Groote werken ie
NS VOLK
rr
„Dunkerque"
BEURS
„Strasbourg
Wachttermijn beperkt
tot 6 weten
1939 ccn goed jaar
voor de
Ned. Spoorwegen
moet zich
zelf zijn
GRANAATSCHERVEN
maken slachtoffers
en
WANHOPIG VERZOEK
VAN WEYGAND
Geen Duitsche
vredesvoorstellen
Engelsche bommen op
een ziekenhuis
NATIONAAL FRONT WENSCHT
SAMENWERKING MET DUITSCH-
LAND, MAAR EERBIED VOOR
^IGEN AARD.
maal front'', een fasctistisöhe beweging
an door samenvoeging van „Zwart
met eenige andere gelijkgezinde groe-
een drukbezochte vergadering te
waar de leider, de heer Arnold
een rede hield,
armede, vroeg spreker, zouden wij ons
Dver de Duitschers anders kunnen la-
ïlden, dan met onze volkseenheid, met
eenheid van wil en verlangen? Ook
waarden tellen mee en de geeste-
waarde van een eensgezind volksver-
weegt zwaar en zal dit ook doen bij
bezetter.
rillen wij ons als volk handhaven,
willen wij de vrijheid, welke ons
wordt ten volle behouden en
dan kunnen wij deze
echts behouden, genieten en doen
andhaven, door ons op onze beurt
Is een georganiseerde, maar nu Ne-
ïrlandsche, autoritaire yolksecn-
te demon streeren.
verbrokkeling en iedere verscheurd-
dwingt den Duitschen bezetter er toe,
meer macht over ons toe te eigenen,
dand moet éón zijn. Nederland moet
•orden. Het moet reeds één zijn om het
dandsche wezen te kunnen verdedigen,
noet nog meer één zijn, omdat in de-
trijd de mogelijkheid zich voordoet, de
eenheid te vcrwerkejij-
Ik bedoel: groot-Nederland.
Nederland en Vlaanderen.
wijdde vervolgens veel aandacht aan
or hem wenschelijk geachte vereeniging
en Vlaanderen,
i hebben, vervolgde de heer Meyer hier-
keus, niets te doen en den bezetter de
hakeling maar te laten dirigeeren of
ïigen kracht de organen te scheppen,
deze omschakeling, die notabcne in
belang is, kunnen leiden.
wij niet een eigen corporatief
stelsel, dan zal de bezét-
recht denken, dat wij blijkbaar tot geen
!e prestatie in staat zijn en dat hij dus
nstellingen, die de onze niet zijn, moet
Avekte op om een fier volk te behou-
dat zijn karakter bewaart, dat zich een
rechts-orde, zoo noodig in de dagen
versobering die ons wachten, schept en
ich bewust is van de noodzaak van de
nigiug van alle Nederlanders in één
Wat wil Nationaal Front?
(ionaal Front wil handhaven een recht-
in God Avortclend gezag, dat de souve-
in eigen kring, beperkt door de
en van het algemeen welzijnerkent,
inaal Front wil handhaving van gewe-
rijheid en eerbiediging van het chx-is-
karakter van ons volksleven. De voort-
der gemeenschap zal moeten die-
de weivaart A-an allen te verzekeren
te voorkomen,
tionaal Front wil bescherming van het
i, dat de oercel is van den staat. Dit
,t in, dat de rechten van het gezin ook
et school-onderwijs zullen worden ge-
Nationaal Front wil, samenvatten-
le, stichten een krachtige, gezonde,
irbeidende gemeenschap, waarin alle
Nederlanders hun recht op arbeid
cunnen doen gelden en waarin al-
een Nederlandsdie belangén den
zullen geven.
Geen hielenükkerij.
ij Avillen dit alles bereiken volgens Ne-
mdschen aard en op Nederlandsche wij-
leen na-aping„ geen hielen-likkerxj! Daar
de Duitsche nationalist geen eerbied
hebben.
at Avij van het groote, bloedvenvante
sche volk venvachten, is, dat het niet
ïoogste goederen, die Avij bézitten, onze
erlandsche trots, onze Nederlandsdie
onze Nederlandsche cultuur, vernietigt.
Wij kunnen ons dit door niemand laten ont
nemen. En wanneer de oorlogs-noodzaak
voorbij is, dan staan Ave op ons recht van on
afhankelijkheid voor Avat onze binnenland-
sclie aangelegenheden betreft.
Dat vragen we niet. Dat is een recht, on
afhankelijk van Avie ook. Dus ook var!
Duitschland.
Beteekent dit, dat aa*e geen nauAven band
met Duitschland zouden aa'illen? Neen. Wij
Avillen die avcI. Maar voorop staat, dat ons
volk zichzelve kan zijn. Het Nederlandsche
volk aa*il samenAverking met het Duitsche
volk, maar het eischt eerbied voor eigen
aard.
Onvoorziohtige Amsterdammers
gewond.
Nog steeds zijn er ondanks de in
den loop der tijden herhaalde ma
len met den meesten nadruk ge
dane Avaarsohuwingen, mensdhen,
die wanneer het luchtafweergeschut
in Averking komt het noodig oor-
deelen op straat te blijven. Het ge
vaar, dat de wegspringende gra
naatscherven opleveren, Avordt niet
geteld. Men bevredigt liever zijn
nieuwsgierigheid. Dat men daar
door zichzelf en anderen in ernstig
gevaar brengt bleek gistermiddag,
toen Engelsche vliegtuigen boven
Amsterdam verschenen en het
Duitsche afAveergeschut in werking
trad.
Een 17-jarige jongeman, die het scïiouav-
spel op den Zuidelijken Avandehveg stond
te bekijken. Averd aan been, oor en arm
getroffen door granaatscherven. Gelukkig
Avaren de verwondingen niet van ernstigen
aard. Een arts, die het eveneens niet noo
dig geoordeed had een schuilplaats op te
zoeken, verleende de eerste hulp en Averd
ccnige oogentolikken later eveneens door
kleine scherven van granaten in het been
gewond.
Beiden zijn door den G.G. en G.D. res
pectievelijk naar het Wilhelmina- en het
Onze Lieve VrouAve Gasthuis vervoerd,
waar zij in de Röntgenafdeeling nader zijn
onderzocht.
Gelukkig raakten de granaten geen ver
dere slachtoffers onder de nieuwsgierigen,
die zich overal in de stad op hooge punten
hadden verzameld.
Blijft toch thuisl
De heer J. J. D. H. Verschoor, hoofd van
de Amsterdamsche luchtbescherming, die
wij naar aanleiding van het gebeurde
spraken, beide; „Het publiek kan niet voor
zichtig genoeg zijn. Mits men zich maar
binnenshuis, niet in de onmiddellijke na
bijheid van de ramen bevindt is liet gevaar
zeer gering en zijn die zich op straat be
vinden diénen een schuilkelder op te zoe
ken. Het op straat blijven staan is, zooals
weer gebleken is, levensgevaarlijk".
Men houde zich aan deze raad!
37000 H.A. grond wordt gereed
gemaakt voor tuingrond.
Naar Avij vernemen, zal reeds op zeer kor
ten termijn vermoedelijk kunnen reeds
volgende week de eerste Avcrkzaamheden
worden verricht Avorden begonnen met de
uitvoering van een der grootste Averkobjec-
tcn in de provincie Noord-Brabant: de af
sluiting van den Brabantschcn Biesbosc,h,
van de Donge en van he.t oude Maasje.
De indijking van den Biesbosch zal ge
schieden met eenige restricties teneinde de
zekerheid te scheppen tegen de hoogste
stormvloeden. Daartoe zullen eenige Avater-
overlaien in de dijken Avorden uitgespaard.
De dijkverzwaring aan de Brabantsche zijde
zal bij Geertruidenberg beginnen.
In hoofdzaak om Avateroverlast te voorko
men voor het Zuidhollandschc Biesbosch-ge-
bied, dat zou kunnen ontstaan door de indij
kingen in Brabant, zal een vcrzAvaring van
de Merwededijken aan den Hollandschen
oever Avorden aangebracht, te beginnen bij
Gorcum.
Door deze werken zal een gebied van ruim
37.000 hectaren in de langstraat langs de Be-
neden-Donge, den Amcr en in den Biesbosch
dat tot dusverre steeds bloot stond aan Avilde
inundaties, van zijn Avateroverlast Avorden
bevrijd. Voor dit geheele gebied, dat tot nu
toe in zijn ontAvikkelingsmogelijkheid werd
geremd, zullen door deze Ayeiken nieuwe
toekomstmogelijkheden ontstaan. Land- en
tuinbouw zullen straks in de vruchtbare
polders in dit gebied op intensieve wijze
kunnen worden beoefend. Te oordeelen naar
het feit, dat langs de Donge en in de Bene
den-Langstraat in de laatste jaren on
danks de onzekerheid, waarin men met het
oog op het overstroomingsgevaar verkeerde
dc tuinbouw zich steeds heeft uitgebreid,
mag men verwachten, dat dit gebied straks
een der belangrijkste tuinbouAvcentra van de
provincie Noordbrabant zal Avorden.
De bekende Am-
stelveensche mo
len is gerestau-
reerd, waardoor
een der typische
bezienswa ardi ghe
den van het dorp
in eere hersteld is
99
De clearing met
Frankrijk sterkste
slagschepen
De beide Fransche zusterschepen „Dun
kerque" en „Strashourg' welke voor Oran
den strijd aantoonden tegen' het Engelsche
eskader (zie voorpagina) zijn zeer moderne
schepen, die èerst in 1937 cn 1938 gereed-
kAvamen.
Zoolang de „Richeli'eu"jklasse nog niet
in dienst is, zijn zij de sterkste slagsehe.
pen van de Fransche vloot.
De waterverplaatsing is 26.500 ton. De
bewapening bestaat uit acht kanonnen
van 33 cm. Avelke in twee vierlingtorens
op het voorschip staan. Evenals bij de
„Rodney" en „Nelson" van Engeland is dus
de geheele zA\-are artillerie opgesteld op 't
voorschip, terwijl voor hekvuur (achteruit)
alleen de middelbare kanonnen beschikbaar
zijn.
Deze opstelling heeft sedert geen toepas
sing meer gevonden op de nieuwste slag
schepen van Engeland, Duitschland, Ame
rika of Italië, welke thans óf juist in
dienst zijn, óf op het punt staan aan de
vloot te Avorden toegevoegd.
De kanonnen van de „Dunkerque" kun
nen drie schoten per minuut lossen. Zij
hebben een elevatie van 35 pet., met het
oog op het vuren op grooten afstand, van
IS a 20 kilometer ver. De beide torens zijn
beschermd door een pantsering van 35 c.M.
Dan zijn er zestien kanonnen van 13
c/n. Deze staan deèis paarsgewijs in torens
en deels in drie vièrlingforens op het ach
terschip. Zooals op de moderne oorlogs
schepen thans meer het gel)ruik is, kan de
ze middelbare artillerie zoowel als lucht-
afweor gebruikt worden, als voor horizon
taal vuur tegen schepen met een vuusnel-
heid van 10 schoten per minuut. De anti-
luchtvaartartillerie telt niet minder dan 44
mitrailleurs van verschillend kaliber.
Op het achterdek is een hangar gebouAvd
voor vier vliegtuigen; a^oorts is er één cata-
pult.
Veel zorg is besteed aan de pantsering.
Zooals wij reeds vroeger schreven, is de pant
sering van het grootste belang, daar een
oorlogsschip nu eenmaal moet blijven drij
ven. Vaak is deze bescherming opgeofferd
aan snelheid of artillerie. Maar de „Dunker
que" heeft een gcAvicht van niet minder dan
10.000 ton aan pantser.
Het gordelpantser is 27.5 cm. dik; boven
dien is nog een speciale verticale bescher
ming aangebracht tegen torpedo's. Er zijn
t,Avec dekken van 5 en van 12.5 cm., tevens
tegen vliegtuigbommen.
Terwijl de machines 100.000 P.K. moesten
ontwikkelen met een snelheid van 29.5 mijl,
is deze op den proeftocht overtroffen (31.5
mijl).
De bemanning telt 13S1 koppen.
De „Dunkerque" vertegemvoordigde de
Fransche Adoot tijdens de groote vlootrevue
op de reede van Spithead ter gelegenheid
van de kroning van koning George VI. In
dezen oorlog heeft het slagschip deelgeno
men aan de achtervolging van het Duitsche
pantserschip „Graf Spee". De „Dunkerque"
bevond zich volgens de berichten, destijds
in de Zuid-Amerikaansche Avateren.
Zooals uit de foto's blijkt, heeft deze klasse
Avelke uit twee schepen bestaat, een merk
waardig silhouet door de groote torens op het
voorschip; de machtige vuurleidingcentrale
met afstandmeters en commando-toren en de
hangar op het achterdek, terwijl ongeveer
midscheeps een korte schoorsteen staat.
De „Bretagnc", welke blijkbaar op een mijn
is gcloopen, en haar zusterschip de „Pro-
vence" zijn vele oudere slagschepen. Zij zijn
in 1915 voltooid, maar van 1919 tot 1920 en
van 1933 tot 1935 gemoderniseerd.
Hun hoofdbewapening bestaat uit tien ka
nons van 34 c.m., terwijl hun maximumsnel
heid 21 knoop bedraagt. Dc bemanning be
staat uit 1150 koppen.
De „Mogador" is een flottieljelcider, die
2900 ton meet en die in 1937 werd voltooid.
Het schip heeft een hoofdbewapening van 8
kanons van 14 c.m. De maximum snelheid is
zeer groot en bedraagt 38 knoop.
Duitschland
De directie van het Nederlandsch
Clearinginstituut deelt het navolgen
de mede:
In verband met de ontwikkeling
van het handelsverkeer met Duitsch
land is te verwachten dat in de clea
ring met dat land aan deze zijde we
der een tekort zal ontstaan en dien
tengevolge een wachttermijn bij de
uitbetaling van stortingen, welke te
Berlijn ten gunste van Nederland
sche crediteuren hebben plaats ge
vonden.
Met het oog daarop zullen aan Ne
derlandsche zijde maatregelen wor
den genomen, waardoor de wacht
termijn in de clearing met Dnitsch-
land beperkt zal worden tot zes we
ken. Door deze maatregelen zal er
dus zekerheid ontstaan, dat eenmaal
tot de clearing toegelaten vorderin
gen uitrelijk zes weken na verzen
ding van het bericht van storting
door het Clearinginstituut tot uitbe
taling zullen worden gebracht.
Officiecle valutakoersen
Valuta's (schriftelijk en telegrafisch):
75.28-75.43
30.11-80.17
1.88 3/10—1.88 9/16
POST VAN CLIPPER-VLIEGBOOT IN
BESLAG GENOMEN.
Voor de tweede maal in deze Aveek heeft
de van Lissabon komende Amerikaansche
Clipper:vliegboot een niet op het programma
staande landing gemaakt op de Bermuda-
eilanden, waar dc Engelschen prompt de
post vaan boord haalden, aldus het D.N.B
De Yankee Clipper, die Woensdag uit Euro
pa aankAvam, heeft het grootste deel van
zijn 1050 kilogram post bij de Britsche een
suur moeten achterlaten. Maandag hadden
de Engelschen meer dan 500 kilogram post
van den American Clipper in beslag ge
nomen.
Berlijn
Brussel
NeAv York
Stockholm
Zuerich
Bankpapier:
NeAv York
Brussel
Stockholm
Zuerich
44.81—44.90
42.54-42.62
1.86%— 1.90%
30.08—30.20
44.76—44.94
42.50—42.66
Wijze van heropening
der Beurs
Eerst geleidelijk dagelijksche no
teering van alle fondsen.
Bij de vaststelling van de Avijze van eer
daags komende heropening van de Beurs
is een onderscheid gemaakt tusschen de
fondsen:
a. welke voor de dagelijksche noteering
worden aangeAvezen en
b. die, Avaarin handel ter beurze plaats
vindt, zonder dat zij tot de dagelijksche
notcering zijn toegelaten en Avaarvan dan
ook geen koers mag Avorden gepubli
ceerd.
Voor de fondsen, Avelke tot de dagelijk
sche noteering zijn toegelaten, is art. 12 toe
passelijk, volgens welk artikel de notce
ring op de normale Avijze volgens de regle
menten van de vereeniging zal geschieden.
De handel in de overige fondsen waai'in,
doch uitsluitend ter Beurze, niet officieel
handel mag AA'orden gedreven, staat onder
de controlebepalingen van art. 12bis. Dc ali
nea's 3, 4 en 5 i-egclen de vaststelling van
een kocx-s woor deze fondsen gedui'cndc drie
dagen, welke xxiet achtereenvolgend behoe
ven tc zijn, terwijl eex-st nadat op drie da
gen op dex-gelijkc wijze een koers is vastge
steld, de niet-officieele handel en de koex-s-
vorming vrij is.
Geen koersexx zullen echter openbaar Avor
den gemaakt (art. 12bis al. 9), zoolang het
fonds niet tot dc dagelijksche (officieele)
noteering is toegelaten door den wnd. secre
taris-generaal, Avnd. hoofd van het depar
tement van financiën.
Het groote nut van dezen niet-officieelen
handel is, dat aldus de Avaai'de van een
fonds kan worden gepeild eix een niveau
kan Avorden gevonden, voordat het fonds tot
den officieelen handel Avordt toegelaten.
Eerst geleidelijk zullen alle fondsen voor de
officieele dagelijksche noteering Avorden aan
gewezen.
1940 onttrekt zich aan alle voor
spelling...
Aan het jaarverslag 1939 van de Nederland
sche Spoox*wegen ontleenen wij het volgende
De verbetex-ing van den economischen toe
stand van Nederland, Avaarvan in het vorig
jaarverslag geAvag Averd gemaakt, zette zich.
in 1939 voort. De opbi'engst van ons personen
vervoer (incl. bagage) vertoonde een flinke
stijging van 55.492 in 193S tot 61.689 millioen
gulden in 1939. De daling van de opbrengst
van het goederenvervoer kwam in dit jaar
tot slaan en veranderde in oen stijging, nl.
van 38.567.000 in 1938 tot 42.939.000 in 1939. De
totale ont\?angslen uit het vervoer stegen
van 99.332 op 110-150 millioen gulden.
Een omzet- vermeerdexing van ruim 11%
kon worden bereikt zonder verhooging der
exploitatiekosten.
Het nadeelig saldo der vexdies- cn winst
rekening vei'mindex'de met rond 6 millioen
tot 17.456.360.63.—
In dit veidiessaldo van rond 17.456.000
is de post aan debet rente van 15,417
millioen ten a^oIIc begrepen. De post a'loeit
voort uit het feit, dat dc N.V. Ned. Spoorwe
gen ook na de reoi-ganisatie zoo goed als ge
heel is gefinancierd met vasterentcdragendc
schulden.
In het jaarvei'slag Avordt. tenslotte uiteen
gezet, dat het militaii'e vervoer na 29 Au
gustus 1939, den dag van het. uitbreken van
den wereldoorlog do cijfcx'S der rekening
heeft beinvloed.
Door de inkomsten uit lxet nxilitaii'e ver
voer stegen de totale ontvangsten over 15
Sept.31 Dec„ zelfs zeer aanmcx-kelijk bo-
aren de afschi'ijvingsmarge. Deze gunstige
ontAvikkeling heeft zich gedux-ende de eerste
vier maanden van 1940 in versterkte mate
voortgezet.
Zij is plotseling onderbroken toen ons
land in dé nacht van 9 op 10 Mei 1940 in
den oorlog werd betrokken. Hoe dc hedrijfs
x-esultaten zich onder de thans ingetx-eden om
standigheden zullen ontwikkelen onttrekt
zich aan iedere vooi-spclling.
Toon Duinkerken verloren scheen.
Genei'aal Weygand heeft op 2 Juni op-
nicuAv tclegi-afisch het meest dringende ver
zoek gericlxt tot het Britsche oppei'bevel om
de vloot en de luchtmacht bij Duinkerken
te doen ingrijpen, opdat de Fx-ansche achtex'-
hoede niet zou worden opgeofferd. Dit tele
gram heeft den volgenden tekst; „Admiraal
Nord heeft getelegrafeerd, dat behalve de
25.000 Franschcn, die het bruggehoofd van
Duinkerken vex-dedigen, daar nog ongeveer
22.000 andere Franschcn zijn. Alle Engel
schen Avorden vanavond Aveggebracht. Daar
te hopen is, dat in den nacht deze 22.000 man
kunnen Avorden overgebracht, zijn er mox*-
gen vroeg nog 25.000 verdedigers over. Op
grond hiervan heeft admiraal Nord ver
klaard, dat hij te Duinkerken zal blijven en
de verAVoesting yan den haveningang tot een
later tijdstip-zal uitstellen. Hij eischt, dat
hem moi'gen, d.i. Maandagavond, alle Brit
sche verweermiddeleix te Avater en in de
lucht ter beschikking worden gesteld, om zijn
25.000 man in veiligheid te bi'engen, die door
hun standhouden de inscheping van de laat
ste Britsche contingenten hebben mogelijk
gemaakt. Ik verzoek u zoo dringend moge
lijk, namens den opperbevelhebber, de ver
vulling van het verzoek van admiraal Nord
mogelijk te makexx. Er zij op gewezen, dat
de solidariteit van beide lcgci's eischt, dat
de Fransche achterhoede niet woi'dt opge
offerd.
Nieuwe regeering in
Roemenië
Duitsch gezinden en anti-semie
ten.
Nadat Woensdag de Roemeensche regee
ring, die de ondex-handelingen met Rusland
voerde, Avas afgezet, is gisteren een nieuw
kabinet gevormd onder leiding van Gigurtu.
Plet. is gevoxmd uit leden der „IJzei-en
Gai'de" en uit anti-semieten.
Littauen zegt het
concordaat op
De Littausche regeering heeft, naar het
Littausche telegraaf-agentschap meldt, met
het doel de huidige abnormale toestanden in
kei'kelijke oi'ganisatics te beëindigen, hcslo
ten het iix 1927 geslotexx concordaat op te
zeggen. Het Vaticaan is lp'"- nn reeds in
kennis gesteld*
Londen fantaseert.
Om de Engelsche openbare meening die
onder zwaren dxnxk staat, wat op tc mon
teren, zoo wordt van Duitsche zijde opge
merkt, gaan sommige kringen in de Lon-
denscihe city voort berichten over zooge
naamde Duitsche vredespogingen Avercld-
kundig te maken. United Press meldt uit
Londen en vei'vvijst daarbij naar een bui-
tenlandschen diplomaat, die uit bescheiden
heid natuurlijk niet Avoi'dt genoemd. dat
Duitsche agenten aan een groep Engelsche
particulieren vredesvooi'stellen zouden
hebben aangeboden. Het nieuwsbureau
poogt zelf het bericht geloofAvaardiger te
maken door de zoogenaamde Duitsche voor
stellen Aveer te geven. Van welingelichte
Duitsche zijde wordt hiei-tegenover vastge
steld, dat dit bericht gefantaseerd is en
zijn oorsprong klaarblijkelijk heeft in den
wensch van sommige Londcnschc kringen
het Engelsche volk te misleiden over dcxx
hopeloozen toestand.
Nadat pas Woensdag in een Avoonwijk van
Hambui'g een aantal vrouwen en kinderen
door Britsche bommen gedood en geAvond
werd; wordt thans vernomen, dat Britsche
vliegtuigen wederom een aanval op een zie
kenhuis in Noordwest-Duitschland hebbexx
ondernomexx ofschoon het i'oode kruis op de
daken van verre zichtbaar was. Bij dezen
aanval wex'den drie vcx*plccgden zwaar ge-
Avond. Bovendien Averden bij een bomaan-
\al op een Oostzeebadplaats drie badgasten
gedood exi vijf gewond.
FRANSCH VERBOD AAN BRITSCHE
SCHEPEN EN VLIEGTUIGEN.
De Fransche regeering heeft, volgens een
door Stefani geciteerd Rexitei'hericht, eexx be
vel uitgevaai'digd, waarbij het allen Brit-
schcn schepen en vliegtuigen verboden is,
de tAvintig-mijlszone aan de kust. van het
Fransch Eui'opeesche of ovcrzeesche gebied
binnen te varen of er oveiTieen te vliegen.
Indien dit bevel wordt overtreden, zal zon
der waarschuwing tot den aaixval worden
overgegaan.
