VHP1 VuH
TARZAN
Het potlood
en de vuren van Thor
litile {onqmi en meUfel!
Er is van de week weer geen gebrek aan
brieven. Een hele stapel ligt er op m'n
bureau en het zal niet meevallen, er door
heen te komen. Maar... ik zal m'n best doen.
De meesten bleken het raadsel heel mak
kelijk gevonden te hebben. Nu, eindelijk dus
weer eens tevredenheidsbetuigingen...
Ik zal maar direct van wel steken. Eerst
de winnaar van het boek. Dat is:
NELLIE PAUW,
Waardpolder, Kolhorn.
En nu de briefjes:
Marietje Eriks. Zo, is het per 1 Mei
overgang? Nu, ik heb zo'n idee, dat jij wel
niet zult blijven zitten, Marietje. Enfin, als
het zover is, schrijf je me dat wel, hè? Of
ik van de zomer eens naar St. Maartens
zee kom? Nu, die kans is er wel. En dan
zal ik naar je uitkijken!
Lienke Ferwerda, Kolhorn. Lienke, jij
bent vandaag jarig en ik feliciteer je heel
hartelijk. Wat verschrikkelijk jammer, dat
moeder nu juist naar het ziekenhuis in Alk
maar moest. Ik kan me zo echt voorstellen,
hoe akelig dat nu voor jullie is. En ben je
zelf al weer wat opgeknapt Lienke? Dat
hoop ik maar. En... denk maar zo: als
moeder weer thuis is, nu, dan vier je de
verjaardagen van haar en jezelf nog maar
eens over. Dag!
Grietje Ferwerda, Kolhorn. Wat ik aan
Lienke heb geschreven, geldt al precies voor
jou Grietje. De moed niet laten zakken en
maar denken: na deze dagen komen weer
spoedig andere dagen. En dan is het dubbel
prettig thuis. Wil je vader en broer van me
groeten
Piet Vis, St. Maartensbrug. Nu, dat
was me ook een avontuurlijke tocht Piet.
Met de auto van oom en tante naar Fries
land en toen een kapotte zuiger gekregen,
zodat jullie met een andere wagen opge
haald moesten worden. Nu, dat reisje zul je
wel niet spoedig vergeten, denk ik.
Geri Kuiper, Moerbeek. Dank voor je
gezellige brief Geri. Zo zou je ook zo graag
drukker willen worden bij Trapman? Nu,
het is een heel mooi vak, maar dat zul Je
wel weten van je broers, denk ik. Jammer
dat oom Teun de brief vorige maal vergeten
was Geri.
Coba Blom, Petten. Ja, dat vliegtuig
ongeluk was heel erg, hè? Die arme men
sen, die daar bij omgekomen zijn. Mijn
vrouw gaat gelukkig goed vooruit in Sant
poort. Nog een half jaartje en ze komt wel
weer thuis. D&t zal een feest zijn!
Gerrit Blom, Petten. Je hebt gelijk,
Gerrit... wat ben ik een dommert om niet
te weten dat een leeuw het langste dier is,
want die is nog een „el" langer dan een
eeuw... Nu je bent me een mooie hoor!
Guusje Bos, St. Maartensbrug. Ga je
over naar de vijfde klas Guusje...? Nu, je
schrijft het me wel direct, niet? Morgen
speel je mee in het kabouterballet? Ik zou
het best eens willen zien. Helaas, ik kan
niet komen. Jammer hè?
Sietske Bosma, Nieuwe Niedorp. Ik
denk, Sietske, dat jij zelf je naam de vorige
malen erg onduidelijk hebt neergeschreven,
zodat ik er Lietsk van maakte. Want ik kan
kan me nog herinneren, dat ik er extra op
heb zitten turen. Maar voortaan noem ik je
bij je echte naam, Sietske!
Trijnie Zwaag, Oudkarspel. Ben je
overgegaan, Trijnie? Nu, dat is fijn. Je zit
al in de derde klas dus! Dat schiet op. Jam
mer van die dooie geitjes van de sik. De
arme beestjes!
Maart je v. d. Kommer, Nieuwe Niedorp.
Zo, heb jij zo leuk samengezongen met
Klaas Bossen? Nu, dat kan ik me wel voor
stellen. Het versje is heel mooi Maartje.
Ik zal het bewaren!
Miekje Mink, Warmenhulzen. Ja, ja,
wat zullen jullie een plezier gehad hebben
in de „overdekte". Je bent lid van de „Ot
ters" hè? Nu, dan zul je wel kunnen zwem
men als een otter, denk ik. Kun je de
Spaanse slag ook? Dat moet je me vol
gende week eens schrijven.
Willem Boontjes. Dat was maar een
klein briefje Willem. Ik kan er haast geen
antwoord op geven. Is de brief van volgen
de week groter...?
Annie Speets, Warmenhulzen. En
hier hebben we de gelukkige taartwinnares
van twee weken geleden. HJj heeft zeker
wel naar meer gesmaakt, is het niet, Annie.
Nu. hij was Je gegund hoor!
Lena de Boorder, Julianadorp. Ja, dat
weet ik. Die meneer Molenaar is een ge
weldenaar op gymnastiekgebied. De foto
van hem in de krant heb ik natuurlijk ook
gezien. Leert hy jullie mooie spelletjes?
Annie Bilstra, Winkel. Annie is een
nieuwe vriendin, die vandaag voor het eerst
een brief schrijft. Je mag natuurlijk met de
club meedoen Annie en ik zou zeggen: tot
volgende week.
Bep Tijsen, Anna Paulowna. Dat is
aardig van je Bep, dat je grootmoeder met
de schoonmaak zo goed geholpen hebt. En
kreeg je toen 20 cent? Nu, was dat even
meegenomen? Die kon je zeker best ge
bruiken, hè?
Trien Tysen, Anna Paulowna. Ja, we
krijgen eindelijk wat zacht weer, maar...
hèt werd tijd ook hoor. Ik begon de moed al
een beetje te verliezen dat het ooit zomer
zou worden. Maar nu gaat het er op lijken.
Freek v. d. Klooster, Kolhorn. Zo is
het Freek. Vroeger tuinierde ik er nogal
veel op los. Spitten en graven en planten.
Maar daar komt nu natuurlijk niets meer
van. Ik zit echter nog dikwijls graag te wer
ken in m'n tuin achter het huis. Leuk werk
is dat!
Anneke v. d. Klooster, Kolhorn. Nee,
juffrouw v. d. Vliet ken ik niet Ik heb wel
eens over haar gehoord. Ze is geloof ik erg
aardig hè? Fijn dat je overgaat Anneke en
ook je broer. Jullie zijn bollebozen hoor.
Henny Wlering. Ja, dan ben ik in de
war geweest Henny, door jou voor een
emije te houden. Stel je voor... Henny een
meisje te houden. Stel je voor... Hennie een
niet meer gebeuren, hoor, dat verzeker ik je.
Nellie Pauw, Waardpolder, Kolhorn.
Zo, dat is dus het tweede boek al dat je
gewonnen hebt met de raadsel Nellie? Nu,
hoe krijgen we nu het derde te pakken...!
Probeer het maar. Hoe meer raadsels je
goed oplost, hoe groter de kans. Dag!
MUntje de Jongh, Strook. Ook al een
vriendin, die over juffrouw v. d. Vliet
schrijft. Nee, die ken ik helaas niet. Maar
dat kan nog komen. Zou je overgaan Mijn
tje...?? Ik ben erg nieuwsgierig.
Geertje de Jongh, Strook, Kolhorn.
Meneer Van Ham, de zangdiretceur, ken ik
natuurlijk wel en hij kent mij ook goed. Doe
hem m'n groeten maar de eerste maal dat
je hem ziet. Bedankt voor de grote brief
en voor de groeten aan m'n vrouw. Ik zal
ze overbrengen hoor.
Trijnie Kuyt, Wieringen. Trijnie is
overgegaan en zit nu dus in de zevende klas.
Nu, dat wordt al wat Trijnie. Het einde van
je schooltijd nadert met rasse schreden!
Heb je al plannen gemaakt?
Piet en Trijntje de Boorder, Julianadorp.
Piet heeft... een fiets gekregen. Alsjeblieft...
is hij even een boffer! En hij schrijft me,
dat hij al los kan rijden ook. Op- en afstap
pen gaat nog niet zo goed. Nu, dat komt
ook wel. Succes met je karretje Piet en...
voorzichtig hoor! Denk aan de sloot!
Trijnie van Loenen, Noord-Scharwoude.
Hier is het adres van m'n vrouw, Trijnie:
Sanatorium Brederodeduin, Bergweg, Sant
poort. Stuur je haar een kaart? Ze heeft al
een geweldige bos kaarten en brieven ont
vangen van mijn vrienden en vriendinnen.
Nu, ik kan zo langzamerhand wel gaan zeg
gen: van onze vrienden en vriendinnen...
Gatha Swager, Noord-Scharwoude.
Wat ziet de brief er weer keurig geschreven
uit Gatha! Een 10 hoor! Ja, m'n vrouw
gaat flink vooruit en zoals ik al geschreven
heb, over een half jaartje hoop ik haar weer
by me te hebben.
Piet de Vet, Schagen. Vervelend Piet,
dat je ziek bent, juist nu de verhoging voor
de deur staat. Tjaaaa... zieke dagen zijn
verdrietige dagen, maar... na regen komt
zonneschijn en binnenkort is zieke Piet de
Vet weer gezonde Piet de Vet. O zo!
Klaas Rol, Schagen. Leuk verhaal
van dat potlam Klaas. Wat zijn het toch
een verbazend grappige beesten. Je kunt je
er uren lang mee vermaken. En dat doe je
zeker ook, niet?
Dieuwertje Glim, Wieringerwaard. Als
jeblieft... Dieuwertje komt me eventjes
jaloers maken met te schrijven: „nu Kinder
vriend, de grote vacantie komt ook al weer
gauw". Het is maar wat je spoedig noemt...
Maar ik ben jaloers op al die vrije weken
van jullie. Dat weet ik wel!
Jacob do Vries. Zo zie je maar Jacob,
als je maar eerst aan iets begint, dan valt
het heus meestal wel mee. Veel dingen lijken
soms zo verschrikkelijk moeilijk, en z ij n
heel makkelijk. Onthoudt dat maar eens.
Teun en Hlnke Douma, Wieringerwaard.
Dat begrijp ik niet erg goed, jongens. Die
brieven kunnen niet weggeraakt zyn. Dat be
staat niet. In ieder geval is de brief nu w e 1
terecht.
Niesje Westdorp, De Waal, Texel. Al
weer een vriendin, die me een raadsel opgeeft,
Welke bakker eet niet zijn eigen baksel?
Tjaaaa, welke bakker zou dat zijn? Ik geef
het op!
Corrie Bakker, Julianadorp. Wat een
feest in het vooruitzicht Corrie! Haar zuster
is de bruid en gaat 25 April trouwen. Nu, dat
betekent taartjes, bruidsuikers en wat al niet
meer. Feliciteer haar maar van me en de
bruigom er bij!
Gerrit Westdorp, Texel. Jammer, dat je
nog steeds ziek bent Gerrit. Maar ik geloof
dat het nu niet al te lang meer zal duren.
Schrijf je me als je beter bent?
Arie Bakker, Kolhorn. Zo, zo, zeggen de
jongens van Oudesluis, dat ik Roggeveen
heet? Nee, ik geloof niet dat ik dat ben. Je
moet het nog maar eens goed onderzoeken
Arie! Succes!
Henk Hagen, Amsterdam. Jannie en jij
hebben een kaart naar m'n vrouw gestuurd.
Dat weet ik. Ze was er biy mee. Wanneer ze
jarig is... nu, pas geweest hoor! En als ze
weer jarig is hoop ik haar weer thuis te
hebben, Dag!
Annie Koomen, Winkel. Wees maar erg
goed voor het lammetje, dan wordt het vast
een mollig beestje.
Jan Stöve. Nog wel gefeliciteerd met
de verjaardag van je jongste broertje. Jam
mer, dat de toffee's al op zijn, andesr kan je
er mij wel een paar sturen!
Piet Schroevers. Ik heb zelf ook zo'n
toverboekje. Misschien zal ik er eens een be
schrijving van opnemen. Dat was een mooie
tekening, die je me stuurde!
Siepie KlUnsma. Wat zul je je best ge
daan hebben, zeg! Je hebt natuurlijk de vol
gende morgen een gat in de dag geslapen,
hè?
Corrie Keyzer. Neen, hoor. ik ben niet
boos op je. Als je ook moet meedoen aan de
opvoering van een operette, dan heb je je
tijd hard nodig om te repeteren natuurlijk!
Jack v. d. Cappelle. Heb Je ook mee
gedaan aan „Prins Pauweveer" of heb je
er alleen maar naar gekeken? Wat zul jij
kort geslapen hebben, omdat je om kwart
voor 6 altijd opstaat. Veel plezier Woens
dagavond.
Tiet* v. d. Cappelle. Ja, ja, de tijd gaat
snel. Het is maar goed, dat het niet alle
weken schoonmaak is, hè?
Arie Speur. Doe maar goed je best op
school, dan zit je zo in de vijfde klas en dan
kun Je zelf meespelen. Ja, hoor, ik heb ook
door T. P.
In de broekzak van eiken echten jon
gen vind je een potlood, zij het slechts een
klein stompje. Daar ligt het broederlijk
naast een eindje touw, een stuk krijt, ste
nen, schelpon en wat niet al.
Ook de griffelkoker of étui zou niet vol
tallig zijn zonder potlood. Als het weer
slecht is, is het potlood je kameraad. Je
vermaakt je dan met het tekenen op je
nieuwe schetsblok of op een velletje uit je
schrift.
Nu zal ik jullie eens vertellen, hoe zo'n
potlood ontstaat. Ieder potlood bestaat uit
twee hoofdbestanddelen: het hout en de
kern. De kern maakt het schrijven moge
lijk en is dus het belangrijkste deel van
het potlood.
Deze kern is samengesteld uit een meng
sel van graphiet, een zwarte koolstof en
een soort klei. Deze klei moet heel zorg
vuldig bewerkt worden, omdat de hard
heid van het potlood van de hoeveelheid
klei afhangt.
In de potloodfabriek wordt de graphiet
in speciale machines grondig gereinigd.
Zo'n behandeling ondergaat ook de klei.
Als deze reiniging achter de rug is, worden
van het graphiet en de klei, „koekjes" ge
perst, die daarna gedroogd worden. Deze
gedroogde koekjes worden in bepaalde
hoeveelheden gewogen en in machines met
water, door elkaar gegooid. De op deze
manier ontstane massa komt in molens,
waar hij grondig gemalen en vermengd
wordt. Deze molens lopen dag in dag uit,
zonder ophouden. De potloodmassa's wor-
wel vaak een lijster horen zingen. Heb jij
al eens een nachtegaal gehoord? Die zingt
ook prachtig hoor! Dag Arie!
Zo, ik ben er door. Wat een massa brie
ven waren dat!
Tot volgende week, vrienden en vrien
dinnen!
Oplossing raadsel vorige week
Haasje over.
Nieuw Kaadsel
Zo goed als iemand kan verlangen
Roep ik „miauw" dua 'k ben... raad wat!
Weet ook, dat 'k muizen knap kan vangen;
Nu raad... maar 'k ben geen kat.
Goede oplossingen ontvangen vant
Piet de V., Klaas R., Piet S., Corrie K.,
Jack en Tiets v. d. C. te Schagen; Jan S.,
Schagerbrug; Annie K. en Siepi K., te Win
kel; Marietje E., Lienke en Greetje F. te Kol
horn; Piet V., Gerie K„ Moerbeek; Coba en
Gerrit B. te Petten; Agatha Buusje B., St.
Maartensbrug; Sietske B., N. Niedorp; Trij
nie Z.; Maartje v. d. K., N. Niedorp; Miekje
M., Warmenhuizen; Willem B.; Annie S.,
Warmenhuizen; Lena de B., Julianadorp;
Annie B., Winkel; Trien en Bep T., Anna
Paulowna; Anneke en Freek v. d. K., Kol
horn; Hennie W., Nellie P., Kolhorn; Mijntje
en Geertje de J., Strook. Kolhorn; Trijnie K.,
Wieringen; Piet en Trijntje de B., Juliana
dorp; Trijnie van L., N.-Scharwoude; Gatha
S-, N.-Scharwoude; Dieuwertje G., Wieringer
waard; Jacob de V. en Hinke D., Wieringer
waard: Corrie B., Julianadorp; Pietertje K..
Veenhuizen; Niesje en Gerrit W., Texel; Arie
B., Kolhorn; Henk en Jannie H., Amsterdam.
den 60, 80, ja, wel 100 keer gemalen, wat
eenige weken in beslag neemt. Na het ma
len worden er weer koekjes geperst en
deze worden weer zo lang gedroogd, tot
men ze tot deeg kneden kan.
Deze deegmassa wordt nu in een door
een rond- of zeshoekig geslepen edelsteen
gevormde opening van een cylinder ge
perst, en bij het uitgaan rolt het zich als
een spiraal tot een eindeloze streng op.
Daarna wordt dit „pootloodtouw" op glad-
geschuurde planken gelegd, gedroogd en
in stukken van de vereiste lengte gesne
den.
De op deze wijze verkregen staafjes zyn
heel teer en breekbaar, en moeten hard ge
maakt worden, om aan het hen gestelde
doel te voldoen Ze worden dus in lucht
dichte. vuurvaste potten in de oven ge
zet en bij een langzaam stijgende tempe
ratuur tot ongeveer 1200 graden verwarmd
werk dat veel ervaring en nauwkeurigheid
vereist.
Nu is de kern van het potlood klaar
voor het gebruik; als 't nodig is, volgt er
nog een nabehandeling met vetten, para-
fine en stearine.
Het omhulsel van het potlood, dat
meestal uit Amerikaans cederhout bestaat,
wordt ondertussen in een andere afdeling
van de potloodfabriek gemaakt.
Hoe ontstaan er nu ontelbare potlood
omhulsels uit een stam? Met een grote zaag
worden de houtblokken in planken, die
de lengte van een potlood hebben, ge
zaagd en in plankjes met een breedte van
ongeveer 6 maal de breedte van een pot
lood verdeeld. Daarna stapelt men de
plankjes in een grote zaal op en laat ze
daar in de warme lucht drogen.
In de gedroogde plankjes worden gaten
83.
Het sein was gegeven! Het nieuws van de
ontsnapping van Tarzan deed als een lopend
vuurtje de ronde. Ahtea zelf nam deel aan
de vervolging. Ze was woedend, maar hield
zich voor, dat de vluchtelingen niet ver zou-
der. Deze was gevuld met antieke wapens en
instrumenten om oorlog te voeren. „Speren!
We zullen ons wapenen!" riep Perry opge
wonden uit. Maar toen h(j een van de speren
opraapte, brak de steel in zijn hand. het hout
was heelemaal vermolmd en vergaan. Van de
ingang in de buitenkant klonk de harde, boze
gemaakt, waarin de kern, het potlood, ge
lijmd wordt.
De plankjes met de ingelijmde kernen,
verhuizen dan naar een andere zaal en
komen na verschillende machines doorlo
pen te hebben, als echte potloden bij vie
ren of vijven tegelyk uit een machine.
Tenslotte worden de potloden door een
speciale machine, gelakt, gepolijst en ge
merkt, dat wil zeggen, de naam van de fir
ma en het nummer van het potlood wordt
er op gestempeld.
Dan zijn de potloden eindelijk helemaal
klaar en worden ze met de hand bij elkaar
gebonden en verpakt.
Een potlood, een klein, nietig dingetje!
En toch een ding, waar we in het dage
lijks leven niet zonder zouden kunnen en
waarvan men vergeet dat het 150 jaar ge
leden nog niet bestond.
Tegenwoordig worden er in een grote fa
briek per week, ongeveer 18.000 gros pot
loden gemaakt, of jaarlijks (afgerond)
130.000.000 stuks, die als je ze aan elkaar
zou leggen, een lengte van 22750 kilometer
zouden bedekken, dat is de afstand van
Noord- tot de Zuidpool. Reken 't maar
eens na, of 't uitkomt! De omvang van onze
aarde, gemeten over de beiden polen be
draagt 40.009.150 meter.
ZOU JE WEL EENS IN EEN SNEEUWHUT
WILLEN WONEN?
We weten misschien wel, dat sneeuw een
„warm" dek vormt, en nu is het wel eens
aardig om te weten dat sneeuw en ook ys,
een warmtegeleidingsvermogen bezitten.
Een tamelijk dikke sneeuwlaag heeft het
zelfde warmtegeleidingsvermogen als een
bakstenen muur of een muur van eikenhout
Daar weten niet alleen de Eskimo's, maar
ook verschillende nomadenstammen in Si
berië, goed gebruik van te maken. Zij bou
wen hutten van ijsplaten, die van binnen
nog een heel behoorlijke temperatuur heb
ben.
den komen door al die gangen... Weer ston
den de aapman en zijn vrienden voor een
grote ijzeren deur. „We hebben zulke deuren
ook in Rathor. Ze gaan open door op een
van de knoppen te drukken," zei hij. zyn
handen gleden over de deur. Deze ging open.
De vluchtelingen kwamen in een grote kei-
stem van Ahtea. koningin van Tohr. „Mungo!
De deur van de oude wapenkamer staat open.
Ga met je mannen naar binnen! Doorzoek
alle hoeken van de kelder. Tarzan en zijn ge
zelschap moeten daar binnen zijn. Vooruit,
ga en breng hen naar buiten!"
DOOR: EDGAR RICE BURROUGHS
