VERKENNERS, de oogen
van de Duitsche legerleiding
V1
mam
„DE FOTO-CAMERA EEN ONMISBAAR INSTRUMENT
Vluchten van vele uren boven het terrein van den vijand
it v
In de meeste gevallen bevindt de Duitsche oorlogscorrespondent zich aan boord
.Verkenningstoestellen voor lange afstanden
van de Duitsche luchtmacht. Deze machi
nes, welke een groote actie-radius bezitten
en zeer snel zijn, behooren tot de belang
rijkste successen van de moderne vliegtuig
industrie. Dikwijls starten deze toestellen
yoor vluchten, honderden kilometers diep
in het vijandelijk gebied.
f ERKENNIX GSESKADER moet
onmiddellijk starten met bijzon
dere opdracht.." Een kort be
richt, een oogenschijnlijk weinig
zeggend bevel, dat echter zoo ontzettend
yeel inhoudt.
Midden uit ons dagelij ksoh werk
worden wij weggehaald door deze enkele,
simpele woorden. Aan het bevel van den
kapitein dient terstond gevolg te worden
gegeven. Wij gaan mede op een tocht van
verscheidene honderden kilometers over
land en zee, naar Frankrijk naar Engeland?
Wij zullen het spoedig weten. Nu is het
echter zaak ons zoo spoedig mogelijk gereed
te maken. Uit ons werkvertrek werpen wij
snel een blik op het vliegveld. Daar dreunt
reeds het gezang van de motoren over het
landschap.
Ditmaal is er groot alarm geslagen. Alle
vliegtuigen van de basis zullen starten voor
de vervulling van een bijzondere opdracht,
die succesvol ten uitvoer gelegd, dikwijls
verstrekkende gevolgen heeft. Dat betee-
kent in zoo'n oogenblik en de volgende
uren; het inzetten van alle mannelijke
vastberadenheid, het ten top voeren van
de technische la-acht, overwinnen van tijd
en afstanden, strijd leveren tegen stormen
en koude, tegen ontbering en in laatste in
stantie, het gevecht met den dood.
Men hoort over het algemeen weinig over
de successen van deze verkenners voor den
langen afstand, maar het oppercommando
van de weermacht weet hun prestaties
daarom te-.hooger aan te slaan. Stil en on
zelfzuchtig vervullen deze mannen de hun
opgedragen taak. En door de gevaren, die
reeds achter den rug zijn, is de beman
ning èèn geworden en eenmaal in de lucht
is de officier niet meer dan zijn onderge
schikte; dan kennen zij allen slechts één
doel: eensgezind de taak tot een goed
einde te brengen. Zij spreken ook slechts
zelden over hun verrichtingen en hun suc
cessen. De eenzaamheid van den aether,
waarin zich hun leven en werk afspeelt,
heeft hen karig in het gebruik van woor
den gemaakt. Zij rekenen slechts in hoog
ten en afstanden en weten dat zij ten slot
te altijd op zichzelf aangewezen zijn.
Met een sprong zijn we het laddertje be
stegen en staan dan meteen in den glazen
koepel in den neus van het vliegtuig, waar
behulpzame handen ons vastbinden; de
parachute op den rug, niets wordt verge
ten. De kapitein van onze afdeeling geeft
de laatste instructies en reeds starten de
eerste machines en verheffen zich als groo
te vogels na een korten aanloop van den
grond. Het is ook voor ons de hoogste tijd,
willen wij nog tijdig op de
ons aangewezen plaats ko
men voor het maken van
foto's. Terwijl het vlieg
tuig op enkele honderden
meters hoogte, na even ge
cirkeld te hebben, koers
zet in de richting van den
vijand heb ik even tijd om
me heen te zien. Wat heeft
men tegenwoordig toch de
beschikking over kostelij
ke vliegtuigen, vergeleken
bij die van vroeger, vijf en
twintig jaar geleden, toen
het vliegtuig nog echt in
de kinderschoenen stond.
Welke reusachtige schre
den heeft de techniek in
dien tijd niet gemaakt. Dat
Andere tijden, andere zeden. Zoo is het
ook thans in tijd van oorlog. Wie het ver
loop van dezen oorlog bestudeert en stelt
tegenover dien van den Wereldoorlog zal
vele in het oog loopende verschillen zien.
Er wordt anders gestreden; ook in de
dingen, die daarmede middellijk of
onmiddellijk samenhangen is een belang
rijke wijziging gekomen. Met name is dat
het geval met de journalisten, de corres
pondenten, die voor hun bladen periodiek
een verslag geven van den oorlog. Vroeger
kwamen zij tot dicht achter het front,
maar velen hebben het nimmer verder ge
bracht. De meesten waren niet in staat
een rechtstreeksch verslag te leveren van
de gebeurtenissen. Thans staan deze men-
schen, die hun leven inzetten voor hun be
roep, in de vqorste gelederen. In vele
Duitsche verkenningsvliegtuigen zal men
in den glazen gevechtskoepel, waar ook de
waarnemer zit, een journalist aantreffen,
die gewapend met een kleinbeeld camera
boven het gebied van den vijand op speur
is naar kopy voor zijn blad. Wanneer het
ernst wordt, is hij echter een volwaardig
lid van de bemanning, die de kunst ver
staat de machinegeweren aan boord te be
dienen.
Het groote voordeel van deze gevaar
volle soort van journalistiek is echter dat
men het nieuws uit de eerste hand krijgt
van een ooggetuige. In de archieven van
het Duitsche leger stapelen zich met den
dag deze dikwijls hoogst interessante re
portages van de eigen oorlogscorrespon
denten, de P.K.'s op. Voorzoover deze thans
niet gepubliceerd worden, zullen zij met
tertijd de stof leveren voor een leven
dige beschrijving van de gevechtshandelin
gen. In onderstaand artikel geven wij een
dergelijke reportage weer.
De opdracht is ondanks het vijandelijk afweergeschut vervuld. Op den terug
weg naar de thuisbasis, bespreken waarnemer en piloot den te volgen koers
wij hier nu zoo zeker vliegen, alsof we
over den grond liepen, het is een triomf
van de twintigste eeuwsche techniek.
Wij vliegen door nevels en wolkenflar
den. De machinegeweren worden gereed
gemaakt om op het eerste teeken te kunnen
vuren. Ergens breekt een zonnestraal door
het wolkendek; daar moet het front liggen,
waar de voorste gelederen van onze weer
macht strijden. Voor de veiligheid zoeken
wij het nu in hoogere luchtlagen; onbegrij
pelijk snel neemt het vliegtuig dit hoogte
verschil. Even gaan de gedachten terug
naar de kameraden van de basis, die voor
en na ons gestart zijn. Waar zouden zij
zich momenteel bevinden? Het weer klaart
op, het zicht wordt beter en beter. Ideaal
voor het maken van scherpe opnamen,
maar ook de regen zou geen belemmering
Voorbeeld van een foto, door een waarnemer vervaardigd boven vijandelijk gebied.
Haarfijn kan men op deze foto's de ligging van de verschillende kwetsbare deelen zien
In den glazen koepel van het verkenningsvliegtuig vindt men dikwijls behalve den
waarnemer, een journalist, die op deze gevaarlijke expedities om in woord en beeld
verslag van den tocht uit te brengen aan zijn lezers.
zijn. Wanneer men eenmaal op weg is om
zijn taak te vervullen, geschiedt dat tegen
allen weerstand in.
Opletten! Nu is het oogenblik gekomen,
dat wij het doel van onzen tocht nade
ren. Camera naar buiten, en afdrukken
Nogmaals en dan nog eenmaal. Een paar
bochten maken en dan weer een paar op
namen, nu van de andere zijde. Op grooten
afstand ontploffen eenige granaten van het
luchtafweergeschut in de ledige ruimte.
Tot dank voor het slagen van deze opna
men, maken wij een kleine duikvlucht en
verdwijnen dan in een wolk, die als op
bestelling is komen aandrijven. Daar be
neden mag men rustig verder schieten. Wij
hebben onze opdracht vervuld en nu is het
zaak zoo snel mogelijk weer op de basis
te komen en reeds oveT enkele uren zal de
legerleiding gebogen zitten over de foto's
die wij zoo juist hebben vervaardigd. Wij
blijven ongeschoren, maar dat is van min
der belang. Precies op tijd, op de minuut
af, komen de meeste vliegtuigen van hun
tochten terug en we vinden een lekker
maal bij den kok in de cantine. Maar voor
dien brengen we nog even onze films naar
de foto-afdeeling, waar men druk aan den
arbeid is, om het binnengekomen materiaal
te ontwikkelen, te fixeeren, te spoelen en
afdrukken te vervaardigen. De eerste co-
pieën zijn klaar na weinige minuten. Snel
heid behoeft nog geen heksenwerk te zijn.
Na het eten bladeren wij nog eens in het
logboek van de afdeeling In korte maar
kernachtige zinnen staan daar de beleve
nissen opgeteekend van de verschillende
bemanningen. Indien ik een dichter was
zou ik een nieuw epos willen schrijven van
de onbekende soldaten, die met helden
moed en onverschrokkenheid dag aan dag
hun leven veil hebben.
Hoe werkt de Stuka?
Men behoeft niet zoo heel erg in de me
chanica thuis te zijn om te begrijpen, dat
een projectiel, dat uit een vliegtuig wordt
losgelaten, in de eerste plaats een horizon
taal gerichte snelheid meekrijgt van het
toestel, terwijl het door de wet van de
zwaartekracht steeds sneller verticaal zal
vallen. Deze beide snelheden leveren te
zamen een schuin naar voren en omlaag ge
richte kracht op, zoodat het projectiel een
boog beschrijft, «welke den vorm heeft van
een parabool. Dé bom komt dus veel ver
der terecht, dan waar zy werd losgelaten
Hieruit volgt dat wil men bijvoorbeeld een
gebouw treffen, het noodig zal zijn de bom
los te laten ver voordat men zich vliegende
verticaal oven het doelwit bevindt. Die af
stand hangt af van de vliegsneiheid en de
hoogte waarop het toestel zich bevindt. Na
tuur lijk kan de luchtschutter zich niet in
gissingen begeven. Al deze mogelijkheden
zijn in vredestijd onderzocht en vastge
legd in tabellen, die de schutter-waarne-
mer bij zich heeft.
Eenvoudiger wordt echter de £aak, wan
neer men bommen werpt in duikvlucht.
De Duitschers hebben betrekkelijk kleine
machines geconstrueerd, o.a. de Henschel
Hs. 123, die een bommenlast van pl.m. 300
kg. kunnen vervoeren, hetgeen niet heel
veel is. Maar daar staat tegenover dat de
trefkans veel grooter is. De piloot laat zijn
toestel een bijna verticalen duik uitvoeren
op het doel. Hij richt met het vliegtuig ei
genlijk zijn last. Dit alles klinkt zoo heel
eenvoudig, maar er zijn nog wel enkele be
zwaren aan verbonden. In de eerste plaats!
wanneer het toestel duikt, bereikt het zeer
spoedig zijn eindsnelheid. De druk op
vleugels, romp en roeren wordt enorm op
gevoerd, waardoor trillingsverschijselen
en in het ergste geval breuken kunnen op
treden, hetgeen bij een dergelijke vlucht
onherroepelijk neerstorten zou beteekenen.
Van een derde moeilijkheid hebben wij hier
nog niet gerept. Wanneer namelijk de
bom wordt losgelaten meestal hangt die
onder den romp, dan zou deze in verticalen
stand in aanraking komen met -den pro
peller. Dit zou natuurlijk funeste gevolgen
hebben. Om dit te voorkomen, heeft men
een soort uitklapbaar rek onder den romp
aangebracht, waaraan de bom is bevestigd
Bij het loskoppelen scharniert het rek
omlaag en de bom hangt buiten den schroef
cirkel van den propeller. Nu wordt deze
automatisch losgekoppeld. De duikvlucht
voltrekt zich binnen weinige seconden. De
snelheid is enorm en de piloot, die overbe
last is, moet zoo snel mogelijk zijn toe
stel uit de duik weer optrekken. Aan een
te snel optrekken zijn evenwel gevaarlijke
consequenties verbonden. Een aanzienlijk
hoogteverlies is het gevolg. Om die snel
heid nu te beperken zijn zoogenaamde rem
klappen aan de voorzijde van de vleugels
aangebracht. Tijdens de duikbeweging wor
den deze verticaal op het vleugeloppervlak
gezet; de remming is zeer groot.
Een voordeel van het gebruik van duik
bommenwerpers is bovendien, dat het
luchtafweergeschut er weinig of geen vat
op heeft. De aanval geschiedt altijd bij ver
rassing en voltrekt zich zeer snel. Binnen
enkele minuten heeft het drama zich af
gespeeld. Bovendien kunnen deze vlieg
tuigen nog om htm lengteas draaien, zoo
dat de trefkans ook hierdoor aanzienlijk
wordt beperkt.
Rechts boven:
De waarnemer van het verkenningsvlieg
tuig aan zijn ingewikkeld fotoapparaat,
door middel waarvan hij op eiken tocht tal-
looze opnamen maakt van het vijandelijk
gebied, op grond waarvan de legerleiding
dikwijls belangrijke besluiten neemt.
Rechts onder:
De bezetting van den verkenner maakt zich
gereed voor den start. Elk van deze vluch
ten over het gebied van den vijand duurt
verscheidene uren, waarbij het op de vast
beradenheid en op durf van de bemanning
aankomt.
