«MTillftt „Keuken van het Weer" 1 De Mannerheimlinie Ijs tot de Lente DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER GAAN RIJN EN WAAL WEER „ZITTEN"? De ontploffing ia Groningen BEDROG BIJ LEVERING VAN UNIFORMEN? Vermiste botter binnengevaren Raadselachtige treinontsporing Joden.... waarheen? de Laan. Schagen, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240. WOENSDAG 14 FEBRUARI 1940. 84e Jaargang. No. 11112. Uitgov* der N.V. Uitg.-Mif. „Hollands Noorderkwartier" Inde EUROPAs SNEEUW- EN IJSDEK BEVORDEREN DE VORST Hard en onverbiddelijk is de Winteren wij hebben ons, met blauwe neuzen en paarse wangen, bibberend en klappertandend, aan de gestrengheid van den Vorst der vorst te onderwerpen Doch, als courantenmenschen, wilden wij toch niet zonder-meer de feiten en verschijnselen, welke met de heerschappij van Zijne Majes teit Thialf gepaard gaan, accepteeren. En daarom begaven we ons gisteren naar de „keuken van het weer" het Koninklijk Nedcrlandsch Meteorologisch Instituut te De Bilt, waar dr. H. G. Cannegictcr, de hoofddirecteur, onjjontving met de mededceling, dat deze ijswinter wel tot de Lentemaand kan duren! Prins Bernhard bij minister de Geer Prins Bernhard heeft gistermiddag een bezoek gebracht aan den minis ter-president Jhr. Mr. D. J. de Geer. DERTIEN SCHEPEN OVER DEN DIJK GEWORPEN. Gistermiddag om vier uur was de Waal voor Nijmegen van 11 M. 96 teruggevallen tot 11 M. 91. Nadien evenwel steeg het wa ter weer langzaam. Tegen den avond was de .geheelc rivier met licht drijfijs overdekt. Het afdrijvende ijs loopt thans vast op do ijsvlakte op de Waal voor Decst. Deskundigen verwachten, bij voortdu rende vorst en bij laDgzame drift van het water, waarbij zich steeds meer ijs vormt, dat de Waal tegen Zon dag voor Nijmegen weer vast zal zit ten. Ook vreest men, dat de Rijn aan het einde dezer week weer „zit". Gistermiddag hebben zes met steenkolen geladen aken, welke uit Lobith naar Nijme gen waren afgezakt, een toevlucht gezocht in de monding van het Maas- en Waalkanaal. Dertien schepen, die in sdc afgeloopen week voor het kruiende Waalijs bescher ming hadden gezocht in het zgn: Grintgat. zijn. toen dc rivier begon te wassen, op en over den dijk geworpen en liggen nu op het land. Het zal een kostbare karwei worden, deze schepen weer in het water te krijgen. Want er zijn. aldus dr. Canucgieter ln de geschiedenis vorstperioden be kend. die tot Maart aanhielden. We moeten echter bedenken, dat dc kan sen snel en zelfs binnen 24 uur kun nen keeren.... Waar wij zooals nu strenge vorst krijgen, dan beteekent dit, dat een bepaalde luchtdrukverdeeling gun stig is voor aanvoer van koude win den uit het Poolgebied. De toevoer van warme lucht moet komen van den Oceaan, doch twee gebieden van hoogen luchtdruk, één boven IJsland, Schotland cn Ierland, het tweede bo ven Scandinavië, houden dien aan voer tot nu toe tegen. Dat gebied van hoogc luchtdruk boven Scandinavië zit als het ware vastgespijkerd en alle stormloopen van depressies hebben het onderspit moeten delven, zoo karak teriseerde Dr. Canncgicter den toestand, waarin wij momenteel leven. Het is zeer goed mogelijk, dat wij nu en dan een korte periode van dooi meemaken, maar zoo lang het gebied van hoogen druk boven Scandinavië even krachtig blijft als nu het geval is, zoo lang zullen wij oostenwinden hebben eu dus vorst, en strenge vorst l Gissen Na den sneeuwval van Maandagavond volgde een opklaring, de wind ging liggen. Onder deze omstandigheden konden niet an ders dan zeer lage temperaturen optreden. Overigens zijn de wcersverschijnselon mo menteel uitermate moeilijk te volgen Er koi men geen berichten van den Oceaan, even min van Frankrijk, Engeland cn Duitsch- land, zoodat men in sommige opzichten het verloop van een depressie cn van een ge bied van hoogen druk moet gissen. Zeker is, dat er een scherpe scheidingslijn getrokken kan worden tusschen het gebied van Oostenwind met vorst cn Westenwind met dooi. De vorst is nu alweer tot in dc Middellandsche Zee doorgedrongen cn niets wijst er op, dal koning Thialf bij ons spoe dig zal wijken. Daar komt nog bij, dat de omstan digheden voor het aanhouden van da vorst nu wel buitengewoon gun stig zijn. Dr. Cannegietor woes bij voorbeeld op het dichtvriezen van de Oostzee en het Kattegat, en op de sneeuwbedekking van bijna ge heel Europa. Ontbraken deze facto ren, dan zouden de Poolwinden zoo .wel boven land als boven water warmte opnemen, zoodat zij over ons land minder koud zouden aan- komen. Het ijs- en sneeuwdek zorgt er wel voor, dat de grondtempera- tuur niet beven het nulpunt stijgt; Zoo is de toestand van het oogen- blik. Veel verbetering, ol liever aine- men van de vorst, is niet te verwach ten. Record! Uiteraard bieden de temperaturen, die thans in ons land worden geregistreerd, tal van mogelijkheden tot vergelijking. Dr. C. Braak, directeur van de Klimatolo gische afdeeling van het K.N.M.I., heeft een speciale manier om uit te rekenen hoe streng het nu wel gevroren heeft. Daartoe neemt hij hot gemiddelde van de tempera tuur om zeven uur 's avonds, de minimum temperatuur, waargenomen over de afgeloo pen 24 uur en een tiende gedeelte van het maximum. Het blijkt dan, dat de winter van dit jaar gisteren alle strengste winters van 1849 af, ruimschoots heeft voorbijgestreefd: Tot 13 Februari 347 graden In 1890 totaal 354 graden Een verschil dus van slechts 7 gra den, dat gister is ingehaald. Neemt men het gemiddelde tusschen de dagelijksche maximum- en minimumtempe raturen, dan ontstaat de volgende vergelij king: 1940 252 graden, 1890 25S graden, waar uit eveneens blijkt, dat 1940 gisteren kou der was dan 1890. De wind maakt het kouder. Dr. Braak noemde het moeilijk uit te ma ken, welke dagen nu van 1890 af de koudste zijn geweest. Dit hangt af van cenige Bij komende omstandigheden. Zoo herinneren zich vele menschen nog den 30cn December 1890. Toen vroor het gedurende 24 uur tus schen 12.3 en 15.8 graden, maar daarbij woei een krachtige Noord Oostenwind. Deze wind maakte een verblijf op straat vrijwel onuit staanbaar. Deze winter is kouder, maar wij hebben minder last van den wind, daarom lijkt het nu cn dan minder koud. Do laagste temperatuur ooit in de Bilt ge registreerd kwam voor op 3 Febr. 1912. Het kwik daalde toen tot 20 graden Celsius be neden het nulpunt Zeker is, dat de temperatuur van 24 gr. in Eelde in den nacht van Maandag op Dinsdag geconstateerd, een absoluut record is voor ons land Het sneeuwde, toen wij het K.N.M.I. ver lieten: poedersneeuw, hetgeen wil zeggen, dat het in dc bovenste luchtlagen al even koud is-, wij hebben dus niet \cel goeds te vor wachten Zesde slachtoffer overleden. Gistermiddag is dc soldaat J. de Vries afkomstig uit Soest, die op 15 Januari j.1. bij de ontploffing in Oost Groningen zwaar werd gewond en in het Academisch zieken huis te Groningen werd opgenomen, aan de gevolgen van het ongeval overleden-. HOOFDSTEDELIJKE POLITIE NEEMT GROOTE HOEVEELHEDEN FOURNITU REN IN BESLAG. VIJF PERSONEN AAN EEN VERHOOR ONDERWORPEN. De hoofdstedelijke politie heeft gisteravond in een winkel in de Utrechtsche straat een hoeveelheid voeringstoffen en aanverwante ar tikelen, welke bestemd waren om te wprden verwerkt in militaire kleed ingst uk ken, in beslag genomen, Naar wij vernamen zou het hier een ge val, van bedrog betreffen bij dc aflevering van militaire uniformen, waarbij men ge bruik zou hebben gemaakt van fournituren van minderwaardige kwaliteit. Zoo heeft men o.a. in plaats, van wollen cn andere voeringstoffen. waarmede dc uniformen moesten worden opgevuld, papier, e.d. ge leverd en op deze wijze beeft men de or ders tegen lage prijzen kunnen uitvoeren. Ook in een ander deel der stad werd oen groot aantal van dergelijke goederen in beslag genomen Een vijftal personen, bij deze zaak betrokken, is voor een verhoor naar het hoofdbureau van politie overge bracht. DU nummir bavat 8 pagina's Door Oostenwind uit den keers geraakt. )e uit den Helder afkomstige bot ter „H.D. 40" waaromtrent men zich gisteren in IJmuiden on gerust heeft gemaakt, omdat deze reeds Maandag had moeten binn*n- Ioopen heeit gister omstreeks vier uur de haven bereikt. Door don Oos tenwind was het scheepje verder de zee opgegaan, dan dc bedoeling was. zoodat het niet op den gewonen tijd binnen kon zijn. De „Neeltjc Jacoba" welke was uitgevaren om op zoek te gaan naar de botter, is radio telefo nisch teruggeroepen. DE TOESTAND VAN DE MAAS EN WAAL BIJ ST. ANDRIES. Bijgaand kaartje geeft een duidelijk over zicht van de twee ijsdammen welke zich nog in de rivier do Waal bevinden. De ijs- dam bij de sluis „St. Andries" bij het Maas-en-Waal-ka naai, is gedeeltelijk door ijsbrekers vernield, maar heeft nog geen verandering in de critiekcn toestand ge bracht, die nog steeds zorgen baart voor de dijken cn omliggende plaatsen. De toe stand tusschen Deest, Ochten, IJzendoorn cn Echteld blijft nog spannend; eveneens tusschen Herwaarden en Ophemert. DE LEK GEBLOKKEERD BIJ CULEMBORQ. Tusschen Everdingen en Honswijk heeft zich in de Lek oen ijsdam gevormd, welke voor dc plaatsen, gelegen tusschen Vrees wijk en Everdingen, gevaar voor dc om geving oplevert; ijsbrekers zullen ook deze ijsprop moeten verwijderen. EERBER1CHT DE BILT SEINT» Verwachting: Des ochtends hier en daar zeer strenge, overi gens strenge tot matige vorst, wisselende bewolking, plaatselijk eenige sneeuw, meest matige veranderlijk* wind. WREEDE STRIJD IN FELLE KOUDE Met het mes wordt de strijd in de Mannerheim linie beslecht NOG STEEDS KEEREN DE TINNEN EEN LAWINE VAN MENSCHEN EN MATERIAAL. In de streek van Summa woedt thans een vertwijfelde strijd en in tegenstelling met de Russische be richten, dat de Roode troepen de Mannerheimlinie zijn binnengedron gen, houden de Finnen staande, dat zij hun vijand overal hebben terug geworpen. In ieder geval beuken de Russen met onverminderde kracht op de Mannerheimlinie. Volgens Reuter uit Stockholm wordt thans op sommige punten ge vochten op de stapels lijken der Rus sische troepen, welke half bedolven liggen onder de versch gevallen sneeuw. Men kan deze gevechten het beste vergelijken met het, schrikkelijke bloedbad van Yperen uit den vori- gen oorlog. Groote Russische detachementen en een enorme hoeveelheid materiaal werden hij deze aanvallen gebruikt. De Finsche weer stand is echter intact gebleven. De Russen hadden de beste troepen van het Roode le ger in den strijd geworpen. Er werden ware gevechten van vman tegen man geleverd, waarbij de Ffnnen met messen streden. Het optreden der Sowjet Russische lucht macht was zeer intensief in het gebied van Sumnia. Men berekent, dat sedert den aan vang van het offensief, d.w.z. sinds 1 Febr. do Russen 13000 tot 14000 man hebben ver loren. De aanvallen werden gesteund door 1500 tanks. Kleine stad gebombardeerd. De kleine stad Borgo. op 50 k.m. ten Oos ten van Helsinki, is gisteren om 14 uur hevig gebombardeerd. Borgo. dat geen mi litair doel biedt, telt ongeveer 6 tot 7000 inwoners en heeft een aantal geëvacucerden opgenomen. De correspondent van Havas meldt, dat 20, tot 30 Russische vliegtuigen het bombar dement voltrokken. Op twintig plaatsen brak brand uit. Tot dusverre weet men nog niet of er slachtoffers zijn gevallen. De brandweer van Helsinki bestreed de bran den. Veertig Russische divisies ge concentreerd. Men berekent, dat veertig Sovjet divi sies geconcentreerd zijn op de Karelische landengte, o.m. bevindt zich daar een divi sie Siberische skiloopers cn tien bataiilons zware tanks van het nieuwe 70 tons model, voorzien van drie kanonnen elk. Bovendien is dc Russische luchtmacht ditmaal verte genwoordigd met een aantal vliegtuigen, dat veel grooter is dan dat, hetwelk bij an dere offensieven gebruikt werd. De Russische soldaten, die gewond raken hebben weinig kans om gered te worden, want het transport van de gewonden is moeilijk en hindert de troepen in hun be weging. Een probleem doet zich thans voor het Finsche leger steeds dringender voor. n.1.: wat te doen niet de lijken, die de Russen op het slagveld achterlaten. De aanblik daarvan schijnt het Russi sch® commando weinig belang in te boezc- Op Centraal Station te Utrecht. Binnenloopende trein op goede rentrein geloopen. ln den afgeloopen nacht omstreeks half vier heeft zich op het Centraal Station te Utrecht een treinontsporing voorgedaan, welke zich aanvankelijk ernstig liet aan zien. Op dat tijdstip stond de goederentrein 4641 uit Amsterdam, met bestemming 'sHer togenbosch, aan dc noordzijde van het sta^ tion, cn wol aan het einde van het twee* perron opgesteld. Bij het binnenrijden van goederen trein 4043 uit Gouda, met bestem ming Arnhem, is op tot nu toe onop gehelderde wijze een gedeelte vati de zen trein in aanraking gekomen met het uitstekende gedeelte van trein 4G11. De locomotief cn drie wagens van den binnenkomenden trein ont spoorden, waardoor eonlge schade werd aangericht en een gedeelte van het station buiten gebruik werd gesteld. Terstond maakte men ecu aanvang met de bergingswerkzaamheden, welke niette genstaande de lage temperatuur vlot. verlie pen. Bij het aanbreken van den dag was men hiermede reeds voor 90 pet. gereed ge komen. zoodat het personenvervoer vandaag ongestoord voortgang kan hebben. Met het vrachtgoedercnvervoer zal zulks niet 't ge val zijn, zoodat tal van goederen, welke in den ontspoorden trein waren geladen, niet zooals gewoonlijk reeds don volgenden dag de plaats van bestemming zullen kunnen be reiken. Uit Stetlin verjaagd met onbe kende bestemming vertrokken. Van betrouwbare zijde wordt door U.P. aan het Hsb., uit Stetlin gemeld, dat alle Joden aldaar, 800 a 900 in getal, gistermor gen vroeg bijeengebracht zijn en thans per trein naar een onbekende bestemming, naar men gelooft het district Lublin in Polen, worden vervoerd. Dit is voor het eerst dat er een groot transport Joden uit het oude rijksgebied vertrekt. Er zijn er naar men weet reeds tienduizenden geëvacueerd uit Wccnen en het protectoraat. Gisteravond waren partij-ambtenaren en politiemannen aan dc woningen van de Joden in Siettin en naburige steden ver schenen met de medcdcelig dat deze in één koffer kleedingstukken. voedsel cn kookgerei moesten pakken en zich gereed moesten maken binnen 48 tc vertrekken. Vóór het aanbreken van den dag ver schenen autobussen en werden formulieren verstrekt met bijzonderheden. Geld moch ten de geëvacueerden niet medenemen. De cenige Joden, die mochten blijven, waren ziekeu en do verpleegden van een Joodsch weeshuis. Reeds wekenlang had het gerucht geloo pen dat de Joden zouden worden gedwon gen te vertrekken. Men meende toen dat zij plaats moesten maken voor Baltische Duitsehers. Soortgelijke geruchten liepen to Dantzig waar ongeveer 1200 Joden wonen, die een soortgelijk lot duchten. inen. In sommige gevallen o.a. op de Ka relische landengte, hebben de Russen een aantal dooden „begraven" door een gat te hakken in het ijs, maar duizenden, die in December vielen, liggen nog steeds tus schen de linies. Russisch offensief bij Salla mislukt De correspondent van dc „Berlingske Ti- dende" te Rovaniemi meldt, dat een Finsch oficier, die daar gisteren is aangekomen, verklaard heeft, dat een nieuw groot of fensief der Russen aan het front van Salla, juist ten noorden de Finsche ..wespentaille" mislukt is. Honderden Russische parachu tisten voorzien van automatische pistolen en ski's waren gedaald. Resurnecrende kan dus thans wel worden aangenomen, dat de Russen geweldige hoe veelheden menschen en materiaal in den strijd werpen, doch dat tot heden de aanval len stuiten op de onverzettelijkheid der met den moed der wanhoop strijdend© Finsch© soldaten!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1940 | | pagina 1