesteld:
Is het waar. dat ook gedurende de mobili
satie slechts die gegadigden voor de officiers
opleiding voor plaatsing in aanmerking kun
nen komen, die de eerste oefening nog niet
hebben volbracht?
Is het den minister bekend, dat door deze
voorwaarde 's ministers toezegging, dat hij
„er geen bezwaar in ziet, dat voor dc oplei
ding tot reserve-officier ook gezocht wordt
onder de bezittere van de hoofdacte" bijna
volkomen waardeloos wordt gemaakt, daar
het examen voor de hoofdacte in het alge-
Asverkeer op
bevroren wateren
BEWONERS INOESNEEUWD, METER-
HOOGE WITTE BARRIÈRES.
IJs, ijzel, gewone regen, ijsregen,
dooi. stuifsneeuw, bevroren sneeuw....
we hebben dezen winter, die den
strengen winter van 1929 glansrijk
geslagen heeft, al van alles gehad...
Maar de „klap op de vuurpijl" vormt
de ware sneeuwstorm, die heden
nacht ons land geteisterd heeft en
het verkeer allerwegen totaal ont
wricht.
Bewoners ln „sneeuwholen".
De felle wind joeg de sneeuw over de lan
den, de wegen. Een witte compacte massa
verstopt de verkeersaders van ons land, hult
de huizen in, zoodat dc bewoners vanoch
tend voor de vreemdste verrassingen kwa
men. Op sommige punten moesten de men
schen zich als het ware uitgraven, om de
deur uit te kunnen komen. Personeel kon
niet op tijd op kantoor of werkplaats ko
men, schoolkinderen bleven thuis Voor
al in de buitenwijken der groote steden cn
op het platteland is het een hopelooze toe-
stands
Zij, die het „witte gevaar" toch
trotseerden, raakten vaak tot hun
middel in de sneeuw en kwamen
doorweekt ter bestemder plaatse aan,
tenzij zij halverwege terugkeer
den. Want ook hier geldt de oude
wijsheid: beter ten halve gekeerd
dan ten heele gedwaald.
Ingesneeuwde vehikels.
De automobilisten en fietsers, die er om
der wille van 't brood, toch op uit moesten
zagen en zien zich voor een onmogelijke op
gaaf gesteld.
Wij hebben vernomen van totaal in- en
ondergesneeuwde vehikels, en hoe groot het
aantal persoonlijke ongelukken is, dat bij
een dergelijken barbaarschen weerstoestand
onvermijdelijk schijnt, laat zich op het oogen-
blik dat wij dit schrijven, nog niet raden.
Het lijkt ons echter geen pretje met een auto
middenin de witte wereld te moeten stoppen,
terwijl een dikke sneeuw maar blijft neer
dalen cn de situatie steeds hachelijker maakt.
Een militaire auto is „ergens in Neder
land" ingesneeuwd en de chauffeur moest
den nacht in zijn wagen doorbrengen.
Asverkeer langs den weg.
Waar het asverkeer op den weg vrijwel
uitgesloten is, probeeren de menschen het
langs het ijs. Wie niet sterk is, moet slim
zijn en zoo hebben vanochtend meerderen
zich. waar zulks mogelijk was, per auto op
de bevroren wateren langs de verkeerswe
gen begeven.
O.a. in Noordholland deed zich nl.
de gunstige factor voor, dat dc
sneeuw, die natuurlijk ook op het ijs
werd gejaagd, tegen het riet aan de
oevers opstoof, waardoor een prachti
ge sneeuwvrije rijweg op 't midden
van het bevroren water ontstond, wel
geen „snelweg", maar toch een voor
de schier radelooze menschen een
zeer dankbare route.
DE BILT SEINT t
Verwachting: In 't Noorden en
midden: Meest matige Oos
telijke wind, betrokken
met kans op eenige regen of
sneeuw, strenge tot matige,
later afnemende vorst.
Hoe groot de moeilijkheden zijn voor hen,
wier „boterham" van hun auto'tje, vracht
auto, fiets of ander voertuig afhangt, laat
zich aanzien. Vooral reizigers, expediteurs
enniet het minst de krantenbedrijven
zien zich voor groote problemen geplaatst,
Wl| hebben natuurlijk alles in het
werk gesteld om in de verkeersbe-
lemmeringen zooveel mogelijk te
voorzien, doch hier en daar zal ver
traging niet geheel zijn te vermijden.
Trein en post.
De Spoorwegen profiteeren uiteraard van
het gestagneerde asverkeer, doch ook bij
hen gaat alles niet van een leien dakje! Gis
teren was het de ijsregen, die dc wissels ver
stopte, doch door rijkelijk pekel te strooien,
wist men veel onheil te voorkomen. Van
daag echter begon de ellende pas goed!
Vertraging kón eenvoudig op tal
van trajecten niet worden voorko
men! Op de route AlkmaarDen
Helder viel het echter nóg mee. De
trein 6.53 uit de richting Den Hel
der had meer dan een kwartier ver
traging en stellig zal dit niet de eeni
ge gestagncqj-de verbinding zijn op
dit gedeelte.
De post voert een waren titanenstrijd te
gen de sneeuw. Tal van bestellingen liepen
in de war; niet slechts voor de bestellers te
voet, doch ook voor de postauto's is er haast
geen doorkomen aan.
Wij weten niet wat Koning Winter nog
voor ons in petto heeft, doch we zouden
haast zeggen: „*t Kan niet erger!"
Bij de Azoren ontwikkelt zich een vrij
groote Oceaan depressie. Laat ons hopen
dat deze thans wel door ieder zoo ver
langde dooi zal brengen! Zekerheid bestaat
hieromtrent natuurlijk allerminst.
meen wordt afgelegd op een leeftijd, dat men
zijn eerste oefenplicht reeds achterd en rug
heeft?
Vindt de minister in een en ander
geen aanleiding om don hoofdacte-
eisch te doen vervallen, en derhalve
dc opleiding tot onderwijzer, met be
trekking tot plaatsing bij de offi
ciersopleiding. gelijk te stellen met
die aan de H.B.S.?
Is de minister bereid daarnaast niet al te
strikt vast te houden aan de voorwaarde,
dat de eerste oefening nog niet is volbracht.
Dokter-automobilist redt het
veege lijL - De auto meege
sleurd.
Eenige minuten voor zes passeerde gis
teravond dr. van Spaendonck uit Vught met
zijn auto den onbewaakten overweg in de
spoorlijn Boxtel's Hertogenbosch ter hoog
te van het gehucht Baarsen.
Midden op den overweg slipte de auto,
waardoor zij tusschen de rails terecht
kwam. Dr. van Spaendonck verliet den
'wagen cn zag in de verte dc lichten van
den uit Eindhoven naderenden voortrein
van trein 058. Hij liep den trein nog tege
moet ten einde de aandacht van den wa
genbestuurder te trekken, doch te ver
geefs. Met volle vaart ramde de trein de
auto. sleurde haar mee cn wierp haar ten
slotte, geheel vernield, op het andere spoor.
Door den schok gerankte het eerste rijtuig
met de wielen van de voorste as buiten de
rails. Eenice honderden meters verder
kwam de trein tot stilstand.
Een overstapje.
De uit 's Hertogenbosch komende electri
sche trein zag zijn weg versperd door het
wrak van de auto. De reizigers van den
ontspoorden trein stapten ln dozen trein
over en deze reed daarop naar de Brabant-
sche hoofdstad terug, waar zij om kwart
voor zeven aankwam. Met Boxtel werd het
verkeer daarna via Tilburg met extra ma
teriaal onderhouden, totdat omstreeks
kwart voor acht 't spoor, waakrop de auto
lag, vrij was gemaakt en tusschen Boxtel
en 's Herlogenhoseh de electrische treinen
over enkel spoor den dienst konden onder
houden.
Trein 658 van Eindhoven naar Amsterdam
viel uit. Uit 's Herlogenhoseh is een loco
motief met kraanwagen naar den ontspoor
den trein vertrokken om deze in het spoor
te brengen.
iEcAaatien.
De Frlesche rijdster op de korte
baan echter even sneL
De met spaning verbeide wedstrijd
tusschen Gonne Donker en twee
snelle Frlesche rijdsters, Sietske
Pasveer, kampioene van Nederland
op de korte baan en Motje Nien-
huis, oud-kampioene van Drente, is
geëindigd in een overwinning van
mej. Donker, doordat zij op de 500
meter onze kortebaankampioene te
vlug af was.
Voor den wind noteerden mej. Donker en
mej. Pasveer op de 1-40 meter beiden een
tijd van 15.4 sec. en tegen den wind 16 sec.
De einduitslag hing dus af van de 500 me
ter, waarin mej. Donker favoriet was. Gon
ne maakte tegen mej. Pasveer een tijd van
55 sec. en tegen mej. Nienhuis een tijd van
57 sec., terwijl de Friesche rijdsters resp.
60 en 02 sec. vor den afstand noodig had
den.
De uitslag luidt:
1 Mej. Donker 15.713 punten; 2 mej. Pas
veer 16.281 punten; 3 mej. Nienhuis 16.99
punten.
De beide Friesche rijdsters deelden voor
den aanvang mede, dat ook zij niet om geld
prijzen wilden rijden, doch als blijvend aan
denken meer waarde hechtten aan een luxe
voorwerp.