onze
eieren niet meer
„De vrijheid is
boven alles
heilig"
België bewaart
zijn kalmte
De „Kemphaan"
weer op 't nest
Minister Spaak
Strenge blokkade
tegen Duitschland
Geestelijke krachten
der wereld zullen wiooen
Engeland protesteert tegen
de „Liebesgaben"
Opnieuw Duitscbe
slagschepen in aanbouw
Nederlandsche
Spoorwegen
Paarden, die de
haver niet kregen!
BUITENLANDSCHE POLITIEK
EEN VERKLARING OVER DE
VAN BELGIË. - WARME SYM
PATHIE BETUIGD MET DENE
MARKEN EN NOORWEGEN.
Noorwegen is een les
voor de neutralen
De Belgische minister van Buiten
landsche Zaken, Spaak, heeft, tijdens
de behandeling van de begrooting
van buitenlandsche zaken, in den Se
naat het woord gevoerd, waarbij hij
een verklaring aflegde over de bui-
tenlandsche politiek van België.
MINISTER SPAAK.
Allereerst gaf de minister, uitdrukking aan
zijn sympathie voor de Deensche en de Noor-
sche natie. Spaak begroette in haar landen,
die, evenals België zulks zou doen wanneer
dat noodig was, begrepen, dat een vurige
vredelievendheid en een krachtige wil tot
handhaving der neutraliteit niet liet recht
opheffen om zich te verdedigen, wanneer
men wordt aangevallen.
De eenige omstandigheid, aldus Spaak,
waarin wij de eventualiteit zouden aanvaar
den van te gaan strijden in een oorlog, dien
wij tot lederen prijs willen vermijden, zou
zijn de verplichting om onze onafhankelijk
heid te verdedigen. Want boven de neutra
liteit, de liefde voor den vrede, staat de vrij
heid, die boven alles heilig is (applaus op
alle banken.)
Wij volgen de krachtsinspanning van Noor
wegen inct' te meer ontroering, omdat dit
land steeds diep vredelievend is geweest en
trouw neutraal (geroep „zeer goed" en ap
plaus op alle banken.)
Zijn positie kwam dus do onze
nabij, zijn gevoelens waren gelijk
aan die, welke ons bezielen. Dit laud
had door zijn arbeid, zijn sociale
wetgeving, door het geheel aan voor
uitgang, dat het vertegenwoordigt,
onze Europeesche beschaving ver
rijkt en in vele opzichten beschouw
den wij het gaarne als een voorbeeld.
Sommigen mogon dan twijfel koes
teren aan zijn krijgsmansverdien-
6ten, wat mij betreft, in het held
haftig avontuur van Noorwegen wijs
ik er vooral op, dat de liefde voor
den vrede, de eerbied voor de neutra
liteit, de herhaalde malen uitgespro
ken wil om zijn land te sparen voor
de ontzettingen van den oorlog,
niets wegneemt van den verwoeden
wil om, wanneer dat noodig is ge
worden, den vaderlandschen grond
te verdedigen. Integendeel. (Lang
durig applaus op alle banken).
Zoo "uilen de neutralen en wij zelve in de
houding van Noorwegen een les, een voor
beeld vinden.
Nadat Spaak zijn rede had uitgesproken
sloot de liberaal Loumaye zich aan bij de
woorden van den minister van buitenland
sche zaken. Hij vroeg echter oen nadere
verduidelijking van de voornemens der re
georing ten aanzien van de betrekkingen
tusschen België en Nederland.
De Vlaamsch nationalist Orginon sprak
zich op zijn beurt uit voor integrale neutra
liteit. Spr. heeft zich afgevraagd of België
niet uit den Volkenbond zal moeten treden.
De Katholieke Senator Sobrv verklaarde
dat de Vlaanvche rechterzijde, evenals het
geheele Vlaamsche volk. zich bezig heeft
gehouden met de kwestie van het interna
tionale tourisme. Spr. zou een accoord wil
len tusschen Blegië en Nederland, opdat
geen nes noorten meer noodig zouden ziin
voor .het gaan van het ccne land naar het
andere.
Hedenmiddag worden de debatten over de
begrooting van buitenlandsche zaken voort
gezet.
DE DEENSCHE PETROLEUMVOOR-
RADEN.
De Engclsche minister voor de economi
sche oorlogvoering, Cross, heeft, in het La
gerhuis verklaard, dat het ministerie een
groote hoeveelheid inlichtingen had verkre
gen betreffende verschepingen uit Los An
gelos en uit havens in Zuid-Amerika naar
AVladiwostok en dat. daar er voldoende be
wijzen Nvaren. dat de uiteindelijke bestem
ming dezer goederen Duitschlund was, alle
uitvoerbare stappen zouden genomen wor
den om ze tegen te houden.
Ook verklaarde Cross, dat de totale voor
raden pctroleumproducten in Denemarken
ton tijde van den Duitschen inval waar
schijnlijk niet grooter waren dan 200.000
ton. hetgeen neerkwam op een hoeveelheid
voor 3K maand normaal verbruik. Cross
wees er op, dat de Deensche petroleum-
voorraden even meer waren ten tijde* van
den inval dan bij het uitbreken van den
oorlog.
DUITSCHLAND VEROORDEELD.
Chambcrlain heeft gisteren een redevoe
ring uitgesproken voor den nationalen raad
van vrije kerken in Londen. Sprekende over
den Duitschen inval in Scandinavië, zeide
hij o.m.: sedert deze laatste wandaad heb
ben al mijn gedachten zich bezig gehouden
met de vraag hoe daartegen op te treden.
Slechts kort geleden heb ik verklaard, dat
ik tienmaal zooveel vertrouwen gevoelde in
de uiteindelijke overwinning als aan liet
begin van den oorlog. Thans herhaal ik,
dat ik dat vertrouwen gevoel.
Ieder slachtoffer, dat den druk
van Duitschland's barbaarschheid
gevoelt, voegt millioenen bij hen
die Duitschland reeds hebben ver
oordeeld omdat elk van zijn daden
het onmiskenbaar duidelijk maken,
dat geen volk, hoe zachtzinnig, hoo
vreedzaam, hoe onschadelijk ook,
veilig kan zijn tot deze dolle hond
vernietigd is.
Duitschland heeft vele misrekeningen ge
pleegd, maar geen enkele was grooter clan
deze. Deze oorlog zal gewonnen worden
door de geestelijke krachten der wereld,
evenzeer als door de materiecle macht van
haar dappere verdedigers.
Ze zullen worden tegengegaan.
Het Engclsche Departement van Handel
houdt zich ernstig bezig met het groote
aantal personen, dat geld zendt naar ver
schillende agentschappen, in neutrale lan
den, hoofdzakelijk N e d e r 1 a n cl. België,
en Zwitserland, met dc opdracht levensmid
delen en klcedingspakketten naar Duitsch
land. Polen en Oostenrijk te zenden. Deze
zendingen hebben verontrustende afmetin
gen aangenomen en worden beschouwd als
een belangrijken bijstand voor den vijand.
Derhalve is besloten, dat deze stroom van
geld naar vijandelijk gebied moet ophou
den.
Men gelooft, dat vluchtelingen voor een
groot deel verantwoordelijk zijn voor deze
zendingen en dat het aantal brieven, waar
in iedere week geldzendingen worden over
gemaakt, in de duizenden loopt.
OVERSTROOMING IN TRACIë.
De buitenwijken-van de Turksche stad
Adrianopel zijn wegens hoogwatergevaar
ontruimd. Dc spoorlijn door Tracië staat hij
Adrianopel onder water, ook de clectrische
centrale der stad is overstroomd.
Vredespolitiek der
Z.0. Europeesche staten
De uitgave van de Hongaarsche regcerings-
partij, „Partij van het Hongaarsche leven"
schrijft, dat hot onveranderlijk doel van de
buitenlandsche politiek van Hongarije is:
handhaving van den vrede in Z.O. Europa.
In hot bijzonder: handhaving en veiligheid
van hét verkeer op den Donau. De rivier
politie zal scherp moeten toezien. Het blad
constateert tenslotte, dat Hongarije niet
noodig heeft met andere staten een over
eenkomst te sluiten als die tusschen Slavië
en Roemenië, daar Hongarije geen gemeen
schappelijke Donaugrens heeft mot andere
staten.
AMERIKAANSCHE VLOOT BREIDT
EVENEENS UIT.
Het Amcrikaansche departement van
Marine heeft aan de marine-commissie van
don Senaat gemeld, dat Duitschland on
langs twee nieuwe slagschepen heeft vol
tooid en dat nog vier op stapel staan. Men
acht dit een bewijs, dat slagschepen nog
steeds dc ruggegraat van een vioolvormen.
Admiraal Stark heeft aan de commissie
verklaard, dat het Congres nog 45 millioen
dollar zal moeten toestaan voor dc vloot,
behalve dc 95 millioen. welke reeds ziin
toegestaan. Dit geld moet voornamelijk
worden gebruikt voor het bouwen van aan
legplaatsen e.d.
12 neutrale schepen door
Duitschland aangehouden
De „Soir" meldt, dat 12 schepen van een
neutraal Noordschl and, geladen met hout
bestemd voor België, door de Duitsche vloot
zijn aangehouden en in een Duitsche ha
ven gelost.
KOVACZ ONDER VERDENKING.
Hij zou bomaanslag in 1938 mee
voorbereid hebben.
Het parket te Boedapest heeft de kamer
verzocht, de onschendbaarheid van den af
gevaardigde der pijlkruisers, Kovacz, op te
beffen. Deze afgevaardigde wordt er ernstig
van verdacht te heblien deelgenomen aan
de voorbereiding van den bomaanslag, die
in het najaar van 1038 op de groote Syna
goge te Boedapest is gepleegd. De commis
sie voor de parlementaire onschendbaar-
beid heeft de kamer voorgesteld het ver
zoek van het parket in tc willigen.
Maximum snelheid der electri-
sclie en diesel-electrische treinen.
Door verschillende publicaties is de sug
gestie opgewekt, alsof dc Nederlandsche
Spoorwegen in verband met de militaire
maatregelen gedwongen zouden zijn met in
gang van dc nieuwe zomerdienstregeling de
maximumsnelheid van de electrischc en
dicscl-clcctrische treinen terug te brengen
tot die van de stoomtreinen.
Naar wij ten aanzien van deze
kwestie thans vernemen, zal dit
geenszins het geval zijn. De electri
schc en diesel-electrische treinen,
dus ook de nieuwe vijf-wagenstellen,
welke naar het noorden van het
land rijden, zullen met dc maximum
snelheid blijven rijden van 120 km.
per uur, dus uitgaande boven die
van de stoomtreinen.
Bevolking vertrouwt ten
volle op het leger
MAAROORLOG ZOU IN
RELGIE 'N VREESELIJK BLOED
BAD BETEEKENEN.
Brussel, April 1940.
In tegenstelling met hetgeen zich bij vo
rige belangrijke militaire gebeurtenissen in
het buitenland voordeed, bleef het in ons
land. België dus. de laatste dagen opval
lend rustig. De bevolking heeft leeren in
zien dat het niets baat. zich op te winden
en het hoofd te verliezen. Ook aan derge
lijke toestanden leert men zich aanpassen.
Men moet. echter niet denken dat de Duit
sche inval in Scandinavië geen indruk zou
hebben achtergelaten bij de bevolking. In
tegendeel. Men leeft hier nog te zeer onder
den indruk van wat België in 1914 is over
komen, om de bcteekenis van dit gebeuren
niet te vatten. Ook in ministericele krin
gen bleef men kalm, doch waakzaam. De
ministers raadpleegden den generalen staf.
doch er bleef strakheid en vastberadenheid.
Buitengewone maatregelen op militair ge
bied zijn. hier niet genomen; bij Defensie
staat men op liet standpunt, dat dit over
bodig is, om dat het Belgische leger dag
en nacht op alles is voorbereid. De pers
werd ontvangen door den premier, die de
wcnschelijkheid bepleitte de gebeurtenissen
met gematigdheid en omzichtigheid te be
spreken in dc bladen. Over liet algemeen
onthouden de kranten zich dan ook van
het leveren van commentaar op de buiten
landsche militaire operatics. Men wil opval
lend neutraal blijven. Misschien zullen de
commentaren pas later loskomen.
Wat over het algemeen in het oog valt is,
dat in de pers steeds de nadruk wordt ge
legd op het feit. dat België en Nederland
over een goed uitgerust leger beschikken,
met stevige versterkingen en een gunstige
geografische positie. In tegenstelling met
Scandinavië hebben België en Nederland
zich vele jaren groote opofferingen voor
defensie getroost. Het resultaat van de
Scandinavische huding kan nu door ieder
worden opemerkt.
OORLOG VOOR BELGIE EEN
VERSCHRIKKELIJK BLOEDBAD.
De .Nation Beige" betoogt dat „de
Noorsche staten hun defensie
steeds hebben venvan rloosd: zij
werden door socialisten geregeerd,
gaat het blad voort, en hebben zich
onomwonden aan anti-militairisme
overgegeven. Onder socialistische
drang is het sociale peil in deze
Postvluchten op Indië
De positie der Indiëvliegtuigen was
heden:
Uitreis: „Gier" (Blaak) te Alexan-
drië. 21 April le Batavia venvacht.
„Pelikaan" (Kooper) te Singapore, 17
April te Batavia verwacht.
Thuisr.: „Nandoe" (Smirnoff) te Ran-
goon, 20 April te Napels venvacht,
„Oehoe" (Hondong), te Napels.
DE BILT SEINT»
Verwachting; Plaatslijk nog
enkele buien, iets zachter
dan gisteren, meest mati
ge wind uit Westelijke rich
tingen.
landen zeer hoog gestegen, doch
de belangen der verdediging wer
den opgeofferd".
Van het standpunt van buitenlandsche
zaken is alleen te vermelden, dat het geen
wijziging ondergaat: men blijft strikt neu
traal en leeft in de geruststellende zeker
heid dat België met Nederland een sterk
neutraliteitsblok vormt. België heeft geen
enkele verplichting om aan den oorlog deel
te nemen, tenzij de omstandigheden het c
in meesleuren.
Wnt een oorlog voor België zou
beteckenen, heeft senator Carton
de Tournai onlangs nog duidelijk
betoogd: „België heeft de dichtste
bevolking van den aardbol. Zijn
dicht opeengepakt economisch ap
paraat maakt het tot een der kwets
baarste hoeken van Europa. Zijn
geringe oppervlakte maakt elke
hoop, de bevolking naar buiten de
oorlogszdne gelegen streken te kun
nen evacueeren, illusoir. Zooals
minister Van Kleffens het ten aan
zien van Nederland heeft gezegd:
onder deze omstandigheden zou
elke oorlog den vorm aannemen
van een straatgevecht. Het zou een
barbaarsch bloedbad worden, waar
in het onmogelijk zou zijn, onder
scheid te maken tusschen soldaat
en burger.
Daarom vloeit de Belgische neutraliteit
voort, niet uit onverschilligheid of ego
isme, maar uit overwegingen van de hoog
ste orde en door de primordiale zorg voor
de goederen der nationale gemeenschap.
Berlijn wil zich niet binden aan
eenige verhouding tot Engeland.
NIET VOLDOENDE MET DE
PRAKTIJK REKENING GEHOUDEN?
Met een besluit van de centrale voor pluim
vee en eieren, dat de uitvoer van eieren naar
Duiischland en Engeland voortaan in be
paalde verhouding moet geschieden, gaat
Duitschland niet accoord.
De aankoop van eieren is gestaakt, want
Duitschland maakt uit de aan de exporteurs
voor de eerste weck toegewezen hoeveelhe
den op, dat het Nederlandsch-Engelsche ar
rangement neerkomt op een beperking van
den eieren-import in Engeland, welke zich
thans, als gevolg van de verhoudingsbepa-
ling, automatisch voortplant op de export
naar Duitschland, een gang van zaken, waar
mede Duitschland zich niet kan vereenigen.
Bezwaren heeft hol niet lioopen hij ons voor
Duitschland niet, omdat het thans over de
Evert van Dijk uit Noorwegen in
Nederland terug.
DE LACH IS WEG UIT OSLO.
Zelfs voor ingewijden nog als een
verrassing kwam gisteren in den
loop van den dag de blijde tijding,
dat het K.L.M.-vlicgtuig „Kemphaan"
dat zich te Oslo bevond, op het
oogenhlik, dat deze stad door dc
Duitsche troepen werd bezet, op weg
was naar Nederland.
Te ongeveer vijf uur gistermiddag
landde de oranje geschilderde Dou-
glas D.C 3 op Schiphol cn werd do
bemanning, bestaan Je uit gezagvoer
der Ever van Dijk, den telegrafist J.
Suttorp, dewerktuigkundigc P. J.
Jung cn den steward C. Mcyer, op
hartelijke wijze begroet door hun
verheugde gezinsleden, terwijl ook
dc directeur der K.L.M., de heer A.
Plcsman, ter verwelkoming aanwe
zig was.
Evert van Dijk was zeer sober in zijn me-
dcdeelingen. Wel had hij veel gezien, doch
hij meende Duitsche militaire geheimen te
schenden als hij daarover vertelde. De Duit
sche autoriteiten waren zeer voorkomend en
welwillend geweest.
Van Dijk en de zijnen waren door schie
ten uit hun slaap opgeschrikt en renden ter
stond van het hotel te Oslo naar het vlieg
veld. Zij hadden geen gelegenheid meer om
dc Kemphaan tc starten, want de Duitscbe
machines waren er al. Spoedig daarop werd
Van Dijk
den toegang naar het vliegveld
verboden
en zocht hij met zijn bemanning zijn heil
weer in dc stad.
Details omtrent den toestand te Oslo ge
durende dc dagen, welke hij er heeft door
gebracht, mochten wij van den heer Van
Dijk niet verwachten. Wel verzekerde hij
ons, dat er, behoudens in den aanvang, en
kele uren van groote verwarring, van een
paniek geen sprake was.
Het was echter aangrijpend, zoo
zeide hij, te zien hoe een zoo door
en door democratisch volk als de No
ren, in enkele uren tijds hun vrij
heid kwijt waren, omdat zij cr niet
aan gedacht hadden die democratie
sterk tc maken cn tc verdedigen:
een voorbeeld, waaruit wij onze les
sen kunnen putten, zoo voegde hij
cr aan toe.
Duitschers gedroegen zich cor
rect.
De Duitsche soldaten gedroegen
zich zeer disciplinair en traden over
al waar zij zich in de stad, in café's,
en op andere openbare plaatsen ver
toonden, bescheiden, en op den ach
tergrond blijvend op. Het is echter
begrijpelijk, dat men in deze dagen
de bevolking van Oslo met stroeve,
strakke gezichten, waarop geen
lach verschijnt, door de straten ziet
gaan.
Bijna van den eersten dag der Duitsche
bezetting af stond de bankbiljettencirculatie
vrijwel geheel stop. Geld was er bijna niet
en betalingen werden nog slechts gedaan
met cheques, terwijl in den détailverkoop
de winkeliers in afwachting van den verde
ren gang van zaken hun vaste cliëntèle
maar op crcdiet verkochten.
Gisteren kreeg van Dijk bericht, dat hij
voor eigen risico kon vertrekken.
„Nou, dat konden wc wel", verklaarde van
Dijk, cn op 1000 meter hoogte vloog de
..Kemphaan" langs het reeds gedurende
September gevolgde traject van Kopenha
gen. waar men Kastrup om half twee ver
liet. naar Schiphol, tot dicht bij dc Neder
landsche kust in wolken en sneeuwbuien
zittend, waardoor men geen enkele maal
cenig vliegtuig tegenkwam,
„Hol kan als een wonder beschouwd wor
den" aldus van Dijk „dat de machine
volkomen onbeschadigd bleef. Men kan wel
zeggen, dat nog nooit sedert het bestaan der
K.L.M. een van haar vliegtuigen zooveel ge
vaar heeft geloopcn".
1150 millioen Deensche eieren beschikt, die
anders per jaar naar Engelaind gingen.
Eerst heeft Engeland door de afsnijding der
aanvoeren uit de Oostzeelanden 16% en
thans, door de bezetting van Denemarken
35% van zijn invoer-mogelijkheid verloren;
dus in totaal mist dit land thans de helft
van zijn normale importmogelijkheid, wat
eieren betreft, overeenkomende met het vier
de deel zijner normale consumptie.
De algemcene situatie is dus thans, dat
Duitschland minder en Engeland méér eie
ren uit de nog neutrale landen, o.a. Neder
land, noodig heeft, doch het arrangement
met Engeland kwam tot stand, toen er nog
géén vermoeden was, dat Denemarken eer
lang van de wereldmarkt zou gaan verdwij
nen.
Het Hsb. vernam, dat één van Berlijns
motieven, om niet te berusten in een van
Nederlandsche zijde voorgeschreven en aan
den export naar Engeland va<stgehaakte
begrenzing van den eierenuitvoer naar
Duitschland, is dat Engeland maximum
prijzen vaststelt, boven welke niet mag
worden geïmporteerd, terwijl Duitschland
zijn aankoopprijzen van week tot week
aanpast aan de Nederlandsche marktsitu
atie. Hierop baseert het omi. het recht, om
den omvang zijner aankoopen onbegrensd te
zien.
Engeland nam in de laatste twee jaren
resp. 60 pet. en 6S pet., Duitschland resp.
38 pet. en 31 pet. van onze exporteieren
van ons af.
Exporteurs ontevreden,
In exporteurskringen uitte men de grief,
dat het bedrijfsleven cn het deskundige
element niet of onvoldoende zijn geraad
pleegd bij de besprekingen te Londen, be
nevens de vrees, dat men thans met een
deel der eieren zal blijven zitten, nu F
Duitschland niet wil koopen, terwijl de I
export naar Enecland niet kan worden I
uitgebreid, misschien vanwege een bij ar- I
rangement overeengekomen beperking. I
doch in elk geval vanwege de van Neder- I
landsche zijde sedert gisteren voorgeschre- I
ven cn aan week-quanta gebonden, verhou-
ding tusschen de exporten naar Duitsch-
land cn die naar Engeland.
Militairen verkochten hei voer,
Voor den Krijgsraad te Den Haag ston
den een korporaal en twee soldaten terecht,
die zakken haver, bestemd voor rijkspaal*
den. ten nadeele van den staat aan een
mesthandelaar te Loosduinen, bij wien de
militairen waren ingekwartierd, hadden ver
kocht.
De diefstal was uitgekomen, omdat het
den commandant van het bataljon opgeval*
len was, dat de dienstpaarden, ondanks de
voldoende toevoer van haver, steeds mager
der werden.
De mesthandclnar slond heden wegens he
ling van dc haver terecht.
Dc Officier van Justitie achtte het feit bui
tengewoon ernstig. Spr. eischte een jaar ge
vangenisstraf. Uitspraak 30 April.
