Britsche rcgcering
verloren geacht
Nieuwe orders
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Een meerderheid
van slechts
81 stemmen
CHURCHILL AAN
HET WOORD
NOORWEGEN
Poalsclie strijdkrachten ti
llarrik geland
Waarschuwing aan alle
automobilisten
Autobus van den
dijk gestort
Zes Britsche treilers
gezonken
Heden reeds meer
treinen
Haarlemmer van
spionnage verdacht
GIBRALTAR
De sleutel van de
Middellandsche Zee
voor de
burgerbevolking
Pinksterfeesten afgelast
het
hooge Noorden
Laan. Schaden. Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
PONDERDAG 9 MEI 1940. 84e Jaargang. No. 11182.
ÜitgOve^s* N.V. Uitg.-Mij*. „"Hollands Noorderkwartier"
ci'Com'diil
MOREELE NEDERLAAG VAN CHAM-
BERLAIN. RAKE SLAGEN VAN
LLOYD GEORGE EN DUFF COOPER.
De door de Engelsche regeering in
gediende motie tot verdaging der
vergadering, welke in wezen neer-
kwam op het uitlokken van een mo
tie van vertrouwen in het regee-
ringsbeleid, is door het Lagerhuis
aangenomen met 281 tegen 200 stem
men. De regeering behaalde dus
slechts een meerderheid van 81 stem
men.
Veertig regeerinngsaanhangers stemden
met de oppositie mede. Tot hen behoorden
Duff Cooper, Hore Belisha, Admiraal Keyes,
Amery, King Hall, Lord Wolmer, Kolonel
Macnainara, Iiarold Nicholson en Lady As-
tor.
De parlementaire correspondent van Reu
ter schrijft: de meerderheid der regeering,
81 stemmen, was geringer dan de critici der
regeering hadden verwacht. Zoodra de cijfers
bekend werden gemaakt, weerklonken ver
raste en opgetogen kreten van de oppositie
banken en van cenigc banken der regeerings
aanhangers, gepaard gaande met het roepen
\an „aftreden", lienige minuten lang lieersch
te er èen intense opwinding en daarop be
gon de oppositie in spreekkoor an het adres
.van de regeering te roepen „weggaan, weg
gaan."
Aangezien de zaken van den dag afgehan
deld waren, stonden de ministers onder lei
ding van Chamberlain op en verlieten lang
zaam het lagerhuis, onder herhaald roepen
der oppositie: „weggaan", terwijl tevens ge
loei weerklonk en van aanhangers der re
geering gejuich daartegenin. Aangezien de
regeering in de meerderheid is gebleven, zij
het ook een grootelijks verminderde meer
derheid, deed zich voor de oppositie niet de
gelegenheid voor om te vragen naar de
voornemens der regeering, zooals dat gebeurt
wanneer de regeering in feite verslagen is.
Het is duidelijk, dat op dit oogenblik de
voornemens van den premier niet bekend
kunnen zijn.
Er kan echter weinig twijfel overblijven,
dat de nioreele nadcrlaag, welke de regee
ring gisteren leed, tot ingrijpende wijzi-,
gingen zal leiden.
Vrij algemeen wordt verwacht, dat Cham
berlain zal heengaan en men zal trachten
te komen tot een nationale regeering, waar
in ook Labour de verantwoordelijkheid wil
dragen.
Dan zal Chamberlain echter moeten af
treden, daar de arbeidersafgevaadigden
reeds hebben verklaard, dat hun partij
geen verantwoordelijkheid wil dragen on
der leiding van den tegenwoordigen eersten
minister.
Vóór dat deze, het rcgecringsbeleid ver-
oordeelende stemming plaatsvond, had
Churchill in een vrij matte en van weinig
strijdlust getuigende rede, gepoogd het re-
geeringsbeleid te verdedigen.
Te kort vliegtuigen.
Hij zeide o.m.r In dezen oorlog wordt
ons vaak gevraagd, waarom wij het initia
tief niet nemen. De reden voor dit ernstige
nadeel, dat wij het initiatief niet hebben,
kan niet spoedig wórden weggenomen. Dit
ligt in ons gebreke blijven in de laatste vijf
jaren om pariteit in de lucht met Duitsch-
land te handhaven of te herkrijgen. Dat is
een oude geschiedenis en dat is een lange
geschiedenis. In de laatste twee jaar kwa
men de oppositiepartijen over de brug en
gaven grootc, waardevolle hulp. Maar het
feit blijft, dat 'wij in gebreke bleven om
pariteit in de lucht tot stand te brengen,
welke vitaal geacht werd voor onze veilig
heid. Onze numerieke achterstand in de
lucht, ondanks onze superioriteit, zoowel
wat manschappen als materiaal betreft,
h,eefl ons veroordeeld en zal ons eenigen
lijd lang veroordeclen om tot heel wat
moeilijkheden en leed en gevaar te geraken,
dat wij krachtig moeten dragen tot gunsti
ger omstandigheden bereikt kunnen wor
den, zooals dit zeker zal geschieden.
Engeland kan het Skagerak niet
beheerschen.
Alexander heeft gevraagd, waarom wij de
vijandelijke verbindingen in het Skagerak
feiet hebebn aangetast* omdat vlootover-
wicht het uitvoerbaar behoorde te maken
voor ons, om het Skagerak te beheerschen
met onze oppcrvlakteschepen en aldus de
verbindingen met Oslo van het eerste oogen
blik af voortdurend af te snijden.
De ontzaggelijke vijandelijke sterk
te in de lucht echter, die gericht kan
worden op onze patrouilleerende
strijdkrachten, heeft deze methode
.veel te kostbaar gemaakt.
Belangrijke strijdkrachten zouden hebben
moeten worden gebruikt om een gestadige
patrouille aan de oppervlakte te handhaven
en de verliezen, die uit de lucht aan die pa
trouilles zouden worden toegebracht zouden
ongetwijfeld zeer spoedig een vlootramp
vormen. Wij ondernamen daarom een duik
bootblokkade als de eenige tot onze beschik
king staande methode en daarmede volgde
ik de opinie der vlootautoriteiten. Er is een
groot verschil tusschen verantwoordelijk zijn
voor een bevel, dat verscheidene waarde
volle schepen verloren kan doen gaan, en
het uitspreken van een meening. zonder een
dergelijke verantwoordelijkheid.
Churchill schetst dan de moeilijkheden bij
de expeditie bij Drontheim ondervonden en
onthult, dat de marine bereid was om ook de
haven van Drontheim binnen te varen. De
aanvankelijke successen te land gaven do
militaire adviseurs echter aanleiding aan te
raden, dit gevaarlijke en kostbare avontuur
na te laten, daar men een verovering vanaf
de landzijde zeer goed mogelijk achtte.
Spoedig, aldus Churchill. veranderde ech-
tor de toestand, daar de vijand veel sneller
dan wij. troepen kon aanvoeren, ondanks de
groote verliezen, welke onze duikbooten zijn
transporten in het Kattegat en Skagerak toe.
brachten.
De vraag doet zich voor of, wanneer
wij ons gehouden hadden aan een directen
vlootaanval, de gebeurtenissen een beter
resultaat zouden hebben gehad. Ik heb al
tijd geloofd, dat de vloot troepen in de fjord
van Drontheim kon brengen en ze aan land
zetten, om den strijd met den vijand aan te
binden. Ik zou zeer gaarne alle mogelijke
verantwoordelijkheid hebben genomen voor
de poging, mits deze gesteund was door de
meening der deskundigen. Maar zelfs wan
neer wij meenen, dat deze opvatting juist
is en dat wij tegen 25 April meester had
den kunnen zijn van Drontheim of de puin
hopen daarvan, zouden wij dan een vol
doende leger ten Zuiden van Drontheim
hebben kunnen brengen om den aanvaller
terug te slaan? Ik geloof niet, dat het mo
gelijk zou zijn geweest den ontzaglijken
druk te weerstaan van een aanval der
Duitschers uit hun schitterende posities.
Er is geen twijfel aan, dat de Duitschc
basis in Oslo en de verbindingen naar het
Noorden onvergelijkelijk beier waren dan
alles, wat wij hadden kunnen krijgen in
Drontheim en de hulplandingsplaatsen in
die streek
Er waren reeds meer dan 120.000 man
Duitsche troepen, aldus vervolgde Churchill,
die in Zuid- en Midden-Noorwegen opereer
den. Ofschpon wij voortdurend versterkin
gen hadden kunnen zenden, kan ik niet ge-
looven, dat er ook maar de geringste kans
op een uiteindelijk succes bestond in een
strijd tusschen een leger niet basis te Dront
heim en het Duitsche leger, dat zijn basis
te Oslo heeft.
Geen slagschepen verloren.
Ik kan in het geheel niet terugkomen
van mijn veel gecritiseerde verklaring, dat
de Duitsche inval in Noorwegen een belang
rijke politieke en strategische vergissing
was. De Duitschers beweren, dat zij eif slag
schepen tot zinken gebracht of beschadigd
hebben. In werkelijkheid zijn er twee licht
beschadigd en geen enkel slagschip is voor
een dag uit den dienst geweest.
Indien Zweden Noorwegen te hulp
was gekomen en zijn luclitbases ter
beschikking van de Britsche lucht
macht gesteld had, zou wellicht een
anderen toestand ontstaan zijn. Het
optreden van Zweden is beperkt ge
bleven, evenals dat van vele andere
volken, tot een critiseeren der Brit
sche regeering.
Ten aanzien- van Narvik zal ik geen in
lichtingen verstrekken. De voorwaarden
zijn daar echter veel meer gelijk, evenals
de mogelijkheid van het zenden van ver
sterkingen.
Op een vraag van Alexander antwoordde
Churchill, dat de geallieerden te Narvik over
een vliegveld beschikken. De Duitschers heb
ben, aldus vervolgde hij, beweerd 28 kruisers
tot zinken gebracht of beschadigd te hebben.
In werkelijkheid hebben een kruiser en een
luchtafweerschip schade ópgeloopen.
Nimmer in zulk een groet gevaar
Churchill besloot met de woorden: „Geen
enkel oogenblik in den wereldoorlog zijn wij
in grooter gevaar geweest dan thans en in
dring er ten sterkste bij het huis op aan, de
ze dingen niet overhaast te behandelen, doch
op ernstige wijze, op het juiste oogenblik en
in overeenstemming met de waardigheid van
het parlement?'.
Noren blijven zich hardnekkig
verweren.
Volgens U. P. is een Poolsche expeditie
macht te Narvik geland. Dit klopt met de
berichten van Havas. dat eeai gereogani-
seerd leger aan de zijde der geallieerden
gaat strijden.
De Noren blijven zich hardnekkig weren
en he Noorsche opperbevel meldt:
„Vliegtuigen, artillerie en infanterie heb
ben gisteravond met onze troepen samenge
werkt en den vijand uit de bergen bij Lei-
gastind en uit het Gresdal verjaagd".
In een door het opperbevel gepubliceerde
verklaring, waarin een overzicht wordt ge
geven van de jongste gebeurtenissen in
Noorwegen wordt gezegd:
„Wij zullen niet toegeven. De strijd zal
doorgaan. De geheele wereld zal weten dat
Noorwegen niet zal sterven, doch zijn pogin
gen zal versterken tot behoud van zijn onaf
hankelijkheid. Het recht is aan onze zijde".
In het woeste Gaudal, tusschen Roeros en
Stoeren, houden Noorsche afdcelingcn, die
op 300 man geschat worden, nog steeds
stand. Indien zij geen gebrek aan munitie
en levensmiddelen krijgen, zouden zij ge
durende een aanzienlijken tijd in dit moei
lijke gebied tegenstand kunnen bieden. Men
zegt, dat zij den Duitschers reeds zware ver
liezen hebben toegebracht In het district
Roeros is, naar men gelooft nog steeds een
aantal vrijwilligers onder de wapenen. Duit
sche patrouilles bestrijden hen.
Mijnen in de Narvikfjord?
Volgens in Stockholm ontvangen berich
ten hebben de Duitschers mijnen gelegd in
de fjord van Narvik. Men geloft, dat de mij
nen gelegd zijn door vliegtuigen.
Van den commandant der vesting
Holland.
De commandant van de vesting Holland
waarschuwt de autobestuurders om op de
autosnelwegen de grootste voorzichtigheid te
betrachten, zulks in verband met op die we
gen genomen militaire maatregelen-.
TWEEMAAL OVER DEN KOP GE
SLAGEN EN BENEDEN AAN DEN
DIJK BLIJVEN LIGGEN. DRIE
GEWONDEN.
Op den weg van Dinteloord naar Stam
persgat is gistermiddag omstreeks vijf uur
een autobus van den heer van Hees uit
Nispen, door een defect aan de stuurinrich
ting van den dijk gestort De autobus, waar
in 26 arbeiders van de werkverschaffing te
Dintelsas waren gezeten, die op weg naar
hun woning te Nispen waren, sloeg twee
maal over den kop en bleef beneden aan
den dijk liggen.
Slechts drie inzittenden bleken verwon
dingen te hebben opgeloopen. Bij twee be
trof het snijwonden, de derde evenwel kreeg
ernstige verwondingen aan den schouder.
Per auto moest hij naar zijn woning wor
den vervoerd. De autobus was dermate ge
havend, dat een tweede bus moest worden
gerequireerd om de overige arbeiders naar
huis te brengen.
OFFICIEEL BERICHT VAN MINIS
TERIE VAN MARINE.
Het Ministerie van Marine deelt mede:
„De admiraliteit betreurt te moeten be
richten. dat de volgende marinctreilers
verloren zijn gegaan gedurende de opera-
tis voor de Noorsche kust bij het ontrui
men van het gebied Drontheim.
Majesteit treiler Warwick-shire en trciler
Cape Chelyuskin werden beschadigd door
aanvallen uit de lucht en zijn gezonken.
Z.M. treilers Jardine, Saint Goran, Gaul
en Aston Villa werden door aanvallen uit
de lucht zoo zwaar beschadigd, dat het niet
wenschclijk scheen te pefgen hiermede de
Noordzee over te steken: zij werden derhal
ve door de eigen bemanning tot zinken ge
bracht.
De hierbij geleden verliezen aan manschap
pen zijn gering, de nagelaten betrekkingen
hebben bericht ontvangen."
Electrische treinen loopon weer
normaaL
Naar wij vernemen zal met ingang van
heden, op de gcëlectrificeerde baanvakken
van de Nederlandsche spoorwegen de nor
male dienstregeling met de electrische trei
nen volgens de dienstregeling van 15 Oc-
tober 1039 worden hersteld.
Met ingang van morgen zal op de niet-
geëlectrificeerde lijnen uitbreiding aan den
treinenloop worden gegeven. Deze zal dan
evenwel nog niet normaal zijn.
Wederom is de Rijksrecherche een ern
stige spionnagezaak op het spoor gekomen
als gevolg waarvan dezer dagen te Haar
lem gearresteerd is de heer F., een beken
de figuur in de bank- en handelswereld.
Vermoedelijk heeft de man zich schuldig
gemaakt aan economische spionnage ten
gunste van een buitenlandsche mogend
heid.
Het is volgs de Tel., niet onwaarschijnlijk,
dat F. bij zijn werkzaamheden geholpen
is door anderen, die voor hem economische
gegevens verzamelden. Het onderzoek wordt
door de Rijksrecherche nog voortgezet.
In verband met deze zaak is ook te Am
sterdam een onderzoek ingesteld.
ITALIë TRACHT AAN TB TOO
NEN, DAT EEN BLOKKADE
VAN G1BRA1*ZAR IN HET OB
HEEL NIET EEN WERKELIJ
KE ECONOMISCHE BELEGE
RING VAN ITALIë ZOU BE-
TEEKENEN.
In een artikel, getiteld „Gibraltar"
betoogt Gayda in dc Glornale d'Ita-
lia. dat Parijs en Londen zich aan
een nieuwe fatale illusie overgeven,
wanneer zij Italië dreigen econo
misch te isoleeren en onmachtig te
maken enkel en alleen door het af
sluiten van de Straat van Gibraltar
Eerst moet worden vastgesteld, al
dus Gayda, dat er geen blokkade
mogelijk is tegen een groot, krach
tig bewapend land. dat vastbesloten
is te strijden, zonder dat de landen
die de blokkade toepassen zich stor
ten in een hachelijke onderneming.,
zooals dc gebeurtenissen in Noorwe
gen aantoonen. Verder moet erop
worden gewezen, dat een blokkade
van Gibraltar in het geheel niet een
werkelijke economische belegering
van Italië zou beteekenen. In 1939
kwamen in ltaliaansche havens uit
landen voorbij Gibraltar aan
12.300.000 ton goederen. Dit is een
imposant getal, maar het grootste
deel van die goederen bestond uit
steenkool en cokes (60 percent), mi
nerale oliën en paraffine (20 procent).
Welnu, steenkool en cokes bereiken
Italië tegenwoordig .via land uit
Duitschland.
Bescherming tegen
luchtaanvallen
Grootere bevoegdheid aan do
burgemeesters.
IEDER BURGER TOT OPGEDRA
GEN DIENSTEN VERPLICHT.
De opperbevelhebber van land- en zee
macht heeft eenige wijzigingen vastgesteld
van de wet bescherming tegen luchtaanval
len. Hierdoor wordt aan de burgemeesters
of degenen die in een plaats door het mili
taire gezag daarvoor zijn aangewezen groo
tere bevoegdheid verleend. Van een iedcrl
kunnen thans persoonlijke diensten of goe
deren worden gevorderd cn ook kunnen alge
meen gedragsregels worden voorgeschreven
Ook loodsdiensten. schippersdiensten en or
donnansdiensten kunnen worden opgedra
gen.
Artikel 12 van dc wet betreffende bescher
ming tegen luchtaanvallen wordt dus als
volgt gewijzigd:
1. De burgemeesters, alsmede het militair
gezag, zijn bevoegd om in het belang van de
bescherming van de bevolking tegen lucht
aanvallen schriftelijk te vorderen:
a. het verrichten van nader te omschrij
ven werkzaamheden en dienst vanaf een in
de vordering aan te geven tijdstip af tot aan
een in de vordering, dan wel aan te geven
tijdstip.
b. De ter beschikkingstelling zoo noodig
op een in de vordering nader aan te wij
zen plaats voor bepaalden of onbepaalden
tijd van bij verordering of algemeene be
kendmaking daartoe aangewezen goederen,
met dien verstande, dat deze vordering
slechts kan worden gericht tot de eigenaars
of houders van die goederen.
c. Het treffen binnen den daartoe bij d®
vordering genoemden tijd van nader om
schreven voorzieningen.
d. Alle overige medewerking.
3. Een ieder, tot wien een vordering, als
in dit artikel bedoeld, wordt gericht, is ver
plicht daaraan gevolg te geven, niet dien
verstande, dat de personen, van wie het ver
richten van werkzaamheden of diensten is
gevorderd, verplicht zijn zich voor deze
werkzaamheden of diensten in persoon aan
te melden ter plaatse, als in de vordering
aangegeven, alsmede om 'de aanwijzingen
op te volgen, van degenen, die met de lei
ding over of het toezicht op die werkzaamhe
den zijn belast, mede voor wat betreft hun
verblijfplaats gedurendo de tijden, dat do
hun opgedragen werkzaamheden zijn onder
broken en het na zoodanige tijden wederom
opnemen van deze werkzaamheden.
In verband met de zeer beperkte treinen
loop, en de internationale omstandigheden,
is het Pinksterfeest van de A.J.C.; en zijn
verder ook de Pinksterfeesten van de Alg.
Bonden van Handels- en Kantoorbedienden,
Metaalbewerkers en Fabrieksarbeiders af-,
gelast.
Moderne Bruidsfoto 's
FOTOGR. KUNSTATELIER
ARPAD MOLDOVAN
NIEUWE N1EDORP.
Geopend dagelijks, ook s Zondags.
Oud en jong,
wachten op het
station van de
Noorsche hoofd
stad, Oslo, om de
stad te ontvluch
ten.
