De economische
demobilisatie
50 Amerikaansche
torpedobootjagers naar Engeland
Colijn en dn Ned. linie
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
eo
In rail voor steunpunten
op Britsche Bezittingen
Practische regeling
Duifscb Russische grens
Een Europeesche
autarkie
Verduisteren
8.21 uur
Heel Nederlaad aan
„Rotterdam"' betalen
Vannacht weer
Britsche vliegtuigen
boven Berlijn
Laan. Schaffen. Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 224/)
WOENSDAG SEPTEMBER 19£0. 84e Jaargang. No. 11282.
Uitgavr cfer N.V. Uitg.-Mij*. „Hollands Noorderkwartier"
De Engelsche vloot blijft
waakhond voor Amerika
Naar officieel uit Washington verluidt,
is tusschen Engeland en de Vereenigde Sta
ten een overeenkomst gesloten, waarbij de
Vereenigde Staten talrijke vloot- en lucht-
bases en Britsche bezittingen in den At-
lantischen Oceaan voor 99 jaren pachten en
daarvoor Engeland de onmiddellijke be
schikking over 50 verouderde torpedoboot
jagers geven.
Engeland heeft de regeering der Vereenig
de Staten de definitieve verzekering gegeven
dat het de Britsche vloot nooit zal overge
ven of tot zinken brengen, wanneer de wa
teren om de Britsche eilanden voor de En
gelsche oorlogsschepen onhoudbaar zouden
worden. De vloot zal als laatste redmiddel
(in the last resort) naar de Overzeesche ge
westen worden gezonden ter verdediging
van andere deelen van het Britsche Rijk.
De BerlijnscJhe correspondent van de Tel.
meldt daarover aan zijn blad:
«Van het bericht, dat de Amerikaansche re-
jreering aan Groot-Brittannië vijftiff torpe-
Idobootjaffers heeft afffestaan als tegenpres
tatie voor het aanleffKen en onderhouden
'Van vloot- en luchtbases o.a. op de Bermu
da's. is te Berlijn met de grootst mogelijke
reserve kennis genomen. Men was reeds se
dert eenige dagen op een dergelijke trans
actie voorbereid, zoodat deze geenerlei ver
rassing beteekende.
In militaire kringen is men de meening
toegedaan, dat dit Amerikaansche aanbod
ivoor Engeland te laa.t komt. Men wijst er op.
dat vele der in uitzicht gestelde torpedo
bootjagers nog omgebouwd en gemoderni
seerd moeten worden, terwijl zij tevens de
reis over den Oceaan nog. moeten onderne
men. Zoo lang deze vlooteenheden niet be
mand en wel in de Britsche home-fleet zijn
opgenomen, ziet men hier geenerlei aanlei
ding daar thans reeds rekening mede to
houden.
Wat de politieke zijde van de aangelegen
heid betreft, wijst men er op, dat er volken
rechtelijk weinig of niets tegen in te bren
gen is. Dat neemt natuurlijk niet weg, dat
men in de Wilhelmstrasse van het besluit
der Amerikaansche regeering met alle mo
gelijke voorbehoud kennis heeft genomen.
De houding van Washington en ook die der
openbare meening in de V.S. heeft den laat-
sten tijd, onder invloed van een heftige pers
campagne en zeker ook onder invloed van
zeker vooraanstaande politici, eën wending
genomen, welke men verre van pro-Duitsch
zou kunnen noemen.
Zooals gezegd: Men is er stellig van over
tuigd, dat de Amerikaansche actie geener
lei invloed op den afloop van den eindstrijd
tegen Engeland zal kunnen hebben. De eer
ste twee dagen van deze week hebben reeds
aangetoond, dat het Duitsche luchtwapen
den strijd met vernieuwde hevigheid tegen
Engeland heeft ingezet. Men beschouwt dit
algemeen als de tweede étappe in den oor
log tegen Groot-Brittannië, welke voor het
einde van den winter beëindigd zal moeten
worden.
DUITSCH-RUSS1SCHE OVER
EENKOMST KROON OP MOEI
LIJK WERK.
Omtrent het verdrag, dat op 31 Augustus
in Berlijn is onderteekend, door Duitschland
en de Sovjet Unie, betreffende de regeling
van de rechtstoestanden aan de grens, ver
neemt het D.N.B. nog nadere bijzóndei'he-
den. Het verdrag vormt het slot van een
reeks moeilijke werkzaamheden die afge
handeld moesten worden bij de practische
regeling van de Duitsch-Sov.jet Russische
grens. Het betreft daarbij vooral de opmeting
en afbakening welke met de onderteekening
van het .grensoorkondenwerk'' van 17 Au
gustus 1940 eindigden en de „Duitsch-Rus-
sische overeenkomst over de regeling van
conflicten en incidenten aan de grens" van
10 Juni 1940.
In verband met de genoemde verdragen
werd in een tijdsbestek van slechts tien
maanden eën ffrené van 1389 km. vastgesteld
ën geplaatst pp de noodzakelijke staats
rechtelijke basis. Dit resultaat werd vooral
mogelijk gemaakt door de samenwerking vol
begrip van de Duitsche en de Sovjet Russi
sche grenscommissie en door de wederzij d-
sche technische prestaties bij de opmeting
ën afbakening, die ondanks den ongunsti-
gen weerstoestand van den afgeloopen win
ter zonder onderbreking zijn uitgevoerd.
Frankrijks overzeesche
bezittingen
Pétain eischt absolute gehoor-
zaamheid.
Maarschalk Pétain heeft volgens berichten
uit Vichy een boodschap gericht tot de be
volking der Frëüsche overzeesche bezittin
gen. In die boodschap wordt gezegd: Frank
rijk heeft den oorlog verloren Groote beproe
vingen staan het land nog te wachten. Toch
blijft zijn eenheid onwrikbaar en kan zij van
geen enkele zijde worden verstoord, welke
idealen ook worden voorgespiegeld.
Pétain eischt in zijn boodschap voorts on
voorwaardelijke gehoorzaamheid. Eerste
plicht van de burgers is de regeering bij
haar arbeid te steunen, zonder tegenspraak
en zonder bijgedachten.
In verband met de door miniser Funk te
Weenen gehouden rede verneemt het D.
N.B. van economische zijde:
De rede van Funk beeft verdere ophel
dering gebracht in de vraag, hoe Duitsch-
land zich de economische reorganisatie van
Europa voorstelt. Behalve over verbetering
der clearing methoden, die dringend her
ziening behoeven, heeft de minister gespro
ken over de „économische demobilisatie".
Daaronder moet vooral worden verstaan
het doen verdwijnen der handelsbelemme
ringen en de gezonde arbeidsverdeeling
tusschen het bedrijfsleven van het eene en
dat van het andere land. De tegenwbordige
toestand maakt het mogelijk, dat men voor
het begrip autarkie van een anderen maat
staf gebruik maakte.
In plaats van aan een Duitsche,
denkt men nu aan een Europeesche
autarkie. In de toekomst zullen de
capaciteiten en de tradities van elk
land tot haar recht komen in het
kader der arbeidsverdeeling. Dit
sluit geenszins de concurrentie uit.
Het Duitsche bedrijfsleven is ook
thans niet bang voor de mededin
ging van de bedrijven uit andere
landen, daar die mededinging ge
zond is en het bedrijf verheft
Door de arbitrale uitspraak van Weenen
is de economische arbeidsgemeenschap tus
schen Duitschland en het Zuid-Oosten, die
reeds lang bestond, ook tot een politieke
lotsgemeensehap geworden. De legers in
Roemenië en Hongarije zijn al gedemobili
seerd, wat vooral den landbouw ton goede
komt, die hier den laatsten tijd iet of wat
veronachtzaamd was. De nieuwe politieke
lotsgemeensehap wordt door Duitschland
zeer ernstig opgevat Dë samenwerking tus
schen Duitschland en het Zuidoosten is
voor beide partijen uiterst nuttig en vol
komen natuurlijk. Zij is de beste waarborg
voor de toekomst. Het is Duitschlands
wensch, dat de volken van Zuidoost Euro
pa welvarender worden, want daardoor
krijgt men betere leveranciers en betere
koopers. Dat kan deels bereikt worden door
een intensieveren landbouw. De gemiddel
de opbrengst van de akkers in liet. Zuid
oosten bedraagt de helft van die in Duitsch
land. Verder moet ook de productie van
grondstoffen worden vergroot. Het Zuid
oosten is rijk aan delfstoffen.
De Balkan was vroeger de onweershoek
in het Britsche. stelsel van machtseven
wicht.
De spil wil den Balkan doen acclimati-
seeren. Zij zal probeeren onder de mach
tige beschebming van haar constructieve
politiek van den Balkan een vreedzaam
gebied met een bloeienden arbeid en een
gezond bedrijfsleven te maken.
ENGELSCHE OFFICIEREN GEDECO
REERD.
Koning George van Engeland' heeft gis
termiddag in het Buckingham Palace tij
dens het luchtalarm drie officieren met het
Yictoriakruis onderscheiden. De plechtig
heid geschiedde niet, zooals gebruikelijk, op
het binnenplein, maar in het paleis.
Deskundige belangstelling voor de landbouwwerktuigen op de Najaarsbeurs te Utrecht, welke
van 3 tot en met 12 September gehouden wordt (Foto Pax-Holland)
HET PROT. CHR. VOLKSDEEL VINDT
ER NOG GEEN PLAATS.
In enkele artikelen heeft „De Standaard"
uiteengezet, dat de Nederlandsche Unie,
zooals zij zich aandient, geen plaats biedt
voor het Protestantsch-Christelijke volks
deel. Indien het echter eenmaal mogelijk
is met deze Unie samen te werken wat
nu nog niet het geval is dan zal de be
reidheid bij het Protestantsch-Christelijke
volksdeel aanwezig zijn. Het slot van het
laatste „Standaard"-artikel luidt:
Van die afzijdigheid is het Protestantsch
Christelijkè volksdeel onlangs een verwijt
gemaakt in een onzer groote bladen. Met
een verwijzing naar Groen en zijn geestver
wanten in den tijd omtrent 1848, werden de
orthodox-protestanten van 1940 ip het on
gelijk gesteld. Waarom niet nu evenals toen
meegewerkt in critisch opbouwenden zin'?
Het antwoord is eenvoudig. De gelegen
heid voor critisch opbouwenden arbeid bin
nen de N. U. ontbreekt. Om de woorden
uit bet advies van het dagelijksch bestuur
der liberale staatspartij hier aan halen,
zeggen ook wij. ,",de leden (der Unie) mo
gen contribueeren en applaudisseeren, ver
der niet".
Elke vergelijking met den parlementairen
arbeid van Groen en de zijnen gaat dan ook
hopeloos mank. En dat niet alleen om de ge
noemde reden. Ook hierom, wijl er groot
verschil is tusschen lid zijn ecner Staatsge-
meenschap, waartoe men behoort en het lid
worden eener stichting, welker publiekelijk
verkondigde plannen men moet afwijzen.
Toch is hiermee 't laatste woord over dit
onderwerp nog niet gezegd. Want al hegint
het in den aanvang zoo deerlijk geschokte
zelfvertrouwen des volks wel weer terug te
keeren, er blijft toch altijd nog iets in de
lucht zweven van: moet er nu toch nog niet
wat gedaan worden? Wat er gedaan zou
moeten worden, weet men dan eigenlijk niet
goed, maar iets zou er- toch wei gedaan moe
ten worden!
Mits dat iets niet hierin bestaat, dat wij
een verleden van 100 jaar gaan verlooche-
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
6 57 uur
nen, mits men van ons niet vraagt onze
diepste levensovertuiging te offeren op het
altaar van een scliijneenheid, dan blijven
we bereid tot cordiale samenwerking met
andere volksgroepen. Niet slechts om deze
moeilijke tijden door te komen, maar ook
om, ais we naar we hopen en vertrou
wen weer vrij zullen zijn, .den toekomsti-
gen Xederlandschen Staat, zoomede de huis
houding der volksgemeenschap, in revisie te
nemen.
Veel is daaraan thans niet te doen. Hoe
de wereld, na de beëindiging van dezen oor
log, er zai. uitzien, wie kan het zeggen? En
zoolang daarover niet meer bekend is, dan
nu nog het geval is, zijn alle bouwplannen
voor de toekomst misschien nuttig voor
den-' zichzelf oefenenden architect met zijn
teekenaars, maar hoogere waarde mag men
er niet aan toekennen.
Slechts dit kan men aannemen, dat onze
economische oriön teering, meer dan voor
heen, naar bet Oosten zal zijn gericht en dat
de zuigkracht, die daarvan op andere zijden
van het volksleven uitgaat, niet onbelangrijk
zal zijn.
Maar dat is eigenlijk een afdwaling, want
daarop oefent de X. U. geen invloed uit.
Om met haar te eindigen: zooals ze nu
gericht is en zooals ze nu geleid wordt, kun
nen we haar niet steunen.
Tot coöperatie op aanvaardbaren grond
slag zijn we te allen tijde bereid, óók met
de Unie, als we oordeelen, dat het. mogelijk
is. En voor het overige behooren we tot die
onzichtbare Unie, waartoe allen behooren,
die voor het welzijn van het Vaderland in
het heden en in de toekomst al hun krach
ten willen inzetten.
Vergoeding voor door miltvuur
gestorven dieren
UIT HET LANDBOUWCRISISFONDS
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van landbouw en vis-
scherij heeft besloten.
1.- uit het landbouw-crisisfonds, aan vee
houders, als tegemoetkoming in de schade,
veroorzaakt door -het sterven van riinderen,
paarden, varkens dan wel schapen, tengevol
ge van miltvuur in het tijdvak van 1 Decem
ber 1939 tot 1 April 1940, te vergoeden per
dier voor:
Volwassen stamboek rundvee f 225.— vol
wassen rundvee f 200—, vaarzen f 150.
pinken f 100.—, kalveren f 25.volwassen
paarden f 300.enters f 100..varkens
f 50.schapen f 20.met dien verstande,
dat indien de betreffende veehouder te
gen het intreden van bovengenoemde schade
was verzekerd, aan hem slechts wordt uit
betaald hetb edrag, waarmede de evenge-
noemde tegeemoetkoming de door den ver
zekeraar gedane uitkeering overtreft en dat
aan den verzekeraar de tegemoetkoming
wordt uitbetaald tot ten hoogste de door
hem gedane uitkeering.
2. De gelden, benoodigd voor de uitbetaling
van de onder 1 bedoelde vergoedingen, te
stellen ter beschikking van het rijksbureau
voor de voedselvoorziening in oorlogstijd en
voor de uitvoering van de landbouw-crisis-
wet\1933.
Lid van Rotterdamsche Kamer
van Koophandel noemt schade
vergoeding rijkszaak.
In de gistermiddag gehouden vergadering
van de Rotterdamsche Kamer van Koophan
del, heeft mr. R. Mees een opmerking ge
maakt over dat deel van het Rotterdamsche
bedrijfsleven, dat gevestigd was in de bin
nenstad. Aanmoediging is nietvoldoende.
Een punt van groot belang is, hoe de regeling
van Rijkswege van de geleden schade zijn
zal. Deze zaak is door de betrokken commis
sie met energie op touw gezet ën ook de
stichting 1940 doet in dit verband voortref
felijk werk. Het blijft een groot bezwaar, de
oprichting van een comité uit het bedrijfs
leven getuigt daarvan, dat van Rijkswege
over de vergoeding van de schade nog nooit
eenige zekerheid, zelfs niet eenige uitspraak
gegeven is.
Mr. Mees noemde schadevergoeding een
rijkszaak, door particulier initiatief is de
geleden schade niet. te vergoeden. De gewel
dige bedragen, welke noodig zijn, illustree-
ren den nood, het is te begrijpen, dat het
rijk huiverig is, stappen te doen, maar die
zal toch noodig zijn, aldus spr.
De voorzitter van de Kamer van Koophan
del heeft daarop medegedeeld, dat er weldra
verschillende zaken openbaar gemaakt zul
len worden, hetgeen een geruststelling voor
Rotterdams burgerij zal blijken te zijn.
Engelsche bommen op Berlijn. Tijdens
een luchtaanval op de Duitsche hoofd
stad hebben Engelsche vliegers eenige
bommen op een woonwijk laten vallen.
Een der vernielde woonhuizen
(Foto WeltbW)
Times kan de waarheid niet
verbloemen
„Heel wat tegenslagen",
De Times, het blad dat doorgaans de mee
ning der Engelsche regeering weergeeft,
moet in een. beschouwing over de eerste
twaalf oorlogsmaanden toegeven, dat het
verloop van de militaire operaties ieder ver
rast heeft, aangezien men niet had verwacht,
dat de Duitsche plannen met zulk een nauw
keurigheid en zoon vooruitzien den blik wa
ren opgesteld.
Vrijmoedig wordt vervolgens toegegeven,
dat Engeland heel wat tegenslagen heeft
moeten beleven. Wij hebben, zoo schrijft de
Times, een reeks strategische catastrophen
moeten verduren, dan de meest pessimisti
sche voorstelling nog voor een jaar zich had
kunnen indenken.
Afzonderlijke Britsche vliegtuigen hebben
na middernacht op groote hoogte boven de
rijkshoofdstad gevlogen. Er werd luchtalarm
gemaakt. Luchtdoelartillerie en nachtjagers
kwamen in actie. De vijandelijke toestellen
kwamen afzonderlijk op bepaalde afstanden
en wierpen op verscheidene plaatsen licht-
kogels uit Er zijn geen bommen gevallet^