Hooiwinning met behulp van vierpootruiters Niedorper Kogge Geen bezwaar» Pbndérdag 28 Maart 1940 Tweede blad '(door Ir. G. J. Lienesch, Rijkalandbouw- ponsulent voor Noordholland te Schaffen) In de zomer van 1939 is op meer dere bedrijven in Noordholland een begin gemaakt met het ge bruik van vierpootruiters bij de hooiwinning. Door middel van een enquête ben ik nu in de gelegen heid hieronder iets van de in de practijk opgedane ervaringen te •vertellen. Het eerste opmerkelijke succes van deze Enquête was de buitengewone medewerking van de door mij aangeschrevenen. Van de f70 uitgezonden vragenlijsten werden er 67 terugontvangen. 62 vragenlijsten zijn door mij nader uitgewerkt. Als volgend succes dient vermeld te wor den de over het algemeen zeer goede be antwoording der gestelde vragen. Hier past dan ook zeker een woord van dank ivoor de medewerkers. Ik twijfele r niet aan of beide eerstgenoemde resultaten ko men voort uit de erkenning dat het gebruik yan ruiters bij de hooibouw van zeer groote waarde is voor onze graslandge bruikers. De analysecijfers, welke ik straks zal yermelden onderstrepen deze opvatting ge heel. Het gebruik van ruiters geschiedde vooral in die perioden, waarin de normale hooi winning extra risco kon loopen hetgeen yooral wijst op het groote nuttig effect voor vroeg gemaaide hooiperceelen of voor na- hooi. Alvorens nadere gegevens te behandelen. Wijs ik er op, dat de enquête ring over Ben totale graslandoppervlakte van 937 ha. ,Van deze oppervlakte grasland is het hooi yan 233 ha. op ruiters gewonnen. 'Het jgrootste aantal van de aangeschreven be drijven was in 1939 pas met het hooi rui- teren begonnen. Algemeen werden vier pootruiters gebruikt; dit type staat stevi ger en laat zich ook over de greppel plaat sen. Als bezwaar zou men kunnen noe men de mogelijkheid om teveel massa op een ruiter te bergen. Inderdaad is dit zoo. maar het is heelemaal niet noodzakelijk een van te voren bekende fout te maken! Van deze plaats wil ik er reeds op wijzen dat men verstandig zal doen de ruiters te be schouwen als droogrekken en niet als kap stokken met geweldig draagvermogen. Het is overigens nog wat tc vroeg om tover de eenvoudige techniek van het hooi- ruiteren te gaan praten. Ik benaal mij idaarom verder tot de enquête-resultaten. Hoewel enkele gebruikers al het hooi met behulp van ruitere hebben gewonnen, be paalden de meesten zich er m.i. terecht toe. slechts een gedeelte te ruiteren. De perio den waarin geruiterd werd zijn uit on derstaande cijfers af te leiden. Maanden waarin hooi is geruiterd. aantal gevallen Mei Juni Juli Aug. Sept totaal lui) 6 29 13 14 38 Een zeer belangrijke zaak is de bepaling van het juiste tijdstip, 'waarop men het hooigras aan de ruitere moet zetten. Na tuurlijk speelt hot weer hierbij een zeer voorname rol. De tijdsduur welke er ge middeld. was verloopen tusschen 't maaien en het opruiteren van het gras bedroeg 5,8 daccn. Na het ruiteren dient de boer eenig ge duld te oefenen voordat hij kan gaan in schuren. Het enqucte-materiaal wijst uit dat er gemiddeld 3 weken verliepen tus schen maaien en inschuren. Tijdsverloop van maaien tot inschuren van geruiterd hooi. dagen aantal 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 gevallen (tot. 62) 1--454 21 162 11 52 Hoewel er nogal wat variatie is. kan uit deze cijfers wel geconcludeerd worden dat onze hooiruiters inderdaad hun ziel in lijd zaamheid bezaten. De enquête gaf tevens antwoord op de Traag naar het aantal ruitere per ha. Aantal vierpoot ruitere per ha. (aantal gevallen 20 25 30 35 40 45 rt d. ha. totaal 62). 16 9 14 16 5 2 Dit geeft een gemidelde van 28.8 rul lere per ha. Natuurlijk heeft men voor het eerste hooi meer uitere noodig dan voor het nah<*)i. Dit laatste levert een vrij wat. kleinere opbrengst. Bij nader onder zoek bleek mii evenwel dat men gemiddeld voor ruiteren in Juni en in September na genoeg eenzelfde aantal ruitere bezigde. Ik acht dit in principe niet verkeerd; juist in de nazomer moet men niet teveel massa op één ruitc- willen hergen. Bij de 62 door mij uitgewerkte enquête- staten waren er 4. waarin gesproken werd van cenige schimmelvorming in het ruiterhooi; de andere 58 staten vermeld den allen een zeer goede kwaliteit van het hooi. Inzake de broei van het met behulp van ruitere gewonnen hooi werd het vol gende resultaat verkregen: 39 gevallen geen broei: 7 gevallen zeer weinig broei 11 gevallen broei van eenige betpekenis 4 gevallen geen antwoord op deze vraag. De oppervlakte van 937 ha. omvatte 62 bedrijven. Pe gemiddelde bcdrijfsgrontte was dus 15.1 ha. De gemiddelde geruiter- de oppervlakte bedroeg 233 :62 is 3.75 ha. Indien men mag aannemen dat van de 15.1 ha. er maximaal 9 zouden dienen voor maaien, betekent dus het verkregen cijfer materiaal dat er ongeveer 40» van de ge maaide ooncrvlakte geoogst is met behulp van ruitere. Loont dit extra werk nu de moeite? Hierover bezit ik zeer duidelijke aanwij zingen in den vorm van analysen, welke afkomstig zijn van uit de berg getrokken monsters. Teneinde goed duidelijk te maken welke groote belangen hiyr op het spel staan, ga ik uit van de verleden jaar door 't Rijkslandbouwproefstation te Hoorn gepubliceerde cijfers over de waarde van het Nederlandsche hooi. Aan de hand van een uitgebreid onderzoek gaf genoemd proefstation de volgende cijfers: Droge stof Gehalte in de droge stof aan: Ruw eiwit Vertecrb. ruw eiwit Ruwe celstof Zetmeel vet Aschbestanddeelen Gemiddeld hooi 86.6 Goed Matig hooi "hooi 85.6 85.9 10.35» 5.08» 34.7 45.9 9.3 11.84» 6.36» 30.9 45.4 11.8 9.39% 4.58» 35.3 46.7 8.6 Hieronder volgen analysecijfers van de in 1939 op ruiters gewonnen hooi: alles in Veen Zand Klei Veen Zand Kiel Klei Blom de Wit Covers Schoone Dekker Kager Govers nahooi nahooi nahooi Juni-hooi Juni-hooi Juni-hooi Mei-hooi Droge stof 88 88.8 87.8 >6.5 87.2 88.4 89.4 Gehalte in de droge stof aan: Ruw eiwit 17.1 14.8 15.6 17.7 15.2 12.0 14.2 Verieerb. ruw eiwit 12.7 10.1 11.- 12.7 10.3 8.2 10.8 Ruwe celstof 32.8 33.4 31.3 34.2 31.8 32.4 30.4 Zetmeel -f vet 38.5 421 42.3 36.6 44.4 46.4 45.8 Asehbestanddeelen 11.6 9.7 10.8 11.5 8.6 9.2 9.6 Het verschil met de Hoornsehe cijfers is werkelijk 700 kolossaal groot dat haast ge dacht moet worden aan uitgezochte mon sters ruiterhooi; hiervan is evenwel geen sprake! Persoonlijk heb ik juist monsters genomen op bedrijven waar men in 1939 voor het eerst ruitere heeft gebezigd. Uit zonderingen hierop zijn de bedrijven Blom en Govers. Natuurlijk is er ook goed hooi gewonnen zonder ruiters! Toch wil ik er op wijzen dat onder gelijke omstandigheden, bij gun stig hooiweer het ruiterhooi qualitatief be ter is! In een tweetal gevallen konden monsters verkregen worden van perceelen, welke voor de helft ruiterhooi leverden terwijl de andere helft op de gewone wijze was ge hooid onder bijzonder gunstige weersom standigheden. Nahooi Junihooi de Wit Schoone ongeruiterd ger. onger. ger. Droge stof 90.1 88.8 87.4 86.5 Gehalte in de droge stof aan: Ruw eiwit 12.7 14.8 13.7 17.7 Vertoerb. ruw eiwit 8.5 10.1 9.5 12.7 Ruwe celstof 33.2 33.4 37.7 34.2 Zetmeel vet 45.3 42.1 37.6 36.6 Aschbestafiddeelen 8.S 9.7 11.- 11.5 Ook deze analysen zijn ov ertuigend be- wijsmateriaal voor een ruimer gebruik, op een verstandige wijze, van hooiruiters. ïn- dien slechts bereikt werd dat het gehalte aan verteerbaar ruw eiwit gemiddeld op 10 pet. kwam inpiaats van op 7 pet. is dit een ophrenestvermeerderine van 40 pet. Wat dit momenteel waard is behoeft voor onze veehouders geen nadere verklaring! SCHAGCN TERAARDEBESTELLING P. RAAT Dz. Op de algemeene begraafplaats alhier is gistermiddag het stoffelijk overschot van den heer P. Raat Dz. ter aarde besteld. On der de talrijke belangstellenden bevonden zich vooral bekende figuren uit het ver- eenigingsleven. waarin, zooals men weet, de overledene zich vroeger druk heeft bewogen. Aan de groeve werd het woord gevoerd door Ds. Kapteyn, die den overledene schet ste als een goed burger, iemand die veel vriendschap heeft gekend en zich veel sym- phatie heeft verworven door zijn sterk ka rakter. Spr. richtte zich vervolgens tot de nabestaanden met woorden van troost. Uw liefde voor hem, aldus spr., zal ook in den dood overwinnen. Namens de familie heeft Ds. Kapteyn ten slotte de aanwezigen dank gezegd voor hun belangstelling. NOGMAALS DE GASFABRIEK. De ontevredenheid van het personeel van de gasfabriek over het verloop der onderhan delingen met Alkmaar, waarin huns inziens met hun belangen niet voldoende rekening is gehouden, blijkt uit een artikel in het „Weekblad van den Nederlandschen Bond van Personeel in Overheidsdienst". Wij le zen in dat orgaan d.d. 23 Maart j.1. o.a.: „In Ons Weekblad van 13 November 1937 vestigden wij de aandacht op een grooten misstand. Over de kleinste regeling betref fende de arbeidsvoorwaarden moet en wordt overleg gepleegd met de organisatie, zoo be toogden wij toen. maar wanneer gemeenten samenvloeien, gas- en electriciteitsbedrijven door samenvoeging worden opgeheven, vin den in het geheim onderhandelingen over het doode materiaal plaats. Dat nemen wij de betreffende autoriteiten niet kwalijk. Erger is in al deze gevallen, zooals oirze waarneming leert, dat de vakorgaiiisatie eerst gelegenheid krijgt nog iets ten gunste van het levende materiaal het personeel te doen. wanneer tusschen betrokken par tijen de zaak geheel en al beklonken is. Wij komen met kracht op tegen deze op- Onder zwaar escorte is wederom een nieuw contingent Canadeesche troepen met oorlogs materiaal naar Enge land overgebracht. Het oogenblik, waarop het convooi de Schotsche Noordkust nadert. vatting, dat men onder zulke omstandighe den met het personeel kan doen wat men wil. Het is een opvatting, welke wellicht 50 jaar geleden juist werd bevonden, maar die wij thans met groote kracht bestrijden. De gemeente Schagen heeft thans be sloten gas te betrekken van de ge meente Alkmaar. De gasfabriek van Schagen wordt derhalve opgeheven. Nauwelijks kregen wij een tip, dat dit gaande was. of wij vroegen on middellijk een bespreking aan bij het college van burgemeester en wet houders der gemeente Schagen. Wij kregen ten antwoord: „dat de onderwerpelijke aangelegenheid be reids haar beslag heeft gekregen, waardoor een onderhoud door ons overbodig wordt geacht". Wat er betreffende het personeel tus schen de gemeenten Alkmaar en Schagen is beklonken, weten wij niet. Het personeel zelf verkeert uiteraard in ongerustheid, welk lot het boven het hoofd hangt. Het zal noodig zijn, dat wij aan dezen mis stand aandacht schenken om maatregelen te treffen, dat zich in de toekomst in soortge lijke gevallen uitsluiting van de organisaties niet meer zal kunnen voordoen." THEATER ROYAL. T IS EEN WONDERLIJKE WERELD. In deze film ontmoeten wij twee geliefde filmsterren. n.I. Claudette Colhert en Ja mes Stewart in een dM-dwaas verhaal, waarin het blijspel raakt aan het spannen de drama van moord en internationale misdaad. De Tel. schrijft over deze rolprent: „Vermakelijk en spannend--- bestemd voor wie houdt van een beetje stevigen sensatie-stamppot met een kluchtig saus je... er is inderdaad voldoende sensatie in deze wonderlijke wereld". In het Handelsblad lezen wij: „Dwaasheid en spanning en nog veel meer. Licht, geestig, spanning en ontspan ning. rijkelijk en verrassend gemengd. En dan. hoe is deze film gespeeld! Clau dette Colhert is de dichteres en als steeds speelt zij haar rol tot in details tot in de perfectie. Haar tegenspeler. James Stewart. de defectieve, maakt van dezen ongewonen speurder ook een prachtigen kerel. Het is een prachtig duo. dat omringd is door vele goede artisten. Deze aanbevelenswaardige film is knap in elkaar gezet". Het Volk tenslotte schrijft; „De film 't Is een wonderlijke wereld Is een van die volmaakte Amerikaansche amusementsproducten, naar welke men anderhalf uur in spanning zit te kiiken en waarmede men zich die geheele tijd uit stekend vermaakt. Een opeenstapeling van vermakelijke nonsens".' Men verzuim© vooral nief deze film. waarmede Theater Royal een goede keus deed, te gaan zien! "WARMENHUIZEN GELUKKIGE WINNAARS. Dinsdagavond had in zaal Slikker de uit slag van de verloting plaats, uitgaande van de zangvereeniging „Varia" alhier. De gélukkige winnaars waren: le prijs een dames- of heerenrijwiel. Mevr. Donia. alhier op lot no. 10; 2e prijs een gehaakt4 sprei. Jac. Speets alhier, op lot no. 181; 3e prijs een kussen, mej. All Helder te Alk maar op lot no. 421. Het raden naar een getal van t.m. 100 om een rollade werd gewonnen door P. Mink op getal 46. Het raden naar het aantal arbeidsuren die gewerkt zijn aan een mooi geborduurd kleedje, werd tenslotte gewonnen door mei. H. Gut kor alhier die 91 uur had geraden. Het juiste cijfer was 93 uur en 18 minuten. NIEUWE DIRECTEUR „DE EENDRACHT". In de ontstane vacature van directeur aan de zuivelfabriek ..De Eendraeht" al- bier. wegens het overliiden van den heer P. Sevenhuilsen Gz.. is in de gehouden al- gemeente vergadering als opvolger benoemd tot direrteurboekhouder de heer G. Se- venhuijson Pz.. zoon van den overledene. EERSTE BOTERMAKER. Aan He zuivelfabriek „De Eendraeht" ïs jot 1e botermnker benoemd de heer H. Ros sing, woonachtig te Gieterveen (Dr.) OPVOLGER. In He vacature van den heer v. H. Kieft ambtenaar ter secretarie, speciaal belast met de afd. steunverleenlng. is a!« diens onvol ger benoemd de heer B. J. Kalb uit Alkmaar. BODE BENOEMD. Door het Bestuur van de Ver. voor 7ie kenhiiisvernleging i« tot bode benoemd de heer Mathijs Goudsblom alhier. NIEUWE NIEDORP OMSLAG MET i 0.75 VEBHOOGD. Vergadering van Dijkgraaf en Hoofdin gelanden. Dijkgraaf de heer Jac. Kooij Cz. Secretaris de heer S. G. Wit. Het geheele College is voltallig. Voorzitter heet de heeren welkom en in liet bijzonder den heer Schermer, die voor 't eerst als Hoofdingeland voor den Oos terpolder de vergadering bijwoont. De notulen der vorige vergadering wor den gelezen en goedgekeurd. Een brief is ingekomen van ^Gepstmer- anrbacht als antwoord op den brief welke aan genoemd waterschap was gericht terzake van hoog boezemwater. Aange zien bedoeld antwoord niet geheel bevre digend is, is hierop nogmaals de aan dacht gevestigd. Ingekomen is een brief van Ged. Staten betreffende voorschriften voor beveiliging waterstaatswerken tegen luchtaanvallen. Het ontwerp-bcsluit van Ged. Staten heeft reeds ter inzage gelegd en or zijn geen opmerkingen ingekomen. Aangezien het Heemraadschap zoo goed als geen kaden in onderhoud heeft, geldt voor de Kogge hoofdzakelijk bescherming der machinegebouwen. Hoewel het prac- tisch zeer moeilijk wordt geacht de gebou wen afdoende te beveiligen zal gedaan worden wat mogelijk is. Medegedeeld wordt dat vermoedelijk nog persoonlijke voorlichting zal worden gegeven door het Prov. Bestuur. Op grond van een verzoek van het Prov. Bestuur wordt besloten tot wijziging Airfb- tenarcnreglement overeenkomstig voor schrift. Voorzitter doet nog enkele mededeclingen over de waterloozing, dat thans weer op de gewone wijze geschiedt. In verband met een besluit van vorig jaar. over periodieke salarisverhooging van den machinist P. Smit, wordt na toelichting en voorstel van den voorzitter het salaris met ingang van 1 Jan. 1910 met f 50.verhoogd en dientengevolge wordt zijn pensioengrondslag vastgesteld op f 1736.—. Een voorstel van het Dag. Bestuur om het salaris van den penningmeester en den seoretaris tesamen met f 33.— te ver- hoogen, wordt na toelichting met alge meene stemmen aangenomen. Rekening en begrooting. De rekening van den dienst 1930 wordt vervolgens nagezien door de Commissie, bestaande uit de heeren Bosma, Slooves en de Veer. De rekening sluit in ontvangst op f 10.473.51 en uitgaaf op f 9.025.17. aldus een voordeelig saldo van f 1.448.34. Na rapport van den heer Bosma goedgekeurd. De bcgrooting sluit in ontvangst en uit gaaf op f 13.638.06. met een post voor on voorzien van f 679.29 met een omslag heffing va n f 2.50 per H.A.. wat een ver hooging is hij het vorig jaar van f 0.75 p. H.A.. in hoofdzaak veroorzaakt door vrij groote reparatie aan beide machines, ter wijl de mnximirm-biidrage voor de kanali satie is begroot zijnde f 1600.—. De heer Schager zegt. dat de Noordkade van de groote Kolk noodzakelijk moet worden nneezien. Overeenkomstig rapport van opzichter Smit. zal van de zomer hierin worden voorzien. Naar aanleiding 'van de verschillende voorschriften van hoogerhand wordt het aanschaffen van een tweede olietank tot berging van een grootere voorraad gasolie overwogen. Het annhrencen van een hetomien kelder voor 10.000 h 15.000 L. biiikt na bespreking hef best uit te voeren. Al» na informatie blijkt, dat een grootere hoeveelheid die' mag en kan worden opgeslagen, hebben Dijkgraaf en Heemraden voor uitvoering vrii mandaat. Onderzocht zal worden of voor dit doel het bedrag van f 500.alsnog te beleg gen. benut mag worden. Terzake het plaatsen van verbodsborden met maximum ashelasting bii den Wate ringskant en Lutfewinkelderbrug zal nop eens onderzocht worden, hoever .in deze bi* eventueel© ongevallen de aan«nrak«'iikheid 'nopt ten laste van de Kn~g'e. De beer Bosma verklaart zich bereid een en ander nader fe onderzoeken. Nadat onzirhter Smit nog rnnnort beeft uitffehrarM over het onderhoud der kader van de»> Voeelenzangnolder. welk rsnnnr' aan het Bestuur van genoemden nolder zal I worden doorgegeven, volgt sluiting. LANGENDIJK KOOLTEELT IN DE POLDERS. Uit tuinderskringen deelt men ons mee, dat er weer al contracten zijn afgesloten voor den verbouw van kool in de polders. De prij zen. welke daarbij worden besteed, wijken maar weinig af van die van het vorige jaar, wat te hegrijpen is. als men bedenkt, dat er nog moeilijk van verbetering in den toe stand van den tuinbouw te constateeren is. Verwacht wordt, dat er tuinder kool huiten- om zal worden geteeld, daar op verschillen de bedrijven boven 10 H.A. wel geen ver gunning zal worden verleend voor het telen van kool. ZUIDSCHARWOUDE. KWEEKELING MET AKTE VERDWIJNT. Heeft men gedurende enkele jaren ge tracht het onderwijs aan de o. school al hier wat op peil te houden, door het aan stellen van een kweekcling met akte. met ingang van 1 April gaat deze die betrekking verlaten, zoodat de school er nu eenc van 2 leerkrachten wordt. We zijn niet van mcc- ning, dat zich het leerlingenaantal dermate zal wijzigen, dat er 3 leerkrachten zullen mogen worden aangesteld; eerder zien we een toestand intreden, die in de richting gaat van een éénmansschool. toch dienstweigeraar Moeilijk geval voor den Zee- krijgsraad. „DAZENDE ANARCHIST". Gistermiddag diende voor den Zeekrijgs raad Willemsoord, gepresideerd door Mr. Arn. Veldman, de zaak tegen den zeemili- cicn-kustw achter 2e kl. J. J. M.. terechtstaan de wegens dienstweigering. *-9 Augustus was M. niet opgekomen op het mobilisatiebevcl. I.ater evenwel meld de bij zich in Den Helder aan. doch toen een officier hem gelastte een blauwe laken broek aan te trekken, gaf hij te kennen dat zulks hem onmogelijk was. Hij weigerde daarna militaire diensten te verrichten. Mr. Veldman deed tal van pogingen verd. tot het geven van zijn motief te brengen, doch slaagde daarin niet. Verdachte zegt noch politieke, noch godsdienstige bezwaren te hebben, doch gedwongen te worden door zekeren psychischen weerstand. Toen hij voor zijn nummer in dienst was. jaren gele den. had hij daarvan geen last gehad. We! toen hij voor herhalingsoefeningen op moest komen. Hij zegt. dat er geen organisatie achter zit, terwijl hij evenmin hang is voor den mi litairen dienst of voor een evcntueelcn oor log. Hij heeft destijds zijn moeilijkheden met een psychiater besproken, doch wegens ge brek aan geld werd deze behandeling niet teneinde gebracht. De Fiscaal van den Zcekrijgsrand. de offi cier van administratie der 1ste kl. Mr. D. B. A. Franken, acht principieelo dienstweige- ring bewezen, en vordert een gevangenis straf van 2 jaar, met aftrek van het voorar rest sedert 13 Februari, ontslag uit den dienst met ontzegging weder bij de gewa pende macht te mogen dienen Ais verdediger treedt op Mr. J. Mulder van uep Helder, die er op wijst, hoe moeilijk het is voor dezen man een pleidooi tc houden, «nwrien verd. hem gezegd heeft ,.or best i of „/4 jaar voor over te hebben". Daarbij 'bet een vrij hopeloos geval De vrouw van M. laat daarbij haar man volkomen vrij in deze beslissingen. Overigen» kan worden aangenomen, dat het hier iemand betreft, die geestelijk volkomen in de war Is. hetgeen als een verzachtende omstandigheid aange merkt kan worden. Volgens pleiter niag zelfs worden gesproken van verminderde toereke ningsvatbaarheid. In dit verband zou een psychiatrisch onderzoek z.i. aan te hevelen zijn. De Fiscaal repliceert en ontraadt het voor gestelde psychiatrische rapport. Volgens Mr. Franken speelt de man comedie en lijdt de ze aan geestelijke hoogmoed. Het is iemand die alles leest wat los en vast is. Die er li teraire en philosofische hobby's op na houdt en wiens hoofd boordevol geladen is met half en in het geheel niet begrepen zaken. Hij schiep zich een eigen levensfilosofie, maar dat alles is even verward cn onbegre pen. Hij hangt echter gaarne een „super geestelijk iemand" uit. Mr. Franken besluit zijn repliek met de veronderstelling tp uiten dat het geen zin heeft over dezen dazenden anrrchistcen psychiatrisch rapport uit te brengen. Na repliek van den verdediger zegt verd. nog dat hij geen bezwaar heeft met een psy chiater over zijn moeilijkheden en afwijkln een te spreken. Uitspraak: psychiatrisch rapport zal wor den uitgebracht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1940 | | pagina 5