EN PELLE
NIPPER
Pootgoidvoorziening 1941
Vet meet door koolhydraten
worden vervangen
GOUD
Radioprogramma
De distributie van
goedkoope margarine
Het lokkende
Zeema napraatjes.
„Op welke manier hebt U
Uw been verloren, Kapi
tein?"
„Ja. zie je, ik heb mijn
beate vriend zó'ii trap ge
geven, dat mijn been eraf
vloog, en ik heb het daarna
niet weergezien."
„Ik wil jullie eens wat ver
klappen: jullie kunt nooit
ongestraft met mijn glazen
oog spotten hoor!"
„Hebt U dan ook een gla
zen oog?"
„Ja, wel twee een
lichtblauw voor de dagen,
waarop het zonnetje schijnt
en nog een ander, donker
oog, dat ik gebruik a's
ik slecht gehumeurd ben!"
Afrika komt in zicht
„,Land in zicht, lui!"
„Jongens, hier voor je zien
jullie nu Afrika."
„Ze staan op de kust naar
ons te wenken, kapitein!"
„Ja, dat kan ik me leven
dig indenken! De soepketel
staat zeker al te wach
ten!"
De kerkelijke instellingen van weldadig
heid, die gebruik maken van de terzake
geldende regeling betreffende zelfstandige
het door hun benoodigde kwantum raarga-
distributie aan hun ondersteunden, zullen
het door hun benoodigde kwantum marga
rine cn bak- en braadvet slechts kunnen in
ontvangst nemen tegen gelijktijdige over
gave van het daarvoor benoodigde aantal
vet-bonnen en/of boterbonnen, welke zij
van hun ondersteunden hebben verkregen.
Ongeveer 20% van de gesteunde kleine
boeren heeft van het voorjaar voor een ge
deelte van hun steunbedrag goedgekeurd
pootgoed ontvangen.
Van verschillende zijden wordt gemeld,
dat de stand van de betrokken perceelen
aardappelen zeer genoemd mag worden en
dat men er van overtuigd is een aanzienlijk
hoogere opbrengst te verkrijgen.
Lang. nog niet alle kleine houwers zien
echter het nut van hot geregeld aanscha-
fen van goedgekeurd pootgoed in. Vooral
hij de vroegere aardappelteclers in West-
Friesland is de toestand verre van roos
kleurig.
Het is uit de praktijd bekend dat bij het
gebruik van prima pootgoed de opbrengst
bij de meeste boeren gemakkelijk 25% en
bij sommige zelfs 50% zou kunnen stijgen.
Dit laatste cn daarvoor genoemde redenen
zijn aanleiding dat ook voor 1941 getracht
zal worden niet alleen poters van late
maar ook van vroegere aardappelen van
het steunbedrag beschikbaar te stellen.
„Elke gesteund® kleine boei', die
vroege en/of late aardappelen ver
bouwd, dient zich zoo spoedig mo
gelijk tot den betrokken assistent
van den Dienst voor de Kleine Boe
renbedrijven te wenden, alwaar in
overleg met die assistent een aan
vraagformulier voor goedgekeurd
pootgoed kan worden ingevuld".
Kleine boeren, clie eonige selectie hebben
toegepast op de aardappelperceeltjes, die.
dit voorjaar met goedgekeurd pootgoed zijn
beplant, kunnen met succes de poters van
deze perceeltjes voor 1941 gebruiken. Mon
donke in deze hij de komende schaarschte
aan poters ook eens aan zijn buurman.
Toch verdient het aanbeveling dat. ook
deze kleine boeren een kleine hoeveelheid
prima nieuw pootgoed koopen, goedgekeurd
onder N.A.K. plombe en klasse A.
Met deze kleine hoeveelheid prima poters
kan men dan goedkoop pootaardappelen te
len voor 1942. Men' denke er dan om dat
een dergelijk perceeltje afgezonderd van de
andere aardappelperceclen moet liggen en
onze speciale aandacht verdient bij de ziek
tebestrijding.. De assistenten van den Dienst
willen garane aanwijzingen geven.
Voor kleine boeren, die de laatste jaren
geen nieuw pootgoed hebben aangeschaft
geldt onder de huidige omstandigheden cle
dure plicht thans prima pootgoed aan te
koopen.
Het verstrekken van pootaardappelen
door den Dienst voor de Kleine Boerenbe
drijven heeft ten doel:
a. alle kleine aardappelbouwers attent
temaken op en vertrouwd te maken met
het nut van geregelde aanschaf van prima
pootgoed,
b. de handel in goedgekeurd pootgoed,
in streken waar deze thans zoo goed als
niet plaats heeft te stimuleeren.
Pakketpost met Duitschland
Het verkeer met dringende pakketten, ijl
pakketten en rembours zendingen tusschen
Xederland en Duitschland is opengesteld.
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1940.
•Taarsveld, 414,4 m.
AVRO-uitzcnding.
8.00 Berichten ANP, gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
19.15 Gewijde muziek (gr.pl.)
10.30 Causerie „Huiselijke gezelligheid".
10.35 Secco en zyn ensemble.
11.00 Declamatie.
11.20 Secco en zijn ensemble.
12.00 Gramofoonmuziek.
12.45 Berichten ANP, eventueel gramofoon
muziek.
1.00 „Les gars de Paris" en soliste (opn.).
Voor ingezameld bindtouw
redelijke prijs
Landbouw en visscherij worden
sohadelooc gesteld.
I.40 Lyra-trio.
2.30 Revue-programma (opn.).
4.00 Omroeporkest en soliste.
5.15 Berichten ANP.
5.30 Gramofoonmuziek.
5.45 Zangklasse van „Zanglust" met pianor
begeleiding.
6.10 AVRO-Amusementsorkest en de AVRO-
Girls.
7.00 Vragen van den dag (ANP).
7.15 Berichten.
7.20 Gramofoonmuziek.
7.35 Cyclus „Nederlandsch provincieschoon"
(met reportage).
8.00 Berichten ANP.
8.15 Omroeporkest en soliste.
9.10 Radiotooneel.
9.30 Gramofoonmuziek.
10.00 VPRO: Avondwyding.
10.15 Berichten ANP, sluiting.
Kootwijk, 1875 m.
KRO-uitzending.
7.00 Berichten (Duitsch).
7.15 Berichten (Er.gelsch).
7.30 Wij beginnen den dag.
8,00 Gramofoonmuziek,
9.00 Haarlemsche Oratoriumvereeniging,
Utrechts Stedelijk orkest en solisten (opn.).
9.45 KRO-Kanierorkest (opn.).
10.30 Gramofoonmuziek.
II.15 Berichten (Engelsch),
11.30 Gramofoonmuziek.
12.00 Musiquette.
12 Berichten (Duitsch).
12.45 Berichten ANP.
1.00 Gramofoonmuziek.
1.15 KRO-Melodisten en solist,
2.0„ Berichten (Duitsch).
2.15 Gramofoonmuziek.
2.30 KRO-Melodisten en solist.
3.15 Berichten' (Engelsch).
3.10 Gramofoonmuziek.
5.00 Berichten (Duitsch).
5.15 Berichten ANP.
5.30 KRO-orkest en solist.
6.15 Bei'ichten (Engelsch).
6.30 KRO-orkest.
7.00 Vragen van den dag (ANP).
7.15 Gramofoonmuziek.
8.00 Berichten (Duitsch).
8.15 Berichten ANP.
8.30 Berichten (Engelsch).
8.45 Rococo-octet.
9.15 Berichten (Engelsch).
9.30 Gramofoonmuziek.
9.55 Wij sluiten den dag.
;10.00 Berichten (Duitsch).
10.15 Berichten ANP.
10.30—10.45; 11.15—11.30; 0.15—0.30 en 1.15—
1.30 Berichten (Engelsch).
Tenslotte is er nog een factor, waar
wij in dezen lijd rekening mee moe
ten houden. Het is namelijk niet uit
gesloten, dat onze velvoorziening be
langrijk slechter zal worden. Dan
moet dus een deel van het vet door
koolhydraten worgen vervangen; en
nu is aneurinc in het bijzonder noo-
dig voor de stofwisseling der kool
hydraten; bij vetrijke voeding is veel
minder ancurine noodig dan bij het
koolhvdraatrijke diëet.
Het is daarom zeer gunstig, dat ook het
nu gedistribueerde „wittebrood" verder is 1'
uilgemalen tot 80 pet. dus meer vitaminen, 2
ook meer aneurinc bevat dan het vroegere
„echte wittebrood" dat van tarwe werd ge
bakken, die voor 70 pet. was uitgcmalen. Hel 3.
is verder een gelukkige •omstandigheid, dat
niet, zooals in den vorigen wereldoorlog, het
brood wetenschappelijk onderzocht wordl,
nadat het gedistribueerd is, maar dat nu de
Regeering onderzoek- laat verrichten over
verteerbaarheid vitamine-gehalte bakwaardc
en zoo voort, vóórdat tot definitieve samen
stelling van het te distribueeren brood wordt
overgegaan."
Ons dagelijksch brood
In het. jongste nummer van het „Neder
landsch Tijdschrift voor Geneeskunde" wijdt
prof. dr. B. C. P. Jansen een beschouwing
aan het brood.
Nog altijd zoo schrijft hij is in quan-
titatiof opzicht brood hot belangrijkste van
onze voedingsmiddelen. Bij een budgetonder
zoek, dat. ecnigc jaren geleden door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek werd gehou
den in 598 gezinnen in Nederland, bleek het
gemiddelde verbruik per volwassen man per
dag te bedragen 425 gram, dat is ongeveer
1000 calorieën, rond 1/3 van de totale calo
rieën-behoefte. Het gebruik van dit relatief
goedkoope voedingsmiddel was bij de lagere
klassen der bevolking nog iets grootcr n.1.
gemiddeld 467 gr. pef dag bij diegenen met
een inkomen benoden f 1400 per jaar; echter
ook zij, die hoven de f 0000 per jaar verdienen
aten toch altijd nog 360 grain brood per dag.
(De nu gedistribueerde 285 gram per dag
geldt niet voor een volwassen man, maar
per hoofd der bevolking en is dus met bo
venstaande getallen niet zonder meer te ver
gelijken).
Hoe staat het nu met do voedingswaarde
van wittebrood, vergeleken met. die van
bruinbrood? aldus vraagt de schrijver in
het vervolg zijner beschowing. Natuurlijk
moeten wij voor de beantwoording van deze
vraag het brood niet beschouwen op zichzelf
maar in verband met onze overige voeding.
Brood op zichzelf is niet in staat denmensch
ln leven te houden: het heeft eer. export aart
enkele zouten, voornamelijk aan kalk, aan
de in-vet-oplosbare vitaminen en aan anti-
scheurbuik-vitaminc, terwijl ook de eiwit
ten niet geheel voldoende zijn. Aan den an
deren kant is brood een van de voornaamste
leveranciers van de vitaminen van het B-
complcx, van goed opneembaar („availahle")
ijzer cn van phosphaten, terwijl ook de ei
witten van het brood een belangrijke bij
drage leveren tot do totale eiwitvoorziening,
al zijn ze dan niet van liooge biologische
waarde. De belangrijkste bestanddcelcn. het
ijler en de B-vitaminen komen nu voorna
melijk voor in de buitenste lagen van dc
tarwekorrel, zijn dus in bruinbrood in veel
rijker mate aanwezig dan in wittebrood. Van
dit vitamine B-compIex kennen wij een vijf
tal bestanddeèlen in zuiveren toestand: het
aneurinc of vitamine. B 1, het nicotinezuur-
amide of anti-pellagra-vitamine, het lacto-
flavine, het adermine cn het pantotheenzuur,
terwijl wij weten, dat er nog andere, tot nu
1oe in kristallijnen toestand verkregen stof
fen toe behooren.
Nu is goed bruinbrood veel rijker aan
aneurinc dan wittebrood. Honderd gram
bruinbrood bevat ongeveer 180 y, 100 gram
wittebrood ongcvcor 40 y. aneurine. Bij een
gebruik van 400 gram brood per dag maakt
dit dus een verschil! van ruim 500. v aneuri
nc. Indien wij nu in aanmerking nemen, dat
in dc rest van onze voeding over ljgt alge
meen ncit meer dan ten hoogste een 1000 y
aneurinc aanwezig is, dan zien wij dus, dat
het eten van bruinbrood een zeer belangrij
ke verbetering van. onze ancurinc-voorzie-
ning geeft.
Dc schrijver besluit zijn artikel met dc op
merking:
In aansluiting op de dezer dagen in de
pers verschenen mededeeling van den se
cretaris-generaal, waarnemend hoofd van
het departement van landbouw- en vissche
rij over de noodzakelijkheid van het inzame
len van in den landbouw gebruikt bind
touw, wordt nog nader bekend gemaakt,
dat het in de bedoeling ligt voor het inge
zamelde touw een redelijke vergoeding tc
geven. T.z.t. zullen hieromtrent verdere
mededeelingen worden gedaan.
VOOR WERKLOOZEN EN
ARMLASTIGEN.
De rijksdienst der levehsmiddelendistribu"
tie heeft betreffende bovengenoemd onder
werp aan de gemeentebesturen een circulai
re gezonden, waaraan het volgende is ont
leend:
Ondersteunde en tewerkgestelde werkloo-
zen en armlastigen en de daarmede gelijk-
gcstolden, kunnen voor het verkrijgen van
goedkoope margarine cn bak. en braadvet
in aanmerking komen, ongeacht of zij in
het bezit zijn van vetbonnen, dan wel van
boterbonnen.
In sommige gemeenten worden door den
plaatselijken distributiedienst, aan de in
stantie. belast met de distributie van goed
koope margarine en bak. en braadvet, na
Inlevering der bonnen, zgn. „toewijzingen"
verstrekt. Dit is echter niet noodig, aange
zien margarine en bak- en braadvet voor
werkloozen cn armlastigen voorloopig op
de normale wijze als voorbeen, zonder ge
bruikmaking van een toewijzing, bij eten
rijksdienst der levonsmiddclcndistributie
kan worden aangevraagd.
Mot innemen der vei en/of boterbonnen
behoort steeds plaats te vinden door dc ge
meentelijke instantie, belast met dé distri
butie van goedkoope levensmiddelen. Nim
mer mogen betrokkenen deze bonnen bij
den winkelier inleveren.
2.
FEUILLETON
Naar het Engelsch van:
OTTWELL DAVIS
13
Ik wist dat Flower verbitterde vijanden heeft
gemaakt en ik weet dat ze hem vroeg of laat
te pakken zullen krijgen. Maar ik hoopte dat
die tijd nog niet was aangebroken. Het laat mij
koud of hij aan zijn einde komt op de manier
die hijvverdient, maar zoolang hij hier op aar
de rondwandelt, is er voor mij nog tijd om
mijn geld terug te krijgen. Dus is het op het
oogenblik in mijn belang om Flower te be
schermen.
Op Russell's kamer gebruikten zij een
haastig maal en Wilfrid trok een avondcos-
tuum van Russellaan, dat hem paste alsof
het voor hem gemaakt was. Daar Kingaway
niet ver was, gingen ze te voet naar het
theater, waar het ontzettend druk was. Een
lange file van auto's kroop langzaam tot voor
den ingang. Het duurde lang voor Russell en
Wilfrid de hoofdtrap bereikt hadden. In de
groote vestibule hielden de meeste gasten stil,
om naar kennissen uit te zien. Wilfrid draaide
zich naar Russell om en merkte dat deze in
de beschouwing van een schilderij verdiept
was. Op hetzelfde moment ontdekte hij Bea-
trice Galloway vlak achter zich en vlak by
haar, met een norsch gezicht, Samuel Flower.
Dit is een onverwacht genoegen, zei
Wilfrid zacht.
Het meisje bloosde en toen de kleur weer
wegtrok, merkte Wilfrid dat ze er slecht en
bedrukt uitzag.
Voel je je niet heelemaal goed vroeg hy.
Dat wel, antwoordde Beatrice met een
zweem van moedeloosheid in haar stem,
maar ik voel me zoo gedrukt. Het is zoo
vreemd, met al onze relaties en al onzen rijk
dom schijnen we toch geen echte vrienden te
hebben.
Een heb je er in ieder geval, antwoordde
Wilfrid met overt'-'ging.
Aan dezen nnc dacht ik op het oogen
blik niet, zei Beatrice met een dankbaren blik.
Ik weet niet of het goed is dat ik je in ver
trouwen neem, maar ik moet my uitspreken.
Kun je het zoo schikken dat ik je vanavond
nog spreek? Als je om één uur hier op deze
plaats komt? Ik zal dan wel naar beneden
komen onder het voorwendsel dat ik een be
kende zoek.
Ik ben gaarne tot je dienst, zei Wilfrid,
dus tot straks.
Door de drukte werden zy nu van elkaar ge
scheiden en spoedig verdween Beatrice uit zyn
gezichtskring; Wilfrid wilde de zaal binnen
gaan, maar Russell draaide.
Onze plaatsen zijn op een van de midden-
rijen van de stalles. Wacht liever nog tot de
meesten gasten er zijn. Iemand die ik ken
heeft mij beloofd te zorgen dat wij op het too-
neel kunnen als het dansen begint.
Opeens viel Wilfrid hem ln de rede en wees
naar de trap.
Kijk, dat is ook eigenaardig dat dat
kereltje daar zich gecostumeerd heeft als een
inboorling van Borneo, terwyl onze hoofden
vol zyn van dat schoone eiland. Hy is schitte
rend gegrimeerd. Ik bedoel dien kleinen man
die de trap opgaat met die slanke dame in het
geel.
Russell keek in de richting die zijn vriend
aanwees en ontstelde zichtbaar,
Gecostumeerd! Gegrimeerd! Geen kwestie
van. Dat is zijn ware gedaante. Ik geloof dat
de poppen weer aan het dansen gaan!
HOOFDSTUK XVI,
Hoe langer dr. Mercer den kleinen man na
keek, hoe meer ook hij overtuigd raakte dat
het geen vermomming was. Hy was klein en
tenger en zijn kleeren zaten onberispelijk. Zijn
huid glansde als perkament en zyn rustelooze
oogen dwaalden naar alle zyden.
Als hy zich niet zoo op zijn gemak scheen
te voelen in deze omgeving, zou ik my kunnen
voorstellën dat het het Opperhoofd van een of
anderen volksstam is. Maar dat is natuurlijk
nonsens; tot welke nationaliteit deze man ook
behoort, hij is iemand van opvoeding en be
schaving.
Het eene sluit het andere niet uit. Er
wonen in Noord-Oost Borneo een paar stam
men die op een heel hoog beschavingspeil
staan. Persoonlijk heb ik een opperhoofd ge
kend, wiens beide zonen "-aren opgevoed op
een Engelsche kostschool. I-laar daar zie ik
Franklin, juist den man d' ik zoek!
Russell ging met Wilfrid de trap op en legde
toen zijn hand op den schouder van een artist
uitziend man.
Ik blijf u maar steeds lastig vallen met
verzoeken, zei Russell, dit is mijn vriend
Wilfrid Mercer. Zoudt u ons niet aan een of
ander costuum kunnen helpen in uw eigen
kamer
U bent toch altijd een wonderlijke snaak,
zei de inspiciënt van het theater lachend.
Wat voor grap moet er nu weer uitgehaald
worden? Ik zal u beiden wel het een en ander
aantrekken. Het spijt me alleen dat ik geen
gelegenheid zal hebben bij de grap tegenwoor
dig te zijn. Dezen kant uit!
Een half uur later mengden Russell en zijn
vriend zich tusschen de vroolyke gemaskerden.
Ondertusschen bleek de Aziaat verdwenen.
Vroeg of laat zien we hem toch weer, zei
Russell opgewekt, Heb ik je al verteld hoe
het programma is? Eerst optreden van ver
schillende autisten, een soort variété, daarna
souper dat geserveerd wordt op het tooneel
aan afzonderlijke tafeltjes. Ondertusschen
wordt de zaal ontruimd voor het bal. Maar nu
gaan we beiden onzen eigen gang en spreken
af om als het signaal voor het souper gegeven
wordt, elkaar hier te ontmoeten.
Mercer keek op de klok en zag dat het op
slag van eenen was. Als hy Beatrice Gallo
way niet wilde laten wachten, moest hy zich
haasten. Op het tooneel trad juist een beroemd
opera-kwartet op, zoodat het gemakkelijk was
nu onopgemerkt de verlaten trappen af te
gaan naar de vestibule. Enkele paartjes zaten
half verborgen achter de palmen. Al spoedig
ontdekte Mercer Beatrice, die alleen zat. Zc
herkende hem direct ondanks zyn costuum, als
iemand uit1 de „Drie Musketiers" en het feit
dat het bovengedeelte van zyn gezicht gemas
kerd was.
U dacht zeker niet my zoo gecostumeerd
te zien, begon Wilfrid, maar myn vriend
Swan Russell heeft dit klaar gespeeld en nu
kan ik gelukkig met u praten, zonder den
argwaan op te wekken van Mr. Flower.
Maar waarom ben je bang voor hem?
vroeg Beatrice. Je hebt hem toch niets ge
daan. Integendeel, hy heeft alle reden om jou
als een zyner beste vrienden te beschouwen.
Dat zou je zoo zeggen, zei Wilfrid pein
zend, maar eerlyk gezegd, geloof jy dat je
oom my goed gezind is?
Beatrice aarzelde even voor zy antwoordde.
Als je het my eerlyk vraagt, ik weet het
niet, antwoordde ze. Myn oom is plotseling zoo
anders tegen iedereen en ook tegen my. Hy is
bang voor iets. Ik ben er zeker van dat ons
een groot ongeluk boven het hoofd hangt. Het
is beklemmend en zenuwsloopend. Ik heb niet
het minste begrip ervan, wat het kan zyn. Ik
weet byvoorbeeld niet waarom wy vanavond
hierheen moesten, waarom wy zoo overhaast
van Mal don Grange weggingen. Zou je denken
dat al die geheimzinnigheid iets te maken heeft
met de poging tot inbraak op Maldon Grange?
Wilfrid trachtte qfn plausibel antwoord te
bedenken. Er werd niets by gewonnen het
meisje de waarheid te zoggen en aan den an
deren kant, mocht hy haar door te, groote
achterhoudendheid niet nog meer verontrusten.
ik ben bang, dat ik het je niet vertellen
kan, zei hy.
Bedoel je, dat je het niet vertellen wilt?
vroeg Beatrice.
Je weet dat je my vertrouwen kunt. Laat
me doen zooals ik geloof dat het beste is. Ik
vraag je voorloopig geduld te hebben. Wat er
ook gebeurt, persoonlyk dreigt jou geen ge
vaar. Waarom kwel je je met sombere ge
dachten, terwijl het hier feestelyk is?
Beatrice boog zich tot Wilfrid en fluisterde:
Luister, Eerst amuseerde ik mij uitste
kend en dacht aan geen kwaad. Maar ik kan
er niets aan doen dat Ik het gevoel niet van
my af kan zetten dat de bedreiging hier aan
wezig is. Ik heb er zelf3 een bewys voor. Her
inner je je nog dat fk je op Maldon Grange
vertelde van die magere hand, die door een
gebroken glasruit in de deur met een lus naar
den klink zocht?
Wilfrid knikte.
Die hand heb ik hier weer gezien. Een
half uur geleden kwam een van myn kennis
sen by me en bood my wat aan, We gingen
naar een. van de koffiekamers, waar een aan
tal menschen om het buffet stonden, de mees
ten dronken champagne. Ik stond er naar te
kijken, toen drie heeren binnenkwamen en
champagne bestelden. Een ervan was klein van
gestalte en stond met zyn rug naar mij toe
gekeerd, zoodat ik zijn gezicht niet kon zien.
Een van z\jn begeleiders leunde op de toon
bank en.nam een glas champagne, dat hij
den kleine man presenteerde. Toen deze het
aannam, herkende ik de gele gekromde hand,
die ik had zien grypen naar de deurklink in
de serre!
Wordt vervolgd.)
