De rede van den
lissaris
Duitschlands
luchtmacht
De textielkaart
DAGBLAD VOOR HOLLAHD'S NOORDERKWARTIER
Ds. Weiter overleden
en de nationale
concentratie
Rijksmaarschalk Goering
klaar voor den strijd
De tegenwoordige
aanvallen slechts
verkenningen
Jongen vindt
een vermogen
Laan. Schagen, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 224A
WOENSDAG 31 JULI 19i0. 84e Jaargang. No. 11252.
Uitgave cfer N.V. Uitg.-Mif. „WoHowds Noofderkwortier"
De Snelle groei der
Nederlaadsche Unie
(Van onzen Haagschen correspdonent).
Na de zoo belangrijke en vertrou
wenwekkende rede van den Rijks
commissaris Vrijdagavond hier ge
houden, volgde Zaterdag de perscon
ferentie van de Nederlandsche Unie
waarover ook reeds liitvoerig is be
richt. Twee gebeurtenissen welke
grooten indruk hebben gemaakt en
ook in de nieuwe week de gemoede-
ren blijven bezig houden. In Den
Haag, als vroeger politiek centrum
des lands, wordt er veel over ge
sproken en gedebatteerd, doch onge
twijfeld gaat het ook verder in den
lande hier om het gesprek van den
dag.
Allereerst de rede van Rijksminister Seyss-
Inquart. Het is niet te vpel gezegd, dat zijn
verklaringen, welke rechtstreeks de belan
gen en de toekomst van ons land en volk
raakten, hier met groote voldoening zijn
ontvangen. Toonaangevende kringen achten
dit bptoog krachtig, maar aristocratisch
naar den geest. Hier sprak een man naar
de volheid zijner overtuiging, een leider die
weet, wat hij wil en die juist daarom zoo
beheerscht en weloverwogen kon spreken,
zooals hij deed.Een 'man,' die reeds diep
blijkt te zijn doordrongen in den typisch
NedejfJandschen geest, die blijk gaf te we*
ten, wat de Nederlandsche vrijheidszin be-
teekent.
Dr. Seyss-ïnquart heeft het Nederlandsche
volk opgeroepen tot een vreedzame en vrucht
bare samenwerking met den Groot-Duit-
schen nabuur. Hiertoe zullen wij ons moe
ten zetten tot een economische heroriëntee
ring, gepaard gaande met een sociale en
staatkundige hervorming, welke, naar het
woord van den Rijkscommissaris, een nieu
wen lflden Mei tusschen beide volken on
mogelijk moet maken.
Wij hebben redenen om aan te ne
men, dat de Rijkscommissarig Vrij
dagavond niet louter persoonlijke
denkbeelden heeft ontwikkeld, doch
dat hij wat de groote principieele
lijnen betreft, hier gesproken heeft
zoo niet na overleg, dan toch in over
eenstemming met Berlijn. Dit zoo
zijnde, wordt de beteekenis van zijn
verklaring nopens onze toekomst er
dés te belangrijker om!
Dan is dus nu officieele zij het met een
zeker, onder de huidige omstandigheden lo
gisch, begrijpelijk voorbehoud van Duil-
sche zijde uitdrukkelijk uitgesproken, dat
wij ons zelf kunnen zijn en blijven. Dat Ne
derland en zijn volk vrij en onafhankelijk
kunnen blijven, dat Duitschland geen aan
spraken wenscht te doen gelden op Neder
land overzee.
Dat de politieke hervorming van Neder
land het werk van ons. Nederlanders, zal
kunnen zijn, dat later in vrijheid ook zal
zal kunnen worden beslist, ten aanzien van
onze verhouding tot het Huis van Oranje.
Zóó ver is het echter nog niet.! Er is nog
de oorlog, waarin wij 10 Mei zijn gemengd
en Nederland is nog beze t gebied. Voors
hands moet iedere politieke activiteit dus
streng gebaseerd blijven op de realiteit der
feiten. Doet dit om nu te komen tot de
tweede belangrijke gebeurtenis van het jong
ste weekeinde de Nederlandsche Unie?
Het is een publiek geheim, dat velerlei moei
lijkheden zich hebben voorgedaan, aleer het
Driemanschap Einthoven-Linthorst-Homan-
de Quay voor het. voetlicht der openbaarheid
kon verschijnen, én dat de toekomstige posi
tie van Oranje hierbij ook een rol heeft ge
speeld.
Hoe dit zij, de Nederlandsche Unie heeft
zich nu aan het Nederlandsche volk voorge
steld, en het blijkt, dat na het wel wat vage
manifest het bondige Program een flinke
aantrekkingskracht uitoefent op de men-
schen. die in dezen verwarden tijd zaten uit
te kijken naar houvast, die hoopten op een
basis voor harmonisch en sociaal-economi-
schen en later ook staatkundigen opbouw in
echt-Nederlandschen zin, zonder buitenland-
sche schabionen.
M as Zaterdagavond, dus na twee dagen,
de 200.000 reeds bereikt, Maandagavond was
aantal toegetreden sympathiseerenden
lèeas tot ver over de 400.000 gestegen en
thans is het half millioen reeds ruim over-
teekend.
In de Haagsche kringen, welke vroeger
maatgevend plachten te zijn in zaken, de
landspolitiek rakend, is men niet eensgezind
Rijksmaarschalk
Goering
Aanval in Amerika
militair onmogelijk
Rijksmaarschalk Goering heeft den beken
den Amerikaanschen journalist K. H. von
Wiegand een interview toegestaan.
Goering verklaarde in de eerste plaats, dat
hij een inval in dè Vereenigde Staten, zoowel
van de zijde van den Atlantischen als van
den Stillen Oceaan, als een militaire onmo
gelijkheid beschouwde, ja, dat zulk. een denk
beeld bepaald belachelijk is. Met zijn reus
achtige „vestinggracht" van 3.000 tot 5.000
zeemijlen breedte, waardoor het aan beide
zijden omgeven is, kan Amerika, noch van
de zee, noch van de lucht uit worden aan
gevallen. In militaire opzicht is een inval
volkomen onzinnig.
Het tijdperk van luchtoorlogen tusschen
werelddeelen, zoo vervolgde Goering, is nog
niet gekomen. Ook Groenland is als basis
niet bruikbaar, zooals Lindbergh zelf ver
klaard heeft. Zelfs voor de vreedzame Trans
atlantische luchtdienste'n heeft men het moe
ten laten vallen. Bij een juiste uitbreiding
van de luchtmacht kan Amerika aan elke
mogendheid en aan elke combinatie van mo
gendheden het hoofd bieden. De Rijksmaar
schalk zeide te hopen, dat het waandenk
beeld van een inval, die het Amerikaansche
continent van Europa uit bedreigt, even snel
zal verdwijnen als het gevoel van absoluut
veilig te zijn op grond van voldoende bewa
pening en verdedigingswerken moge weder-
keeren.
Ten aanzien van den strijd luchtmacht of
zeemacht verklaarde de rijksmaarschalk: de
luchtmacht is nog zeer jong en haar toe
komst nog niet te overzien, doch op het oo-
genblik heeft zij nog haar grenzen De prach
tige luchtmacht van Italië heeft de Britsche
vloot zware slagen toegebracht, en de Itali-
aansche luchtmacht beheerscht de Middel-
landsche zee evenzeer als de Duitsche lucht
macht. het Kanaal en de Noordzee. In uitge
strekte zeegebieden en op den Oceaan zal de
zeemacht altijd nog een groote rol spelen. De
vliegtuigmoederschepen zijn te gemakkelijke
doelen voor de bombardementsvliegtuigen.
Men nioet rekening houden met een revolu
tionaire wijziging in de scheepsconstructie.
Over de ervaringen met het lucht-
wapen in dezen oorlog verklaarde
Doering, dat het een beslissende
factor is geweest, doch men dient
in het oog te honden, dat het lucht-
wapen in zijn massa niet neerdalen
en veroveren kan.
Duitschland bezit op het vasteland de
heerschappij in de lucht en zal haar houden.
De Duitsche luchtmacht is thans sterker
dan op den lOen Mei en wel op grond van
haar betrekkelijk geringe verliezen en uit
stekende Duitsche vliegtuigproductie. De
Duitsche vliegtuigproductie is altijd nog
grooter dan de Engelsche, de Amerikaan
sche leveranties er bij gerekend. Overigens
zijn sedert het begin van den oorlog meer
dan 2000 ten volle te gebruiken vliegtuigen
buitgemaakt, die echter in hoofdzaak al
leen voor oefening gebruikt worden.
Wat de Britsche beweringen over groote
Duitsche verliezen aan vliegtuigen betreft,
verklaarde rijksmaarschalk Goering, dat de
berichten hierover wel niet van de vlie
gers zelf afkomstig zouden zijn, doch zui
ver om propagandistische redenen ver
spreid worden. De waarheid zal des te on
aangenamer uitvallen.
Goering vertelde nog, dat Duitschland in
de landen van het westen een hoeveelheid
brandstof buitgemaakt heeft, die dubbel
zoo groot is als die welke de Duitsche lucht
macht sedert den lOen Mei verbruikt heeft.
De Rijksmaarschalk uitte zijn veront
waardiging over de Engelsche bomaanval
len op niet-miliaire doelen en schreef ze
toe aan het ontbreken van elk systeem hij
de aanvallen.
Tenslotte kwam het gesprek op den ko
menden strijd tegen Engeland. De rijks
maarschalk verklaarde in verband hier
mede: ,|Mijn luchtmacht staat geheel klaar
en wacht slechts op het bevel van den
Fuehrer. Ik kan u de vezekerlng geven, dat
de aanvallen, welke wij tot dusver op En
geland hebben gedaan, slechts gewapende
verkenningen waren en niets anders".
Oud-Hofprediker.
Gistermorggen is in Den Haag op 90-jari
gen leeftijd overleden de oud-hofprediker
Ds. W. L. Weiter.
De teraardebestelling zal Vrijdag a.s. om 12
uur op de begraafplaats oud Eik en Duinen
in Den Haag geschieden. Vooraf heeft in de
groote kerk te 10 uur een rouwdienst plaats,
waarna om ongeveer 11.15 uur de stoet naai
de begraafplaats vertrekt.
Ds. Weiter zag het levenslicht te St. Peters
burg, heeft in Duitschland gestudeerd, maar
kwam toch in Utrecht zijn studie voltooien.
Behalve te Bunnik, waar hij op 8 Februari
1874 het predikambt aanvaardde, stond hij te
Dedemsvaart, Heemstede, Zwolle en Arnhem
en van 1894 tot 1929 diende hij de gemeente
van Den Haag.- Zoo werden 35 van de 66
dienstjaren in de residentie doorgebracht en
zoo werd ook de band met het Koninklijke
Huis gelegd.
Van 1898 tot 1936 heeft ds. Weiter deel uit
gemaakt van de commissie tot de zaken der
prötestantsche kerken in Nederlandsch In-
dië, welker president hij in 1911 werd. Sinds
1929 leefde hij te 's-Gravenhage in ruste.
WAT KOCHT U
ALREEDS NA 28 MEI?
DEZE HOEVEELHEID IN MINDERING
VAN HET PUNTENTAL!
Evenals voor de boter- en vetkaarten zal,
naar de Tel verneemt, voor de textielkaart
een aanvraagformulier moeten worden in
gevuld.
Daarop moet ieder vermelden, wat hij na
28 Mei jl. van de volgende goederen heeft
aangeschaft; wollen of halfwollen costuums,
jassen, regenmantels -capes en -jassen niet
uit gummi vervaardigd (dus b.v. z.g. loden
regenkleeding), broeken, sport jassen, wollen
of gebreide slipovers, weüen of gebreide ves
ten en jumpers, japonnen en jurken, idem
tricot wollen en halfwollen mantelpakken,
complets, truien alsmede wollen en halfwol
len stoffen voor bovenkleeding.
Achter al deze stoffen staat een waardee
ring in punten vermeld. Naar wij vernemen,
zal 't puntenaantal, dat op deze wijze tot
stand komt, in mindering worden gebracht
van het totaal aantal, dat iedereen tz.t.
krijgt toegewezen.
Onder de kolom A vindt men de waardee
ring der betreffende stukken voor mannen
jongens van 15 jaar en ouder, onder B voor
vrouwen en meisjes van 15 jaar en ouder,
önder C van jongens van 3 tot 15 jaar en
onder D van meisjes van 3 tot 15 jaar.
De op deze aanvraagformulieren vermelde
puntentelling luidt als volgt:
Regenjassen enz.
Wollen of halfwollen cost.
Afz. jassen, jacquets e.d.
Afz. broeken, plusfours e.d.
Slipovers enz.
ld, zonder mouwen of met
eenkwart mouwen
Wollen gebreide vesten en
jumpers
Idem zonder mouwen of met
eenkwart mouwen
Wollen en halfwollen
japonnen en jurken
Wollen en halfwollen
rokken, rokbroeken en
broeken van stof
Idem tricot of gebreid
Wollen en half wollen
mantelpakken
Wollen en "halfwollen
complets
Wollen en halfwollen
truien
Wollen en halfwollen
stoffen v. bovenkleeding
strekken van onjuiste of onvoldoende inlich
tingen worden gestraft met gevangenisstraf
a
b
c
d
56.
45
40
36
70
45
37
25
23
12
21
19
14
14
16
14
10
10
28
24
14
14
Hl
18
10
10
36
-
22
18
10
24
10
-
50
-
35
-
s65
-
45
35
31
20
20
10
10
10
10
EEN WEEK ZONDER
FIETSPLAATJE
Geen boete in de week van
18 Augustus.
Bij beschikking van de wnd. secre
taris-generaal, wnd. hoofd van het
departement van financiën, is be
paald, dat gedurende het tijdvak
van 1 tot en met 8 Augustus 1940
geen boete zal zijn verbeurd wegens
het op den openbaren weg berijden
van een rijwiel, dat niet voorzien
is van het vereischte en volgens
de voorschriften bevestigde belas-
tingmerk.
van enthousiasme over den opzet der Neder
landsche Unie, de een vindt den opzet te
vaag, een ander meent, dat een waarlijk
straffe leiding niet bü voorbaat gewaarborgd
is, in protestantsch-cnristelijke kringen be
treurt men het te weinig naar voren komen
van het godsdienstig element, .weer anderen i
veronderstellen dat samenwerking met. na-
tionaal-socialistische stroomingen als N.S.B.
en Nationaal Front niet mogelijk zal blijken
en dat een van deze tenslotte uitverkoren zal
worden -om de staatkundige vormgeving van
Nederland al dan niet samengevoegd met
Vlaanderen ter hand te nemen.
Een feit is intusschen, dat aanvan
kelijk in de Nederlandsche Unie een
opvallende trekkracht en een voors
hands wel wat belovende groei blijkt
te zitten en deze ervaring met onze
jongste concentratiepoging is hier in
ruimen kring met belangstelling en
niet zonder voldoening geconstateerd.
Want in welke richting onze staatkun
dige reorganisatie en heroriënteering ook
moge gaan, dat er iets moet gebeuren, spoe
dig en energiek, dat staat wel voor alle tot
i oordeelen bevoegden vast.
van ten hoogste een Jaar of een geldboete
van ten hoogste 5000 gulden.
Wanneer het totale jaarlijksche inkomen
van het gezin kleiner is dan 350 gulden per
persoon, kan het hoofd van het gezin een
toeslagkaart aanvragen. Onder gezinslede*
worden begrepen, naast de ouders, de vol
gende in familieverhouding tot het gezins
hoofd staande personen: inwonende familie
leden, natuurlijke, wettige en aangetrouwde
kinderen, stiefkinderen, pleegkinderen en
kleinkinderen.
Onder gezinsleden wordt in dit geval niet
begrepen de inwonende dienstbode of andere
in dienstverband staande personen.
De toeslagkaart wordt derhalve niet ver
strekt aan alleenstaande personen, ongeacht
hun inkomen.
Het aanvraagformulier voor deze toeslag-
kaarten is van 19 Augustus af kosteloos bij de
plaatselijke distributiediensten verkrijgbaar.
Nader vernemen wij nog, dat de toeslag-
kaarten bedoeld zijn voor hen, die een klein
inkomen hebben en uit. dien hoofde mindere
kwaliteiten zullen koopen. Op grond van de
ze overweging is men er van uitgegaan, dat
zij dus spoediger tot vervanging van een
kleedingstuk zullen moeten overgaan.
Meisjes mogen wèl
studeeren
Er Ioopen den laatsten tijd hardnek
kige geruchten, dat de bedoeling zou
zijn, voortaan meisjes zooveel moge
lijk het moeilijk te maken Hooger
Onderwijs te volgen. Wij vernemen
hieromtrent van de meest bevoegde
zijde, dat er geen sprake van is, dat
aan meisjes, die de hiervoor vereisch
te examens hebben afgelegd, zou
worden belet, aan een Universiteit te
gaan studeeren. Er wordt aan ons
onderwijs wel het een en ander ge
wijzigd wij hebben reeds bericht
omtrent de aanstaande beperking
van het Middelbaar-Voorbereidend-
Hooger en hiermede gelijk te stellen
onderwijs, doch ten aanzien van het
Hooger Onderwijs zijn geen maatre
gelen in voorbereiding.
Bij het kanovaren een pak aan-
deelen opgevischt.
Gisterochtend meldde zich aan het bu
reau Stadhouderskade te Amsterdam, een
ongeveer vijftienjarige jongen met een
groot pak onder den arm, dat een vermogen
bevatte. De jongeman had dit pak, toen hij
Vrijdag j.1. op de Nieuwe Meer, toen hij
daar kanode, drijvende gevonden. Uit
nieuwsgierigheid had hij het opgevischt en
in de kano meegenomen. Toen hij het open
de, kwam hij tot de welhaast schrikbaren
de ontdekking, dat het pak 197 aandeelen'
van een Ned. Indische exploratie maat
schappij met een "oorspronkelijke waarde
van honderd gulden en 137 aandeelen van
een industrieele en landbouvvbank te Tiel,
met een nominale waarde van 1000 be
vatte. Wel zijn deze aandeelen thans niet
meer van die waarde, doch de totale hoe
veelheid aandeelen vertegenwoordigt nog
steeds vele honderden guldens.
Aan het politiebureau Stadhouderskade
verwees men den jongen naar het bureau
Overtoom, waar men de vondst in bewaring
heeft genomen.
De eigenaar heeft zich nog steeds niet
gemeld.
TWEEJARIG KIND DOOR TREIN
GEDOOD.
Bij den onbewaakten overweg
gespeeld.
Naast den onbewaakten overweg in de
Lonnerstraat te Assen is het bijna tweejarig
zoontje van de familie T., dat daar speelde,
loor den van Rolde komenden personentrein
an de Noord-Ooster Lokaal Spoorweg Mij.
>verreden.
De machinist bemerkte het ongeluk niet en
reed door naar het station Assen. Het kindje
werd deerlijk verminkt en op slag gedood.
Oogsttijd in het Alpengebied. De schitte rende omlijsting van het berglandschap ver
leent aan het geheel een aparte bekoring.
Botsing in de lucht
Zes personen om het leven geko
men.
Het D.N.B. meldt uit Stockholm: Naar
„Aftonbladet" meldt, is het Zweedsche lucht-
wapen door een nieuw ongeluk getroffen,
waarbij zes personen om het leven zijn ge
komen. Tijdens slecht zicht is een vliegtuig
inet een ander in botsing gekomen en neer
gestort. Toen het den bodem raakte, vloog
het in brand. Het andere vliegtuig kon, hoe
wel beschadigd, op een vliegveld in de buurt
van de plaats des onheils landen.