Groentendrogerij
geen oorlogskind!
De onteerende gang naar
de mesthoop behoort
tot het verleden
Machinegeweer
in huis
Haarlem past op zijn
Groote Kerk
Officieele valata-koersea
CENTRAAL BUREAU OPENT
OROOTE GROENTENDROGERIJ
TE SCHIPLUIDEN.
Voorzitter Valstar verrichtte de
opennigsplechtigheid.
Het was gisteren voor den Nederland-
sclien Tuinbouw een belangrijke dag. In
Schipluiden, op het terrein van de Delft-
sche groentenveiling, werd een drogerij
installatie van tuinbouwproducten in wer
king gesteld. De belangrijkheid van dit
feit werd in het licht gesteld door den
voorzitter" van het centraal bureau van de
tuinbouwveilingen in Nederland, den heer
F. v. Valstar, die de installatie in werking
stelde*
Ruwweg kan men als gemiddelde op
brengst aannemen 10 procent van de ver-
sche groenten, waarbij weer volgt, dat 100
gram goed gedroogd product de voedings
waarde heeft van 1000 gram versch pro
duct de voedingswaarde heeft van 1000
gram versch product. Een goed gedroogd
product moet na het weken en koken weer
een belangrijk gedeelte van zijn oorspron
kelijk vocht opnemen.
Geen oorlogskindje
In liet veilingsgebouw sprak als eerste de
heer A. van 't Hart, dé vooorzitter der dro
gerij en voorzitter van de Rotterdamsche
groentenveiling.
Spr. heette de aanwezigen welkom en wees
er op, dat reeds lang voor den oorlog in
1939 zich een studie-commissie vormde om
te onderzoeken: ten eerste de rentabiliteit
van het drogen van groenten en ten tweede
de eventueele afzetmogelijkheden. Uit dit
feit alleen blijkt, dat deze drogerij geen oor
logskind of oorlogsproduct is. Integendeel
deed zich al lang de behoefte gevoelen on
der de voormannen in den tuinbouw, om
andere afzetmogelijkheden te zoeken, om in
de toekomst eenmaal verlost te worden van
hét veelvuldig doordraaien van verschillen
de producten. De tijdsomstandigheden heb
ben zich wel vlug gewijzigd. Opgezet met
het doel stimuleerend op te treden ten op
zichte van den prijs van verschil lende pro
ducten, staat het thans zoo, nu het groote
Duitsclie rijk weer als kooper op de markt
is, dat met een handomslag het doordraaien
dus het onverkocht-blijven van verschillen
de exportproducten heeft opgehouden. Dat
wil niet zeggen, dat alles naar Duitschland
gaat, integendeel: wij weten peter. De ex-
portregeiing die wij in zeer korten tijd heb
ben gekregen, bepaalt zich alleen tot een
aantal exportproducten en dan nog wel zoo
dat eerst het binnenland zijn behoefe uit
dep aanvoer kan koopen.
Dat deze eenzienlijke export naar Duitsch
land echter natuurlijk ook stimuleerd werkt
op de prijzen van zuiver bïnnenlandsclie pro
ducten zooals spinazie, andijvie, postelein en
zooveel andere behoeft geen nader betoog.
Gedurende een reeks van jaren heeft de tuin
bouw voor zeei', zeer lage minimumprijzen
zijn producten aangeboden, waarvan de con
sument profiteerde. Noch de handelaren in
onze producten, hetzij binnenlandsche of
exporteurs, noch de verwerkers van ons
product hebben kans gezien ons van dit sys
teem te verlossen, integendeel hadden con
serven fabrikanten zich op den minimum
prijs ingesteld.
Daarmede was de tuinbouw toch ook niet
gebaat. Geen wonder dan ook dat de georga
niseerde tuinbouw middelen beraamde om
eenmaal uit die phase te geraken en tenslot
te na rijp beraad en overleg er eindelijk toe
over is gegaan te trachten zich zelf te red
den. Op Donderdag 4 April j.1. werd de eerste
paal geslagen voor de drogerij-installatie.
Het tot stand komen van deze drogerij dan
ken wij aan de eensgezindheid van den ge-
heelen Nederlandschen tuinbouw, die veree-
nigd is in het centraal bureau van de tuin
bouwveilingen.
Eendracht maakt macht. Dit is altijd de
leuze geweest van het Centraal bureau der
tuinbouwveilingen. Aan den wedloop tot
concentratie behoeft de Nederlandsche tuin
bouw dus niet deel te nemen.
Spr. bracht voorts dank aan al degenen
die de uitvoering van het werk hebben mo
gelijk gemaakt en aan de uitvoerder ervan.
De heer Valstar spreekt.
Vervolgens opende de heer F. V. Valstar,
voorzitter van het centraal bureau van de
tuinbouwveilingen in Nederland de installa
tie met een korte rede.
Het inwerking stellen van deze drogerij
voor groenten en fruit is in de geschiedenis
van den tuinbouw een belangrijk feit, aldus
spr. Die belangrijkheid zit niet hierin, al
thans niet in de eerste plaats, dat voltooid
is deze moderne, aan alle eischen voldoende
installatie voor het drogen van groenten en
fruit. Moderne, aan alle eischen voldoende, in
richtingen voor den afzet van het product
•heeft de tuinbouw de laatste 25 jaren overal
gesticht, waar tuinbouw wordt aangetroffen.
Ook zit de belangrijkheid van deze gereed
gekomen drogerij niet hierin, althns niet
in de eerste plaats, dat uit deze drogerij, die
een stichting is van den geheelen georgani-
seerden tuinbouw, van oost tot west en van
noord tot zuid weer duidelijk blijk hoe eens
gezind de tuinbouw zijn schouders zet onder
het zoo belangrijke vraagstuk van den af
zet van zijn nroduct. De tuinbouw was en
is een en zal dit blijven.
De belangrijkheid en groote beteekenis voor
den tuinbouw van deze gereedgekomen dro
gerij zit ergens anders in. De tuinbouw heeft
een nieuwe stap gedaan op een terrein waar,
wij zijn er ons van bewust, vele voetangels
én klemmen liggen, waar de moeilijkheden
vele zijn, maar die door de gewijzigde om
standigheden noodzakelijk is geworden. De
tijd, dat wij ons veilig voelden ten aanzien
van den prijs bij verkoop van onze produc
ten op de veilingen, is voorbij.
Voor alles: prijsbeheersching!
Indien men den aanvoer niet kan beheer-
schen is iedere poging om den prijs te be-
hoerschen vergeefsch. Is de aanvoer grooter
dan de koopers in totaal kunnen afnemen,
dan is het met den prijs hopeloos mis. Dan
moet er worden ingegrepen. De onteerende
gang naar den mesthoop is dan geen oplos
sing. evenmin als de beschikbaarstelling
aan werkloozen en armlastigen.
De vernietiging van doorgedraaide produc
ten behoort gelukkig practisch tot het ver
leden, door de gunstige exportgelegenheid
van ons product in verschen toestand naar
Duitschland. Daarmede is het. probleem voor
de toekomst echter niet opgelost.
Wil men een regelmatige voorzie
ning van eigen markt, en een regel-
matigen afzet voor export tegen een
voor den kweeker loonenden prijs be
reiken, dan zal daarvoor iets moeten
worden gedaan en zal daaraan door
iedere veiling en iederen tuinder per
soonlijk moeten worden medegewerkt
Doel van de stichting dezer drogerij is
niet het drogen op zichzelf. Doel is een nieu
we stap te zetten op het bad, dat tot prijs
beheersching kan leiden. Wanneer voor een
product geen ongelimiteerde afzet aanwe
zig is, moet door een goed beheerschte teelt
regeling en verder door het correctief van
verduurzaming de aanvoer en verkoop in
overeenstemming worden gebracht met cle
vraag.
Dit wil de tuinbouw in de toekomst!
Hoe de drogerij werkt.
Het gezelschap begaf zich vervolgens
naar de fabriek, waar de heer Valstar met
behulp van een schakelaar het bedrijf in
werking stelde. Een rondgang door het ge
bouw besloot de plechtigheid.
In het kort kan men het bedrijf als volgt
beschrijven:
De voorgereinigde en gesorteerde groen
ten worden direct op de loopende band ge
bracht of eerst in de snijmachines, die het
op haar beurt op de band werpen. Van
deze loopende band brpngt een Jacobslad-
der de groenten in de waschbakken, die de
groenten grondig reinigen van zand en aan
hangend vuil. Automatisch wordt deze be
werking driemaal herhaald, waarna de
laatste waschbak het volkomen gereinigde
product op een druipmat brengt. De mees
te soorten vallen van deze mat direct op
de leesbanden, waar eventueele ongerech
tigheden verwijderd worden. Andere soor
ten worden van de druipmat in de snijma
chine gebracht en vallen daarna op de
leesband, de beide leesbanden storten hun
last op een loopende band, die recht
streeks naar de tweede afdeeling voert.
In deze afdeeling ondergaat de groente
een hitte-behandeling, waarna het aldus be
handelde product door middel van een
kleine transportband in een Jacobsladder
geworpen wordt, waarin 'n tusschedroging
plaats heeft. De Jacobsladder brengt het pro
duct tot voor de vulopening van de groote
horrendrogers, waarin de einddroging plaats
heeft.
De horrendrogers hebben ieder negen
drooghorren en drie sluishorren. Volkomen
automatisch worden al deze horren op het
juiste moment geopend en gesloten.
Het volkomen droge product komt door een
loopende band buiten de droger, na eerst een
schraapinrichting te zijn gepasseerd.
Inwoner van Lisse deed
gevaarlijke dingen
Een jaar tuchthuis. Het had de
doodstraf kunnen zijn.
Voor het Feldkriegsgericht te
Amsterdam stond G. van der V.
uit Lisse terecht, een 50-jarige man,
die zich moest verantwoorden om
dat hij in strijd met de verordening
van 10 Mei jl. een mitrailleur in
huis had gehad en iemand ge
vraagd had het wapen te herstel
len en hem patronen te verschaf
fen.
Voor het verhoor begint waar
schuwt de president den verdachte
volkomen de waarheid te zeggen.
„Op uw misdrijf staat de doodstraf.
De zaak ernstig".
Curiositeit.
Verdachte vertelt, hoe hij in het bezit van
het wapen is gekomen. Zijn buurman was
op Maandag 8 Juli bij hem gekomen met
het verhaal, dat hij een machinegeweer had
gevonden in een boschje aan de boschrand.
President: „En wat wilde u er nu eigen
lijk mee doen?"
Verdachte: „Ik wilde het uit elkaar ha
len, als curiositeit
Hij was bij de vorige mobilisatie in dienst
geweest, doch hij wist niet hoe een ma
chinegeweer werkte. Op 9 Juli had zijn
zoon Hendrik het wapen opgehaald. Ik heb
het nauwelijks goed bekeken, zegt ver
dachte. Wel had hij het aan een paar ken
nissen, soldaten, laten zien.
President: „Hebt u hen opdracht gegeven
het wapen te repareeren?
Neen, dat ontkende verdachte.
Uit de grap.
Vrijdag 12 Juli kwamen er twee mannen,
een burger en een militair. Zij vroegen of
zij het machinegeweer eens mochten zien en
uit elkaar mocht halen. Een opdracht had
hij echter niet gegeven.
President: „Maar daarvoor had u toch
iemand gevraagd het wapen voor u uit el
kaar te halen".
Neen, dit ontkende verdachte. De burger
en de militair hadden het machinegeweer
meegenomen. Maar verdachte had het direct
teruggevraagd
De mannen hadden gezegd: „Je krijgt het
keurig gerepareerd terug".
Verdachte: „Ik geloofde niet, dat zij dat
konden doen en uit de grap zei ik toen:
„Dan breng je zeker patronen ook mee?"
De president waarschuwde den verdachte:
„Probeer ons niets wijs te maken". Maar
verdachte hield vol. dat het een grapje was.
Hij ontkende, dat hij gezegd had, dat het nog
wel eens te pas kon komen.
Verdachte antwoordde op de vraag van den
president, of hij niet wist, dat vuurwapens
moesten worden ingeleverd, dat hij dit on
bruikbare machinegeweer niet als een vuur
wapen had beschouwd.
Een getuige, een Nederlandsch
militair, die het wapen bij verdach
te gehaald had, verklaarde onder
eede, dat verdachte hem gevraagd
had het machinegeweer te herstel
len, en hem patronen te leveren, „Het
kan te pas komen, als het anders
wordt", had verdachte gezegd.
De Anklagevertreter ging in zijn requisi
toir tot in bijzonderheden de feiten na. Ver
dachte is reeds driemaal door de Nederland
sche rechters gestraft. Verdachte dient zwaar
gestraft te worden. Hij wilde een wapen heb
ben om eventueel te gebruiken tegen ons.
Spr. vorderde tegen verdachte drie jaar
tuchthuisstraf.
Verdachte bestreed de verklaring van den
getuige en met klem betuigde hij," dat hij vol
komen onschuldig is. Nooit had hij booze
bedoelingen met het wapen gehad, dat bo
vendien stuk was.
De president las de verklaring voor
van den tweeden man, die het wa
pen bij verdachte had gehaald. Deze
niet verschenen getuige had verdach
te hooren zeggen, doelende op het
machinegeweer: „Ik kan het gebrui
ken als het begint te roeren."
Het Kriegsgericht veroordeelde den ver
dachte tot een jaar tuchthuisstraf.
Wat verdachte met het wapen van plan
was te doen, kan hier buiten beschouwing
blijven. Verdachte aldus het Krijgsgerecht
heeft een vuurwapen in huis gehad en
dat is verboden Men kan dit geen licht ge
val noemen. Verdachte heeft het machine
geweer willen laten herstellen en heeft om
patronen gevraagd, terwijl verdachte zich
zelfs over een eventueel gebruik heeft uitge
laten. Van gevangenisstraf kan hiergeen
sprake zijn. Er is een betrekkelijke lichte
tuchthuisstraf opgelegd, omdat verdachte
goed bekend staat en een groot gezin heeft.
ARRESTATIES IN CANADA.
Jackson, dc vice-voorzitter van den Cana-
deeschcn bond van werklieden in de electri-
citeitsbedrijven. die als gast aanwezig is
op de vergadering van vakvereenigingen te
Cleveland, heeft meegedeeld, dat in Canada
honderden arbeiders wegens uitlatingen over
den Europecschen oorlog in hechtenis geno
men zijn.
Een aardappel voor
reus Goliath
1200 gram zwaar.
Uit. Aabenra, Denemarken, wordt
gemeld, dat daar in een tuin een
reusachtige aardappel gerooid is,
die in grootte en gewicht alle Deen-
sche records slaat. Men zegt, dat de
aardappel 1200 gram weegt. De
aardappel, op welks naam het oude
record stond, woog 950 gram.
MET EEN SPECIALE INSTALLATIE
TEGEN BRANDGEVAAR BEVEILIGD.
Als 't moet, drinkwater buiten de
waterleiding om.
Teneinde de beroemde Groote Kerk of
St, Bavokerk in dezen tijd zoo goed moge
lijk tegen brandgevaar te beveiligen, is on
langs van gemeentewege een brandblusch-
installatie aangebracht, welke geheel onaf
hankelijk van "de waterleiding kan werken.
Rondom het monumentale kerkgebouw zijn
eenige pompen geslagen, van waaruit tot op
ongeveer tachtig meter diepte het water
wordt opgepompt door een motorpompinstal-
latic, welke opgeseld staat in den kelder van
de Vleeschhal op de Groote Markt.
Deze installatie heeft een capaciteit van
85.000 liter water per uur. Tot boven in den
toren zijn pijpleidingen aangebracht, waar
op niet minder dan driehonderdvijftig
sproeiers zijn aangesloten, welke het water
in alle richtingen over de uiterst brandbare
houten torenconstructie verspreiden. Boven
dien is er op vele plaatsen in het kerkge
bouw gelegenheid, brandslangen op de lei
ding aan te sluiten. Tevens kan de pomp-
installatie gebruikt worden ter verkrijging
van een extra watertoevoer bij eventueele
branden in de Vleeschhal of in het stadhuis.
Mocht door een of andere oorzaak storing
optreden bij het gemeentelijke waterleiding
bedrijf, dan is het mogelijk gebleken de be
volking door de nieuwe installatie ook van
drinkwater te voorzien.
De brandbeveiligingsinstallaties der historische Groote Kerk en Vleeschhal te Haarlem zijn thans gereed gekomen en
werden Donderdag beproefd. De motorpomp, welke in een der kelders van de Vleeschhal is opgesteld en de zgn.
sprenkelinstallatie in werking brengt (Foto Pax-Hollar>4)
Amsterdamscbe effectenbeurs
OBLIGATIES:
STAATSLEENINGEN.
NEDERLAND
V.K.
L.K.
100
1940 I 4
983^
985/16
MO
1940 I 4
98%
100
100
1940 II 4
1940 II (m.b.)
89%
98%
89%
98 5/16
500
1940 II 4
91
90%
500
1940 II (m.b.)
100
1936 3
89
100
1937 3
76%
76%
500
1937
77
78
100
(3%) 1938 3
80%
81%
80%
500
(3%) 1939 3
81»%
75% -
75% 77
74 -
74 74%
20
21
65%
OOST-INDIë.
100 1937 S
500 1937 3
100 1937a 3
500 1937A 3
DUITSCHLAND
Dschl. '30 100 m.v. 5%
Dschl. '30 500 m.v. 5%
D. Gr. b '40 Ct. 6
Konv Kas (F.B.) 4 60
Konv Kas (m.v.) 4 65
PROVINCIALE EN GEM. LEENINOEN.
A'dam '37 I 3% 81 81%
's Grav. '37 1 3% 88% 90
N.-Holl, '38 3 79%
N.-Holl. '38 II (3%) 3 80% 80%
R'dam '37 I, III 3%
Z.-Holland 1937 3
HYPOTHEEKBANKEN.
Ned. Hyp.b. Veendam 3% 84% 85
INDUSTRIEELE ONDERNEMINGEN
Buitenland.
Farbenind. I. G. 7 64
Gelsnk. Berg 5 50
KERK. EN LIEFDADIGHEIDSINST.
Buitenland.
Augustiness 7 30
BANK- EN CRED.-INST.
Buitenland.
Ldsb. Schlesw. 7 46
AANDEELEN.
INDUSTRIEELE ONDERNEMINGEN.
£KU- 77M-78% 801/478'/,
Calvé Delft c. v. A. 62% 623/
Centr. Suiker Mij. 155 154%
Fokker g. A. 206 200
Lever Bros en Unilever c.v.A 87 S8
Ned. Ford 322 330%
Philips G.B.v.A, 146—144%
150%—154%
Philipsp ref. A. 120 121
Heemaf N-V. A. 87 85%
Lever Br. en Un. A,
Lev. Br. 6% p.A. 86 86%
Ned. Kabelfabr. A. 409 402
Ned. Scheepsb. A. 102 104
Ver. Blikfabr. A. 185 188
Papierfabr. v. Gelder A 112 110
Werksproor v. A. - A. 126 125%
PETROLEUM-ONDERNEMINGEN.
Dordtsche Petr. g. A. 204 213
Kon. Petr. 226%-221 228-233
RUBBER-ONDERNEMINGEN.
Amsterd. Rubber 196-198198%-199%
SUIKERONDERNEMINGEN.
H.V.A. 361-366 373-377
Javasche Cultuur 212
N.I.S.U. 206 210
Ver. Vorstenl. Cult. 95 95
TABAKSONDERNEMINGEN.
Deli Batavia Mij. 137%-138 138%-140
Deli Mij. c. v. A. 194%—195%
197—199
Senembahï 157% 15?%—161
Koersen van nog niet tot de officieele no
teering toegelaten fondsen, waarvan publica
tie bij besluit van den wnd. secretaris-gene
raal, wnd. hoofd van het Departement van
Financiën, is toegestaan.
AANDEELEN:
Ned. Scheepvaart Unie 131 gb'.132 gï.
Anaconda Copper C.V.A. 22% gb. - 23% gl»
BethlPhem Steel C.V. gew a d 71 gL
Rep. Steel C.V. g. a. 17 5/16 gb.-
17 9/16 gf.
Cnrtiss Wright C.V.A. 7 15/16 gb.
Shell Union C.V. g. a. 9 gb.-9%
VALUTA'S.
New York
Berlijn
Brussel
Helsinki
Stockholm
Zürich
BANKPAPIER:
New York
Brussel
Stockholm
Zürich
1.883/16-1.889/16
75.28—75.43
30.11—30.17
3.81- 3.82
44.81—44.90
42.84—42.92
1.86%—1.90%
30.08-30.20
44.7644.94
42.80-42.96
wielrijder door motor
aangereden.
NIEUWERSLUIS, 5 September. Gister
avond omstreeks half negen begaf de 20-ja-
rige boerenarbeider v. d. B. zich per fiets
huiswaarts. Midden in het dorp is de rijweg
tamelijk smal en vermoedelijk is het hier
aan te wijten, dat hij dcor een achterop ko
mende motor met zijspan werd gegrepen en
over een afstand meegesleurd. Zoowel de
wielrijder als de bestuurder van de motor
fiets werden tegen den weg geslingerd en
bleven ernstig gewond liggen. Nadat eerste
hulp was verleend, heeft men beide slacht-
offers naar Utrecht vervoerd.
