Het optreden der
Engelsche vloot
TARZAN en de
Het belang
gaat voor!
der gemeenschap
vuren van Tohr
WAAROM TREUR JE,
Groote Clown?
Engeland in afwachting
van den aanval
door Edgar Rice Burroughs
BIJKAN
Duitsche luchtaanvallen
op Engeland
DE SOCIALE TAAK DER JEUGD.
Wij weien allen wel, dat in een georden
de maatschappij het algemeen belang steeds
hoven het individueele belang gaat (of be
hoort te gaan!); in het dagelijksch leven
«ijn er voorbeelden te over te vinden, waar
wij onze eigen verlangens of behoeften
aan banden moeten leggen, tenville van
«en hooger belang dat tenslotte ook toc>
weer het belang is van ieder van ons. Wij
behoeven daarvoor niet eens ons te verdie
pen in juridische constructies. Bestaat niet
nog in vele boerenstreken van ons land
(vooral op de armere gronden) de goede
gewoonte elkander te helpen als het oog
sten dringt? Zijn niet onze waterschappen
typisch Nederlandsch verschijnsel, dat
in geen ander land ter wereld te vinden is
voorbeelden van de gedachte, dat het
algemeen belang, of het algemeen belang
van een kleinere groep, vóór alles behartigd
moet worden?
Toch, wij Nederlanders zijn geboren indi
vidualisten, dat heeft in onze gescheidenis
zijn goede zijden gehad maar ook zijn
noodlottige fouten. Wij zijn gemeenlijk
eerst dan tot het opgeven onzer particulier
re belangen te brengen, indien de nood
zeer hoog is.
Wij herinneren ons nog de enkele dagen
van den oorlog in Nederland hoe een
ieder slechts leefde in gemeenschapszin,
hoe allen zonder morren de persoonlijke
onaangenaamheden droegen en de nood-
zakele offers brachten. Vergeten waren
voor enkele dagen de belangen van ieder
pei'soonlijk, de tegenstelingen der groepen
en kringen, die ons anders zoo dierbaar
waren. De gemeenschapszin overheerschte
alles. Het was omdat de nood aan den man
was, omdat het ging om het welzijn van
onze volksgemeenschap, waarbinnen elk
van ons zijn eigen geluk moet vinden.
Maar nu na den oorlog het directe gevaar
voorbij is, nu komen ons aller eigen be
langen weer naar voren, leven de economi
sche en andere groepsbelangen weer op.
In het- gevaar werkelijkvoorbij of is er
nu niet een veel grooter, veel ernstiger ge
vaar voor in de plaats gekomen? Wij mee-
'ncn van.,\vel. Nederland, is zij,n eigen, ..staats
bestel li wijt geraakt. Nu is de staat o.a. de
beschermende vorm, die het geestelijk,
cultureel en economische leven van een
volk omhult, daaruit geboren is, maar te
vens daaraan bescherming geeft. Die be
scherming is weggevallen en waar het nu
in de allereerste plaats op aankomt is,'
geestelijk en stoffelijk bezit, zulk een vast
heid en kracht te geven, dat het ook zonder
de bescherming van het eigen staatsbestel
zal kunnen blijven leven en bloeien.
Er is .inderdaad weer gevaar en opnieuw
moeten wij ons aaneensluiten tot één ge
meenschap, nu niet allen in naam, beli
chaamd in den staat, maar nu in wezen.
Eerst nu zal moeten blijken welke krach
ten er in ons volk sluimeren. Wij beschik
ken niet meer souverein over ons eigen lot
wij zijn ingeschakeld in een groot ge
ordend geheel, dat geheel Europa gaat om
vatten. 1 1 I
FEUILLETON
DOOR A. H. KOBER
21
Eindelijk kwam de dag waarop Lupu de
▼reugdevolle tijding bracht:
„We hebben een engagement! In het Palla
dium in Londen!"
Zoo vroolijk als in geen weken gingen zg
op reis.
„En nu kunnen jullie mg gelukwenschen!"
riep Edith, toen zg kort na middernacht te
Boulogne aan boord gingen. Want ik ben
Vandaag jarig. Ik word een-en-twintig!"
Zij knikte Joe met een stralend lachje toe
en hij was de eerste, die haar ontstuimig
feliciteerde.
In Londen wachtte hun hard werk. Het be
gon ermee, dat zg hun toestellen in de koepel
boven het parket moesten aanbrengen. Allp
vier pakten ze flink aan. De twee mannen
werkten hoog boven den beganen grond op
touwladders; het was een zeer voornaam
ding, dat de trapezen precies loodrecht efi
parallel kwamen te hangen.
„In de zaal moeten we nog voorzichtiger
zijn dan ergens anders!" zei Lupu, „want alp
we hier naar beneden vallen dan beschadigen
we de toeschouwers en dan kunnen we wert
inpakken ook."
De Smiles-troep had een ongunstige plaats
op het programma van het Paladium gekre
gen. Vlak voor hen had een in Engeland nog
al populaire humorist gewerkt en toen het
viertal zich naar de touwladders begaf, was
het publiek nog niet uitgelachen en lettè
nauwelijks op hen. Het eerste gedeelte van
hun nummer had ook maar weinig succes,
zoodat Lupu tijdens een korte pauze zijn ka
meraden toeriep: „Ze houden ons voor een
vulnummertje! Laten we toonen wat we
kunnen!"
Nu gingen de mannen in de knieen han
gen, namen de meisjes bij de handen, en daar
vlogen Edith en Stassy al heen en weer van
het eene zweefrek naar het andere, eerst bij
twee handen gehouden, dan nog maar bij
Welnu, het is te voorzien, dat na
den oorlog dit geheele gebied een
geweldige activiteit zal gaan ont
plooien dat na het wegvallen van
vele grenzen, een nieuw leven zich
zal aankondigen.
Maar dat eischt ook van ons een
krachtige activiteit; de leidende
machten in Europa zullen nooit kun
nen gedoogen, dat hier op deze be
langrijke plaats in het Westen, een
doode hoek zou ontstaan. Wij zullen
als volk de hand aan den ploeg
moeten slaan, ons zelf inschakelen
de in de nieuwe Europeesche ge
meenschap, willen wij niet dat an
deren dit zullen doen.
Dat, zal offers van ons eischen, offers
van oude gewoonten* offers van groepsbe
langgen ook. Wanneer wij, ieder in zijn eigen
omgeving, het werk van deri ophouw en de
omvorming ter hand nemen, zal dit snel
moeten gebeuren en wij zullen ons niet al
te veel mogen storen aan allerlei langza
merhand gegroeide gewoonten en groepen.
Moet er ergens iets nieuws worden opge
bouwd, dan moeten de mannen die de
noodzaak ïnizien en ter zake kundig zijn,
de.de handen ineen slaan; zijn er groepen
of vereenigingen die als geheel mee kun
nen werken, des te beter, maar het mag
niet meer zijn als vroeger, dat „samenwer
king" beteekende het zoeken van een com
promis, waarbij ieders belang, het belang
van iedere groep of vereeniging, zoo goed
mogelijk gewaarborgd was. Nu is er geen
sprake meer van „samenwerking" in dien
zin er is slechts sprake van „opbouw"
en daarbij komen geen groepsbelangen
meer ter sprake, 'maar slechts is het noo-
dig de krachten samen te vatten, overal
waar die te vinden zijn, over en door de
oude vormen heen.
Er zullen daarbij wel eens heilige huisjes
omver geloopcn moeten worden dat doet
er weinig toe. Het algemeen belang eischt
nu den opbouw van een nieuwe maatschap,-
pij en die eischt nieuwe krachten van
iederen man en iedere vrouw die mee wil
werken. i
Laat ieder in eigen omgeving het werk
zoeken, het nieuwe werk dat gedaan
moet worden en de krachten die daar
voor beschikbaar zijn.
En laat ons vooral onze jeugd opvoeden
in de gedachte dat het werken en bouwen
voor het algemeen, op den duur een dieper
vreugde schenkt, clan alleen het, werken
voor eigen belang. De Nederlandsehe Volks
gemeenschap kan er slechts wel hij- varen.
Vereenzaamd aan de Theems.
In afwachting van den totalen Duitschcii
aanval bevindt Engeland .-zich niet .alleen
militair, maar ook in buitenlaridsch poli
tiek opzicht in de ergste situatie, die een En
geland zich maar kan denken:
Hét is geisóleerd zoo schrijft de diplo
matieke medewerker van de Berliner Boer-
senzeitung. Evenals het militaire genie van
den Ftiehrer Groot Biittanje ,uit de eene
vooruitgeschoven positie na de andere heeft
teruggeworpen en de strategisch-militaire
uitgangspositie der Engelschen in haar te
gendeel heeft omgezet, zoo heeft zijn buiten-
landsch politiek genie Engeland ook uit zijn
diplomatieke posities verdreven en het ge
drongen in absolute vereenzaming. In het
Engelsche rijk, aldus besluit dit artikel, ko
men reeds de centrifugale krachten in bewe
ging, de economische en moreelc posities
slingeren weg en wat Engeland thans nog
aan weerstandskrachten oproept, zijn nog
slechts wanhoopsklachten. De weg van de
omsingeling naar de isolecring is bezaaid
met de uitrustingsstukken der misdadige on
bekwaamheid, der lichtvaardige zelfover
schatting en de lijken der volkeren en lan
den, die gestorven zijn aan de Engelsche
hulp. Het woord van den Fuehrer van 9 No
vember 1939 tegenover de, Britten, die de
grens van Engeland hadden verplaatst naar
Rijn en Weichsel:
„Mijne Heeren, ziet toe, dat gij terug komt
naar de Theems, anders zullen wij u een
handje helpen," is vervuld. Engeland staat,
vijftien maandemiadat het was uitgetrokken
om Duitschland te isolccren,. vereenzaamd
aan de Theems.
GOEDKEURING IN ENGELAND
AFSCHUW IN ANDERE LAN
DEN.
De Engelsche bladen keuren de actie van
Churchill tegen de Fransche vloot goed. De
Evening News verklaart, dat de Britschc ma
rine gesproken heeft in de taal van Nelson,
Drake en Beatty. De stem der vloot, zoo
schrijft het blad, vindt haar weerklank in
het hart van ieder individueel Engelschman.
Ook de Evening Standard beweert, dat de
gelicele natie zich er over verheugt, dat niet
wordt toegestaan, dat „Academische formu
les" in den weg hebben gestaan aan de dui
delijke vervulling van den „plicht tegenover
de eigen zaak"
De „Star" meent, dat deze herhaling van
de methoden Van Nelson een aansporing
voor het geheele land zijn zal.
Wij deelen den rouw van Churchill over
den smartelijken plicht, dien wij veroor
deeld waren om te vervullen zoo schrijft de
„Daily Mail" over den Britschen overval op
de Fransche oorlogsvloot. Het was echter een
schoone actie, waartoe door een groot man
bevel is gegeven.
De „Daily Herald" schrijft: Het Engelsche
medegevoel met de Fransche matrozen, die
te lijden hadden onder deze actie in de Mid-
dellandsche zee, is onbeschrijflijk.
De Times schrijft: Iedere actie, die de Brit
sche strijdkrachten kunnen ondernemen om
de uitvoering te belemmeren van de bevelen
der regeering-Pétain, heeft een rechtvaar
diging: zij zal nooit een actie zijn tegen
Frankrijk maar tegen Duitschland. De regee
ring van Frankrijk moet verantwoordelijk
gesteld worden voor de in den slag yan Oran
verloren gegané inenschenlevens.
Churchill met tranen in de oogen.
Omtrent de Lagerhuiszitting van Donder
dag meldt het Zweedsche blad „Svenska Dag-
bladet", dat nadat Churchill had gesproken
over de overwinning op de Fransche vloot en
met tranen in de oogen was gaan zitten',
een oy-erwinningsgehuil losbrak, zooals men
dat volgens de Woorden van neutrale corres
pondenten sedert tientallen jaren in het La
gerhuis niet meer had beleefd. Het geheele
Lagerhuis, zoo meldt het blad uit Londen,
stond op, riep hoera en klapte in de han
den. Het tumult duurde minuten lang, of
schoon dergelijke betoogingen in het Britsche
parlement zijn verboden. Honderden riepen,
snikten en wenkten met hun zakdoeken.
Deze emotie, zoo melden de Zweedsche cor
respondenten, is vertroebeld door het feit,
dat de eerste groote zeeslag van den oorlog
juist uitgevpchtép werd tegen de vlopUvaii
de;n tot dusver intiei$sten bondgenoot yan
Ëhgeland.
Een Italiaansch oordeel.
Onder het opschrift „Piratenmoraal",
schrijft het Italiaansche blad de „Corricre
della Sera" over derede van Churchill in het
Lagerhuis, dat diens woorden alles slaan wat
tot dusver in welk parlement ook, ooit aan
cynisme en schijnheiligheid is vertoond.
Churchill heeft zijn lafhartige daad tegen de
Fransche vloot zelfs niet. eens gepoogd te
rechtvaardigen, maar bleek zelfs nog op toe
juichingen te rekenen. De „Corricre della
Sera" wijst er op, dat men zich hierover niet
moet verbazen, want de geschiedenis be
wijst, dat de macht.en de roem van Enge
land altijd te danken waren aan zeeroof, aan
verraderlijke overvallen, aan vergrijpen je
gens ongewapende volkeren en aan onder
drukking van zwakken.
Amerikaansche critiek.
De berichten over den Engelschen overval
op de vloot van den vroegeren bondgenoot
hebben bij de openbare meening te Washing
ton een diépen indruk gemaakt. Een radio
spreker noemde den indruk „gruwelijk". Hij
voegde er aan toe, dat deze berichten den in
druk maken van „een soort doodendans"
Moreel prestige van Engeland ge
schokt.
He Zweedsche blad de „Stockholms Tid-
ningen spreekt over een ongehoord effect
143.
De slaven, die een voor een bevrijd werden,
kwamen uit hun barakken te voorschgn en
namen hun houwelen mee als wapen Maar
ze waren nog te weinig in aantal en te slecht
gewapend om weerstand te kunnen bieden
aan de goed gewapende bewakers. Kailuk,
ofschoon vrezende, dat de dood nader dan
ooit was, maakte zich eveneens voor de strijd
gereed. De aapman bukte zich en nam het
einde van een lange, roestige ketting op. Hij
plantte zijn voeten stevig op de grond, wachtte
nog enkele tellen op de bewakers, daarna
zwaaide hg de ketting in het rond en liet
deze daarna los! Het ongewone wapen schoot
door de lucht en raakte vele bewakers, die
tegen de grond sloegen. Voordat ze weer op
gestaan waren voor een tweede aanval, liep
Tarzan naar voren en raapte de zwaarden
van de gevallen Tohrianen op. Toen sprong
hij terug en wierp de zwaarden op één na
voor de voeten van de bevrijde slaven.
Maar het ergst van alles was, dat het geluid
van de strijd, het Tohriaanse leger buiten de
muren had gealarmeerd!
op het moreele prestige van Groot Brittanjc,
dat niet verborgen kan blijven voor degenen,
die de verantwoordelijkheid dragen voor den
overval, op de Fransche vloot, Het blad
weipt de vrhag op,- of dë tóestand van Groot
Brittanje zoo wanhopig, dat de militaire
winst gekocht moet worden met middelen,
die op den duur slechts het moreele aanzien
zouden kunnen ondermijnen.
De laatste Duitsche luchtaanvallen op En
geland hebben volgens te Genève ontvangen
berichten op de Engelsche bevolking een
diepen moreelen indruk gemaakt. De laatste
nachteu is het in verscheidene plaatsen in
Zuid en Midden Engeland, benevens in de
voorsteden van Londen tot panickachtige too
neelen gekomen.
De ordemaatregelen van de luchtbescher
ming werden niet nagekomen en de 'civiele
luchtbescherming toonde zich geenszins te
gen haar laak opgewassen. Het is kenmer
kend, dat de regccring door de pers het volk
heeft laten waarschuwen legen iederen pa
niek en den paniek heeft aangeduid als
„staatsvijand- no. 1" De productie in de be-
wapeningbedrijven in de streek van Lon
den is de laai.stc week sterk gedaald. De
regeering wijdt haar aandacht vooral aan
één hand, tenslotte slechts bij de enkel, nu
volgden in een zeer snel tempo de gewaagde
pirouettes en salti. en zonder te. letten op
het losbrekend applaus werkten zij meteen
het laatste gedeelte van hun programma af.
Daar draaiden zij in een wilde werveling om
de eigen lichaamsas, bestraald door het
schei-witte licht der schijnwerpersVoila!
Nog een oogenblik hielden de drieduizend
toeschouwers hun adem in en toen brak een
stormachtig applaus losDen volgenden
dag kreeg de Smiles-troep de beste plaats in
het programma: het tweede nummer na de
pauze. En drie dagen later kon Lupu ver
heugd berichten: „We hebben al een con
tract voor het volgend seizoen ook!"
De vier Smiles mochten zich nu als groote
artisten beschouwen. Lupu en Stassy aan
vaardden dezen triomf met zwijgende trots;
waren zij niet vroeger al een groot nummer
geweest? Maar Edith Bolansky en Joe Gol
den daarentegen beleefden voor het eerst de
roes van den roem. Joe kon zijn vreugde niet
zoo gemakkelijk in woorden uiten, maar hij
was vervuld van een innige vroolijkheid en
alles scheen hem even licht, warm en mooi
toe; zijn werk, de stad, de wandelingen met
Edith zijzelf! Als een uitgelaten kind, dat
voor het eerst zijn vrijheid geniet en nu een
leven tegemoet gaat, dat roem, geld en geluk
belooft, zoo leunde nu Edith met de
blonde haren en de lachende blauwe oogen in
zijn arm, wanneer zij door Londen dwaal
den
En op een middag midden in een van de
drukste verkeersstraten, waagde hij het
hooge woord uit te spreken en zei, terwijl hij
rood werd:
„Ik geloof, dat jij eën goeie vrouw voor mij
zou zijn, zeg Edith! Ik zou best met je wil
len trouwen!"
Zij kneep hem vroolijk in zgn arm en
knikte lachend:
„Goed laten we trouwen Joe!"
HOOFDSTUK 6.
Geluk en val.
In alle stilte sloten Joe Golden en Edith
Bolansky hun huwelijk. Lupu Popescu was
een der getuigen, Stassy had juist in deze
dagen zware migraine en bleef den heelen
dag onzichtbaar. Zij stond slechts voor de
voorstelling op.
Het huwelijk van Joe Golden en Edith was
Stassy's eerste groote teleurstelling. Dit ont
ging haar broer Lupu natuurlijk niet. „Tan
den op elkaar, kleine, troostte hij haar, ter
wijl hij haar mooi gezichtje streelde. „Je
hoeft de moed niet te verliezen. Je bent
nog zoo jong, en je leven zal nog zooveel mo
gelijkheden en verrassingen brengen!"
Natuurlijk had Joe naar Amerika moeten
schrgven en vader Bolansky om zijn toestem
ming en zegen behooren te vragen. Maar
het was er niet van gekomen en tenslotte
had hij zijn schoonvader per telegram de
feiten medegedeeld; want ten eerste had
Edith hem duidelijk gemaakt, dat zij nu vol
wassen was en haar vaders toestemming niet
meer behoefde en ten tweede was Joe geen
held in het briefschrijven.
Of de groote clown dit telegram eigenlijk
ontvangen had, kwamen zij niet te weten,
want er Volgde geen antwoord op. Wel de
den allerlei vreemde geruchten over Bo
lansky de ronde. Er werd verteld, dat hij al
weer op reis naar Europa was, omdat men
hem in Amerika zeer slecht ontvangen had.
Of ook, dat hij daarginds zoo'n uitstekenden
indruk had gemaakt, dat de concurrentie
hem direct geëngageerd had. Enzoovoort.
Allerlei beweringen, die elkaar tegenspra
ken. Het was maar het beste om af tè wach
ten tot Bolansky zelf weer opdook.
De trust aan welke het Paladium be
hoorde, had in de voorsteden en de nabije
provinciesteden nog twaalf variétés. Hier
voor werden de Smiles aangenomen en wel
zouden zij zes dagen optreden in elke plaats.
Het succes bleef hun overal trouw en zij
werkten met geestdrift. Toch was het een
vermoeiende tournée. Nauwelijks hadden ze
hun toestellen met veel moeite gemonteerd
of zg moesten alweer verder. Zij kwamen in
deze twaalf weken niet tot rust of bezin
ning.
Maar Joe beviel dit leven best. Zijn jong
geluk schonk hem nieuwe krachten en hij
werkte als in een roes.
Lupu en Stassy deden hun plicht even
zwijgzaam als altijd. Slechts Edith was niet
heelemaal tevreden met deze expresse-
tournée. Zij hield er zoo van om uren lang
rond te slenteren in de stad waar zij optrad
en dat ging ditmaal niet.
Lupu sloot een seizoencontract met Lord
Craddock's circus af, voor acht maanden en
met een mooie gage.
Sedert tientallen van jaren trok Craddock's
populaire circus door Engeland. De oude
Craddock had op een goeden nacht op al zijn
wagens zgn naam van den Lordtitel voor
zien, alleen om iets vóór te hebben op de con
currentie. Heel Engeland, tot Koningin Vic
toria toe, lachte om deze dwaze inval en
sedertdien kende elk kincl Lord Craddock's
circus. Het was niet heel groot, de toe
schouwers werden ook niet met teveel com
fort of luxe verwend en evenmin hield Crad
dock van dat razende tempo dat nieuwer-
wetsch scheen. Soliditeit was zgn devies, en
dezen kant van de gevolgen der Duitsche
luchtaanvallen.
De Britsche admiraliteit en het ministerie
van luchtvaart deelen volgens Reuter mede,
dat vijandelijke vliegtuigen aan de Kanaal-
kust bij Portland een hulpschip in brand
hebben geschoten. Twee kleine schepen wei
den tot zinken gebracht, eenigp gebouwen
werden beschadigd en burgers gedood. In
het Zuidwesten van Engeland werden bom
men neergeworpen.
OOGSTEN IN HONGARIJE.
Allen moeten mcdehelpen.
Tengevolge van het door de mobilisatie
ontstane gebrek aan oogslarbeiders heeft de
regeering instructie gegeven, dat om het
binnenhalen van don oogst te verzekeren,
alle daarvoor geschikte personen aan het
werk moeten worden gezet. Weigering om
deel te nemen aan den oogslarbeid zal ver
klaard worden tot schending van den na-
tionalen plicht en gestraft worden.
zijn publiek was het daar blijkbaar mee eens,
want jaar in jaar uit sloeg hij in dezelfde
steden van Noord-Engeland zijn tenten op
en kon steeds zeker zijn van een aandachtig
en dankbaar bezoek. Maar hij had dan ook
slechts eerste klas nummers op zijn program.
De oude Craddock was zoo goed thuis in alle
circusbranches, dat hij het niet alleen ver
stond begaafde artisten bijeen te 1 brengen,
maar hen gedurende de tournée ook nog
allerlei bijbracht, zoodat zij doorgaans per
fecter weggingen dan zij gekomen waren.
De Smiles-troep kon met dit engagement
dus tevreden zijn. De twee Roemenen waren
het ook; het jonge echtpaar Golden daaren
tegen verheugde zich maar matig in deze ver
andering. Edith zou veel liever in de variétés
van de groote steden hebben gewerkt, dan
met Lord Craddock „den boer op te gaan".
Joe trok veel liever met een reizend circus
rond dan dat hij in variétés optrad, maar en
kele uren nadat het contract met Craddock
geteekend was, kreeg, hij een brief, die hem
al zijn vreugde bedierf.
Het was een brief van Bolansky, uit Ko
penhagen.
De clown, die zich inmiddels uit het circus
leven had teruggetrokken, schreef hem dat
hij het huwelijk van zijn dochter met Joe
Golden niet kon goedkeuren. Edith was nog
maar een kind en moest eerst tot een flinke
vrouw worden opgevoed. Joe kon dat niet
doen, omdat hij zelf te jong en te onervaren
was. Daarom verzocht de oude Bolansky hem
Edith dadelijk naar Kopenhagen te sturen.
Voor hemzelf zou het een groote verlichting
zijn, wanneer hij in dezen tijd van overgang
zijn dochter om zich heen had, en Joe zou in-
plaats van een kind een echte artistenvrouw
krijgen; want natuurlijk bleef Edith voor
hem, daar het huwelijk nu eenmaal gesloten
en geldig was.
Deze brief bracht Joe Golden in ernstige
verlegenheid. Zou hij hem aan zijn vrouw
laten zien? Wat moest hij er in 'shemels
naam op antwoorden Het scheen hem ge
heel onmogelijk toe, om nu, terwijl hij voor
het eerst in zijn harde leven geluk en liefde
genoot, de vrouw af te staan, die zijn werk
pas zin en glans had gegeven.
Wordt vervolgd
