Finland rouwt
ZWEDEN mocht geen
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Vlaggen halfstok
Moordaanslag te Londen
Mr. Oud lijstaanvoerder
Vrijz. Dem. Bond?
Productiekostentoeslag
voor tarwetelers
Jongen zocht kolen
voor zijn moeder
Pauselijk orgaan
toornt
totalen oorlog ontketenen
Roosevelt over
Finland
De drie deserteurs
gearresteerd
Laan. Schaeen, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
DONDERDAG 14 MAART 1940.84e Jaargang. No. 11137,
UiSg<y*m óme N.V. Urtg.-Mif. jHellands Nooeelockwartier"
Radio zendt treurmuziek uit
V
KRANTEN VERSCHIJNEN MET ROUWRAND...
Laatste dagorder van Mannerheim beschuldigt Zweden
Vredesverdrag nog niet geratificeerd
Nog steeds beraadslaagt het Finsche parlement over de harde
vredesvoorwaarden, welke de Finsche delegatie in Moskou heeft ge
accepteerd en het ziet er naar uit, dat slechts het verslag van de on
derhandelaars zelf, die gisterenavond per vliegtuig uit Moskou in
Stockholm zijn aangekomen en onmiddellijk hun reis naar Helsinki
hebben voortgezet, de doorslag zal kunnen geven.
Om liet. vredesaccoord met Rusland te ratificceren, is een meer
derheid noodig van vijfzesde in het Finsche parlement.
Volgens door de Zweedsclie bladen ontvangen inlichtingen, zou
die meerderheid moeilijk verkregen kunnen worden.
Officieel is bij het ter perse gaan van dit nummer nog geen bericht
van ratificatie ontvangen. Wel is via Berlijn door U.P. geseind, dat
het Finsche parlement de vredesvoorwaarden had geaccepteerd Be
vestiging is echter uitgebleven.
In tusschen heeft de Finsche minister van
buitcnlandsche zaken Tanner, gisteren in
een radiorede gesproken over het getroffen
vredesaccoord. Iiij begon met inede te dee-
len, dat de vijandelijkheden waren gestaakt
en zette vervolgens met groote vrijmoedig
heid uiteen, dat de aangekondigde hulp der
westelijke mogendheden volledig was uitge
bleven, omdat Zweden en Noorwegen, met
verwijzing naar de noodzakelijkheid van in
achtneming eener strikte neutraliteit, een
doortocht van vreemde troepen hadden ge
weigerd.
De minister sprak vervolgens over de vre
desonderhandelingen mot Moskou. Hij ver
klaarde, dat het algemconc belang van Fin
land de aanneming der Sovjet-Russische
voorstellen heeft geëischt Het vredesverdrag
bevat geen politieke voorwaarden. Aan de
vrijheid, souvereiniteit en onafhankelijkheid
van Finland wordt niet getornd. Finland
moet thans werken 0111 zijn economisch le
ven in coustructicvcn zin te ontwikkelen.
Finland rouwt.
De stemming van het Finsche volk wordt
het best vertolkt door het feit, dat de avond
bladen verschijnen met een breeden, zwarten
rand rondom de voorwaarden van de vredes
overeenkomst met Rusland.
Spontaan stak de bevolking van Helsinki
de vlag halfstok uit, terwijl ze ook halfstok
van de officicclc gebouwen wappert.
De radio begon gisteren treurmuziek uit
t« zenden.
Verbazing bij de troepen.
De Finsche troepen waren zeer verbaasd,
toen zij het bevel kregen het vuren te sta
ken. De meeste manschappen hadden zelfs
niet vernomen, dat er een vredesaccoord gc-
teekend was.
Toen het huilen der granaten op de Ka-
relische landengte na het seinen: „vuren sta
ken" ophield, maakte de stilte een bijna
angstwekkenden indruk. Voor vele man
schappen beteekent het begin van den vrede
maar één ding: een kans om te slapen. Op de
landengte hebben de soldaten maandenlang
geen normalen slaap meer gekend. Zij waren
op een punt gekomen, waarop zij bijna me
chanisch vochten of liepen.
Een hooggeplaatst officier verklaarde: „De
militaire leiders hebben hun woord gezegd
en het leger kan slechts gehoorzamen aan
de bevelen en vertrouwen stellen in de man
nen, die een beslissing kunnen nemen".
Dagorder van Mannerheim:
„Zweden en Noorwegen keken
liever naar hun eigen huis."
Mannerheim heeft in zijn laatste dagor
der, welke gisteravond aan de Finsche troe
pen is voorgelezen, hulde gebracht aan de
15.000 gesneuvelden. Hij stelde de Russische
verliezen op 200.000 man Ondanks den moed
en de gcvechtskwalitciten van het leger, al
dus de dagorder, heeft fle rcgccring het noo
dig gevonden vrede te sluiten. „Ons leger
was klein.
Wij waren verplicht verdedigingslinies aan
te leggen, hulp uit het buitenland te vragen
en dc noodige wapenen en munitie te ver
krijgen. Na zestien weken van harden strijdt
houdt het Finsche leger nog stand tegen een
vijand, welke ondanks de hem toegebrachte
kolossale verliezen, slechts in aantal toe
nam. Dc Finsche soldaten zijn blootgesteld
geweest aan enorme physiekc en psychologi
sche inspanning, omdat het niet mogelijk is
geweest hun af te lossen.
De veldmaarschalk dankt Zweden, Noor
wegen. Groot Brittnnnic en Frankrijk voor
de verleende hulp in den vorm van wape
nen. munitie on vliegtuigen, waar zonder de
Finsche strijdkrachten bet onmogelijk zoo
lang hadden kunnen uithouden.
Doch de hulp in mannen, waarop zoo lang
was gehoopt, is nimmer gekomen. Slechts
twee bataljons vrijwilligers mei eenig ge
schut, luchtdoelgeschut en vliegtuigen kon
den hier tijdig aankomen om te strijden aan
de zijde der Finnen.
Tenslotte zegl Mannerheim, dat de door de
Westersche mogendheden beloofde hulp niet
is gekomen, omdat de buren van Finland,
Zweden en Noorwegen liever naar hun eigen
huis keken dan hulp te laten passeeren."
De ontevredenheid over de .houding van
Zweden en Noorwegen, welke duidelijk in
dc dagorder van Maarschalk Mannerheim
doorklinkt, vindt ook bij het Finsche volk
weerklank.
Maar ook in Zweden zelf is men allesbe
halve gesticht over dc houding, welke de
eigen regcering Heeft aangenómen.
De openhartige verwijzing van Tanner
naar den rol \un Zweden en Noorwegen in
het falen !an Finlands woratcJing, heeft in
Stockholm een zekere consternatie gewekt.
Er is niet getracht Tanners rede voor het
publiek weg te houden. De uitwerking er
•van op breede lagen van het publick. die
reeds critisch stonden tegenover de hou
ding der regeering, moet aanzienlijk zijn.
Oud-gouverneur van de Pendsjab
gedood, andere vroegere autoriteiten
nit Britsch-Indië gewond.
Sir Michael Odwver. de vroegere gouver
neur van de Peiulsjab (Britsch Indië) is
gisteravond te Londen doodgeschoten door
een Indiër op een vergadering van de
„East India Association". De dader ver
wondde erder den staatssecretaris voor
Indië. lord Zctland, terwijl voorts sir Louis
Dane. die vroeger in Kashmir gewoond
heeft cn lord Lamington, dc vroegere gou
verneur van Bomhay getroffen werden.
Lord Zctland kreeg con. schampschout, sir
Louis Dane een gebroken arm cn lord La
mington verwondingen in een arm. Briga
dier generaal Sykes. die naast lord Zctland
stond bleef ongedeerd. Öklwyer was 75 jaar
oud. Toen hij luitenant gouverneur van den
Pendsjab was, deed zich de Amritsma-zaak
voor.
Naiere bijzonderheden.
Nader wordt nog gemeld, dat de aanslae
werd gepleegd tegen heleinde van een dnik
bezochte vergadering in Caxton Hall. Vier
schoten werden snel achtereen gelost. Men
zag Odwycr, ernstig bloedende uit een won
de in" de borat, op dein grond vallen. Lord
Zetland viel naast zijn voorzitterszetel ert
men zag. dat ook Lamington en Dane ge
wond waren. De man. die geschoten had,
schreeuwde, de revolver in den vuist: ..Op
zij", waarop hij naar de deur ronde. Een
oogenblik ontstond er verwarring, maar
twee mannen sprongen op hem af. Nie
mand van de 150 aanwezigen mocht zich
verwijderen of van de telefoon gebruik
maken, gedurende twee en een half uur.
Ook zette dc politie het gebouw af. Zij tee-
kende de verklaringen van alle aanwezigen
op.
Zoojuist vernemen wij nog. dat de poli
tie dc verdachte, zekeren Mahomcd Singh
Azad, heeft gearresteerd.
Nieuw Italiaansch-Russisch
handelsverdrag
Russische commissie naar Rome.
Van betrouwbare zijde wordt te
Bome vernomen, dat de leden van
de permanente Russische handels
commissie, welke haar zetel te Mi
laan heeft, binnenkort naar Rome
zullen komen om te onderhandelen
over een nieuw RussischItali-
aansch handclsaccoord.
Dc leider der commissie is van
Milaan naar Moskou vertrokken,
blijkbaar om instructies te halen.
Voorlnopiqe lijst der af<L Haarlem
De afcfeeling Haarlem van den Vrijzinnig
Democratischcn Bond heeft gisteren een
ledenvergadering onder voorzitterschap
van den heer A. Jongbloed gehouden. Dc
voorloopige candidatenlijst voor de in 1941
te houden verkiezingen voor de Tweede Ka
nier werd. aldus de Tel. als volgt opgesteld:
1. Mr. P. J. Oud. 2 mr. A. M. Joekes, 3. F.
E. H. Ebels, 4. mevr. mr. B. Bakker—Nort,
5. J. Schilthuis, 6. (vacature M. M. Cohcn)
mr. L. G. van Dam, 7. mr. K. Bijlsma, 8. dr.
H. A. ZwJjnenbcrg, 0. prof. ir. W. Schcrmer-
horn, 10 mevr. F. J. van GelderDroste.
Voor de overige plaatsen op de lijst wer
den de volgende candidaten aanbevolen: dr.
A. J. van Lcusen, mr. J. Roelsc en E. Geerts
Wzn.
Dit nummer bevat 8 pagina'*
Tc rekenen van 22 Augustus 1939
af wordt uit het Landbouwcrisis
fonds aan iederc»,*iarweteler boven
het op don richtprijs gebaseerde be
drag, hetwelk hij ontvangt ingevol
ge het bepaalde in dc crisis-steunbe-
schikking 1939 tarwe (oogst 1939)
een productiekostentoeslag ver
leemt van f 1.— per 100 kg. voor
elke hoeveelheid door hem geteelde
tarwe, welke hij heeft ingeleverd.
Tusschcn stootblok en rangeer-
trein gedood.
Gistermiddag te ruim half vier is op het
rangeerterrein aan de Panamakade te Am
sterdam een ernstig ongeluk geebeurd. Een
twaalfjarige jongen, die liczig was met het
zoeken van kolen voor zijn moeder, geraakte
bekneld tusschen een stootblok en een ran
geerenden trein. De jongen was op slag dood.
Het stoffelijk overschot is naar bet Bin
nengasthuis overgebracht.
FINSCHE VREDE BELEEDIGING
VOOR HET EUROPEESCHE
GEWETEN.
In tegenstelling met alle andere Italiaan-
sche bladen, welke vrijwel het DuitSche
standjiunt weergeven, noemt het Pauselijk
orgaan, de Osservatore Romano dt zooge
naamde RussischFinsche vrede een bc-
leediging voor het Europeesche geweten.
Eens te meer heeft de agressie een on
rechtvaardige belooning gekregen. Strijdt
Europa \oor een dcrgelijken vrede? Welke
vooruitzichten van bloedige barbaarschhcid
openen zich niet voor de menschhcid, in
dien dc landen, die het slachtoffer van een
dergelijke geestelijke ellende worden? Mos
kou heeft zijn roof niet verkregen door de
wapenen of door de diplomatic, maar door
de ongelukkige cn bedroevende constellatie
der krachten, die dit deel van Europa te
gen het bolsjewisme hadden kunnen ver
dedigen. Hebben de Russen werkelijk het
zwaard in de schede gestoken? Zelfs wan
neer de nieuwe srronzen gewaarborgd wor-
dén, welke waarde kan men dan aan
Sovjet-verzekeringen toekennen?
„Alleen van den hemel
kan men heil verwachten"
De Paus zinspeelt op de interna
tionale gebeurtenissen.
In een toespraak tot de leden van het H.
College van Kardinalen hoeft de Paus ge
zinspeeld op de internationale gebeurtenis
sen. Het afgeloopen jaar het eerste jaar
van het pontificaat van Plus XII aldus dc
Paus, werd gekenmerkt door tal van ge
beurtenissen en materieelc cn geestelijke
veranderingen, een jaar, waarin dc inner
lijke en uiterlijke aanblik van Europa gewij
zigd werd. Politieke, economische cn gecstc
lijkc omwentelingen zijn begonnen, waarvan
het nog niet mogelijk is, de uitwerkingen en
gevolgen te voorzien, maar waarvan de ernst
allen, die de waarheid en het rijk van Chris
tus verkondigen met zorg vervult Dc in be
roering verkeerendc menschhcid moet haar
blikken richten naar den hemel, waarvan
alleen heil verwacht kan worden.
VERKLARING VAN DEN MI
NISTER VAN BUITENLAND
SCHE ZAKEN.
Vredesvoorwaarden een
verrassing voor Zweden
Dc Zweedschc minister van buitcn
landsche zaken Günther heeft voor
(]cn rijksdog trachten aan te tooncn,
waarom Zweden Finland niet daad
werkelijk kon helpen en neutraal is
gebleven. Het vrcdesbericht noemde
Günther een rouwboodschap, omdat
het broedervolk den vrede heeft moe
ten koopen ten koste van zeer zwa
re en bloedige offers.
Günther schetste uitvoerig het verloop van
den oorlog en verklaarde dat Zweden geen
enkele druk heeft uitgeoefend, doch tenslotte
slechts neutrale bemiddelaar is geweest. De
vredesvoorwaarden door Zweden overge
bracht, zijn niet dezelfde als in het verdrag
vastgelegd.
Zoo is er bijvoorbeeld als iets vol
strekt nieuws aan toegevoegd de af
stand van een gebied in de streek
van Salla en van Kussamo, evenals
de clausule betrefende den aanleg
van een spoorlijn van Kandalas naar
GÜNTHER.
Kemijaervi. Deze bepalingen hebben
voor ons een duidelijk belang.
Er moet ook op gewezen,, dat Zweden zon
der eenige medewerking van 'n andere bui-
tenlandsche mogendheid de partijen heeft
gepolst cn voorstellen voor een vrede heeft
overgebracht.
Men heeft geïnsinueerd, dat Duitscliland
een zekere pressie dienaangaande op de
Zweedschc regcering zou hebben uitgeoefend
De waarheid is dat over deze kwestie geen
woord is gewisseld tusschen dc Zweedsche
en dc Duitscho regcering.
Met bedroefd hart heeft onze koning on
langs in zijn boodschap gezegd, dal wij ver
plicht zijn ons er rekenschap van te geven,
dat een dergelijke politiek van inmenging
ons, cn waarschijnlijk het gcheele Noorden,
in den grooten oorlog zou hebben gestort,
waarin wij slechts de rol zouden hebben tc
spelen van pionnen op het schaakbord der
groote mogendheden.
Men kon niet van de Zweedschc re
gcering cischen, dat zij er toe zou
bijdragen naar onze streken het too
nvel en misschien het beslissende
terrein van den oorlog tusschen de
groote Europeesche mogendheden
over te brengen. Wat zou in dat ge
val van Zweden cn van Finland zijn
geworden?
Günther besprak vervolgens het zenden
van vrijwilligers. Zij hebben hun eigen land
ook een zeer belangrijken dienst bewezen
want door tc bewijzen, dat de Zweedschc
jeugd ook in staat is tot enthousiasme, waak
/aamheid en een geest van opoffering heb
ben zij ccn daad verricht, welke voor de
toekomst van duurzamo waarde is.
Het is tijd voor nieuwe besluiten.
Het oogenblik is gekomen voor nieuwe bc
slissingen en nieuwe krachtsinspanningen
op dit gebied. De wederopbouw van Finland,
na dc verliezen, welke de oorlog heeft toegc
bracht, is nu het vrede is, onvermijdelijk cn
het is duidelijk, dat wij ook daar onze hulp
zullen moeten verleenen. Het is op deze
taak, dat wij voortaan alle krachten zullen
moeten conccntreeren, welke wij tot nu toe
hebben gebezigd om ons broedervolk in zijn
strijd Hij te staan. Het zal nog groote opof
feringen van ons vergen, doch voor mij lijdt
het geen twijfel, aldus Guenthcr ,dat het
Zweedschc volk bereid is deze te aanvaarden,
DE BILT SEINT t
Verwachting: Verdere daling
van temperatuur, betrokken
tot zwaarbewolkt met tijde
lijke opklaringen, enkele
buien, meest matige W. tot
N. wind.
ACHTING VOOR FINLAND NOG ZEER
GESTEGEN.
In een formeele verklaring heeft presi
dent Roosevelt gezegd, dat het Finsche volk
door zijn onovertroffen dapperheid en zijn
krachtigen tegenstand tegen een overwel
digende meerderheid het morcele recht
heeft verworven „in eeuwigdurenden vrede
te leven in het land, dat het zoo moedig
verdedigd heeft". De achting van volk en
regecring der Vereenlgde Staten voor het
Finsche volk cn zijn regeering is nog ge
stegen. Dit is. aldus de President, een feit,
ook al zijn de Finnen door een aanval
van een vele malen sterkeren buurstaat
gedwongen gebied af te staan en een ver
zwakking van hun verdediging en onaf
hankelijkheid te aanvaarden.
Zweden schamen zich
HET IS NIET GEMAKKELIJK
IN FINLAND ZWEED TE ZIJN.
De oorrespondent te Helsinki van „Stock
holm Tidnlngen meldt aan zijn blad, dal het
thans niet gemakkelijk is, in Finland Zweed
te zijn. Niet dat de Finnen iets zeggen. Diep
in hun hart koesteren zij nog eteeds dezelf
de gevoelens. Doch de Zweden, die zich in
Finland bevinden, voelen werkelijke schaam
te, de Zweden en de andere Scandinavische
landen aan Finland niet de gevraagde doel
treffende hulp hebben verleend. Ook voelen
de Zweden zich beschaamd bij de gedachte,
dat hun land alles aan Finland heelt kan
nen geven, behalve wat dit land verlangde,
<Lw.z. het leven.
Weer in LJmuiden terug, minu
nu in het politiebureau.
De drie gedeserteerde Nederlanders zijn
gearresteerd. Zooals wij meldden, onderna
men de drie deserteurs, een soldaat en twee
sergeants, ccn avontuurlijke tocht naar Bel-
gic, met het uiteindelijk doel. in Finland te
gaan strijden. In Antwerpen fuifden zii er
duchtig op los. doch toen zij daarna tracht
ten aan te monsteren, op een schip voor Fin
land, liep het tegen. Zij bezaten nl. geen van
drieen de daarvoor vereischte papieren.
Zij gingen toen maar weer aan het feest
vieren. Het lichtzinnig gedrag der drie
vreemdelingen trok inmiddels de aandacht
der poli'ie. die er spoedig achter kwam. mQt
Ncdcrlandsche deserteurs te doen te hebben.
Dc mannen werden over de grens gcieid en
zitten thans veilig opgesloten in het politie
bureau te lJmuiden.
In den storm ondergegaan
Dnitsch schip hij ds
kust gezonken.
Deensche
Volgens 'n bericht van den Deenschen radio
omroep is het Duitsche stoomschip
„Eschezsheim(3303 ton), dat te Bremen
thuisbehoort tijdens een storm a&n de
Deensche kust bij den vuurtoren van
Rubjerg gezonken. Acht van de 33 opvaren
den worden vermist. De overigen werden
door een Deensche reddingboot opgepikt.
VxxJlol
GEEN MITROPABEKERTOURNOOI
MEER
In Zagreb zijn vertegenwoordigers van de
voetbalverbonden van Italië. Hongarije, Roe
menie cn Bulgarije bijeengekomen om over
het doorgaan van het tournooi om. den Mi-
tropabeker te beraadslagen. Met instemming
van den bekerhouder, Italië, is besloten het
tournooi in het vervolg niet meer te houden.
In de plaats echter werd een tournooi on
den Donaubeker ingesteld, waaraan de dri'
hoste vereenlgingen van Hongarije, Zuid
Slavië en Roemenië zulle ndeelnomen: He'
ligt in de bedoeling, dat in 1941 ook ploe
gen van Bulgarije zullen uitkomen.
