ÜÉUU^IIlt
een
In
naar
ruk van Nederland
Indië
Inval in spionnagenest
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
IN RUIM DERTIG UUR
Vliegende vleugel
uitgevonden
AMSTERDAM-BATAVIA
te Sint Pancras
Laan. Schapen, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1940. 84e Jaargang. No. 11120.
tfrfgovr der N.V. UHg.-Mif. „Viollendi Neorderitwertier" 4
Toestel zonder staart of romp
Door de lucht van Amsterdam naar
Batavia zonder tusschenlanding
Is het mogelijk? Het „Comité Vlieg
tocht Nederland—Indië" heeft on
langs een prijsvraag uitgeschreven
om tot de verwezenlijking van dit
„luchtkasteel" te peraken De uitslag
van dezen wedstrijd is thans bekend
en het met den eersten prijs be
kroonde ontwerp, afkomstig van
den heer E. A. Driessen. schetst
ons een toestel zonder staart of
romp, een z.g. „vliegende vleugel",
die in één rug van Nederland naar
de Oost snelt, binnen een tijdsbe-
•tek van acht en dertig uur
De tweo volgende prijswinnaars zijn: 2e
prijs Th. van Lammeren, 3e prijs H. J. Kre-
mer.
Wij laten hieronder een korte beschou
wing van de drie ontwerpen volgen en be
ginnen met de inzending van den heer
Driessen, welke het moto draagt: „De nieu
we weg" Het is een staartlooze machine de
lang gezochte vliegende vleugel.
De heer Driessen merkt op. dat het lange-
afstand record, 1200 K.M. bedraagt, bererkt
met een eenmptorig vliegtuig.
Voor een vlucht naar Batavia is echter
grootere reserve noodig, zoowel in betrouw
baarheid door meerdere motoren als in zeker
held het doel te bereiken door een ruime
reserve aan brandstof De actie radius van
de machine tjioest 17000 K.M. bedragen,
waardoor een reserve van 40 procent wordt
verkregen.
„De nieuwe weg" vindt de ontwerpen
door de vormccving van zijn vliegtuig, waar
door eenerzijds een zoo hoog mogelijk ren
dement wordt bereikt, en anderzijds o«*
lichte bouwwijze mogelijk is. Zoo komt hij
tot een constructiegewicht van 8000 JKg. Het
tol aalgewicht bed raagt 17.500 Kg.
Van deze resultaten mogen insiders mis
schien vreemd opkijken, doch de heer
Driessen vestigt er da (Wijk de aandacht op,
dat bij zijn .vliegende vleugel" de staart,
romp. en gedeeltelijk de stuurvlakken ver
vallen.
Lage vleugelbelasting.
Een ander punt, waarop hij de aandacht
■vestigt 'is de „lage vleugelbelasting". Ook
déze zienswijze vercischt toelichting. Neemt
men een hooge vlucgelbelasting, dan wor
den de afmetingen van zijn ontwerp te
klein om bemanning, lading etc. In don
vleugel onder te brengen. Zoo komt hij op
een draagkracht van 100 Kg. per vierkante
meter vleugel bij den start.
Nog een belangrijk punt is het gebruik
van dliwschroeven.
Deze schroeven moeten met verlengassen
van de motoren worden aangedreven om de
noodige vrij slag van de vleugel te verkrij
gen. De motoren zijn diesel motoren, waar
van het hoogere constructiegewicht opweegt
legen het lagere brandstofverbruik, zoodat
men uiteindelijk over een dergelijk traject
aan gewicht spaart.
De spanwijdte is 34 c.m., het vleugelop
pervlak 175 M2 en de verhouding tusschen
volgewicht en' leeggcwicht, zooals hierboven
reeds vermeld, 42 procent. Een drukcabine
om op groote hoogte te kunnen vliegen
wordt niet toegepast.
2. Ontwerp Th. van Lammeren (2e prijs).
Wat Is nu het voordeel?
Ten eerste de mogelijkheid van een zeer
gunstige vormgeving, waardoor een verhou
ding lusschen draagkracht en Weerstand
wordt bereikt van 21,5:1, waarhij dan geen
uitzonderlijk lage wccrstand-coefficienten
zijn aangenomen. Een verdere overweging,
die tot de keuze van den vliegenden vleugel
leidde, zijn de bijzonder goede vliegeigen
schappen, de Driessen hiervan verwacht.
Hierbij dient opgemerkt, dat Driessen steeds
een groot voorstander is geweest van staart
looze vliegtuigen, cn dit ontwerp gedurende
vele jaren heeft bestudeerd.
Als groot bezwaar tegen de huidi
ge vliegtuigen met vleugel, romp
en staart, voert zij aan de ongun
stige verhouding in de vleugelvorm,
waartoe men wordt gedwongen door
gewichts- en weerstandsbesparing,
als verder argument de besturing
van bet vliegtuig door stuurvlak
ken, die in de wervelende lucht
(het zog) van vleugel, romp en
schroeven liggen. Weliswaar ver
wacht Driessen ook moeilijkheden
bij de uitvoering van zijn ontwerp
doch deze worden mindêr geacht
dan de bovengenoemde.
In 38 uur.
Dè route is gekozen via Rhodos naar Ba
tavia. Bij een brandstofreserve van 40 pro
cent blijft 1100 kg. betalende lading over
met een snelheid van 328 km. per uur,
waardoor de afstand in 38 uur wordt af
gelegd. Hierbij wordt verder een systeem
van reserve aangegeven, dat vermeldens
waard is. Bij den aanvang van de lucht is
de reserve 40 procent van het traject wat
brandstof betreft. Naar mate men vordert
zou deze reserve-voorraad dus steeds groo-
ter worden ten opzichte van de nog af te
leggen afstand. Gaat men echter, naar mate
men liet doe! nadert, sneller vliegen, zoo
danig dat de reserve steeds 40 procent
blijft van het nog af te leggen traject, dan
wordt op deze wijze met gelijke marge aan
veiligheid een hoogere gemiddelde snelheid
bereikt.
Veiligheid, economie en eenvoud zijn de
voornaamste kenmerken van dit ontwerp.
Het tweede ontwerp.
Hierna komt als tweede prijswinnaar ir.
Th. J. van Lammeren c.s., met een groot, 4-
motorig vliegtuig. Het zwaartepunt ligt hier
in de constructie, terwij! de wijze van ex
ploitatie een kleinere rol speelt.
De snelheid is hoog, meer dan 400 km./h.
waarbij op groote hoogte wordt gevlogen,
Hiervoor is een drukcabine noodzakelijk.
De actie radius ia minstens 15000 km., Deze
prestaties worden bereikt door:
1. Toepassing van een hooge vleugelbc
lasting {190 kg.-M2.) gepaard aan een gunstig
rendement van liet vliegtuig op kruissnel
heid.
2. Een groote vleugelslankheid (lcngte-
brcedteverhouding). ni. 10 1.
3. Een zeer zuivere vorm en ecu zeer go-
ring schadelijk oppervlak.
Het vliegtuig heeft 4 motoren van 1800 pk.
startvermogen en weegt totaal 35000 kg.
De snelheid wordt grooter naar mate hoo-
ger wordt gestegen en bereikt bij een hoogte
van 7500 m. 470 k.m. per uur.
De machine is een middendekker, waarbij
constructie van vleugel cn romp één is. Dc
benzine wordt in de vleugel ondergebracht
(z.g. „intcgral tanks")
Het is interessant te zien, hoe hier twee
- luchtvaart-deskundigen op geheel verschil-
De vliegende vleugel, ontworpen door
E. A. Driessen (le prijs)
lende wijzen hetzelfde doel trachten te be
reiken. De een door een geheel nieuw idéé
wat vorm betreft, vergeleken bij de huidige
machines, met een lage vleugelbelasting,
waartoe hij, als gezegd, was gedwongen ter
verkrijging van een vleugel met groote af
metingen. welke hij noodig heeft voor be
manning cn lading. De ander met de gebrui
kelijke vliegtuigvorm, doch door toepassing
van een constructie, die nieuwe wegen opent
om het gewicht tot een minimum te beper
ken.
Een overtocht van 33 nar.
En thans de derde prijs van den res. 2e lui
tenant-waarnemer N. J. Kremer. Het ontwerp
is eveneens 4-motorig, doch de heer Kremer
komt tot de conclusie, dat Diesel-motoren
moeten worden gebruikt. Een laag lccgge-
wicht wordt ook hier bereikt door de brand
stof onder te brengen in den vleugel. Üe
maximale lift-driftverhouding is 22, doch deze
verhouding is practisch niet bruikbaar, om
dat de bijbehoorende snelheid op lage hoogte
onvoldoende is. De gegevens zijn verder: een
matige vleugelbelas]ing van 123 kg/m2, een
motorbelasting van *6.67 kg pk. en een start-
snelheid van 122 kin'h., welke getallen ko
men in liet gebied van dc huidige bommen
werper. De betalende last bedraagt 500 kg.
c De overtocht duur 33 uur.
De inzender is geen voorstander van vlie
gen op groote hoogte. Hij rust zijn vliegtuig
echter wei uit met drukcabine om op deze
wijze zoo noodig op groote hoogte snelheid
te winnen.
Prijswinnaars zullen hun ont
werp toelichten.
En nu de verdere plannen. Het
Comité Vliegtocht NederlandIndië
is in nader overleg getreden met de
jury en de inzenders om na te gaan
wat nu moet gebeuren. Het is gc-
wenscht, dat de technische wereld
en vooral de vliegtuigtechnici van
ons land nader met de projecten
kennis maken. Daartoe zullen de
drie prijswinnaars voor een vergade
ring van het Koninklijk Instituut
van ingenieurs, afdeeling Verkeer cn
Verkeerstechniek, hun plannen ver
der toelichten.
Hierna zal een discussie geopend worden,
zoodatgde deskundigen in de gelegenheid
zijn hiui bezwaren kenbaar te maken of na
dere toelichting te vragen. Deze bijeenkomst
wordt einde April gehouden te-Den Haag.
Dit nummir bevat 8 pagina'»
3KEND GROENTENEXPEDITEUR IN
OPSPRAAK.
DRIE ARRESTATIES. ZIJTAK VAN EEN
GROOT SPIONNAGECOMPLOT.
Langdurige gevangenisstraffen be
dreigen een drietal inwoners van
Sint Pancras, die verdacht worden
deel uit te maken van een spionnage-
complot, dat zijn vertakkingen in
heel Nederland beeft. Bovendien spi-
onnage van zeer groote afmetingen.
Zeven rijksrechercheurs hebben een
inval gedaan in het kantoor van de
firma Gebr. KI., groenten-exporteurs
en na huiszoeking de inbeslagname
van bezwarend materiaal, gearres
teerd de firmant Jan KI. Pzn. en
diens nog minderjarige zoon Jan.
Een zwager van KL', zekere L., die
bij. KI. op bezoek was, trof hetzelfde
lot, doch hij werd spoedig weer op
vrije voeten gesteld. Verder werd ge
arresteerd de timmermans P. B. Gzn.
De drie verdachten werden geboeid
en per auto gevankelijk overgebracht
naar Groningen, waar liet knooppunt
van deze spionnage-affaire schijnt
te liggen, en tegelijk met twee arrestanten
uit die provincie ter beschikking van den
Officier van Justitie te Groningen gesteld.
Resultaat van langdurig en uit
gebreid onderzoek.
be arrestaties zijn het resultaat van lang
durig en uitgebreid onderzoek. Directe aan
leiding tot ingrijpen, was een poging tot
ontvluchting van twee liegerofficierm van
Duitsche nationaliteit, welke op fort Spijker
boor (Midden-Beemster) waren geinterneerd.
Deze officieren werden tijdens hun vlucht
op den Afsluitdijk door marechaussee s ver
rast en weer ingerekend.
De gearresteerden schijnen naar men be
weert, o.a. betrokken bij deze ontvluchtings
poging.
Wat de spionnage betreft, vernemen wij,
dat nog niet is komen vast te staan, dat het
hier het uitleveren van Nederlandsche de
fensiegeheimen aan een vreemde mogend
heid betreft.
De mogelijkheid acht men niet uitgeslo
ten, dat de verdachten als bemiddelaars zijn
opgetreden bij het verschaffen van inlichtin
gen over de eene oorlogvoerende mogendheid
aan de andere, via onschuldige zakenbrie
ven. Men zou dan een ongeveer zelfde geval
ontdekt hebben als de geruchtmakende
spionnagezaak der Haagsche departements
ambtenaren, die scheepspapieren zouden
hebben verkwanseld. In het thans ontdekte
gevat schijnen echter, althans voor zoover
onze inlichtingen strekken, geen dirocte
Nederlandsche belangen te zijn betrokken.
maarsche rechtbank tot een zeer hooge boa
te veroordeeld.
Men is. zoo redeneert men in St Pancrai
van KL wel aan heel wat gewend geraakt
maar, zoo is het algemeene oordeel, je moe:
toch wel heel weinig van je land houden
om zóó te gaan doen.
En men kijkt nog eens met een schuil
oog naar de imposante behuizinge Flevo
dat naar het oordeel der justitie tot spion
nenncst gedegradeerd is.
Nee, zegt een dorpeling, als je zoo dat hult
ziet, om de centen hoeft ie 't niet te doen..-
KI. gaat algemeen voor schatrijk door, hoe
wel den laatste» tijd dit wel eens in twijfe.
werd getrokken. Hij is jaren geleden me:
niets begonnen, doch wist zijn zaken zeei
hoog op te voeren.
Waarom dan wel?
Het is bekend, dat KL, ondanks zijn uiter
lijke gehechtheid aan de anti revolutionnai-
re beginselen, welke voor alles gebondenheid
aan eigen volk voorschrijven, sterk sympa
thiseert met de ideologie uit een naburig
land en een groote persoonsvereering heefi
voor den hoogsten autoriteit in dat land,
waar hij bovendien door zijn zaken zeer uit
gebreide relaties heeft.
Wat doet de timmerman in dit
wespennest?
De timmerman B., gehuwd met een vrouw
van Duitsche afkomst en vader van vijf
jeugdige kinderen, eveneens van anti-re-
volutionnaire beginselen, heeft zijn sympa
thie voor een bepaald nabuurland nimmer
onder stoelen of banken gestoken. Het ie
wel opgevallen achteraf dat hij de
laatste maanden vrij druk met KL omging
maar men zag daar niets bijzonders in. De
vrouw van B. zegt nergens van te weten.
De verraderlijke schrijfmachine.
De gemeentelijke politie- en justitieauto-
riteiten hebben zich in dit geval niet ge
mengd: de rijksrecherche had blijkbaar zee:
bepaalde opdrachten van hooger hand, d»
snel en zonder veel ophef zijn uitgevoerd.
Merkwaardig is het verhaal, ons
uit betrouwbaren bron verstrekt,
hoe een schrijfmachine een der aan
wijzingen is geweest, welke tot ar
restatie kon leiden. Een andere zoon
van KL, Piet KL, zou eenige maan
den geleden de justitie op de hoogte
bobben gebracht van een bandendief
stal door eenige dorpelingen en zijn
mededeelingen hebben getypt op fir
ma-papier. Aan een der typen man
keerde iets, en het toeval wilde nu.
dat de brief van Piet KL onder de
oogen kwam van een gerechtelijk
ambtenaar, die de spionnagezaak na-
3. Ontwerp H. J. Kremer (3e prijs).
Bij den verdachte B. is in beslag genomen
een plattegrond van Rotterdam met aan
wijzingen van verschil lende vertrekkende
schepen. Dit zou een bevestiging kunnen
vormen van bovenstaande mededeeling
Geen èl te groote verrassing.
I)e rustige burgers van het vriendelijke
dorpje St. Pancras. onder den rook van Alk
maar, heeft de mededeeling van de arresta
tie, althans voor zoover het KL betreft, niet
AI te zeer vérrast, al iiad mei\ deze man,
overtuigd anti-Revolutinnair en steunpilaar
van de Gereforinerede Kerk, voor een derge
lijk misdrijf, als waarvan nu dc zware ver
moedens op hem rusten, toch nimmer kun
nen verdenken.
KL was bij vele zijner collega's niet zeer
gezien en op de vergaderingen van „Koop
handel", de vereeniging van exporteurs en
groothandelaren in groenten en fruit, is het
vorig jaar zelfs enkele malen tot een open
lijk protest gekomen, terwijl in 1937 de Plan-
tenzicktekundige dienst te Wageningen een
klacht tegen KL heeft ingediend op vermoe
den van frauduleuze uitvoer van aardappe
len naar Frankrijk. Hij Is toen door de Alk-
Huize „Flevo" te Sint Pancras, be
woond door den verdachte Jan KL,
waar de rijksrecherche oen inval
deed. -
ploos, en enkele verdachte getypte
vellen in dossier had, waarvan het
schrift hetzelfde euvel vertoonde!
Bevestiging konden wij hiervan niet
krijgen, maar vast staat, volgens
verklaring van enkele dorpelingen
dat een schrijfmachine tijdena den
inval In beslag is genomen.
Verder was het opgevallen dat een ver
lacht telefoonnummer nog al dikwijls met
KL telefoneerde.
Het dorp Sint Pancras, waar de familie
KI. een der oudste en wijdvertakste ia, heeft
zijn sensatie
Twee mannen en een jongen uit de klei
ne samenleving, beschuldigd van een der
zwaarste misdrijven, welke de wet kent:
spionnage, veelal synoniem met landver
raad.
