„Het Westen legge zijn
cultuur niet op aan
het Oosten"
Onze visschers
blijven varen l
„Alkmaar" bemanning
van rots gehaald
MINISTER1ÈÏ
PRIJSPOLITIEK UITEEN
Het Rijk „verdient" niet
aan de bruine boonen
SCHEEPSGEVANGENIS
h ili
fooi
„Amerika op weg
naar den oorlog"
Deeosche zeelieden-
organisaties protesteeren
Amerikaansche
krokodillentranen
Tweede Kamer
HET BESTUURSBELEID TEN AANZIEN
VAN INDIË BESPROKEN.
Gisteren werd in dc Tweede Kamer de
Indische begrooting voor 1940 behandeld.
De heer Stokvis (soc. dem.) heeft met
aandacht kennis genomen van de beslissing
der regccring in zake den bouw van slag
kruisers. Dc voorstanders hiervan hebben
den strijd dus in eersten aanslag gewonnen.
De voorzitter verzoekt, met besprekingen
hierover te wachten tot dat de defensie-af-
deeling der hegrooting aan de orde komt.
De lieer Stokvis is teleurgesteld door het
algemeen beleid vön den minister.
Spr. constateert een verwaarloozing van
nat ionaio verlangens en waarden. Omtrent
het beleid van den G.G. kan de Kamer zich
geen juist beeld vormen. Het schijnt weer
te gaan in de richting van een politiestaat.
De nationaal socialistische beweging in In
dië wordt onderschat. Van deze regeering
venvacht spr. geen streven naar meer zelf
standigheid. Kr is mogelijkheid van een In
disch volwaardig parlement, ook binnen het
koloniaal staatsverband. Verruiming van
staatkundige bevoegdheden voor Indië acht
spr. dringend noodig. Spr. overweegt een
desbetreffende motie.
Synthetische concurrenten.
De lieer van Kempen (Iib.) zegt, dat wc
voor 1940 te rekenen hebben op een tekort
van S2,7 milliocn. Anderzijds moeten we
oppassen voor oorlogsoptimisten, b.v. wat
betreft do rubber; „er zitten synthetische
concurrenten op het vinkentouw, die den
wind uit de zeilen nemen".
Spr. vraagt nadere specificatie fan het
gat, dat er in het kapitaal vpn de pensioen
fondsen zit. Ook bepleit spr. een voorzichti
ge afschrijvingspolitiek.
Inzake hef politiek beleid is spr. het eens
met do regeering. De massa is nog niet
rijp voor zelfbestuur.
Dit standpunt deelt ook de volgende
spreker, do heer Slotemaker de
Bruine (c.h.). Het Westen moet zijn
cultuur niet willen opleggen aan het
Oosten, b.v. een Westersche democra
tie.
De lieer Rost van Tonningen (N.S.B.) zegt
dat het imperium lijdt onder de willekeu
rige, blokkade-maatregelen van Engeland. Een
moderno vloot acht spr. onmisbaar.
Dc heer Rost van Tonningen ver
maand.
Men zij voorzichtig, aldus spr., met het
verdacht maken van bepaalde groepen in In-
dié. Prof. van Gcldcren noemt het nat socia
lisme zelfs oen gevaar voor de neutraliteit
en dat zegt iemand, wiens voorouders gee
nerlei aandeel hadden in den opbouw van
ons imperium. Wie in Indië is opgegroeid,
weet hoe oud de cultuur van het Javaan-
sche volk is.
Dat het nat. socialisme in Indië ge
vaarlijk zou zijn, ontkent spr.; dat te
beweren, is een van de aanmatigin
gen van den heer Van Gelderen, zijn
ras eigen.
De voorzitter roept spr. tot de orde
en laat de laatste woorden schrap
pen.
De hongerziekte.
In deze zitting komt ook nog het honger
oedeem ter sprake. Zoowel de heeren van
Kempen als Slotemaker de Bruine meenden,
dftt de. regeering ten aanzien van de voedsel
tekorten geen verwijt treft Dc laatste spreker
zegt, dat, daar het hongeroedeem ook voor
kwam, wanneer er geen gebrek was, de vol
keren van Indië nog moeten lecren meer
technisch juist hun voedsel te kiezen.
Vandaag worden de debatten voortgezet*
Bedrijf wordt echter met de groot
ste moeite in stand gehouden.
Binnen een maand ruimere aan
voer verwacht.
Tot de bedrijven, welke door de
oorlogsomstandigheden ernstig zijn
getroffen, behoort zonder twijfel ook
de visscherij ter zee Om te vernemen
hoe dc toestand in dit bedrijf mo
menteel is, hebben wij ons gewend
tot bevoegde instanties in IJmuiden,
die dagelijks met de visscherij in
contact staan.
De handelaren in visch klagen steen en
been, dat de aanvoeren van visch te IJmui
den klein zijn, en dat de prijzen ver boven
liet normale peil liggen.
De kosten van de instandhouding van het
bedrijf zijn sedert den oorlog echter zoo
enorm gestegen, dat er niet gevaren zou
kunnen worden, als de prijzen niet belang
rijk liooger zouden zijn.
Met de uiterste moeite wordt de visscherij
gestimuleerd. De regeering heeft den wensch
te kennen gegeven, dat de schepen in de
vaart moeten blijven, en zij getroost zich
groote financieele offers om dit plan uit te
voeren. Zestig procent van de molestpremies
voor de schepen wordt door de regeering be
taald. Ook voor de bemanningen wordt uit
muntend gezorgd. Doch het spreekt vanzelf,
dat de reederijen niettegenstaande deze hulp
nauwelijks het bedrijf, dat voor den oorlog
al niet loonend was. op gang kunnen houden.
De regeering ziet evenwel het eminente
belang van onze visscherij. Dit is de vorige
week weer gebleken, toen do molestpremie
werd verlaagd.
Thans 29 schepen op zee.
Het onmiddellijk gevolg hiervan
was, dat nu enkele trawlers op het
punt staan, naar zee te vertrekken.
Er zijn thans 29 schepen op zee en
dit aantal zal in de komende dagen
nog aanmerkelijk stijgen. Men mag
evenwel niet verwachten, dat alle
schepen ter visscherij zullen uitvaren
De kosten hiervoor kunnen niet wor
den gedragen. Het vorig jaar Februa
ri waren 72 schepen op zee. In Juni
was dit aantal tcruggeloopen tot 27.
De IJmuidcnsche vloot bestaat thans uit
86 stoomtrawlers, die een certificaat heb
ben.
Wanneer de toestand zich blijft ontwikke
len zooals momenteel het geval is, dan kun
nen wij over een maand ruimeren aanvoer
verwachten. Een voordeel voor de visschers
is, dat zij uitstekend vangen. Dit is ook al
weer een gevolg van de omstandigheid, dat
slechts weinig schepen op de bekende visch-
gronden ter vischvangt gaan. De besommin
gen zijn dus hoog. Alleen de beste, platvisch-
gronden in de Duitsche Bocht zijn door de
Duitsche mijnenvelden versperd.
Export komt in de tweede plaats.
Op den duur zal echter de eigen Neder-
landsclie visscherij dan aan de vraag van
de markt kunnen voldoen, En daar gaat het
tenslotte om: de export komt eerst in de twee
de plaats. Trouwens, deze bedroeg in het
laatste jaar nog slechts 3.7 millioen kg. te
gen in 1930 30 millioen kg.
Slechts wanneer alle krachten worden in
gespannen, zal het mogelijk zijn het vis-
scherijbcdrijf in stand te houden. De regee
ring doet van haar kant alles om de noodza
kelijke verhoogingen van de kosten op te
vangen. Indien deze pogingen slagen, zullen
de Ncderlandsche visschers niettegenstaande
do uiterst moeilijke omstandigheden en de
groote gevaren, aan de uitoefening van de
visscherij verbonden, hun vak blijven
beoefenen.
Zij komt met de „Stuijvesant"
naar Nederland terug.
Het ss. „Farmsum" van de stoom
vaart Mij. „Oostzee",.welk schip op
weg is van Zuid Amerika naar Ne
derland, heeft do geheele bemanning
van het s.s. „Alkmaar" van de K.N.-
S.M., dat Zaterdag nabij de Kaap
Verdische eilanden is gestrand, gis
termiddag van een rots, waarheen zij
met een boot was overgebracht, af
gehaald. De „Farmsum" is thans op
weg naar het eiland Sint Vincent,
waar vandaag het s.s. „Stuyvesant"
de bemanning van de „Alkmaar" zal
overnemen en naar Nederland zal
brengen.
Bruto-winst-percentage en bruto
winstbedrag niet onverbrekelijk
verbonden.
PRIJSVERHOOGING SLECHTS. IN
DIEN KOSTPRIJSSTIJGING KAN
WORDEN AANGETOOND.
De minister van Economiscïïe Zaken deelt
met betrekking tot de prijspolitiek het vol
gende mede:
Na het uitbreken van den oorlog is be
kend gemaakt, dat geen bezwaar bestond
tegen een verhooging van den verkoopsprijs
boven het peil, dat in de maand Augustus
1939 gold, voorzoover deze verhooging door
een aantoonbare verhooging van don kost
prijs word gemotiveerd. Nadat de oude
voorraden in het algemeen waren opge
ruimd, is vervolgens op de persconferentie
van 3 November 1939, alsook bij de schrif
telijke behandeling van de begrooting van
het departement van Economische Zaken
medegedeeld, dat ten aanzfen van de prijs
bepaling door het bedrijfsleven accoord kon
worden gegaan met een calculatie op basis
van de vervangingswaarde, indien en voor
zoover normale handelsvoorraden werden
aangevuld.
Het is intusschen wensch el ijk ge
bleken deze richtsnoeren te ver
duidelijken met betrekking tot de
handelsmarges.
Jhr. Ir. O. C. A. van Lidth de Jeude Is Dins
dag met den boottrein van de Mij. „Neder
land" naar Genua vertrokken, alwaar hij
zich zal Inschepen op de „Christiaan Huy-
gens" voor een reis naar Ned. Indië. Het
.vertrek van het station te Den Haag.
Verschil tusschen overname
en verkoopsprijs door den minis
ter niet als bruto-wlnst be
schouwd.
Op vragen van het lid der Tweede Kamer,
denWreer Amclink, betreffende verlaging van
den prijs van enkele soorten peulvruchten,
heeft de minister van Economische Zaken
als volgt geuntwoord:
liet is juist, dut de Ncderlandsche Akker-
bouw-Ccntrale Zeeuwsche bruine boonen en
Mansholt-cupucijncrs van de producenten
koopt voor don prijs van respectievelijk f 17
voor a-qualitcit en f 18.50 per 100 kg. voor
super-qualitoit, deze beide producten worden
aan den handel geleverd voor f23.30 per 100
kg. Het is eveneens juist, dat het verschi
tusschen den overnameprijs voor het artikel
witte boonen en den verkoopsprijs daarvan
f 7.80 per 100 kg. bedraagt.
Het komt don minister echter niet juist
voor het verschil tusschen den aan den teler
betaalden prijs en den verkoopsprijs als
bruto winst te beschouwen. De Nederland-
sche akker hou wccntrale immers krijgt voor
haar rekening de kosten van opslag en be
waren van do ingenomen partijen, den af
slag daarvan, zoomedo de algemeeno aan
den opslaghouder to betalen kosten, de be-
werkingskosten, de mindere opbrengst van
het bij die bewerking ontstane afval en uit-
schoonsel. het gewichtsverlies.
Bovendien is in dc bovenbedoelde verschil
len tusschen de overname- en verkoopprij
zen begrepen een bedrag ter bestrijding van
de distributickosten. Men moge in dit ver
band bedenken, dat de distributiekoston niet
slechts betrekking hebben op het centraal
distributiekantoor van het departement van
den minister, doch dat ook aan de gemeen
tebesturen een tegemoetkoming wordt ver
leend van 85 pet. der werkelijk door hen
gemaakte distributiekostcn.
Gelet op l>ovenstnande omstandigheden
kan de minister geen vrijheid vinden maat
regelen te nemen ten einde de verkoopprij
zen te verlagen.
VAN OLIETANK TOT
Gevangenen van de „Altmark"
werden goed behandeld, en
dankten mij, zegt de gezagvoer
der.
BIJZONDERHEDEN OVER DE
REIS VAN DE „ALTMARK."
De Duitsche gezagvoerder van de
„Altmark" heeft gisteravond in een
radioverslag een uitvoerig relaas ge
geven van de belevenissen van het
schip tot aan den overval door den
Engelschcn torpedobootjager Cos-
sack.
Het verslag was vooral in zooverre
interessant als daardoor nog talrijke
onbekende bijzonderheden aan het
licht werden gebracht.
Van Mexico naar Rotterdam.
„Toen de oorlog uitbrak,'zoo vertelde de
gezagvoerder, bevonden wij ons onderweg
van de Golf van Mexico naar Rotterdam met
een lading olie. Wij kregen het bevel de
reis nic voort te zetten, maar de „Altmark"
als verzorgingsschip ter beschikking te stel
len van een Duitsch oorlogsschip. In den
loop van September kwam de „Altmark"
toen in contact met de „Graf Spee", welke
oorlogsbodem tijdens den gcheelcn duur van
haar optreden in den Atlantischen Oceaan
diende als verzorgingsschip. Toen de Engel-
schen, evenals in den vorigen oorlog, begon
nen bemanningen van Duitsche schepen, die
zij kaapten, weg te halen, ja zelfs Duitschers
van neutrale schepen haalden om ze te in-
temeeren, kreeg dc Graf Spee bevel op ge
lijke wijze op te treden tegenover Engelsche
bemanningen.
Van olietanks tot woonverblijf.
De ruimen der „Altmark" werden met
stoffen en dikke tapijten, die van het tot
Postvluchten op Indië
Op de heenreis bereikten gisteren
de Reiger en de Emoe resp. Athene
en Singapore, terwijl de Torenvalk
en de Wielewaal te Itangoon en te
Napels arriveerden.
zinken gebrachte Engelsche s.s. „Huntsman"
afkomstig waren, als woonruimte voor dc
gevangenen ingericht. Toen ik daarop
kennis was gekomen van den ondergang
van dc „Graf Spee" zag ik mijn taak erin
mijn schip naar huis te brengen. Op welke
wijze dat gebeurd is kan ik natuurlijk niet
verraden. Ik kan alleen zeggen, dat ik op
14 Febr. bij de Halten-vuurtoren in Noorsche ct bes
wateren aankwam en bij Christianbrand
een loods kreeg om verder te varen door de
Scheren.
esluit
an de
Goed behandeld?
De gezagvoerder deed vervolgens het reeds
bekende verhaal van den Engelschcn over
val en sprak tenslotte tegen, dat de gevan-
genen slecht behandeld zouden zijn.
Ik zelf, aldus de kapitein, beleefde
het, dat een zeer groot deel van de
ze gevangenen met woorden van
dank voor de goede behandeling af
scheid namen van mij en den naast
mij staanden officier, wiens speciale
taak het geweest was de gevange
nen te bewaken en te verzorgen.
Zeer velen zochten ook voor zij het
schip verlieten den scheepsdokter op
om hem in het bijzonder dank te be
tuigen."
Voortgaande vertelde de gezagvoerder hoe
de Engelschen blindelings op de Duitsche ma
trözen hadden gevuurd. Naar volgens de
wonden van de dooden vastgesteld kon wpr-
clen, hadden deze verwondingen van door
snee van 5 tot 6 cm., zoodat men moet aan
nemen, dat dc Engelschen dumdumkogels
gebruikten.
In sommige gevallen blijkt men
er namelijk van te zijn uitgegaan
dat bij de herziening der prijzen de
procentiueele bruto-winst manges
konden worden gehandhaafd. Dit
standpunt moet als onjuist worden
beschouwd. Ook voor den handel
geldt, dat prijsverhooging door een
aantoonbare kostprijsatijging moet
worden gemotiveerd. Bij de prijs
bepaling door den handel mag dus
het totale geldsbedrag van de bruto
winstmarge slechts worden ver
hoogd, indien en voorzoover een
aantoonbare verhooging van de han-
delskosten heeft plaatsgevonden.
De minister doet een beroep op het be
drijfsleven om deze aanwijzingen nauwge
zet na te leven, teneinde zonder dat van
de bijzondere bevoegdheden van de prijs-
opdrijvings- en hamsterwet 1939 gebruikt
behoeft te worden gemaakt, een verhoo
ging van de prijzen en daarmede van dc
kosten van levensonderhoud zooveel moge
lijk te beperken.
loordorn
het ve
Een i ge
ektc, de
in zij
ingmco<
Voorzit
Dor een
estuursl
De aan
eest dc
liling.
De not
[oorgclez
len onvc
IDe om
40.208.-
Aan c<
een be
Comm
I Van ii
•ief ont
rood
Veel a
de L.
ommiss
•diende
lissie a
hoevei
diend.
Van „1
ingen
iven vi
c telefi
ZIGEUNERBRUILOFT OP HET IJS.
Edam viert vandaag feest.
Vanmiddag zal er in Edam een Zigeuner
bruiloft op het ijs gehouden worden. Eerst
wordt een groote optocht door de geheele
stad gehouden, dan volgt een huwelijksplech
tigheid op het ijs, waarna een bruiloft met
eten, zang, dans en acrobatiek het feest be
sluit
Een 75-tal Zigeuners met huifkarren en
een echte beer worden verwacht
Somber geluid van Borah's op
volger.
De opvolger van Senator Borah in de
Anierikaansche senaatscommissie voor bui-
tenlandsche zaken, senator Nye, heeft naar
U. P. meldt in een interview verklaard, dat
volgens zijn meening de Ver. Staten op weg
naar den oorlog zijn". Slechts indien een
spoedig einde komt aan het Europeesch
conflict", zo zeide hij. „bestaak er kans
dat de Vereenigde Staten niet daarbij zul
len worden betrokken." Hij betoogde, dat
de ononderbroken stroom van munitie cn
oorlogsmateriaal naar Europa het voorspel
is van een verruiming van het Amcri-
kaansche crediet aan de oorlogvoerende na
ties. Het gevolg daarvan zal zijn, dat de
Vereenigde Staten eveneens in den oorlog
zullen worden betrokken. „Wij bewandelen
denzelfden weg als in 1915" voegde hij hier
aan toe.
Open brieven aan de Engelsche en
Duitsche regeeringen.
Vertegenwoordigers der Deensche zeelic-
denorganisaties, der vereeniging van Deen
sche stuurlieden, van de vereeniging van
Deensche stewards, van de vereeniging van
machinisten, van de vereeniging van radio
telegrafisten, van den bond van stokers en
van den bond van zeelieden, hebben open
brieven gericht tot de Engelsche en Duit
sche regeeringen, waarin zij protesteeren
resp. tegen het gedwongen worden naar
contrölehavens en oorlogszones op te stoo-
men, tengevolge waarvan schepen en men-
schenlevens verloren gaan en tegeti het
zonder waarschuwing tot zinken brengen
hunner schepen. Zij verzoeken de regeerin
gen der oorlogvoerende landen hun metho
den zoodanig te wijzigen, dat aan de Deen
sche scheepvaart minder risico verho-'-m
zal zijn.
Arm Finland! maar oorlogs
tuig naar Rusland.
Het Amerikaansche departement van Han
del heeft gisteren volgens een telegram uit
Washington aan het agentschap Dow Jones
onthuld.dat 90 pet. van do Russische aankoo-
pen in de Vereenigde Staten sedert het uit
breken van den Éuropccschen oorlog be
staan hebben uit strategische materialen en
machinerieën, die van essentieel belang zijn
voor de oorlogsindustrieën. Een ontleding
van de statistieken, tot dit doel ingesteld,
toont, dat van de exporten naar Rusland, in
totaal 36.100.000 dollars gedurende de vijf
maanden^ die eindigden op 31 Januari j.1.,
ongeveer 33 milliocn dollar posten betroffen,
die essentieel zijn voor een in oorlog zijnd
land. Practisch de geheele export van Jan.
naar Rusland, tor waarde van 11.313.000 dol
lars, bestond uit koper cn machinerieën voor
metaalbewerking. Deze export betcekende
een stijging, vergeleken met Januari 193?
met 9.556.000' dollars.
insluit
dliug
:n verj
laar.
Het zt
ng eer
in er i
loeilijk
Bn. Me
ostknn
etrokk'
tenger
eel ko:
nge v(
.M.B.
Russische olie voor
Duitschland
De „Times" meldt volgens het Hsbl. \iit I
Boekarest, dat de eersto scheepslading ölia
uit Rusland, bestemd voor Duitschland, to
Constanza is aangekomen.
De olie is op het oogenblik gestort in de
tanks van het „Petroleumblok" de .Stan- i
dard Oil Comp. en zal naar Duitschland
worden vervoerd zoodra de Donau weer^be-
vaarbaar is. Het „Petroleumblok" is een
concern, dat kort geleden door Duitsch
land is aangekocht.
Poeder, dat snel
wonden heelt
Dat komt van pas in onze tijden!
Eon als poeder gebruikt geneesmid
del, dat wonden in tweederde van
den normalen tijd heelt, epicutan ge
naamd, een vondst van dr. Albert
Fisher, van het Carlsberg biologisch
instituut te Kopenhagen, wordt naar,
de Tel. meldt, thans in een labora
torium te Cambridge onderzocht,
aangezien het middel in de huidige
omstandigheden van groot voordeel
kan zijn.
Epicutan was in de medische wereld
reeds eenige jaren hekend als een groci-
bevorderende stof, afkomstig van een tien
dagen oud kuiken-embryo. Do instabiliteit
en do technische moeilijkheden om het
extrahecren waren tot nu toe hinderpalen
om het ten dienste van de geneeskunde te
gebruiken.
In het zoo juist verschenen British Mcdi-
cal Journal schrijft dr. Grant Waugh van
het Memoral Hospital to Darlington, dat
dr. Fisher er in geslaagd is genoémde stof
te produceeren als een stabiel poeder, dat
in kaolin kan worden geabsorbeerd. De
wond wordt met het poeder bestrooid,
waarna het met een steriel gaas wordt be
dekt, terwijl deze behandelimr om de vijf
dagen word vernieuwd. Dr. Waugh ver
klaart, dat aldus behandelde wonden in
tweederde van den normalen tijd genezen.
(Naar aanleiding van dit bericht, teekent
de geneeskundige medewerker van do Tel.
aan, dat mededeelingen als deze in medi
sche vaktijdschriften de vermelding omvat
ten van voorloopige proefnemingen, die in
tusschen nadere controlcering behoeven. In
overeenstemmins hiermede, d'cnt dan ook
het bovenstaande bericht onder allo voor
behoud te worden nenvnerdV
