REGELING
civiel gezag
Afsnoering
Nederland
Nederland
Het nieuwe
opperbevel
HAMSTEREN
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
in Vlaanderen
blijft
Frontbericht
voortgezet
Iets over
generaal Christiansen
was de oorzaak
Andere bestemming voor
Haagsche gebouwen
De voorgeschiedenis
der Belgische capitulatie
Verlaten
langs
den weg
Laan, Schagen, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
DONDERDAG 30 MEI 1930. 84e Jaargang. No. 11199.
tJitgOre <fer N.V. Uitg.-Mif. „"Hollands Noorderkwartier**
Met ingang van gisteren is het hoogste gezag in civiele zaken in
het bezette gebied van Nederland uitsluitend op den rijkscommissa
ris overgegaan.
In verband hiermede werden de secretarissen-generaal der de
partementen gisteren door den Rijkscommissaris Rijkminister Seyss-
Inquart in zijn ambtsgebouw ontvangen.
De Rijkscommissaris zette hun uiteen, welke opdracht hij van
den Führer heeft ontvangen en verzocht hun medewerking.
De secretarissen-generaal hebben met toestemming van den Ne-
derlandschen Opperbevelhebber van land- en zeemacht, Generaal
Winkelman, hun medewerking toegezegd.
Wat gister
plaats greep
Zeker is, dat de ambtelijke ma
chine spoedig soepel zal draaien.
'S-GRAVENHAGE:
Vele vooraanstaanden in den lande zijn
gisteren getuige geweest van de plechtig
heid welke in de Ridderzaal heef plaats ge
grepen. Voor het verslag hiervan zie men
elders in dit nummer.
Voor een goed overzicht over de wijzigin
gen der laatste dagen resumeeren wij deze
nog als volgt:
De Duitsche legermacht, die Nederland
bezette, stond onder commando van gene-
ï-aal-luitenant Hanscn. Vervolgens ging,
krachtens benoeming door den Duitschen
opperbevelhebber von Brauchitz het opper
gezag in Nederland en België over op gene
raal von Falkenhausen.
Inmiddels werd door den Führer rijks
minister Seyss-Inquart aangewezen als dra
ger van het civiel gezag.
Gisteren is bij de ambtsaanvaarding door
rijksminister Seyss-Inquart door generaal
von Falkenhausen tevens het militair ge
zag in Nederland overgedragen aan den ge
neraal der vliegers Christiansen. Hiermede
is dus ook het militair bevel over Nederland
en België weer gesepareerd.
De competities van civiele en militaire in
stanties zijn tegelijkertijd vastgelegd; dit
was reeds eerder compleet voorbereid.
Voor alle civiele aangelegenheden heeft
rijkscommissaris rijksminister Seyss-Inquart
thans de leiding. Dat hierbij het economische
zeer sterk de aandacht zal hebben, is reeds
gebleken. Een staf van deskundigen is in
het gevolg van den rijkscommissaris mede-
gekomen. Reeds eerder is bekend gemaakt
dat aan staatsraad Wohltat de leiding van
de financieele aangelegenheden is toever
trouwd. Tot den deskundigen staf van den
rijkscommissaris behooren minister Fisch-
böck, staatssecretaris dr. Mühlmann, rijks
bureauchef Schmidt, brigadecommandant
Rauter en generaal Schumann.
In de komende dagén zullen vermoedelijk
nog verschillende benoemingen worden be
kend gemaakt. Zeker is het echter, dat de
ambtelijke machine spoedig soepeler zal
draaien. Een gunstige omstandigheid hierbij
is dat de samenwerking tusschen Duitsche
cn Nederlandsche instanties reeds is begon
nen.
Deze maatregelen toonen voldoende aan
dat de Duitschers in Nederland zijn geko
men met „de opgeheven hand ten groet"
.veeleer dan met de wapens in de vuist.
Ook het feit dat de rijkscommissaris gis
termiddag alle eer gaf aan de prestaties van
het Nederlandsche leger zullen velen met
vreugde hebben begroet.
De verklaring dat in het economisch leven
niet verder zal worden ingegrepen dan door
de omstandigheden is geboden, zal ongetwij
feld veel zorg voor de toekomst wegnemen.
Men houde hierbij in het oog dat, zoo maat
regelen moeten worden genomen, deze een
uitvloeisel zijn van de ontwrichting van het
economische leven door Engelsche blokkade-
maatregelen.
Voorts constateerden wij met genoegen en
dankbaarheid in de proclamatie en de rede
van den rijkscommissaris dat in de toe
komst de „vrijheid" van Nederland ook tot
de doeleinden van het Duitsche bewind be
hoort. Deze toezegging is buitengewoon be
langrijk en geeft aan het nationaal besef goe
de hoop en sterke verwachting.
Nederland blijft Nederland.
De toren van het Zeeuwsche dorpje Kapelle
is vrijwel ongedeerd uit den strijd gekomen.
Slechts aan de rechterzijde ls eenige bescha
diging zichtbaar.
Inschepen in Duinkerken niet
meer mogelijk.
Het frontbericht van het D.N.B. luidt als
volgt:
Uit het nu reeds sedert dagen fel
omstreden Vlaamsche gevechtsgebicd
snijden de Duitsche troepen, door
voortdurend door het luchtwapen na
drukkelijk ondersteunde aanvallen,
brok na brok weg. In een zéér nau
we ruimte tezamen gedrongen, staat
de tegenstander thans voor de keus
zich over te geven of dood te bloe
den in nutteloozen tegenstand.
Door een vastbesloten doorbraak uit het
Oosten en Westen naar Rijssel werd rondom
oen deel van den tegenstander ten zuiden
van deze belangrijkste stad in Noord-Frank
rijk een ring gelegd. Op een gebied van on
geveer 20 k.m. in liet vierkant zijn hier hoofd
zakelijk Fransche troepen ingesloten.
Op andere punten werden soortgelijke om
singelingen tot stand gebracht. Er blijft van
de tot dusverre ter beschikking staande ge
vechtsruimte der Fransohen en Engelschcn
alleen nog het gebied over ten noorden van
Rijssel tot aan de kust. Het is één groot slag
veld, dat van alle kanten door de Duitsche
artillerie wordt bestreken. Op het oogenblik
wordt nog fel gestreden.
Onbekend met den waren toestand gcloo-
ven enkele troependeelen van den tegenstan
der nog. dat zij een „terugtocht" moeten dek
ken. Maar ook slecht vliegweer kan hen niet
helpen hun lot niet te ondergaan.
Door een snellen opmarsch in Noordvlaan
deren kwamen de Duitsche troepen tot aan
den IJzer in de richting van Duinkerken. Op
de breedste plaats had het door den vijand
nog bezette gebied een lengte van ongeveer
40 k.m. toen de berichten voor het leeerbe-
richt van gisteren gesloten werden. Intus-
schen is de afsnoering van den vijand voort
gezet. Duinkerken ligt onder het vuur van de
Duitsche zware artillerie, afgezien van do
effecten der Duitsche bommenwerpers. De
haveninstallatie is vernield. Een ontwijken
via het Kanaal van daar uit in noemenswaar
digen omvang is niet meer mogelijk. Duit
sche vliegtuigen en snelle booten houden
daar wacht
Generaal Christiansen, die gisteren is op
getreden als militair bevelhebber voor het
bezette Nederlandsch gebied, stamt uit een
oud Noord-Friesch geslacht, een geslacht van
zee-vaarders. Herhaaldelijk zijn leden van
dit geslacht naar Holland gekomen, waar zij
bekendheid verwieven als gezagvoerders en
harpoeniers. Zelfs bracht een van hen het
tot een vooraanstaande positie in Amster
dam, waar hij ook deel uitmaakte van de
vroedschap.
Ook de huidige bevelhebber, generaal
Christiansen, is in Nederland lang geen on
bekende, bij welke opmerking niet onver
meld mag blijven dat hij voor Nederland
steeds zeer veel sympathie heeft gevoeld.
Oorspronkelijk volgde generaal Christian
sen de roeping van zijn geslacht. Hij wijdde
zich aan de zeevaart. Spoedig echter toon
de hij belangstelling voor dc luchvaart, wel
ke toen nog in den aanvang zijner ontwik
keling was. In 1914, vóór het uitbreken van
den oorlog, behaalde hij zijn vliegbrevet In
den oorlog oogstte^hij groote lauweren als
marine-vlieger.
Autoriteiten waren gedwongen tot
distributie van schoenen over te
gaan.
ZIJ. DIE EEN INKOMEN HEBBEN
VAN HOOGER DAN 1200 GULDEN,
ZIJN TOTAAL UITGESLOTEN VAN
DEN VERKOOP.
Amsterdam, 29 Mei. Sedert
eenige dagen is er in den lande
een algemeen verkoopverbod van
schoenen. De wij-ze, waarop sedert
eenige weken gehamsterd werd,
hebben de autoriteiten gedwongen
tot dezen drastisohen maatregel,
welke uiteraard behalve voor het
publiek, voor de schoenenwinkeliers
wel van zeer verstrekkenden aard
is.
Talrijke menschcn blijken nog niet ge
heel op de hoogte te zijn van den inhoud
van dezen maatregel. Een uiteenzetting
van de situatie komt neer op het volgen-
Zij, die een inkomen hebben, hooger dan
f 1200.worden geacht In het bezit te zijn
van tenminste een paar bruikbare schoenen
en zijn totaal uitgesloten van den verkoop,
althans voor den duur van dezen maatre
gel, welke mogelijk eenige maanden van
kracht zal blijven.
Daar de reparatie van leeren schoenen
nog geheel vrij is. zal in de praktijk voor
deze categorie Nederlanders het verbod niet
zoio zwaar drukken, als het zwart op wit
mag lijken.
Zij. die een inkomen hebben beneden de
f 1200.per jaar. kunnen een bon ontvan
gen. waarop hun een paar schoenen raag
worden verkocht. Deze bon wordt evenwel
alleen dan verstrekt, wanneer de aanvrager
niet in het bezit is van een paar bruik
bare schoenen. Hij of zij is dan verplicht
dit sohriftelij'k te verklaren, waarbij wordt
opgemerkt, dat een valsche verklaring be
straft kan worden met een boete tot
f Ö000.of een gevangenistraf voor den
tijd van een jaar. Een zekere soopelheid
bij het verstrekken der bonnen zal betracht
worden, naar ons werd verzekerd, zoodat
indien het publiek geneigd is zich te
schikken in dezen tijdelijken onvermijde-
lijken maatregel, hij in de praktijk voor ve
len vrijwel onopcemerkt zal blijven.
Ton slotte zij nog opgemerkt, dat alle
sohocnen, die niet van leer vervaardigd
zijn, huiten het verkoopverbod vallen.
Commissaris voor den wederop
bouw en Defensie in gebouw van
de „Koninklijke".
's-Gravenhage, 29 Mei. In het groote ge
bouw van de „Koninklijke", aan de Carcl
van Bijlandtlaan, dat in verband met de ze
telverplaatsing naar elders van deze maat
schappij, voor een deel niet meer gebruikt
werd, is thans ondergebracht het Departe
ment van Defensie en het Bureau van den
Commissaris voor den Wederopbouw, dr. ir.
J. A. Ringers.
„Defensie" heeft het oude gebouw aan het
Plein moeten verlaten, omdat hier de Duit
sche opperbevelhebber van het bezettingsle
ger generaal Christiansen, met zijn staf, zijn
intrek heeft genomen.
De vredesvoorwaarden
maakten toen een einde aan zijn vooruit
zichten. Doch hij liet zich niet ontmoedigen
en wijdde zich opnieuw aan de zeevaart en
wel in nieer wctenschappelijken zin. In de
GENERAAL CHRISTANSEN,
in vlieguniform tijdens zijn bezoek
met de Do-X aan Amsterdam.
jaren 1928—1930 was hij gezagvoerder van
verschillende groote zeeschepen. Hij maak
te diverse vaarten naar de Ycreenigde Sta
ten, Mexico cn Zuid-Amerika en bracht in
dien tijd ook meermalen een bezoek aan Ne
derland. Toen de luchtvaart zich in Duitsch-
land weer met rassche schreden ging ont
wikkelen, richtte generaal Christiansen zich
opnieuw in die richting. Thans legde hij zich
meer op de constructie van nieuwe vliegtui
gen toe. Het is nog niet zoo lang geleden
dat Generaal Christiansen commandant was
van de Do-X, de reusachtige vliegboot, wel
ke eenige jaren geleden zijn beroemde reis
om een groot gedeelte van den aardbol
maakte. Commandant Christiansen was toen
in die functie eenige dagen te Amsterdam,
waar bij Schellingwoude de roemruch
te Do-X gemeerd lag'.
Generaal Christiansen, die zooals hiervoor
vermeld, reeds lang nauwe relaties met Ne
derland onderhield, is thans zestig jaren
oud.
Uit een reeks uitlatingen der Fran
sche pers blijkt, dat zoowel de
Fransche regeering en Weygand
als ook de Belgische ministers in
Parijs reeds Maandagmiddag op de
hoogte waren van den wensch van
Leopold om een wapenstilstand aan
te gaan.
Zoo berichten de Temps en de Parijsche
correspondent van den Journal de Genève,
dat de Belgische regeering in Parijs Maan
dagmiddag op de hoogte was van het be
sluit van Koning Leopold. Laat in den
middag is een FranschBelgische conferen
tie gehouden in het Fransche minister^
van oorlog. Hieraan werd van Belgische
zijde deelgenomen door den minister-presi
dent, den minister van Oorlog en den am
bassadeur. terwijl van Fransche zijde aan
wezig waren Rpynaud, Pétain en Weygand
Op dit oogenblik. zoo constateert de Parij
sche correspondent van den Journal de Ge
nève, wisten de Belgische ministers, dat
Koning Leopold geen rekening zou houden
met hun tegenstand. Des avonds hield Pier
lot een radiorede, waarin hij den wil van
België om den strijd aan de zijde der Wes
telijke mogendheden tot het laatste voort
te zetten, bekend maakte. Men heeft eerst
veel later de oorzaak begrepen van deze
onverwachte verklaring.
Volgens de Temps had de FranschBel
gische conferentie tot onderwerp de be
studeering van den toestand, zooals die
geworden was door het besluit van Koning
Leopold. Aan het slot der conferentie zou
Reynaud den Engelschcn ambassadeur in
Parijs heblien ontvangen en daarop den
President der republiek hebben verzocht
den ministerraad tegen 22 uur bijeen te roe
pen.
De Oeuvre meldt, dat Koning Leopold
Maandagavond om 18 uur door een or
donnans-officier Weygand telefonisch, zon
der nadere verklaring, zou hebben doen
mededeelen. dat Dinsdagmorgen om 4 uur
het Belgische leger de wapens zou neer
leggen en dat hij besloten had te capitu-
leeren.
Brieven naar Ned.
en Amerika
Indië
De directie der Posterijen deelt mede, dat
thans weer brieven en briefkaarten, mits
niet aangcteckend, naar Nederlandsch In
dië en Amerika kunnen worden verzonden.
De taaibeperking, die voor briefkaarten
naar Duitschland gold is vervallen, terwijl
ook voor post naar Oost-Indië cn Amerika
het taalgebruik vrij is.
Voor Oost-Indië geldt het buitenlandsche
posttarief.
De porto voor Nederl. Indië bedraagt voor
brieven 12H cent en voor briefkaarten 7'/4
cent
Een boerenwagen met
prikkeldraad In bet
Zeeuwsche inundatie-
gebied. Ook de defensie
ve maatregel der innn-
deering kon den op
marsch der Duitsche
troepen niet verhinde
ren.