RADIO
LECTUUR
Slechts elite-troepen
als luchtmfanterie
Drie aanslagen
Koning Haakon
NEDERLAND PARAAT
en
Rijnaak tegen walkant
geslagen
op het leven van
WlAT IS DE INVLOED VAN DE
RADIO OP DE VOLKSONTWIKKE
LING-?
Hoe grooter de belang steUin/j in nieuws,
hoe grooter de voorkeur voor een courant..
De vragen: Wat Is de invloed van de
radio op de volksontwikkeling; welk soort
lieden gebruikt de radio liet meest; hoe
heeft de radio invloed op de openbare
meening; welke uitwerking heeft radio op
lectuur in den breedsten zin, op het lezen;
ontvangen onze hersens biijvender indruk
ken via bet oor of via het oog? zijn vaak
gesteld, maar tot dusver niet afdoende be
antwoord. Daarom beeft, op kosten van de
Rockefcller Foundation, het College voor
Openbare en Internationale Zaken der
groote Princeton Universiteit zich de laat
ste twee jaren bezig gehouden met een
breed opgezette enquate. waarvan de resul
taten weldra zullen worden gepubliceerd in
een boek. Radio atui thn Printed Word. In
de New Repubfic van 19 Februari i-L geeft
Edwin Muller er een uitvoerige samenvat*
ting van.
De Haagsche Post ontleent er het volgen
de aan:
In Amerika hebben 9 van elke 10 gezin
nen radio; er zijn in het geheel 45 millioen
toestellen. Zij worden gemiddeld 5 uren
per dag aangezet. Maar dat is slechts bet
gemiddelde; het loopt bij verschillende
standen ver uiteen. De Princeton-cmjuate
rangschikt de bevolking overeenkomstig in
komens en genoten onderwijs. En zij be
vond onmiskenbaar dat hoe hooger het peil
in die twee opzichten, des te meer werd
gelezen. Met radio is liet tegenovergestelde
het geval: hoe lager het jjeil, des tc meer
werd geluisterd. Bij dit lagere peil slaat, dc
radio vaak 10 uren per etmaal aan. Bij den
Nieuw wapen van
groote aanvalskracht
De berichten dat de Duitschers bij hun
aanval op belangrijke wegknooppunten in
Noorwegen gebruik hébben gemaakt van
trooponafdeelingen, die met valschermen
uit vliegmachines werden neergelaten, ves
tigt weer eens opnieuw de aandacht op dit
nieuwe wapen dat in sommige gevallen
van groote aanvalskracht kan zijn.
Dé meeat moderne legers zullen deze
nieuwe formaties wel hebben ontvangen,
zegt dc Msb.
Men heeft veel, na dc Russische parade
demonstraties, over dc prarachutisten ge
sproken, maar die tenm drukt hun taak on
volkomen uit, want men zou kunnen veron
derstellen, dat het ging om een individueel
optreden van parachutisten, om zich in bet
vijandelijke land voor verspreidingsdoclein-
den te verspreiden, of voor vernieling van
kunstmatige werken te zorgen.
De luchtinfanterie heeft baar taak echter
In bet gevecht zelf.
Haar vervoer vindt plaats per vliegtuig,
dat er op ingericht is, op een bepaald l»e-
vel een aantal manschappen per parachute
naar beneden tc doen dalen op de plaats,
waar men ze hebben wil, om aan bet ge
vecht zelf deel te nemen. Zij moeten daar
voor van wapenen, munitie, proviand zijn
voorzien, wat een bijzondere uitrusting noo-
dig maakt.
Maar vooral moeten die infanteristen, wil
len zij doeltreffend werken, aan zeer zwa
re ©isebon voldoen. Neergeworpen in het
vijandelijke leger zelf. moeien zij bij aan
komst op den bodem in een minimum van
tijd. van minuten, hun gevechlswaarde ten
volle kunnen gebruiken. Zoowel moreel als
phvsiek moeten zij over goede kwaliteiten
beschikken en dus keurtroepen zijn. Het
spreekt vanzelf, dat men voor deze forma
ties een beroep beeft gedaan op de vrij
willigers. Vooral het bartonderzoek is zeer
streng. Evenals voor bet corps franc, de
vrijwilllgerspatrouille, de meest kordate
manschappen worden uitgezocht onder de
.vrijwilligers, die zich aanmelden, zoo moet
armen keuterboer, die afgelegen woont en
weinig geld in handen krijgt, is de radio
voor het gezin de eenige band met de bui
tenwereld. Do meer ontwikkelde klassen
luisteren naar nieuws, lezingen, commen
taar en politieke opinies; de minder ont
wikkelde moeten populaire liedjes hebben,
en grapjes over schoonmoeders. Volgens het
bekende Public Opinion Institute van dr.
Gallup luisteren slechts ongeveer 25 pot
naar politieke redevoeringen van eerste
rangs figuren; maar de onontwikkelde»
laten zich door handige volksmenners licht
opzweepen tot hef schrijven van briefkaar
ten aan leden van het Congres „De invloed
op de massa die weinig of nooit leest is
vaak overweldigend" en is dus een gevaar
voor gezonde democratie, die berust op we
ten en begrijpen. Evenveel 'lieden als de
krant lezen stellen zich tevreden met de
Radio Niéuws-Bulletins; doch hoe grooter
de voorkeur voor de krant De radio prik
kelt weetgierigheid, en wekt op tot lezen
van boeken. Meer dan honderd bibliotheken
in Iovva rapporteerden toenemende vraag
naar in de radio besproken boeken. In één
stad verdriedubbelde bierdoor de vraag Dij
den boekhandel. Dat geldt ook van uitzett
ingen waarvan mag worden ondersteld dat
zij met boeken concurreeren. Radio wekt
belangstelling, die bevrediging zoekt in
lezen. Lezen gaat dieper dan luisteren. Bij
de uitvoering hunner enquete kregen de
onderzoekers vaak te hooren: „Ik kan mij
beter^ concentroeren bij lezen dan bij luis
teren" of „Luisteren is gemakkelijker, maar
ik haal meer uit lezen". Daar konit bij dat
de lezer zelf zijn onderwerp kiest; en hij
kan iets overlezen waneer het hem niet
geheel duidelijk is, terwijl hij het op de
radio niet herhaald kan krijgen. En de
radio laat weinig tijd tot overdenken ter
wijl men luistert. De slotsom is dan ook dat
de radio zoo goed als geen gevaar oplevert
voor de lectuur. In Europa schijnt de prac-
tijk hetzelfde te bewijzen. Er wordt tegen
woordig meer gelezen dan ooit. Radio en
Lectuur blijken geen concurrenten; eer vul
len zij elkaar aan.
De Zuidwesterstorm !s gisterochtend
oorzaak geweest van een urenlange
.versperring van een deel van het
vaarwater van de Geldereche IJssel
vlak voor de IJsselbrug bij Zutphen*
De Rijnaak „Nebulanse" van La Société
Francaise te Navigation Rhenane te Straats
burg, welke met een lading kunstmest, be
stemd voor Hasselt bij dc brug lag te wach
ten, liep omstreeks half elf bij het opvaren
met den neus op een krib. Het. vaartuig
sloeg legen den dijk en zwaaide dwars over
de rivier in volle vaart met het achterschip
tegen de IJsselkade omhoog, waar het bleef
zitten. Het 1475 ton metende lange vaartuig
beeft daar tot half een het vaarwater ver
sperd; want slechts ongeladen booten en sche
pen met weinig diepgang konden passeeren.
Dc eigen sleepboot gaf de bevrijdingspogin
gen spoedig op, doch allengs kwam er assis
tentie, eerst twee, later drie en tenslotte vijf
sleepers, brachten den aak vlot.
De schade aan den walkant is vrij groot
Zware walbalken werden langs een grooten
afstand gebroken aan spaanders gesla
gen. Ook een krib werd beschadigd. De ave
rij van dc boot zelf is voor zoover men het
tot nu toe kan beoordcelcn nog al meegeval
len.
voor de luchtinfanterie de keuze tot het
Uiterste worden opgevoerd. Men kan zich
voorstellen, welk een moed wordt gevergd,
aangezien liet vliegtuig ze wel op het too-
neel van den strijd kan doen vallen, maar
de terugweg niet door de lucht kan worden
ondernomen.
De luchtinfanterie heeft niets individu
eels. Het zijn sterke troepen, die voor het
gevecht moeten vertrekken. Zij zijn met
bijzondere valschermen uitgerust Een op
•den rug en een tweede van voren als nood-
valscherm, terzijde van het been hebben
zij een vuurwapen. Verdere munitietoevoer
en proviandeering vindt eveneens per vlieg
tuig plaats, maar niet alleen dc manschap
pen en hun bewapening, die door het
vliegtuig worden neergelaten, ook de ver
dere wapens als mitrailleurs en kanonnen,
de laatste gedemonteerd. Zoo er hoogstens
vijf minuten noodig zijn. om een troep in
stelling te brengen, ook het zwaardere ma
teriaal is in enkele minuten bruikbaar.
Men kan zich voorstellen, hoe gevaarlijk
het neerlaten van dergelijke troepen is
vooral bij een aanval, waarbij de aangeval
len vijand in den rug wordt bedreigd door
een nieuwen troep van versche en vastbe
raden mannen, die zijn verbindingen drei
gen af te snijden. Tusschen den aanvallen
den troep en de uit de lucht achter de vij
andelijke linie neerstrijkende partijgangers
moet natuurlijk dc meest nauwe samen
werking bstaan en vooral moot voor d«»
luchtinfanterie bet juiste moment mui ac
tie worden gekozen.
Tot nog too heeft men geen ervaring van
dc uitwerking van op groote schaal in actie
irebrachte luchtinfanterie. In Spanje wei
den wel parachutisten gebruikt, doch meer
tot hedreigin van groote installaties, otn
daardoor dc verbindingen af te snijden.
Het is de vraag, of de luchtin
fanterie te gebruiken is, bij opstel
lingen van strijdkrachten zoo als
op bet Westelijk front, waar de de
fensie is aangebracht. Veel verwach
ting kan men daaromtrent moeilijk
hebben, maar dc luchtinfanterie kan
wel eens een zeer geducht waptn*
blijken te zijn als het er om gaat
een gevecht een beslissend karak
ter te geven door bij een vermoei
den vijand den weerstand te breken
door den aanvoer van versche
strijdkrachten.
In een tijd. waarin men den indruk krijgt
dat vooral de verdedigende krachten tot
het uiterste zijn opgevoerd, is het niet on
dienstig er op te wijzen, dat ook. wat dc
aanvalskracht van de legers betreft, de
vindingen niet onbelangrijk zijn,
Een ongeluk komt nooit alleen. Door den
storm is Vrijdag op den Nieuwezijds Voor
burgwal te Amsterdam een boom omgewaaid
Het gevaarte viel juist op een passeeren de
auto
Drontheim valt
door een middel
erger dan verraad
Ongeveer 2000 Duitsche soldaten
per dag naar Noorwegen.
Een zoojuist uit Noorwegen In Londen
aangekomen Noorsche ambtenaar heeft te
genover een vertegenwoordiger van Reuter
verklaard, dat naar zijn schatting ongeveer
2000 man Duitsche troepen dagelijks te Oslo
en Bergen aangevoerd worden door uit De
nemarken komende vliegtuigen. De zee, zoo
verklaarde hij verder, is niet langer geheel
vrij voor de Duitschers, maar door de lucht
laten zij versterkingen Noorwegen biunen-
etroomen. Hij raamde, dat het totaal aantal
der Duitsche troepen in Noorwegen ruw ge
steld kon worden op 60.000.
Ook verklaarde hij, dat drie pogin
gen zijn gedaan om den- Koning én
het kabinet te dooden of gevangen te
nemen, Zelf heeft hij een uur en
drie kwartier in een bosch gelegen
nabij Naubergsund, op slechts 46 me
ter afstand van den Koning, terwijl
Duitsche vliegtuigen bommen lieten
vallen en machinegeweervuur richt
ten op de leden van het kabinet en
het parlement, die zich in het bosch
verborgen.
Volledige bijzonderheden over deze aan
slagen op het leven van den Koning zullen,
tezamen met andere iulichtingen, uitgegeven
worden in een Noorsch witboek, dat thans in
Londen wordt voorbereid en dat heden ver
krijgbaar zpl zijn. Dc eerste maal richtten
Duitsche vliegtuigen bommen op den Koning
en de leden van het kabinet te Hamar, ver
volgens te Elvcrum en ten slotte te Neuberg-
sund. Thans is de regeering echter gevestigd
in een veel veiliger cu gemakkelijker plaats.
Zij heeft de volledige controle over het bc-,
stuur. De jonge mannen, die vast zitten in
de door de Duitschers bezette steden, zijn
niet in staat te ontsnappen om zich bij hun
wapen te voegen, maar ofschoon het verlies
van Ooslo, Bergen en Drontheim een ernsti
ge slag is voor de natie, ligt toch dc groote
kracht van Noorwegen in de provincie en
daar heeft de regeering de controle en wordt
de recruteeriug voortgezet.
Er is veel aandacht gewijd, aldus de amb
tenaar verder, aan z.g. verraad door Noor
sche ambtenaren. Veel daarvan was eigen
verraad, maar vond zijn oorsprong in val-
ache bevelen aan de troepen en de ambtena
ren, die gegeven waren door de Duitschers
door middel van dc radio. Sommige legeraan
voerders geloofden de bevelen, die z.g. van
den generalen staf kwamen en waarin hun
gezegd werd, geen tegenstand te bieden of
niet te vuren op de Duitschers totdat dc Duit
schers vuurden op hen.
Voortgaande zeidc de ambtenaar, dat Dront
heim genomen was met middelen, erger dan
verraad.
Terwijl Duitsche schepen het fort
van Agdeness in den Fjord Nader
den, terwijl het duister was, dreven
zij voor zich uit een groot aantel ge
vangen genomen Noorsche passa
giersschepen en visschersbooten, be
zet met de Noorsche bemanningen.
Kanonniers in 't fort durfden niet
te vuren uit vrees een slachting aan
te richten onder de eigen zeelieden.
Er hebben zich eenige bewezen gevallen
van verraad voorgedaan in Oslo, en Narvik
is zeker door verraders uitgeleverd. Voor het
grootste deel echter is de aanvankelijke wan
orde veroorzaakt door valsche radiobcvelcn
van den kant der Duitschers. De z.g. Quisling
regeering was een farce. Zij is in elkaar ge
stort. De Commissaris des Kouings van het
district Oslo, Christiansen, heeft van de
Koninklijke regeering hevel gekregen «Ie be
stuursfuncties in Oslo over te nemen, bijge
staan door een comité, waarin ook zitting
heeft de rector van de universiteit aldaar.
Dit comité houdt geen verhand met de Duit
schers, maar legt de functies ten uitvoer, die
de Koninklijke regeering tijdelijk niet kan
vervullen in het bezette gebied.
Soldaten met de bajonet op het geweer heb
ben thans de wacht betrokken voor verschil
lende openbare gebouwen in Nederland. Een
Twee Engelsche
oorlogsschepen vergaan?
De gezagvoerder van een kleinen Noor-
schen vischtreiler meldt, volgens het Duit
sche Nieuwsbureau, dat hij een sleep, be
staande uit drie Engelsche oorlogschepen
ontmoet heeft, die in westelijke richting
voeren. Een der oorlogschepen sleepte de
twee andere. De bodems voeren zeer lang
zaam. De torens der gesleepte kruisers ver
toonden zware beschadigingen, die oogen-
schijnlijk veroorzaakt waren door inslaande
bommen. Bovendien lagen de schepen met
zware slagzij in liet water. De gehavende
schepen lieten de booten tc water, waarop
deze opvallend snel wegvoeren. Terstond
daarna kapseisden de beide oorlogsbodems
en zonken. Het ongedeerd gebleven schip
nam de bemanning der beide andore met
veel moeite aan boord.
Noorsche gezant moet
Berlijn verlaten
De gezant van Noorwegen, Scheel, die In
opdracht van den Noorschcn koning en
van de vroegere Noorsche regeering Ny-
ganrd.-\old verzocht had in Berlijn te mo
gen blijven en de zaken van het gezant
schap te blijven behartigen, beeft gisteren
de aanzegging gekregen, dat hij. met het
oog op de door den Xoorschen koning en
de vroegere Noorsche regeering getoonde vij
andige houding, bot gebied van bet Duit
sche Rijk onmiddellijk met het persoueel
van het gezantschap moet verlaten.
der posten voor het Geldkantoor te
Amsterdam.
Ondernemersovereenkomsf voor
de groenfenconserven-industrie
Algemeen bindend verklaard.
Bij ministerieels beschikking is algemeen
bindend verklaard 'n ondernemersovereen
komst voor de groentcnconservenindustrie
Deze overeenkomst heeft ten doel overpro
ductie van conserven te voorkomen, doch
daarnaast de vorming van een buffervoor
raad mogelijk te maken, indien schaarschte
wordt gevreesd.
Vergadering van
Communisten verboden
De communistische partij Nederland afdee
ling Den Haag zou gisterenavond in den
Dierentuin een openbare vergadering hou
den. Het woord zouden voeren de heeren L.
dc Visser over „slagkruizers en oorlogsge
vaar" en P. de Groot over „dc internationale
situatie". Wij vernemen, dat deze vergade
ring niet is doorgegaan, omdat zij van hoo-
gerliand is verboden.
De uitvinder van de
prentbriefkaart overleden
De uitvinder van dc prentbriefkaart., ds.
Ludolf Parisius, is te O-terode in den ou
derdom van 87 jaar gestorven.
Als student kwam Parisius in 1S71 op
de gedachte, de door de post uitgegeven
correspondentiekaartcn te sieren met ge-
tcekendo gelukwenscben. Deze nieuwe fe
licitatie- en prentbriefkaarten hebben zich
van Duitschland uit snel over de gelieele
wereld verspreid.
I
Minister-president jhr. mr. D. J. de Geer ver- I sche volk en de koloniën, waarbij hij uitge
laat het hoofdkantoor der P.T.T. te Den lelde gedaan wordt door den directeur-ge-
Haag na zijn radiorede tot het Nederland- neraal der P.T.T., dr. ir. M. H. Damme,
