Hamsteren verboden
Interneering der Duitschers
Zwitsersch grondgebied
Chamberlain
DAGORDER
Vlot verhopen
„Zal het beestachtig
geweld gaan
zegevieren
Churchill
van den Opperbevelhebber
Vertrouw op
onze weermacht
UIT NEDERLANDSCH INDIË
De
RADIO UITZENDING
Dc eerste oorlogsoacht
in Amsterdam
Het Vaticaan
verontwaardigd
Felle strijd bij
Drontheim
REYNAUD:
minister-president
Aan het Westfront
De overval mislukt
Onze troepen houden
dapper stand
Generaal Winkelman heeft de
volgende dagorder uitgegeven:
Hare Majesteit de Koningin heeft
mij opgedragen aan het Nederland-
schc leger haar hooge tevredenheid
te betuigen over de wijze, waarop
de Nedcriandsche troepen zich te
gen den schender van onze nou-*
tralitcit verzetten. Hierdoor kan de
strategische overval van den vijand
als mislukt worden beschouwd. In
alle doelen van het land houden
onze troepen, voor zoover hun op
dracht hiertoe leidde, verbeten
stand en treden zij den vijand waar
noodig zelfs onversaagd tegemoot,
de uitvoering van diens doeleinden
vernietigend.
De flinke houding onzer troepen
weerspiegelt zich in de stemming
van ons volk, die van vastberaden-
rust getuigt.
De generaal.
Opperbevelhebber van land- en
zeemacht,
WINKELMAN.
EEN GOEDE RAAD AAN DE BUR
GERBEVOLKING: VERPLAATS U
NIET ONNOOD1G.
Men meldt ons van militaire zijde:
De oorlog woedt thans binnen onze gren
zen. Ieder dient daarom in al zijn gedra
gingen te toonen, dat hij ten volle door
drongen is van den gruwelijken ernst van
den nieuwen toestand.
Elke verplaatsing van personen, die niet
strikt noodzakelijk is, of niet door de auto
riteiten wordt bevolen, moet vermeden
worden. Tracht niet u naar verwanten of
vrienden, die elders vertoeven, te begeven.
Blijft zooveel mogelijk in huis en verlaat
u op de door de overheid voor uw veilig
heid getroffen voorzieningen.
Bedwing uw nieuwsgierigheid als 't ooit
in uw woonplaats tot een intocht van den
vijand mocht komen, dit is in het belang
van uw eigen veiligheid.
Vertrouw er echter op, dat de Neder-
landsche weermacht in staat zal zijn u te
behoedenl
Niet meer dan het dagelijksch
verbruik mag worden gekocht.
PRIJZEN ALS OP 9 MEL
WEER DISTRIBUTIEBONS.
De ministers van handel, nijverheid en
scheepvaart en van landbouw cn visschcrij
maken bekend, dat het met ingang van gis
teren 10 Mei 1940 een ieder ten strengste ver
boden is van alle levensmiddelen en van alle
andere voor dagelijks huishoudelijk verbruik
bestemde artikelen per dag meer in te slaan
dan de hoeveelheid, benoodigd voor het ge-
zinsverbruik gedurende één dag. Ook is liet
aan winkeliers, die deze goederen verhande
len ten strengste verboden daarvan per dag
meer aan hun klanten af te leveren, dan de
voor het ge/.insverbruik gedurende één dag
bcnoodigdc hoeveelheid.
De winkeliers zijn verplicht bij elke afle
vering in tweevoud een afleveringsbewijs uit
te schrijven de bekende distributiebons dus,
als in het begin der mobilisatie eveneens zijn
nltgegeven.
Zoowel de winkelier als klant moeten het
afleveringsbewijs gedurende tenminste drie
maanden zorgvuldig bewaren om bij controle
te toonen.
Voor liet geval winkeliers zouden
weigeren uit hun voorraad de voor
ge/.insverbruik gedurende een dag
benoodigdc hoeveelheid af te leve
ren, zal de overheid onmiddellijk ge
bruik maken van haar bevoegdheid
om den winkelvoorraad in bezit te
nemen, ten einde dezen ter beschik
king van de bevolking te stellen.
Tenslotte wordt bekend gemaakt,
dat bet tot nadere aankondiging een
ieder ten strengste verboden is goe
deren. van welken aard ook, dus
ook alle andere goederen dan de voor
huishoudelijk gebruik bestemde te
verkoopen voor of te koop aan te
bieden, dan wel tc verhuren of te
huur aan te bieden tegen hoogere
prijzen dan de op Donderdag 9 Mei
j.1. geldende.
Met nadruk wordt er de aandacht op ec
vestigd. dat overtreding van de bovengenoem
de verbodsbepalingen zoowel de kooper als
de leverancier kan gestraft worden met ge
vangenisstraf van ten hoogste 4 jaar. met
verbeurdverklaring der betreffende goede
ren.
GEEN INCIDENTEN. MARINE
BETREKT DE WACHT BIJ DE
DUITSCHE SCHEPEN.
Alle vooraanstaande
N S.B.-ers opgepakt
De bevolking van Batavia had gisteren bij
zondere aandacht voor het station Weltevre
den. het centrale punt. vanwaar de in be
waring genomen Duitschers naar de inter-
nceringsplaatscn werden getransporteerd.
Deze zijn gelegen op een eiland buiten
Tandjong Priok zoomede op een klein
plaatsje in Midden-Java.
Voor een afscheid aan verwanten kon
uiteraard weinig gelegenheid worden gege
ven. Het station staat onder strenge bewa
king -van de .politic, terwijl ecu loods van
den besteldienst is gerequireerd voor bet on
derbrengen van de geïnterneerden. Zij. die
niet dadelijk worden vervoerd worden-onder
gebracht in schoolgebouwen, waar militai
ren met getrokken klewang de wacht heb
ben betrokken.
Um klokslag zeven uur 'savonds verttok
een tweede transport van Duitsche geïnter
neerden en verdachte Nederlandschc elemen
ten, in totaal ongeveer 100 man. van het sta
tion aan liet Koningsplein naar Tandjong-
Priok. Vandaar zullen zij verder worden
overgebracht naar het eiland Onrust. Velen
van de geïnterneerden voerden slechts eert
kussen en een deken mede. terwijl weer ver
schillende anderen koffers bij zich hadden,
die uiteraard tevoren grondig werden ge
ïnspecteerd cn die klaarblijkelijk rekenden
op een eenigszins langdurig verblijf.
Sommige van de aangehoudenen werden
tot aan de bestelloods, waar de geïnter
neerden werden ondergebracht, vergezeld
door hun echtgenoote en kinderen, die ech
ter niet verder werden toegelaten.
in afwachting van liet vertrek bleven zij
echter bij liet station, waarbij zich tref
fende afscheidsioonccltjes afspeelden.
Ecnigcrlei vijandige stemming ten opzichte
van hen, kwam niet tot uiting. De belang
stellenden op het station ontmoetten dik
wijls Duitsche bekenden, vvien zij ten af
scheid de hand drukten.
In totaal zijn tc Batavia ongeveer 700
personen aangehouden, die hier cn daar
zijn ondergebracht.
Ook daar in Indic geschieden de internee-
ringen zonder incidenten. Van Duitsche
schepen zijn de opvarenden verwijderd en de
marine heeft er de wacht bij betrokken.
Gemeld wordt nog, dat een Duitscher op
een der schepen, een lid van de bemanning,
Een nieuwe regeling
Elke dag zendt één omroep ver-
eeniging.
De vier Nedcriandsche omroep vereenigin-
gen zijn in overleg met de regeering overeen
gekomen, dat eiken dag slechts één oinroep-
vereeniging belast zal zijn niet de verzorging
van het programma, zulks met uitzondering
van de Zondagen, waarop een gedeelte van
den zendtijd is afgestaan aand e N.C.R.V.,
K.R.O. en V.P.R.O., ter verzorging van gods
dienstige uitzendingen.
Deze nieuwe regeling gaat voor heden 11
Mei in. Op Vandaag zal de A.V.R.O. volledig
voor het programma zorg dragen. Maandag
a.s. wordt deze taak den K.R.O. toevertrouwd
Dinsdag de N.C.R.V., den dag daarop de
V.A.R.A. Deze volgorde A.V.R.O., K.R.O.. N.C.
R.V., V.A.R.A. zal tot nader order gehand
haafd blijven.
Radiodistributiebedrijven ook 's
nachts in touw.
Teneinde de bevolking in de gelegenheid
te stellen ook des nachts te luisteren naar de
omroepzender moesten de gemeentelijke
cn particuliere radio-distributie bedrijven in
den afgcloopcn nacht vcrloopig in bedrijf
worden gehouden.
EEN UITGESTORVEN SPOOKSTAD.
RUST EN KALMTE.
Stipt hebben dc Amsterdammers zich
gehouden aan het bevel tot totale verduis
tering, rustig en kalm, met dezelfde gelijk
moedigheid, waarmede de Amsterdainsche
bevolking het ontstellende nieuws van den
inval had ontvangen, ging het den nacht
in. Er was geen maan, doch dc sterrenhe
mel van den prachtigcn, helaas te wreed
verstoorden voorjaarsnacht gaf een vaag
diffuus licht.
Nu een dan waarden slechts schaduwen
rond cn als dwaallichten zag men de af
geschermd© lichten van rijwiel of auto.
Wie niet noodzakelijk op straat moest zijn
bleef thuis.
In den loop van den dag waren reeds
verschillende andere maatregelen genomen,
waardoor het stadsbeeld een geheel ander
karakter kreeg. De schoolkinderen hadden
vrijaf, de beursvacantie had men een d{ig
vroeger laten ingaan, zoodat het in de om
geving van het Damrak veel stiller was dan
anders. Dc burgerwacht was opgeroepen
en bewees haar goede dienst op verschil
lende punten der stad. Voor het marktwe
zen waren ecnige beperkende bepalingen
genomen.
nog zou hebben gepoogd om een kraan open
te zetten, teneinde het schip tot zinken te
brengen, doch dat deze poging door de
waakzaamheid van de Nedcriandsche be
zetting werd verijdeld. Hiervan kon echter
geen bevestiging worden verkregen.
De vaderlandsche club heeft telegram
men van trouw verzonden aan onze Konin
gin en den Gouverneur-Generaal.
In bewaring zijn gesteld groepsleiders en
kringleiders van de. N.S.B., zoomede andere
gevaarlijk geachte personen.
De indruk in de Inheemsche
wereld.
Ook voor de bureaux van dc Inheemsche
dagbladen staan verschillende groepjes van
Inheemsche lezers, die de bulletins lezen.
Deze meer ontwikkelde personen blijven zich
in hun commentaren hoofdzakelijk tot de
vraag beperken: Wat zou dit voor Indic bc-
teckcnen?
Van ongerustheid is ook bij deze groep
geen sprake en wordt evenmin verwacht, ter
wijl enkele verdwijningen van voorman
nen nog nader wordt onderzocht.
Over den nieuwen aanval der
Duitschers.
De nieuwe inval van Duitschland wordt
door dc „Osscrvatorc Rotnano" krachtig ver
oordeeld.
De directeur van het blad geeft uiting aan
de verontwaardiging en droefenis op het Va
ticaan over dezen nieuwen nationaal-socialis
tischcn aanval. Deze aanval heeft geen en
kele rechtvaardiging en zc is verschrikke
lijk. Dc aangevallen landen hebben hun neu
traliteit nauwkeurig in acht genomen.
Dc directeur van het blad wijst er op, hoe
in tegenspraak met de beginselen van het
positieve recht cn van het natuurrecht de
Duitsche aanval is. alsmede met dc rege
len tier menschheid.
Ook wijst hij er op hoe dit optreden in
strijd is met de leerstellingen van den paus
over de organisatie van een rechtvaardigen
vrede en het recht van bestaan en onaf
hankelijkheid van alle landen, zoowel groo-
te als kleine.
VERDER WEINIG WIJZIGING IN
TOESTAND IN NOORWEGEN.
Het Koorsche lcgerbericht van gisteren
luidt:
Op 9 Mei heeft do vijand gepoogd aan
vallen tc doen op onze stellingen te Lciga-
tinfd. Hij werd evenwel afgeslagen. Verder
is geen wijziging gekomen in den toestand.
Bij Drontheim is fel gestreden tusschen
Noorschc cn Duitsche troepen. Dc Duitsche
artillerie heeft het station van Trofors ge
bombardeerd.
HUN SPOORWEG GEBOMBAR
DEERD. ALGEMEENE MOBILI
SATIE.
Gisternacht heeft een vreemd vliegtuig
bommen geworpen bij Courrendlin Porreny
truy, tusschen Bazel cn het Fransche Bel
fort?), Dc spoorlijn werd eenigszins bescha
digd, maar de treinverbindingen konden
gehandhaafd worden.
Gisterochtend vlogen buitcnlandsche vlie
gers boven Zwitsersch gebied bij Bazel. De
tails zijn nog niet bekend.
Dc algemecne mobilisatie is afgekondigd.
OPROEP VAN DEN PRESIDENT.
De president van den Zwitscrschen
Bondsstaat, Pilet Golaz, heeft een oproep
gericht tot de bevolking om moedig en
waakzaam te zijn en iedere zenuw in te
spannen voor een neutraal, vrij en loyaal
Zwitserlnd. Hij zeide o.a. „De oorlog heeft
thans nieuwe, beklagenswaardige slachtof
fers gegrepen. Drie bevriende mogendhe
den zijn in den helschen storm meege
sleurd. Ons land is op het oogenblik nog
gespaard, doch al dreigt geen onmiddellijk
cn direct gevaar, toch moet ik er op wijzen,
dat dc toestand, zooals deze geschapen is
door de gebeurtenissen, ernstig is. Wc moe
ten derhalve gereed zijn.
Do toegang tot Zwitserland voor vreem
delingen zal nog strenger worden bewaakt.
Voor alles zal bovendien het leger aan de
grens Zaterdag op oorlogssterkte zijn ge
bracht.
We zullen derhalve overal op de drempel
yun het land staan, gereed om het tegen
icdercu aanvaller te verdedigen".
NIEMAND ZAL WORDEN MISLEID!
In het commentaar op de Duitsche po
ging om de blaam voor den Duitschen in-
\al op de geallieerden te werpen zegt dc
Züricher Zcitung, dat een herhaling van
de welbekende comedie, niet de schaamte-
loozc rolverwisseling niemand buiten
Duitschiand zal misleiden.
De politieke waarnemers zijn van oordeel,
dat de Duitsche actie een gevolg is van de
doeltreffende Britsche blokkade, welke
Duitschland noopt een snelle beslissing te
forceercn.
Zonder het aangegeven uur af te wach
ten hebben de Zwitsers zich reeds onmid
dellijk bij hun regiment gevoegd.
in Bern is het zeer druk, doch de bevol
king geelt geen toeken van nervositeit.
Te Zuerich heeft een groep studenten
betoogd voor het Nederlandsche consulaat.
Dezelfde groep wilde vervolgens naar het
Duitsche consulaat gaan, doch zij werden
tegengehouden. Het consulaat konden zij
niet bereiken.
ONTZETTING IN ZWEDEN.
De laatste daad van Duitschland heeft
ontzetting gewekt bij het algemeenc publiek
in Zweden. Er wordt geen officieel com
mentaar gegeven, maar in politieke krin
gen werd verklaard: „Er is geen commentaar
noodig."
DUITSCH VLIEGTUIG IN ZWEDEN
BESCHOTEN.
Donderdagavond heeft de Zweedsche neu-
traliteitswacht bij Gothenborg het vuur ge
opend op een Duitsch vliegtuig van het type
JU. 52.
Men heeft nog niet kunnen vaststellen, of
liet toestel tot dalen werd gedwongen.
7"
Overal ter wereld houdt iedere
vrije vrouw en iedere vrije man
den adem in voor het drama,
dat zich afspeelt.
DE FRANSCHE REKENING DIE VER
EFFEND MOET WORDEN.
Minister-president Revnaud heeft gister
avond een radiorede uitgesproken, welke
als volgt luidde:
„Drie vrije landen. Nederland. België, en
Luxemburg zijn vannacht door het Duitsche
leger aangevallen. Zij hebben liulj) gevraagd
aan de geallieerde legers. Vanochtend tus
schen 7 en 8 uur zijn onze soldaten der vrij
heid de grens over getrokken. Ons volk
kent zeer goed het eeuwenoude slagveld
van Vlaanderen Tegenover ons rukt ook
een eeuwenoude vijand naar ons op. Over
al ter wereld houdt iedere vrije man en
iedere vrije man de adem in voor het drama,
dat zich hier afspeelt. Zal het beestachtig
geweld gaan zegevieren? Iiitler roept dit
uit. Sedert jaren speculeert hij op onze vre
deswil om den oorlog voor te bereiden. Hij
heeft zijn meest bedreigde buren willen
doen gcloovon. dat hel slechts van hen af
hing en van hun zwakte, om in goede over-
eensteming met hem te leven. Zelfs na het
verklaren van den oorlog, wilde hij gcloo-
ven in onze verdeeldheid cn onze zwakheid.
Hij hoopte op het verraad van het commu
nisme om Frankrijk inwendig tc verscheu
ren. Ook poogde hij dc bondgenooten van
elkaar te scheiden, doch dit is niet gelukt.
Vandaag is liet masker afgeworpen. Nau
welijks zoekt hij nog een misleidend voor
wendsel voor zijn nieuwen aanval: Frankrijk
wijst hij met den vinger aan. zijn legers en
zijn oorlogsvliegtuigen. Frankrijk, dat alleen
reeds in 200 jaar 31 keer den oorlog heeft
verklaard aan Duitschland. Het is een oude
rekening, welke vereffend moet worden, dc
Fransche rekening, waarover zoo dikwijls in
„Mcin Kauipf' wordt gesproken. Frankrijk,
kalm en sterk, staat rechtop. Het is thans
het oogenblik zich aaneen te sluiten. Gij
weet reeds, dat alle partijen zich in de re
geering hebben gevonden. Oj> het oogenblik,
waaroj) de bloem van ons volk, alles wat het
heeft aan zijn beste jeugd, zijn meeste le
ven en meeste kracht, het leven gaat wagen
in een heiligen strijd, rust een ernstige ge
dachte in ieder huis, in iedere stulp van
onze dorpen en in ieder kantonnement van
onze troepen dezelfde gedachte verheft ons
hoven onszelf. Ieder maakt zich op zijn plicht
te doen het Fransche leger trekt don degen
Frankrijk bezint zich.
Oorlog thans voor alles!
De gezant van Nederland te Parijs was
de eerste der diplomatieke vertegenwoordi
gers van de drie aangevallen landen, om
zich tot Reynuud te richten met een ver
zoek namens zijn regeering aan Frankrijk
om hulp. Terstond daarna ontving Rev
naud den ambassadeur van België en den
zaakgelastigde van Luxemburg. Het is
duidelijk, aldus Havas, dat tot den Duit
schen aanval besloten werd in de hoop,
dat de blnnenlandsche politieke toestand
van Engeland en zijn weerslag in Frankrijk
in de landen der geallieerden eenige ver
warring zou stichten. De Britsche regeerings
crisis is echter op het tweede plan komen
tc staan. De oorlog bevindt zich thans aan
do grenzen van Frankrijk cn het gehccle
land, zich meer dan ooit bewust van den
ernst van dit oogcnhlik.is eensgezinder dan
ooit ten aanzien van de komende actie.
In zijn afscheidswoorden wijst
hij nog op de afschuwelijke mis»
daden van Hitier.
Chamberlain is afgetreden en
Churchill volgt hem op als minis
ter-president.
Churchill heeft alle ministers verzocht
hun functies voorloopig tc blijven waarne
men. totdat de reconstructie van het kabi
net zal zijn voltooid.
De Lobhycorrespondent van Reuter ver
klaart, dat alles er op wijst, dat Churchill
terstond" een oorlogskabinct zal vormen en
dat andere aanstellingen voor het oogenblik
wellicht zullen worden uitgesteld. De leider
van Labour en anderen zullen wellicht be
zoeken brengen aan den koning, aangezien
het natuurlijk is, dat met alle partijen, die
opgenomen zullen worden in de nieuwe na
tionale regeering. beraadslaagd wordt. Chur
chill is gisteren ruim 40 minuten bij den
koning gebleven.
Rede van Chamberlain»
Chamberlain heeft gisteravond over zijn
aftreden een radiorede voering uitgesproken.
Hij zcidc:
„Hedenochtend vroeg heeft Iiitler zonder
waarschuwing of verontschuldiging ecu
nieuwe misdaad gevoegd bij dc afschuwelij
ke misdaden, die zijn naam reeds hebben
geschandvlekt door zijn plotselingcn aanval
op Nederland en België. In de geheele ge
schiedenis is geen enkel ander man verant
woordelijk geweest voor zoon afzichtelijk
totaal van menschelijk leed cn mcnschelijkc
ellende als Hitier. Wanneer hij gerekend
heeft op onze binnenlandsche geschillen als
hulp voor hen, dan heeft hij den geest van
dit volk verkeerd berekend. Het was duide
lijk op dit criticke oogenblik in dezen oor
log. dat hetgeen noodig was, de vorming
was van 'n regeering, welke leden omvatte v.
de liberale cn Labour oppositie en aldus
een vcreenigd front bood.
Ik heb mij gistermiddag gewijd aan het
vaststellen van de voorwaarden voor de vor
ming van een vercenigde regeering. Tegen
dien middag was het duidelijk, dat wezen
lijke eenheid slechts kon worden verkregen
onder een anderen eersten minister.
Mijn plicht was duidelijk en ik diende
mijn ontslag in bij den Koning. Z.M. heeft
thans mijn vriend Churchill dc taak toever
trouwd een nieuwe regeering op nationale
basis te vormen. Mijn andere collega's zullen
hun ontslag in handen leggen van Chur
chill, maar zullen hun huidige functies be
houden, hangende het aanstellen van een
nieuwe regeering.
Churchill heeft tegenover mij zijn
krachtigen wensch tot uitdrukking
gebracht, dat ik lid zou zijn van het
oorlogskabinet cn ik heb hem ge
zegd, dat ik gaarne lederen bijstand,
die in mijn vermogen ligt, in die ca
paciteit wilde geven."
Sprekende over de drie jaar van zijn pre
mierschap zeide Chamberlain:: „Zoolang ik
geloofde, dat er een kans was om den vre
de op eerbare wijze te behouden, heb ik er
naar gestreefd, die kans te nemen. Toen de
laatste hoop verdwenen was cn oorlog niet
langer kon worden vermeden, heb ik er
even hard naar gestreefd dien oorlog te voe
ren met heel mijn vermogen. Het uur is ge
komen, dat wij op dc proef moeten wor
den gesteld. Reeds worden zoo onschuldige
volkeren als die van Nederland, België en
Frankrijk op de proef gesteld, en gij en ik
moeten ons aaneen sluiten achter onzen
nieuwen leider en met onze vereenigde
kracht en met onzen onwankelbaren moed
vechten en arbeiden, tot dit wilde beest, dat
ons besprongen heelt, tenslotte ontwapend
en terneer geworpen is."
Duitsch Zuid-Slavische
grens gesloten
De Duitsche autoriteiten hebben bevel
gegeven tot sluiting van de Duitsch—Zuid-
slavische grens. Ieder treinverkeer is stop
gezet. De laatste trein, die gisterochtend
uit Duitschland is aangekomen, was ledig.
Zelfs de Duitsche ambtenaren op het sta
tion Maribor zijn niet in dienst gekomen.
Alleen Duitschers, die uit Zuid-Slavië naar
Duitschland terugkeeren, kunnen de grens
passeeren.
Engelschen melden
luchtgevechten.
succesrijke
„Het hoofdkwartier van de Britsche lucht
macht in Frankrijk meldt, dat in den loop
van de operaties van gisteren aan het Wes
telijke front de Britsche luchtmacht voortdu
rend in actie is geweest. De Engelschc ver
kenningsvliegtuigen hebben geopereerd over
een breed gebied. Vijandelijke troepen zijn
aangevallen door Engelschc eskaders bom
bardementsvliegtuigen. Overal waar hojihar
dementsvliegtuigen werden ontmoet, hébben
de Engelsehe eskaders gevechtsvliegtiKcn
den strijd met hen aangebonden. De bejeh-
ten geven te kennen, dat in den loop varvle-
ze gevechten talrijke vijandelijke vliegturen
vernield zijn. Verscheidene Engelsehe vlrg-
velden zyn gebombardeerd. Er is weinig »a-
terieele schade aangericht en er zijn gen
levens verloren gegaan."
