Zweden wil neutraal Noorwegen
blijven
DE POSITIE DER
LAGE LANDEN
vast in
Duitsche handen
Harde slag
geallieerden
Noorwegen tot
onderhandelen
bereid
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Geen algemeene
mobilisatie
voor de
Geea bijzondere reden
tot ongerustheid
De bezetting van Oslo
Aanval op Drontheim?
Oslo capituleert
Parlement naar huis
Goud uit Scandinavië
in Amerika
Duitsch stoomschip
getorpedeerd
Laan. Schatten. Tel. 144 (2 lijnen). Keniteta! 2240.
WOENSDAG 10 APRIL 1940. 84e Jaargang. No. 11159.
IMsaur dar KV. UHg. Mii. _Holl«»ds NecxdertwoMier"
Niet bevestigd bericht over de
keuze: Duitsche bescherming ol
inval.
In antwoord op een Duitsch memo
randum, waarin Zweden wordt ge
vraagd, zijn houding te bepalen,
heeft dit land volgens het Duitsche
Nieuwsbureau medegedeeld, dat het
een strikte neutraUteit wenscht te
handhaven. Het denkt geen stappen
te nemen welke gericht zijn tegen de
Duitsche maatregelen in Denemar
ken en Noorwegen.
Een bericht uit New York, dat echter niet
bevestigd wordt, zegt dat Zweden voor de
keus is. gesteld van Duitsche bescherming of
Duitsche inval. Wel is juist, dat de Zweed-,
sche Kamers gisteravond in geheime ver
gadering zijn bijeengekomen.
Opwinding.
De Zweedsche bevolking is natuurlijk
zeer opgewonden, de dagbladen manen tot
kalmte aan. De beurs te Stockholm is nog
open. De berichten over algeheele mobili
satie worden tegengesproken. De Zweedsche
gezant heeft te Londen een langdurig onder
houd gehad met Lord Halifax. De lucht-
dienst StokholmLonden is gestaakt, de
veerboot Helsingborg—Elseneur vaart niet
meer.. Over de militaire positie van Zweden
vertelt een medewerker van de U. P.:
Zweden, met een tijdperk van een eeuw
vrede achter zich, heeft iedere militaire
traditie laten varen. Het had al zijn hoop
op neutraliteit gevestigd. De mannen wa
ren er wel, doch zij zijn niet geoefend. De
wapenindustrie, een der beste ter wereld,
«werkte hoofdzakelijk voor export.
Er zijn nauwelijks schuilplaatsen in het
land.
Na den Finsch—Russischen oorlog heeft
Zweden veel buitenlandsche vliegtuigen ge
kocht. Pas toen werden alle krachten op de
wapening geconcentreerd.
Zweden is in staat waardevolle hulp aan
Noorwegen te geven. In geval van oorlog
moet Zweden echter 3^0.000 man in het zui
den tegen Duitschland bij de hand houden
met in dat geval de zekerheid, dat alle
Zweedsche steden uit de lucht verwoest
.worden.
De regeering heeft thans aan den Rijks
dag een nieuwe bijzondere verdedigingsb^-
lasting voorgesteld, welke begin volgend
jaar zal worden geheven. Het bedrag dier
belasting zal ongeveer het dubbele zijn van
dat van dit jaar, welke neerkwam op on
geveer de helft der normale staatsbelasting.
GEEN REDEN TOT BIJZONDE
RE ONGERUSTHEID.
Nu Denemarken in den tijd van twee uur
en Noorwegen' in één dag onder den voet
zijn geloopen, vragen velen zich af, welke
invloed deze gebeurtenissen zullen hebben
op de positie van Nederland.
Zooals begrijpelijk wordt elk binnenko
mend bericht door onze regeering en de
militaire autoriteiten met groote nauwge
zetheid onderzocht.
Men is er in Den Haag van overtuigd,
dat thrfns meer dan ooit waakzaamheid ge
boden is.
Nu in Europa niet langer de wet van het
recht en de beschaving, maar die der wil
dernis geldt en slechts de brute kracht op
geld doet. begrijpt men dat niets mag wor
den nagelaten om onze weermacht naar alle
kanten nog meer te vergrooten.
Zij die wanhoopen aan de mogelijkheid tot
verzet met eenige kans op succes, zij er op
gewezen, dat onze strategische ligging voor
een verdediging veel en veel gunstiger is.
en ons leger vele malen, dat van de Scandi
navische landen overtreft.
Bij een inval van welke zijde dan ook
kunnen wij op onmiddellijke hulp rekenen,
terwijl wij zeker in staat zijn het hart van
ons land zelfs zeer lang te verdedigen.
Intusschen zijn Nederland en België de
eenige kleine neutrale landen welke nog in
West-Europa overbleven gisteren druk
over de tong geweest in de hoofdsteden der
oorlogvoerende landen.
Te Berlijn verklaarde men, dat men
ten opzichte van België en Ne
derland geen verrassingen verwacht,
althans uiet van Duitsche zijde, daar
men er elk belang bij heeft de wes
telijke flanken gedekt te weten.
Maar men houdt in Duitsche politie
ke kringen natuurlijk rekening niet
de theoretische mogelijkheid,
die men echter niet als acute waar
schijnlijkheid ziet, dat van Engclsche
zijde iets ten nadeele van Nederland
en België geschiedt. In dat geval
wijst men in Berlijn op de „verstan
dige houding van Denemarken" en
nien hoopt, dat, zou Duitschland te
genmaatregelen moeten nemen, Ne
derland „even verstandig'1 zal zijn.
Wij geloovcn wel reeds bij voorbaat te
mogen verzekeren, dat, als het om derge
lijke waarden gaat, hel N'ederlandsche „ver
stand" zeker niet gauw zal komen. Elke
aanvaller, welke dan ook, zal op een fana
tiek verzet stooten.
Over de door Duitschland geopperde moge
lijkheid van ren inbreuk der geallieerden
op de Belgische en N'ederlandsche onzij
digheid, is gisteren te Londen een offici-
eele verklaring uitgegeven, welke luidt:
„In Duitsche kringen wordt geop
perd, dat Groot-Brittannië een inval
in Nederland of België overweegt
en dat Duitschland gerechtigd zou
zijn een dergelijke actie voor te
zijn.
Na de moedwillige invasie in Dene
marken en Noorwegen door Duitsch
land is de directe conclusie, waartoe
de meeste menschen geneigd zouden
zijn te komen, dat Duitschland, zoo
als gewoonlijk, den grondslag voor
bereidt voon een nieuwen aanval op
eenig ander neutraal land.
Iedere suggestie, dat Groot-Brit
tannië of Frankrijk een aanval op
Nederland of België overweegt, is
zoo fantastisch, dat niemand buiten
Duitschland er voor het oogenblik
door zal worden misleid"
Beide oorlogvoerende partijen zeggen dus
onze neutraliteit te zullen eerbiedigen. Dat
wij in beider woord weinig vertrouwen
hebben, zal na het Noorsche drama niet
verwonderen.
Wij moeten blijven leunen op onze eigen
kracht, welke steeds en te allen tijde nog
de beste is gebleken.
12000 DU1TSCHERS ZIJN IN HO
TELS EN SCHOLEN ONDERGE
BRACHT TE DRONTHEIM.
ZIJ SCHIJNEN VOOR EEN VER
BLIJF VAN LANGEN DUUR TE
ZIJN UITGERUST.
Volgens uit Oslo ontvangen berichten
zou de bezetting der stad reeds gistérmid-
dag om 2 uur voltooid zijn geweest. De
Duitsche luchtmacht heeft een zeer groot
aandeel in de bezetting gehad en een
groot aantal vliegtuigen vloog boven de
stad. terwijl de afdeelingen Infanterie
slechts weinig talrijk waren.
Volgens Jaemtlands Tidning zijn te
Drontheim ongeveer 12000 Duitschers in
de hotels en scholen der stad ondergebracht
Zij schijnen voor een verblijf van langen
duur te zijn uitgerust. De stad is verduis
terd en de schoolkinderen en zieken zijn
geëvacueerd.
ENQELSCHE VLOOT ZOU EEN
POGING DOEN OM DOOR TE
BREKEN TOT DE HAVEN DER
STAD.
Volgens den correspondent van de Jaemt
lands Tidning verwachtte men te Drontheim
gedurende den nacht belangrijke gebeurte
nissen. Men gelooide, dat de Britsche vloot
zou trachten, door te breken tot de haven der
stad.
Gisteren aan het einde van den dag bevon
den zich aldus het Duitsche opperbevel alle
militair belangrijke steunpunten van Noor
wegen vast in Duitsche handen. In het bij
zonder zijn o.m. Narvik, Drontheim, Bergen,
Stavanger, Cristiansand en Oslo door ster
ke strijdkrachten bezet. Daar waar eenigs-
zins sterke tegenstand werd geboden, zoo
als te Oslo en Christiansand, is hij gebro
ken. De kustversterkingen, welke voor een
gedeelte in nauwe samenwerking door oor
logsmarine en luchtwapen met stoottroepen
van het leger werden genomen, zijn ter af
weer van vijandelijke aanvallen evenzoo ge
reed als sterke deelen van het luchtwapen.
Zonder slag of stoot is de bezetting van
Noorwegen echter niet gegaan. Voor zoover
hun zeer zwakke troepenmacht dit toestond
hebben de Noren zich alsstarrig tegen de
Duitsche inval verweerd.
Vooral het binnenvaren van de Oslo-fjord,
waaraan de Noorsrhe hoofdstad is gelegen
ging niet gemakkelijk.
Een Duitsche torpedobootjager werd door
de kustbatterijen tot zinken gebracht, ter
wijl een ander schip op de rotsen liep.
Toen echter ook van de landzijde Duit
sche troepen de stad naderden, was verzet
nutteloos.
Gistermiddag te 15 uur 12 min. zijn de
Duitschers Oslo binnengerukt.
Onmiddellijk werd den burgerlijken auto
riteiten gelast de reeds begonnén evacuatie
stop te zetten en de reeds vertrokken bur
gers terusr te roepen."-
Ieder diende weer gewoon aan het werk
te gaan.
De Duitsche actie maakt den Indruk uit
muntend te zijn voorbereid.
Op bepaalde, blijkbaar van tevoren be
kende, punten werden per vliegtuig vrij be
langrijke troepen aangevoerd, die onmid
dellijk op marsch gingen om de actie van
de vloot te ondersteunen.
Uit Moss (een stad van 9000 inwoners in
Zuid-Noonvegen) wordt gemeld, dat de
Duitschers er 's ochtends tweehonderd man
hebben ontscheept.
Twee Duitsche torpedojagers zijn tot
's middags in de haven van Moss gebleven.
Ten noorden van Moss werden 2000 man
ontscheept Zij rukten op naar Ctelo. Om
vijf uur hebben verscheidene vliegtuigen,
naar men gelooft, ook eenige Engelsche toe
stellen. boven Moss gevlogen. Het zou tot
een luchtgevecht zijn gekomen.
DE NOORSCHE KONINKLIJKE
FAMILIE NAAR HAMAR.
De Noorsche Koninklijke familie Is naar
de stad Hamar vertrokken, waarnaar ook
de zetel der regeering is overgebracht. Van
daar is het vrij gemakkelijk eventueel naar
Zweden uit te wijken.
HET VOORSPEL VAN DE DUITSCHE
INVASIE.
Op bovenstaande kaart zijn in de eerste
plaats aangegeven de mijnen-velden, gelegd
in de Noorsche territoriale wateren door de
geallieerden. Dit werd het voorspel tot de
Duitsche bezetting in Noorwegen.
Tevens vindt men er op algebeeld de voor
naamste Noorsche havens In het bericht hier
naast genoemd( welke door de Duitschers
bezet zijn.
Het staat thans wel onomstootelijk vast,
dat niet alleen gjheel ^enen arken, msar
ook de lange Atlantisch kust van Noorwe
gen in Duitsche handen is en de bezetting
van het geheele land nog slechts hoogstens
een kwestie van dagen.
De geallieerden zijn weer telaat geweest
en de klap der Duitschers is gevoelig aan
gekomen, want zij beschikken thans over een
groot aantal uitmuntende havens en tallooze
duikbootbasis (de fjorden) aan dezelfde oce
aan die ook Engeland omspoelt.
Van landingspogingen in Noorwegen is
weinig heil meer te verwachten. Daartoe is
de Duitsche opmarsch te snel geweest en, nu
de Noorscch regeering zwicht en Zweden neu
traal blijft, zou het sturen van een expedi-
tieleger een dwaasheid zijn.
Daarbij komt dat Engeland thans een ont
zaglijk groot zeegebied krijgt te controleeren
en de Duitschers veel meer kans hebben om
aan de contrabandecontrole te ontkomen.
Bovendien eaat het Derde Rijk beschikken
over de groote zuivel productie van Denemar
ken, terwij! het tevens beslag legt op de
rijke ertsgebieden van Zweden, welk land
natuurlijk ook geheel van de overige we
reld is afgesloten.
Onbegrijpelijk is dat de machtige Britsche
vloot deze bliksemsnelle stoot op de Noor
sche kust niet tijdig heeft kunnen opvan
gen.
Was een voldoend sterke vlootmacht aan
wezig geweest, dan zouden de Duitschers
zeker niet verder dan het Kattegat hebben
kunnen opereeren en had nog tijdig, in sa
menwerking met Noorwegen en dan moge-
tljk ook Zweden, met succes verzet kunnen
zijn geboden. Weer hebben de geallieerden
tegen hun koelberekenden tegenstander ge
faald.
In Londen was de stemming gisteren
vastberaden, doch gedrukt.
Begrijpelijk! Het initiatief dat nu in han
den der Franschen en Britten zou overgaan
blijkt nog altijd in Hitler's handen te be
rusten.
Volgens een bericht van 't Noorsch
telegraaf agentschap, dat te Stock
holm is ontvangen, maakt Noorwe
gen zich gereed om met Duitsch
land te onderhandelen
In het bericht wordt gezegd, dat
het Noorsche parlement gisteren
avond in het stadie Elverum bij
een is gekomen. Elverum ligt ten
oosten van Hamar. waar de regee
ring thans zetelt. Het parlement
keurde het voorstel van de regee
ring om een commissie van drie
personen te benoemen, welke njet
de Duitsche autoriteiten moet on
derhandelen overeenkomstig de
door den minister-president opge
stelde richtlijnen goed.
Tot leden van deze commissie zijn be
noemd de oud-ministerpresidenten Lykee en
Mowinckel, alsmede Sundby.
De voorzitter van de Storting, Hanibro.
deelde mede. dat de regeering bovendien
volmacht verzocht om drie ministers van
staat te benoemen om de noodzakelijke be
sluiten te kunnen nemen, tot het weer
mogelijk zou zijn het parlement op nor
male wijze bijeen te roepen. Hij voegde
hieraan toe. dat de Storting niet kan wor
den ontbonden.
Ministerpresident Nygaarsvold dankte de
leden voor het vertrouwen dat zij in de re
geering hebben gesteld en verzocht hen,
wanneer zij naar huis terugkeeren het volk
de groeten over te brengen in deze moei
lijke droeve tijden. Hij verklaarde over
tuigd te zijn, dat het volk wil, wat de re
geering wil, n.L dat de ramp. welke het
land lveeft getroffen een gelukkig einde
zal hebben.
Hambro vereenigde zich met de woorden
van den minister-president en verklaarde tö
hopen, dat het volk kracht en de wil zal
hebben om een nog moeilijker periode van
overgang te dragen en dat in de toekomst
het land voor de kinderen bewaard zal
blijven. Hij sloot zijn rede met de woor
den: ..Moge God ons vaderland zegenen".
Deze woorden werden door alle aanwezi
gen herhaald, waarna het volkslied werd
gezongen. De zitting werd vervolgens ver
daagd.
Het vertrouwde adres voor
Artistieke vergrootingen
FUTttGR KUNSTATELIER
ARPAD MOLDOVAN
NIEUWE N1EDORP.
Volgens een bericht van Havas uit Washlng-
ton maakt het departement van handel be
kend, dat de Scandinavische landen onlangs
hun goud naar de Vereenigde Staten hebben
gezonden.
De „AmasU" zinkende aan de
Zweedsche Westkust; bemanning
gered.
Uit Lysekill meldt het Zweedsche
telegraaf-agentschap, dat het Duit
sche stoomschip „Amaslsn (9000 ton)
gistermiddag ter hoogte van de West
kust van Zweden werd getorpedeerd.
De bemanning werd door loodskot-
ters uit Lysekili gered.
De „Amasis" is nog steeds zinkende
Hat schip was met een lading steen
kolen van Stettin op weg naar Oslo.
