Staat van beleg De positie vao Ned-Indië Zal Nederland zich rehabiliteeren ÏLM.U.B. voor het geheele land afgekondigd Kabelballon over Groningen Storm op de Zuiderzee Radiocenfrales tegen de radio-belasting Zullen de veranderingen verbeteringen blijken Rede van Minister President De Geer Wie ons land binnendringt zullen wij bevechten Nederland zij kalm te midden van de woeste baren Gisterenmiddag heeft de Ministerpresi dent de Geer voor de radio de volgende redevoering uitgesproken Waarde luisteraars in Nederland cn.in de Overzeesche gebiedsdeelen. Nu de spanningen, waarmee het werold- gebeuren ons sinds September J.l. vervult, sedert kort weer zijn toegenomen, wil ik een enkel woord tot u richten. En wel in dé voornaamste plaats om u op te wekken tot koelbloedigheid en ver trouwen. Koelbloedigheid is niet in strijd met de waakzaamheid, die thans van ons wordt gc- eischt, maar versterkt haar. Een uit zijn evenwicht geslagen volk zal In de ure des gevaars niet zijn volle kracht kunnen inzetten. Bovendien trekt nervositeit bet gevaar aan. Wie voordurend in den afgrond kijkt, waarlangs zijn weg voert, wordt gemakke lijk duizelig en stort omlaag. Iets derge lijks geldt hier. Reeds hebben wij gezien, hoe overmatige beduchtheid, dnt onze neu traliteit zal worden geschonden, de neiging deed opkomen, haar vrijwillig prijs te geven door het maken van afspraken met heili ge renten. Al zulke ongerustheid moeten wij verre van ons houden. Het zal ons het gemakke lijkst vallen, indien wij een juist begrip hebben van onze positie. Ieder volk heeft evenals ieder mensch zijn eigen roeping in deze wereld. De roeping van ons volk is er thans eene van dienende neutréliteit. Wij staan buiten het conflict en wij zijn ten allen tijde bereid aan do oorlogvoeren de mogendheden, indien zij dit wederzijds wenschcn, onze diensten ter beschikking te «tellen, tot afwending vnn «ie onmetelijke ramp die hen allen 'bedreigt indien zij tot liet bitere eind dezen strijd voeren. Ons vredespaleis staat voor hen open. En onze vredeseedachtc vergezelt hen. En *el allen gelijkelijk. Er is geen sprake van. dat wij met beide, laat staan met één van beide partijen vertrouwelijk zouden gaan spreken over het onderstelde geval dat de andere partij ons aan- vatt. Wij steunen, voorzoover het menschcn betreft, uitsluiterid op ons zelf. Bovendien hebben wij van beide zijden de verzekering ontvangen, dat onze neutrali teit zal worden ontzien, zoolang wij haar zelf handhaven. Omtrent dit laatste is iede re twijfel uitgesloten. Reeds daarom heb ben wij aan afspraken geen behoefte, en schuwen wij die. daar zij aan onze neutra liteit zouden tekort doen. - De plichten, aan onze neutraliteitspositie verbonden, zijn voor de regcering even heilig als de rechten eruit voortvloeiende. Daarom wijst de regeering af iedere hulp of bescherming vnn derden, onverschillig of zij van de eene of van de andere zij de komt, en onverschillig of zij daadwerke lijk zou worden opgedrongen dan wel in een belofte zou worden neergelegd. Dit geldt ook voor onze overzeesche gebiedsdeelen. De plichten, waarom het hier gaat, zijn velerlei. De rcgecring begrijpt er ook, en wel in de allereerste plaats, onder: het tot den hoogsten graad opvoeren, met alle be schikbare middelen, van de weerkracht der natie. Sinds September heeft zii hieraan dagelijks haar krachten gewijd en daarbij niet verzuimd gebruik te maken van de natuurlijke hulpmiddelen, welke de bodem gesteldheid van ons land in zoo rijke mate liet resultaat Is bierdoor bereikt, dat geen enkele oorlogvoerende mogendheid vrees behoeft te koesteren, over ons grond gebied onverhoeds te worden aangevallen Wie ons land binnenkomt om vanhier den arhtcrliqqenden vijand te. bestoken, zal zich. den wen ov de meest drastische wijze zien versperd. Dit bevestigt elk der strijdende partnen. En dit geeft ons een recht te meer om to vertrouwen op bet wederzijds gegeven woord, dat onze neutraliteit zal worden ge «erhiedigd. Ik ben overtuigd, dat ik voor de meesten uwer met het voorafgaande geen nieuws gezegd heb. Maar diegenen, die, onder invloed mis schien van in het buitenland verspreide geruchten, mochten vreezen. dat wij ons niet onder alle omstandigheden zouden verweren, of dat onze neutraliteitswil door^ kruist wordt door politieke combinaties, zit bet vandaag nog eens stevig gezegd: de gedragsliin der regeering is voor eens en voor altijd bepaald: wij zullen eerlijk en lovaal. volledig en consequent, onze neu traliteit naar alle zijden handhaven, ver lokking. noch bedreiging zullen ons hier van «loon afwijken, cn prevcntief-tocge- dachte hulp hierbij zal met wapengeweld worden gekeerd. Bovendien kan ik in dit verband meededen, dnt de regeering. ten einde deze haar gedragslijn nog steviger te verankeren, besloten beeft de afkondiging van den staat van beleg, die tevoren reeds voor tal van streken heeft plaats gehad, tot het geheele land uit te breiden. De bevolking in het algemeen zal dtiar- vnn even weinig bemerken als zii tot dus ver bemerkt heeft van het feit. dat de staat van oorlog overal en de staat van beleg in ecu groot deel van ons land gold. En nu moge ik hieraan tenslotte toevoe gen den ernstigen raad, pilo onnutte cn MINISTER-PRESIDENT DE GEER. verslappende ongerustheid te laten varen. Wie aan ziin plicht getrouw is, behoeft nooit onrustig te zijn. Indien ons land zijn roepig vervult, mag het de uitkomst veilig overlaten aan Hem, die ons lot bestuurt. Het was in een tijd, toen de golven niet minder hoog gingen dan nu, dat dc grondlegger van ons volksbestaan het „saevis tranquillus in unidus" kalm tc midden van de woeste baren tot zijn le vensdevies koos. I-ant ons zijn voorbeeld volgen. Als natie. En ook in ons persoonlijk leven. Wat dc toekomst brengen zal, is ons on bekend. In Gods kracht, en naar het licht dat hij ons geeft, willen wij doen wat voor mensclicn mogelijk is om haar veilig te maken voor ons en onze kinderen. Wij willen dat doen in rustelooze activiteit, de armen gestrekt en de lendenen omgord. Maar om het dap verder alles vertrouwend in handen to stollen van Hem. die weet wat wij noodig hebben en die ook door de diopste duisternis voert naar Zijn wonder baar licht. Veroorzaakt ernstige storing van het electrisch net. Gisterochtend om half twaalf is een kabel ballon, waarvan de nationaliteit niet kon worden vastgesteld, gesignaleerd boven het Winschotcrdiep en even daarna boven Ha ren. De ballon kwam uit Noordwestelijke richting en dreef naar het Zuid-Oosten, waarhij in dc gemeente Haren het lichtnet gedeeltelijk werd vernield. Hierdoor was Haren en ook Groningen tijdelijk van licht verstoken. De ballon door een vlieger neer geschoten. Nader wordt gemeld: Om half twaalf was de kabelballon boven Haren, waar hij op twee plaatsen de bovcn- grondschc leiding van het electrisch net ernstig beschadigde, evenals de hoogspan ningleiding in den Oosterpoider, welke de verbinding vormt tusschen het P.E.B. te Groningen en de IJselcentralo te Zwolle. Een dak van een villa aan den Rijksstraatweg te Haren liep eveneens schade op. Een militair vliegtuig heeft den ballon, welke van Engelsche nationaliteit bleek te zijn, te Overschild, gemeente Ten Boer, in brand geschoten. Een kabel van een kilome ter lengte was aan den ballon bevestigd. JAPAN EN NEDERLAND ZIJN HET EENS. - DE VERKLARING VAN CORDELL HULL ON VRIENDELIJK. Bij een onderhoud, dat den buitcnland- schen persvertegenwoordigers is toege staan, verklaarde dc woordvoerder van het Japans-clie departement van buitenlandsche zaken, dat elke ontwikkeling, welke met een verscherping van den oorlog in Europa gepaard gaat, van invloed kan zijn op den status-quo van Nedcrlandsch Oostlndië. Ik verneem, aldus de woordvoerder, dat Ne dcrlandsch Oost-Indië geen koloniale bezit ting van Nederland vormt, doch een bui- tcnlandsch deel van het gebied van het Konikrijk der Nederland, zoodat een over- heersching van Nederland door een oorlog voerende of oorlogvoerenden, niet zou be- teckenen. dat Nedelandsch Indiü van de landkaart verdwijnt. Op de vraag of er onderhandelingen tus schen Japan en Nederland gevoerd worden, antwoordde do woordvoerder ontkennend. ONNOODIGE INMENGING DER VEREENIGDE STATEN. Naar het .Tapansche blad, de „Aaahi Sjim- Ijocji" meldt, is men op een confertenjj; van het Japansche departement van bui tenlandsche zaken en op een gemeenschap pelijke conferentie van leger en marine, welke Donderdag plaats vonden, overeen gekomen, de verklaring van Cordell Huil inzake Nederlandsch Indiö te ncgee- ren. De houding van de Vereenigdo Staten, zoo constateerde men. staat gelijk met een onnoodige inmen ging in dc zaken van het Weste lijke deel vaii den Stillen Oceaan en moet gekenschetst worden als onvriendelijk, terwijl bovendien een verklaring van derde zijde, n.1. van de Verecnigde Staten, volkomen overbodig is, aangezien Nederland en Japan heto ver de positie van Nedcrlandsch Oost-Indiö zijn eens geworden. Het blad meldt voorts, dat de Japansche gezant in Den Haag reeds in November van het vorige jaar uitiug heeft gegeven aan den wensch van Japan, dat dc status-quo van Nederlandsch Indië ook dan gehand haafd zal worden, indien Nederland in een oorlog betrokken zou worden. Japansche pers verontwaardigd. De Japansche bladen nemen een afwijzen de houding aan tegenover de verklaring van den Amerikaanschcii minister van buiten landsche zaken, Cordefl IIuIl, inzake dc po sitie van Nederlandsch-Indiö. De „Asahi Sjimboen" schrijft: de houding vnn de Verecnigde Staten is nogal onvrien delijk en niet goed tc begrijpen. Zij riekt naar een onnoodige inmenging in de aange legenheden van den stillen oceaan. De „Hotsji Sjimboen" schrijft: ongetwij feld was de verklaring van Huil bedoeld als een politieke stap om dc Japansche expansie naar 't Zuiden te beperken, maar de Ver- eenigdc Staten mogen wel weten, dat zulk een poging slechts in staat is het Japansche volk in woede te doen ontsteken. Sleepboot, kraan en zuiger van anker geslagen. Behouden in de haven van Lemmer binnenge bracht. De sleepboot „Daniël Goedkoop", dc kraan „Simson" en de zuiger „Hulp in Nood", wel ke bezig waren het wrak van dc „Risico" te lichten, zijn door den hevigen storm van hun ankers geslagen en afgedreven naar den Meerdijk. Met veel moeite is het den kapi tein van de „Daniël Goedkoop" gelukt den kraan en den zuiger op sleeptouw te krij gen en behouden in dc haven van Lemmer te brengen. Zandbakken tegen dijk geslagen. Tengevolge van den hevigen storm zijn ver schillende zandbakken, welke in den polder gebruikt worden, op den dijk tusschen Lem mer en Kuinre geslagen. Twee baggermachi nes zijn afgedreven. Spionnage in Zuid-Limburg EEN VERDACHT PERSOON BIJ HF.T JULIANAKANAAL AANGE HOUDEN. Aan het Julianakanaal tusschen Elsloo en Geulle bij Maastricht, is door de mili tairen een persoon aangehouden, die zich op verdachte wijze langs het kanaal op hield. Hij was in het bezit van een Atlas, waarin notities waren gemaakt. Dc man is aan de politie overgegeven voor nader onderzoek of er al dan niet spionnage in het spel is. KIND IN EEN TEIL MET KOKEND WATER GEVALLEN. AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN. Gisteren is het tweejarig zoontje van de familie S. te Heerlen, in een teil met ko kend water gevallen. Het kind is naar het ziekenhuis overgebracht, waar het aan dc verwondingen is overleden. De Bond van Exploitanten van radiocen trales heeft zich met een uitvoerig request tot de leden van de Tweede Kamer gewend en daarin zijn bezwaren tegen het ontwerp gedwongen luisteraars-bijdrage (rajiiobelas- ting) kenbaar gemaakt De hond doet uitkomen, dat dc gemiddel de bijdrage per luisteraar wordt geschat op f 3.—. het aantal leden der omroepverecni- gingen bp 500.000, zoodnt thans vrijwillig wordt opgebracht ongeveer IX millioen gulden. Dc radiocentrales betalen voor den omroep plm. 7 ton, zoodat de omroepver- oeniginen thans beschikken over f2.200.000 Volgens de nieuwe regeling zullen de luis teraars opbrengen ongeveer 6 millioen, d.i. bijna 4 millioen meer. De minister doet •zeen enkele mcdedeeling omtrent de be steding van dit aanzienlijk bedrag. In het wetsontwerp zegt de minister, dat slechts een gedeelte der luisteraars bij draagt en dat dit een beletsel vormt om werkzaamheden met betrekking tot don wereldomroep ter hand te nemen. De Bond vestigt er de aandacht op, dat b.v. de A.V.R O. over 1937 een exploitatie- overschot had van ruim 5 ton, over 1938 van ruim 375.000 gulden; haar effectenbe zit bedroeg per einde December 1938 ruim f 3.240.000, het kassaldo een kleine ton, overige activa 2 ton, terwijl alle onroeren de goederen op f 1.waren afgeschreven Van de andere omroeporganisaties ziin de financieele gegevens niet in het bezit vnn den bond, doch adressnnt betoogt, dat ten oanzicn van de A.V.R.O. duidelijk blijkt, dat het oordeel van den minister onjuist is. Dc Bond acht het overigens moeilijk Nederland-Bel^il! België start als favoriet! Met een zwaar hoofd zal morgen de Keuze-Commissie van den K. N. V. B. Oranje het veld zien betreden, in het Olympisch Stadion te Amsterdam. Door de bijzondere omstandigheden kon geen oefenwedstrijd georganiseerd worden, een oefenwedstrijd, die brood- noodig was na de twee achtereenvolgende debacles van onze nationale ploeg. En zoo moest de K.N.V.B. wel eenigszins een greep in de lucht doen by de samen stelling van het Nederlandsche elftal. Een greep dus, waarvan niemand kan zeg gen of hij goed of verkeerd is. En dat is nu juist volgens ons het onzekere element in dezen a s. strijd tegen de Belgen. Zal deze onzekerheid zich openbaren als een verras sing van tien eersten rang? We willen het hopen, maar... de twee vo rige wedstrijden geven ons niet veel moed op het uiteindelijk resultaat. Wel zijn we ervan overtuigd, dat onze Oranjehemden zullen vechten om door een eervol resultaat, wie weet nog meer, aan te toonen, dat het in werkelijkheid nog niet zoo slecht met het Nederlandsche voetbal gesteld is, als op het oogenblik wordt afgeschilderd. De Beigen favoriet. Het kan haast niet anders of iedere kenner van de voatbalsport heeft de overtuiging, dat België favoriet is voor de zege. En die zekerheid heeft men in het land van onze Zuiderburen zelf ook. Met optimisme zien ze de Roode Duivels vertrekken en dit vertrouwen in het elf tal is, getuige de 71 zege op Neder land behaald, gerechtvaardigd. Dus België wint We hebben een paar vraagteekens achter deze laatste bewering geplaatst, want juist deze stemming van onze tegenstanders kon wel eens als de bekende roode lap op ons voetbalteam werken. Ook het feit, dat de debutanten in ons elftal er natuurlijk op ge brand zijn om hun plaats te behouden, of ze althans waardig te toonen, zal er toe mee werken, dat we een dragelijk resultaat van Oranje kunnen verwachten. Het Nederlandsche elftal is voor Iedereen een volkomen verrassing ge weest. Verscheidene plaatsen had men aan anderen toebedacht en vooral over de bezèt- ting van de spilplaats en de verkiezing van Van Male, is veel te doen géweest sedert de samenstelling bekend was geworden. Als spil werd n.1. gekozen de V.S.V.-er De Vries, die bekend staat als een sterk ver dedigende midhalf. Gaat Nederland nu den weg bewandelen, die de Belgen gedurende verscheidene jaren op een lager voetbalplan heeft doen staan dan het Nederlandsche voet bal in die periode Ook beseft de K.-C. de over macht van het Belgische voetbal momenteel en probeert zij door een stopperspil op te stel len de nederlaag zoo klein mogelijk te hou den? Het waren de groote vragen die men deze week in haast ieder dagblad heeft kun nen lezen. Wij willen er echter dit van zeg gen, dat we het vertrouwen in de Keuze- Commissie ondanks het tweemaal achter el kaar falen van ons elftal, nog niet verloren hebben, en ook, dat we volkomen beseffen, voor welk een moeilijke taak de K.-C. door allerlei welbekende omstandigheden staat. Onder deze omstandigheden is het niet te verwonderen, dat het parool voor den strijd van morgen „safety first" is. Een spil dus, die verdedigend goed is, kan daar veel toe bijdragen, en De Vries zal ook wel aanval lend spelen, als hem dit opgedragen wordt. De verkiezing van Van Male lijkt ons niet zoo foutief. Een keeper van klasse zal heusch geen tweemaal achter elkaar volkomen fa len. Als vervanger voor Caldenhove, die nog steeds niet van zijn verwonding hersteld is, stelde men den Feijenoord-man Van den Heide op, een oude geroutineerde rot, die de knepen van het voetbalspel door en door kent. Bovendien is er aan zijn verkiezing boven den A. D. O.-man Choufour dit voordeel verbonden, dat in iedere linie nu een Feijen- oord speler vertegenwoordigd is, hetgeen aan het verband van de ploeg ten goede kan komen. In dc voerhoede is Van Spaandonck weer opgesteld. Dit is o.i. de eenige plaats, waar men beter een ander had kunnen plaatsen. Vrauwdeunt, Drok, Vroomen, ze zouden hier beter op hun plaats zijn. Al met al dus een elftal, waarmee we ons wel vereenigen kunnen en nu... maar afwachten, waartoe d?ze gereorganiseer de ploeg in staat is. Tot een eervol resul taat zeker! Zooals bekend, wordt ditmaal wel een radio-reportage van den wedstrijd gege ven, zoodat de thuisblijvers wederom de sensatie van een HollandBclgië-match kunnen beleven. VAN MALE Feyenoord WILDERS BI. Wit PAAUWE Feyenoord VAN DER HEIJDF Feyenoord v.d. ENGEL v. SPAANDONCK D.H.C. Neptunus EECKEMAN C.S. Brugge NELIS Berghem Sport V. d. KERCKHOVE White Star DE VRIES V.S.V, VENTE Feyenoord VON CRAEN Liersche S.K. HENRIET F.C. Charleroi DE VROET Feyenoord LENSTRA Heerenveen VOORHOOF Liersche S.K. DE HARDER V.U.C. v. d. WOUWER Beerschot F.C, VAN CAELENBERG Union St. Gilloise PAUL HENRI Daring C.B. PAVERICK Antwerp F.C, DE RAEDT Gantoise België voor betwisting vatbaar, dat verzorging van den wereldomroep staatstaak is en dat het allerminst logisch is, dat deze taak moet worden gefinanciecrd door de luis teraars naar den voor het binnenland be stemden omroep, voor wie de wereld-uit zendingen juist niet bestemd zijn. Nog mider voor de hand liggend vindt adres sant het. dat men van dc luisteraars een hoogero bijdrage vordert, wanneer zij niet aangesloten zijn bij een der bestaande ver- eenigingen. Blijkens de memorie van toelichting, zoo vervolgt het adres, acht de minjster het niet onmogelijk, dat de regeling in den aan vang een zekere terugslag zal hebben op het aantal aangeslotenen bij do radiocen frales. Merkwaardig acht do Bond de tegen stelling tusschen de behandeling der om- roepverccnigingen, die ongeacht de finan cieele uitkomsten haar inkomsten over 1938 gegarandeerd krijgen en van de radio centrales, die hoewel daarvan uitdrukkelijk geconstateerd wordt, dat zii dool uitmaken van het omroepbestel, niettemin slechts bij bedreiging van hun levensvatbaarheid op ccnieen steun kunnen hopen, wanneer de z,g. Nozema-heffing, die thans f 1.75 per nbonné per laar bedraagt, zal worden her zien, heteekent dat. dat boven de f 5.— die iedere abonné van de radiocentrales zal hebben te betalen, nog een zeker bedrag zal moeten worden betaald. In geen enkel ander land. waar een radiobelasting wordt geheven en radiocentrales beslaan, wordt een dergelijke heffing gevorderd. Aan het slot van zijn request deelt de Bond mede, dat zijn bezwaren ten volle worden gedoeld door de vereeniging van leiders van gemeentelijke radiodistributie bedrijven. Hij verzoekt de Kamer met klem haar goedkeuring niet aan dit ontwerp te willen hechten, althans niet voordat een juist inzicht in de geheele materie is ver kregen. De hoofdafdeeling afd. E. ligt stil. In de belde andere echter is er volop voetbal te beleven. Af deeling K. Veel wijziging in de situatie voorzien we hier intusschen niet, wat de kopgroep be treft. B.K.C. 2, de leider, gaat bij Water vogels 3 op bezoek (10 uur) en Atlas 2 ont vangt op hetzelfde uur Helder 5. 't Is na tuurlijk mogelyk, dat de mobilisatie voor ver rassingen zorgt, normaal gesproken moeten BKC 2 en Atlas 2 zich van hun plicht kun nen kwijten. J.V.C. 2 ontvangt tenslotte Hel der 4 (2 uur). Dit is dc gelegenheid voor de Helderschen om zich op de derde plaats boven Schagen 2 dus te nestelen. We heb ben wat dit betreft wel vertrouwen in de witjakken. Afdeeling R. Werkdorp Nieuwesluis speelt thuis (2.15) tegen B.K.C. 3, welke wedstrijd vorige week werd uitgesteld. We houden het ook nu op de thuisclub. Petten 2 moet bjj Barsinger- horn op bezoek (2 uur). Gezien de laatste verrichtingen van de Barsingerhorn-ploeg moet Petten 2 geducht oppassen. Oudesluis 2 ontvangt St. Maartensvlotbrug (10 uur). We wetea niet hoeveel militairen beide elftallen bezitten. Zonder deze onzekere omstandigheid zouden we de thuisclub een iets betere kans op de punten geven. Adspiranten. Afd. P.: H.R.C. e ontvangt Winkel ft (11.15) en als ze terdege aanpakt heeft ze wel eens kans de puntjes thuis te houden. H.R.C. d moet royaal van B.K.C. a kunnen winnen, dat om 10 uur aan de Sportlaan komt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1940 | | pagina 10