HET PLATTELAND
in onze samenleving
Weer subsidie voor het
Centraal Ziekenhuis
Mijn ontploft tc
Den Helder
SCHAGCN
studiedag van de volks-
hooge school-commissie.
Prof. Schermerhorn
zegt van het platteland:
Er zijn meer menschen te gronde ge
gaan aan de piekeratie dan aan de
jenever/De boer kent geen mensche-
lijke ooncurrentie, de natuur be-
heerscht hem. De trek van platte,
land naar atad is niet verkeerd, zij
moet alleen geregeld worden. De
stad heeft sigarenwinkeliers genoeg,
maar te kort menschen .Ie wat kun
nen. Ook op het platteland geldt nog
te veel het ieder voor zich en de dui
vel hale de achterste, 't Platteland
had uit de stad méér moeten halen
dan slechte meubelen! Geest en geld
zitten niet vast genoeg aan elkaar,
om het platteland samen omhoog te
brengen. De boer praat nog te veel
over roode kool en de vrouw moet
de smerige prulletaria de kamers uit
werken.
De belangstelling voor den studiedag van
de commissie tot stichting van een Volks-
hoogeschool in Noordholland, was niet al
leen van de zijde der „gewone" belangstel
lenden, maar ook van de officieele wereld
zeer bevredigend.
Bij den aanvang gistermiddag merkten
wij in de zaal van het Noordhollandsch Kof
fiehuis o.a. op de heeren burgemeester leg
gers van Barsingerhorn, met de wethouders
en den predikant; Ir. Lienesch,; burgemees
ter Nin&ber van Bcemster, wethouder
Gaijaard van Nieuwe Niedorp; Ds. Kapteijn,
de heeren Ir. Vet, secretaris van de Holl. Mij.
van Landbouw, Vogelenzang, rentmeester bij
het Prov. Waterleidingbedrijf, Dr. v. d. Wie
len, de heer Sijp, secretaris van den bond
van oud-leerlingen R.L.W.S. en vele ande
ren. Ook het schoone geslacht was rijk ver
tegenwoordigd.
Het dagelijksch bestuur van Scha-
gen, hoewel uitgenoodigd, schitterde
door afwezigheid. Als steeds
Het raadslid de heer Joh. de Veer, was
wel aanwezig, maar niet in die kwaliteit.
De heer A. Visser uit Bergen spreekt het
openingswoord, de verwachtingen zijn wat
de opkomst betreft, verre overtroffen. Spr.
deelde mede, dat'de heeren G. Nobel, Moltzer
en Ds. Spelberg bericht van verhindering
hadden gezonden.
prof. schermerhorn spreekt
over de taak van het platteland in het volks
geheel, sociaal, economisch en cultureel.
Op vele vragen is thans geen bepaald ant
woord te geven, het moet bij beweringen en
nieuwe vraagteekens blijven. Spr. ziet de
taak van 't platteland zóó, dat 't platteland
binnen het volksgeheel heeft te leven als
platteland, in harmonie met het eigen be
staan. Kik groot verhaal daarover is levens
gevaarlijk. Als men te véél gaat piekeren
over eigen taak, slaat men óf tot de eenc
kant over, van „heelemaal niets", óf er ont
staan overspannen figuren, die in het volks
leven meer kwaad dan goed doen. Men kan
óók te hard studeeren. Zoo gauw de van
zelfsprekendheid verdwijnt, komen de ge
varen voor het volksleven. Als de plattelan
der een plantenleven vermijdt, zich dus niet
onderschat, maar zich niet overschat, leeft
hij het gelukkigst. Er zijn meer menschen
ten gronde gegaan aan de piekeratie, dan
aan de jenever.
Men moet dus steeds blijven bij wat in het
leven bepalend is, en spr. meent daarbij dat
het arbeidsleven de beheerschende factor is.
In dit verband wijst spr. erop dat men
veelal aan het type mensch ziet, welk be
roep hij uitoefent, de schoolmeester, de vis-
scher. de boer enz. Het stempel, dat iemand
in de eerste twintig jaar op zijn loven ge
drukt krijgt, raakt hij zelden kwijt. Tra
ditie, milieu en opvoeding spelen een groo-
te rol in het leven.
Inleider behandelt een paar kenmerken
van den plattelander, als den vasten le
vensgang, beJieerscht door de opeenvolgen
de seizoenen, de groote invloed van de na-
tuór op de mentaliteit. Het element van
menschelijke concurrentie speelt in het agra
rische leven geen rol. de hoer bestaat bij
zijn eigen slimheid of domheid.
De boer heeft instinctmatig gevoel voor
maat en grens, hij weet beter hoe ver hij
kan gaan, dan de industrieel, waar de af
zetmogelijkheid de eenige grens en de pro
ductie ondergeschikt is Wordt een hoeren
bedrijf tc groot, krijgt men eenvoudig in
dustrieel gebruik van den bodem, en ver
dwijnt het begrip „boerenstand". Consequent
vloeit uit genoemde factoren voort
•en begrensd gezichtsveld,
men leeft in kleineren kring, maar daardoor
is er ook minder eenzaamheid, meer verbon
denheid. Het leven is letterlijk en figuurlijk
naar de aarde gekeerd, vaak ongeestelijk.
De boer is egocentrisch, ook in zijn groeps-
zorg. Het oog voor het algemeene heeft
slechts een beperkte draagwijdte.
Spr. gaat hier diep op in, achter deze be
grippen moet vaak een vraagteeken, nog
vaker een uitroepteeken staan. Het geestelijk
leven groeit in de stad zegt spr., daarom
zullen Volkshoogescholen voor het platteland
ook van groot belang zijn. Echter, blijft de
groote wanrde vat» het platteland in de na
tuurlijkheid, en daar moet anderzijds niet
te veel aan vernnderd worden. Voorzichtige
cn gelijkmatige groei is noodig. omdat men
vooral niet tnag uitschakelen de gevoelens
van verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en
durf, welke de plattelander moet kennen,
wil hij als boer niet ten gronde gaan.
De trek naar de stad
vindt spr. een waarde van het platteland, al
de gekunstelde maatregelen daartegen acht
spr. fout.
De stedelijke wereld is eenmaal een reus
achtig bedrijf, dat ongelimiteerd produceert;
nuttige zaken en afval, doch zich zelf ver
teert en steeds versch bloed noodig heeft.
Het zijn levensgevaarlijke kinderlijke dwa
zen zegt spr., die het maatschappelijk rad
naar de middeleeuwen willen terug draai
en. Men moet de trek van platteland naar
de stad reguleeren, zoodat beide er baat bij
hebben. De stad heeft sigarenwinkeliers ge
noeg, te kort menschen die iets kunnen!
Spr. gaat hier nader op in, behandelt in
dit verband de groote volksverschuivingen,
en bevolkingsvraagstukken in andere lan
den en de sociale structuren. De oplossing
van dit vraagstuk kan nooit alleen op het
platteland gevonden worden.
Wat de menschelijke verhouding tus-
schen werkemer cn werkgever betreft,
meent spr. dat het in Noordholland niet het
slechtste is, al geldt hier ook vaak het
„ieder voor zich en de duivel hale de ach
terste" Spr. is vorotander van de glijdende
schaal in de economische plattelandsverhou
dingen.
Het cnltureele leven
op het platteland wordt door één woord
beheerscht „achteruitgang". De opheffing
der beslotenheid bracht stijlloosheid, uit de
stad werd het kleinburgerlijke geintrodu-
ceerd. Er was meer te lillen geweest, dan
slechte meubelen!
Geest en geld zitten niet vast genoeg aan
elkaar, om het platteland samen omhoog te
brengen, zegt spr. Daarom moet het er nu
worden ingegrepen. Het platteland moet
weten waar het staat en weten wat het
doet. Het dorpsleven ligt uit elkaar, het
19e eeuwschc liberalisme heeft de splitsing
in confessioneel leven bevorderd.
Misschien kunnen de Volkshoogescholen
de eenheid terugbrengen en de geografische
eenheid reconstruceren. Men moet elkaar
herkennen en erkennen, en daar mankeert
nog veel aan! De boeren praten nog te
veel over roode kool. de vrouwen hebben
de smerige prullaria uit de stad gekocht,
voor hen de taak ze weg te werken. Veel il-
luzie heeft spr. niet, de rol der organisaties
is minimaal. Er is ontevredenheid men ziet
in dat economie en techniek niet het laat
ste woord in het leven kunnen hebben. Iaat
deze ontevredenheid groeien besluit spr zijn
buitengewoon duidelijke en in eenvoudige
huiselijke termen uitgesproken zéér interes
sante rede. Laat de Volkshoogcschool mede
werken den. blik te richten van de aarde af
tot die dingen waar tenslotte de uitgangs
punten des levens liggen!
Op de rede van Prof. Schermerhorn volgde
in het raam van dezen dag nog een leven
dige gedachtenwisseling.
DE BOERETEMMERMAN KON WEL WAT!
Lezinq van architect Jansz over
plattelands bouwkunst op den
Volkshooqeschoolstudiedaq.
Aan de lezing van den architect Jansz
uit Laren over Plattelandshouwkunst in Ne.
(Ierland, gisteravond in het Noordhollandsch
Koffiehuis gehouden, ging een beschouwing
van Dr. van der Wielen over het Volkshoo
geschoolwezen vooraf Wij achten dit werk,
door de vele hierover reeds geplaatste pu
blicaties in ons blad voldoende besproken.
De heer A. Visser uit Bergen had evenals
's middags velen belangstellenden het wel
kom toegeroepen. Thans was de gemeente
Schagen vertegenwoordigd door wethouder
Wissekerke en het raadslid Niestadt. Wij
merken verschillende bouwkundigen uit
Schagen en omgeving op. Aan de hand van
een prachtige serie landtaarnplaatjes, door
den heer Waiboer v. de Landbouwschool ge
projecteerd, zete de heer Jansz de groote
beteekenis der vroegere bouwkunst, uiteen,
behandelde de periode van verval en zag in
de nieuwste uitingen vun architectuur, o.a.
in de Wieringermeer weer hoop op de toe
komst. Spr. wekte op de machtige resten v.
de oude boerencultuur te bewaren en het
kleinburgerlijke uit de stad geïmporteerd te
weren.
Spr. wees op het belang van schoonheids-
commissie's en zag do overheid als regis
seur in de bouwkunst, om te voorkomen,
dat nog meer afval uit de vuilnisbakken
der architecturen, zooals de heer Jansz zich
uitdrukte, zou worden geworpen."
De heer Janz had met zijn geestige, vaak
sarcastische rede veel succes en menig
„mooi" meubeltje zal voortaan wel met an
dere oogen worden bekeken. In zijn slui
tingswoord dankte de heer Visser allen :lic
tot het welslagen van dezen dag hadden
meegewerkt, in het bijzonder ook mej. Piet
en de leerlingen van de Landbomvhuishoutl
school voor de wijze waarop de Noordhol-
landsche koffiemaatiijd was verzorgd, wel
ke tusschen de lezingen was gehouden.
JAARVERGADERING VAN DE
„TREKVOGELS".
Woensdagavond hielden de adspiranfen
afd. van dc Rijzende Kerk hun jaarverga
dering.
De voorzitter, Ds. Kaptcijn, opende dc
vergadering, waarna J. Zeegers het jaarver
slag voorlas, dat onveranderd werd goed
gekeurd.
Door C. Huisman, penningm., werd hot
financieel jaarverslag uitgebracht, dat even
eens geen bezwaren ontmoette. Het batig
saldo bedroeg f 16.71,
De kascontrolecommissie, bestaande uit
de heeren I». van Rooij en C. Hos. adviseer
de tot décharge van den penningmeester.
Aldus besloten.
Het nieuwe bestuur werd gevormd als
volgt: J. Zeegers met 11 stemmen, secreta
ris; C. Huisman, met 11 stemmen, penning
meester; Joh. de Veer. met 4 stemmen, be
heerder der materialen.
Omstreeks 10 uur sloot Ds. Kapteijn dc
vergadering.
Het recht moet zijn
loop hebben
Soldaat, die onderdeelen van
militaire auto's staL
Het Amsterdamsche gerechtshof veroor
deelde een gemobilisecrtlcn 37-jarigcn aut/r-
buschauffeur, J. S., uit deze gemeente, in
gedeeld bij den motordienst, wegens dief
stal van reservewielen van militaire auto's
tot een jaar gevangenisstraf met aftrek van
vijf maanden voorarrest. De rechtbank te
Utrecht had hem tot een jaar en drie maan'
den zonder aftrek van voorarrest veroor
deeld.
De man, die de onderdeelen kocht en den
vorigen verdachte per auto narcisde, hoorde
zich veroordeelcn tot anderhalf jaar gevan
genisstraf met aftrek van vijf maanden
voorarrest. In eerst instantie was hij tot
anderhalf jaar veroordeeld.
MARKTOVERZICHT.
Wel een bijzonderen dag. dezen 29 Fcbr.
Vette koeien waren er nu juist niet zooveel
aangevoerd, dat was wel jammer. Er waren
wel slagers voor; de handel was iets beter.
Vandaag kon de beste koe 40 ct. gelden. De
duurste koe voor f'290, werd nog verkocht
voor den handel, afkomstig van den heer
J. Noppen. Anna 1'aulownapolder. aan den
lieer H. v. Hoorn. Wieringcrwaard. De han
del in kalfkoeien was goed. tot f240. hoog
ste noteering. In gelde koeien was de han
del minder goed, aan den stuggen kant.
Pinken stug.
Graskalveren zoo goed als niet aange
voerd; deze tijd is weer voorbij. Handel in
nuchtere kalveren heel goed, met een groo-
ten aanvoer. Wij noteerden tot f12.
Vandaag aardig wat paarden aangevoerd,
alleen al door den heer K. Stammes. Heer-
hugowaard. 10 stuks. Noteering was tot f 450,
maar later op den dag hoorden wij tot f550.
Of paarden ook duur zijn! Er was wel han
del in.
De noteering van oude vette schapen was
20—30 gld., in doorsnee. Enkelingen werden
erkocht tot f33. Handel goed. Overhouders
voor den dood tot f20, handel tamelijk.
De vette varkens wilden ze weer hebben.
tot 30 ets.. 7 wecksche biggen 12—14 gld.,
12 weeksche biggen 1418 gld. Handel goed.
Beste schrammen aangevoerd. Wij noteer
den tot f32. Dus in deze rubriek van biggen
en schrammen is wel vooruitgang.
Kippen en konijnen zeer duur. Handel in
bokken cn geiten goed.
Dus de handel over het algemeen was zeer
goed. üp de stalletjesmarkt wordt het ook
weer levendiger.
EENIGENBURG.
EEN GULDEN PER JAAR VOOR
„BURGERPLICHT".
Gisteravond vergaderde de vereeji. „Bur
gerplicht" ten huize van de wed. K. Visser,
alhier.
Voorzitter deelt mede dat 1 lid had be
dankt.
Uit het nu volgende jaarverslag metnoree-
ren wij, dat in het afgeloopen jaar hij 4 le
den wegens ziekte arbeid was verricht met
een totaal van 62 werkdagen, dat 1 week
voor rekening der vereenigingsKas was ge
werkt; de vereen. 1G leden en 5 donateurs
telt.
De rekening gaf aan saldo 1938 f 63.12,
ontv. f 15.65, totaal f 79.07, uitg. f 27.90, saldo
f 51.17.
Besloten werd dit jaar f 1 contributie per
lid tc heffen. Salaris bestuur wordt geregeld
als volgt, voorzitter f 3.50, secr. en penn.
I 2.50; presentiegeld leden f 0.50 per verga
dering en bij verzuim f 1 boete.
Bij de bestuursverkiezing worden de aftr.
heeren K. Kalf en A. Kosscn, herbenoemd
Besloten wordt om bij ziektegevallen maxi
mum 6 volle en 7 halve weken per boekjaar
werk te verrichten.
De 4 leden waarvoor werk was verricht,
dankten.
Bij de rondvraag deelt voorz. mede, dat
het onderzoek, bedoeld in de notulen, tot re
sultaat bad, dat de leden, voor anderen wer
kende. als niet in loondienst worden be
schouwd en buiten elke verzekering vallen.
Voor een oplossing zal nader worden ge
ïnformeerd bij burgemeester Schelhaas uit
Broek op Langendijk, secr. der tuinbouwon-
derlinge.
Voorts dankte voorz. de donateurs voor
hun geldelijk offor aan de vereen.
Hierna sluiting.
RAAD ZUIDSCHARWOUDE
Begrooting 1940 levert overigens
geen stof tot discussie op.
Onteigening van eenige percee-
len ten behoeve van den aanleg
van den nieuwen weg?
De raad dezer sremeente vergaderde gls-
toravond ten raadhuize onder voorzitter
schap van wethouder Du Burck. Burgemees
ter van Spengler was wegens lichte onge
steldheid verhinderd.
Na opening volgt vaststelling der notulen.
vergoeding bijzondere scriolen.
De vergoedingen Ingevolge art. 101 L.O.-
wet 1920 werden voor 1938 als volgt vastge
steld: R.K. Meisjesschool f 532.4G. R.K. Jon
gensschool f 635.—, School met den Bijbel
f 33.06.
Die volgens art. 86 L.O.-wet resp. op
f 34.56, f 1297.73 en f 41.12 en volgens art.
205 ter voor de R.K. Meisjesschool op
f 3200 en voor de School met den Bijbel
op f 326.—.
Op verzoek van Ged. Staten, die niet bin
nen den vastgestelden termijn een beslis
sing kunnen nemen, stelden B. en W. voor,
de reeds genomen besluiten tot aankoop der
terreinen en gebouwen en het aaneaan van
een geldleening tot een bedrag van f 52.f>00,
in te trekken en daartoe opnieuw besluiten
te nemen. Goedgevonden.
gemeentebegrooting 1940.
Deze begrontine sloot met de volgende cij
fers: gewone dienst f 77266.84. onvoorzien
f 1029.74, kapitaaldienst: ontvangsten
f 15665.34, uitgaven f 16220.08, nadeelig slot
f 554.73.
Voorzitter wijst er op, dat een ellenlange
behandeling niet noodig is. In B. en W. be
stond omtrent de begrooting weinig verschil
van inzicht, slechts t.a.v. de subsidie Cen
traal Ziekenhuis liepen de meeningen uit
een.
Algemeene beschouwingen worden niet ge
houden.
De heer de Geus rapporteert: op de begroo
ting van M.II. zijn geen aanmerkingen. De
gomeentebegrooting heeft slechts aanleiding
gegeven tot bemerking op 'n tweetal pun
ten. De meerderheid stelt voor weer een sub
sidie te verlccnen aan het Centraal Zieken
huis. terwijl voorts het bedrag uitgetrokken
teir behoeve van schoolhehooften en leermid
delen voor de lagere school te laag wordt
geacht.
De Voorzitter zegt, dat aan het bedrag
(I 2.60 per leerling) niet te tornen valt. Er
moot weliswaar zuinig worden gewerkt,
doch verhooging zou toch niet worden toe
gedaan.
Besloten wordt dc post te handhaven.
VERZOEK SUBSIDIE CENTRAAL
ZIEKENHUIS.
Van de commissie buitengemeenten Cen
traal Ziekenhuis was een verzoek ontvan
ger' voor de komende tien jaren weer in het
nadeelig exploitatiesaldo te willen bijdragen
Slechts op dit punt bestaat dus verschil
van inzicht. De meerderheid van B cn W.
de burgemeester en wethouder Kramer
was van meening, dat niet langer subsidie
moest worden verleend.
Wethouder Kramer beeft zich op bet
standpunt gesteld, dat bet Centraal Zieken
huis nr feite een inrichting is van de go
meen te Alkmaar. De buitengemeenten heb
ben b.v. geen zeggenschap in de exploita
tie, kunnen slechts een adviseerende stem
laten hooren. Waar het al dan niet subsidi
eeren los staat van de goede verpleging en
voorts Alkmaar van het ziekenhuis groote
indirecte voordeden heeft, (vestiging perso
neel b.v. en de bezoeken aan patiënten),
noemt spr., bet eigenaardige figuur, dat V
buitengemeente zou subsidieeren. Een jaar
of tien geleden was het anders, toen ging
het om de stichting. Spr. wijst er nogmaals
op, dat de goede verpleging is gewaarborgd.
Bovendien van de 95 gemeenten, wier pa
tiënten in het ziekenhuis verpleegd worden,
verleenden slechts 23 een subsidie. In de be
handeling der patiënten maakte dit echter
geenszins een verschil. Spr. gelooft niet aan
repressaille-mnatregelen. Alkmaar heeft ten
slotte de patiënten uit de buitengemeenten
noodig. Spr. wijst op het ongewone karakter
van een subsidie als dc onderhavige, welke
wij in ons stelsel niet kennen. T.o.v. onze
ingezetenen zullen we, aldus spr., aan onze
verplichtingen voldoen, wanneer we niet
langer aan de subsidicering meedoen. Waar
om is Alkmaar zelf niet met een verzoek
gekomen?
Voorzitter antwoordt, dat het gemeentebe
stuur van Alkmaar zich tot de Centrale Zie
kenhuiscommissie heeft gericht met het
verzoek zich in verbinding te stellen met
de besturen van de verschillende buitenge
meenten, teneinde de subsidie verlengd te
krijgen. Spr. is het er ook niet niee eens. dat
het C. Z. een instelling van de gemeente
Alkmaar zou zijn en tracht aan te toonen,
dat het C. Z. een stichting is met een eigen
exploitatie. Uitvoerig betoogt spr. de wen-
schelijkheid van het blijven voortbestaan
van bet ziekenhuis en hij is van meening,
dat deze gemeente de stichting een kleine
tegemoetkoming in hot exploitatieverlies
niet mag onthouden. De heer Kramer zegt
wel, dat de goede verpleging der zieken uit
dc buitengemeenten verzekerd is, doch dit
zou wel eens anders kunnen loopen.
De lieer Blom acht het een gemecnschaps
be'ang de subsidie toe te staan. Zullen dc
gemeenten de subsidies intrekken, dan
vreest spr. een verhooging der verplegings-
kos'.en, hetgeen weer een nadeel voor de
gemeente zal bcteekenen.
Dc heer Weel zegt dat aan het gesprokene
van wethouder Kramer door de tegenstan
ders niets behoeft te worden toegevoegd.
De heer de Geus sluit zich aan bij de
woorden van den Voorzitter.
In tweede instantie
zegt wethouder Kramer, dat het C. Z. wel
door 'n afzonderlijk lichaam beheerd wordt,
doch in wezen is het wel degelijk een in
richting van de gemeente Alkmaar. Uitein
delijk heeft de Raad van Alkmaar de beslis
sing over uitbreiding enz., ligt bij den Raad
de beslissing over finnncicele aangelegen
heden. Alkmaar heeft de taak voor den
goeden gang van zaken wat betreft het C.
Z., te zorgen. Alkmaar heeft de buitenge
meenten noodig, de stad leeft ervan. Wij
hebben geenerlei verplichtingen aan Alk
maar! Alkmaar heeft reeds een bevoorrech
te positie, waarom moeten we haar nog een
subsidie geven ook? Wij kunnen Alkmaar
toch niet voor de noodlijden-dheid behoe
den.
De Voorzitter zegt dat in den breede ls
betoogd en bewezen, dat het C. Z. een eigen
stichting is en geen inrichting der gemeente
Alkmaar. Spri wijst erop dat Alkmaar een
zesm aal zoo groote bijdrage in het tekort
verleent als de buitengemeenten, zoodat de
billijkheid van het verzoek wel duidelijk
in het oog springt.
Tenslotte wordt tot stemming over
gegaan en met 4 tegen 3 stemmen
die van de heeren Kramer, van
Kleef en Weel, besloten, het verzoek
van de commisie in te willigen.
In verhand met deze beslissing ondergaan
dc begrootingscijfers nog een kleine wijzi"
ging. Overigens wordt erover de begrooting
niet meer gesprokén en wordt deze dus
vastgesteld.
BEGROOTING MAATSCH. HULPBETOON.
De begrooting 1940 van het Maatsch.
Hulpbetoon sloot op een totaal aan ont
vangsten cn uitgaven van f 9280.56.
Geraamd is een gemeentelijke subsidie
van f S000.
Aldus vastgesteld.
De commissie voor de Malariabestrijding
door de bevolking in Noordholland vroeg
een subsidie voor 1940.
Van de N.II. Vereen. „Het Witte Kruis*
was een verzoek ontvangen om subsidie
voor de ontsmettingsinrichtingen.
De afd. L.T.B. Langendijk verzocht een
subsidie van 20 te mogen ontvangen voor
de door deze afd. te houden tuinbouwcursus
B. en W. stellen voor, dit verzoek in te
willigen.
Ingewilligd, evenals de andere subsidie
aanvragen.
IN COMITé.
De Raad gaat vervolgens in comité om
den voorzitter gelegenheid te geven eenige
mcdedeelingen te doen omtrent de aankoop
van gebouwen en terreinen in verband met
den aanleg van den nieuwen, weg van de
Dorpsstraat naar den Hasselaarsweg.
Na bespreking deelt de voorzitter mede,
dat do medewerking van verschillende eige
naren van perceelen, die aangekocht moe
ten worden, is verkregen, doch met enkelen
gaat het niet zoo vlot. Wil men echter niet
goedschiks, dan maar kwaadschiks. Spr.
vraagt van den Raad machtiging eventueel
die voorbereidende maatregelen te mogen
nemen, die leiden tot de onteigeningsproce
dure.
Degenen die volgens B. en W. te veel vra
gen zijn de heeren Jb. Verkroost, W. Ver-
kroost en KI. de Boer.
De Raad verleent een gevraagde machti
ging.
RONDVRAAG.
De4ieer Blom wijst op het euvel van het
vuilnis weggooien, dat dezen winter wel
bijzonder sterk optrad.
De Voorzitter zegt dat deze zaak de aan
dacht heeft en in onderzoek is.
De heer de Geus vraagt maatregelen te
gen het hebben van scherpe punten aan
hekken, tengevolge waarvan reeds een ern
stig ongeluk is gebeurd.
Dc Voorzitter zegt dc mogelijkheid daar
toe te willen onderzoeken. Met den heer
de Geus is spr. van meening, dat dc pun
ten groot gevaar opleveren.
Op verzoek van den heer Kroon wordt
besloten de wenschelijkhéid der aansluiting
van de gemeente bij den Armenraad te Alk
maar onder het oog te zien.
Van opmerkingen van den heer Kroon
inzake het draaien van koetsen bij de be
graafplaats en de gemeenteklok wordt soe-
rle nota genomen.
Hierna sluiting.
Wederom is Donderdagmiddag, om vijf
minuten voor half één, een mijn op de kust
tusschen Huisduinen cn Den Helder tot ex
plosie gekomen. Wederom dreunde een zwa
re ontploffing kilometers ver weg over het
land cn de zee, en hebben duizenden zich
afgevraagd aan welk deel van den buiten
kant er nu weer zware schade geleden zou
zijn.
Het bleek, dat de mijn bij Kaaphoofd, hal
verwege Huisduinen en Den Helder, na ge-
ruimen tijd in zee te bobben gedreven, te
omstreeks 12 uur tegen de steenen van den
dijk aanspoelde. Nu eens dreef het projec
tiel weer weg. dan weer kwam het tegen de
basaltblokken aan.
Op don dijk is momenteel een ploeg werk
volk bezig met het storten van beton. De
opzichter der werkzaamheden, de heer
Gaarthuis bleek al spoedig de mijn in het
vizier gehad te hebben en heeft deze gevolgd
tot op het moment dat hij explodeerde.
Deze ooggetuigde vertelde ons kort na het
springen, dat hij zijn menschen. ongeveer
een 30. waarschuwde dekking te zoeken.
Aanvankelijk bleef men nog aan den ar
beid. maar toen bet projectiel in de buurt
van een der pieren stil bleef liggen, achtte
men den tijd gekomen, een goede schuil
plaats op te zoeken, aangezien men zich
slechts op een 150 meter afstand van de
plek bevond waar bet monster lag. De heer
Gaarthuis zelf bleef op dc loer liggen, ter
wijl zijn menschen veilig achter de borst
wering verscholen waren. Ineens zag hij
hoe dc mijn rondtoldee en even daarna
spoot een ontzaglijke trechter van vuur.
modder, steenen en water de lucht in. Nog
even later en een hevige slag deed den dijk
en de borstwering trillen. Niemand bleek
eenig letsel bekomen te hebben, hetgeen wel
een bijzonder geluk geacht mag worden,
aangezien diverse personen zich vrij - dicht
in de nabijheid der ontploffing bevonden.
De meeste zorg had deze ooggetuige zich
nog gemaakt over een Heldersche botter,
die zich op slechts 6 700 meter afstand van
de mijn in zee bevond. Met zwaaien en
wenken had hij nog gepoogd de aandacht
van dc opvarenden to trekken, maar daar
van had men blijkbaar niets gemerkt. Ge
lukkig bleek echter ook dit schip buiten de
schervenbaan gebleven te zijn.
De man vertelde nog. dat het een klein
formaat mijn betrof. In ieder geval van ge
ringere afmetingen dan men gewoon is. De
nationaliteit wist hij niet mede te deelen.
Toen zich even later verschillende perso
nen op den dijk begaven, teneinde te zoe
ken naar overblijfselen van het projectiel,
vond men inderdaad diverse stukken staal,
die weggeslingerd waren. Op ongeveer 200
meter afstand vond de heer Ottervanger uit
de Artilleriestraat, zelfs een klomp staal,
zeker wegende meer dan 4 kilogram. Het is
waarschijnlijk het bovendeel van dc mijn,
terwijl er zich nog een stuk van de anker
ketting aan bevindt. Wel een bewijs ove
rigens van de ontzaglijke kracht waarmede
deze groote stukken weggeslingerd worden.
De schade aan den dijk is vrij groot. On
der aan de steenen werd een gat in het ba-
zalten van den dijk geslagen v. n.g.v. 6 m.
in het rond, met een diepte van ongeveer
driekwart meter. Tal van palen werden
eveneens uit den dijk geslagen en lagen
versplinterd en verpulverd tegen de glooiing.
Waar de ontploffing zich voordeed halver
wege tusschen Den Helder en Huisduinen,
bleek de schade mee te vallen. Op Huisdui
nen waren weliswaar weer verschillende rui
ten ingeslagen, maar van een catastrophe
zooals bij de vorige malen was ditmaal geen
sprake. Enkele particuliere woningen kre
gen glasschade, benevens een militaire can-
tine.
