Ook het Weesmeisje moet
met haar puntenkaart toe
DEMONSTRATIE BIJ UW HANDELAAR
Het vuur woedt
over Engeland
Zware strijd in de
Egeïsche Zee
Churchill Jr.
parlementscandidaat
Vier Nederlandsche films
GEWELDIGE BRAND
te Middelburg
Hulp voor
Zaltbommelramp
Nog eeo radiozender
gebruikt
IK WH
Dat is paedagogisch-juist, zegt
de Weesvader.
(van een speciale medewerkster)
Wat is er voor onze bakvisschen heerlijker
dan zelf een jurk te mogen uitkiezen? Als de
tijd, dat moeder over kleur en snit besliste,
voorbij is, en de jongedame wijs èn ijdel ge
noeg bevonden wordt, om zelf een woordje
mee te mogen sproken over haar uiterlijk,
dan voelt ze zich den koning te rijk! Ook nu
de bakvisch met behulp van haar punten
kaart haar garderobe moet uitbreiden, veran
dert dit feit niets aan haar uitbundige vreug
de bij iederen aanschaf. Integendeel: de pun
ten vormen bijna een extra-attractie; nu zul
len immers niet slechts smaak en coquette-
rie, maar ook overleg en zuinigheid den
doorslag geven bij het koopen van een nieuw
toilet.
Opschrik een gruwel.
Het zelf kiezen van kleeren behoort tot een
van de voorrechten, waarvan talrijke jonge
meisjes eeuwen lang verstoken zijn geweest!
We hebben hier het oog op de weesmeisjes.
Zij gingen steeds in de stemmige
gestichtskleeding van donker effen
katoen of laken, zij kenden niet het
genot van vroolijk-gekleurde dessins
van teere bloemetjes of pittige streep
jes, van zachte zij en andere toilet-
weelden. Opschik was den regenten
een gruwel
Vooral de Amsterdamsche Burgerweezen in
hun rood-zwarte costumes waren op het
punt van kleeding iets uitzonderlijks. We zou
den echter het vroegere Weeshuisbestuur te
kort doen, indien wij hierachter de bedoeling
zochten, de weesjes te „brandmerken". De
menschen waren vroeger nu eenmaal meer
aan tradities gehécht dan tegenwoordig en
bovendien had de onderscheiding der Burger
weezen van de andere jongens en meisjes al
lerlei practische voordeelen, bijv. herkennen
en beschermen, welke voordeelen niet onder
schat mogen worden. Wij kunnen ons niet
temin voorstellen dat de kleederdracht der
ouderloozen vooral hun, die onzen volks
aard niet begrepen, aanstoot gaf. Typisch in.
dit verband is een staaltje uit de vorige be
zetting welke Nederland meemaakte, nu
ruim een eeuw geleden.
Het gebied des Konings.
De Fransche heerschers vonden dat de wee
zen door hun opvallende kleeren minach
ting bij de bevolking wekten en gelastten
den regenten hun pupillen in gewone klee
ren te steken. Zoodra echter niet hadden de
Franschen de hielen gelicht of de regenten
herstelden de tradioneele costumes in eere.
Zij waren van meening dat de kinderen door
het rood-zwarte pakje niet zoozeer te lijden
hadden als door de voedselrantsoeneering
tengevolge van de beslaglegging door Na
poleon Bonaparte op de gestichtsvermogens.
En zoo kwam de fleurige noot in het stad-
beeld terug: de meiskens in heur zwart-laken
schen wijden rok en keursje, den zgn. „tab
berd" met witte schort, fijn geplooiden wit
ten schouderdoek met. „chemisetje" en sier
lijk kanten mutsje, de jongen in zwarte buis
en broek... De linker helft der klecdij was
geheel in rood gehouden, vandaar het karak
teristieke effect.
Gelukkig werd in 1920 de schilderachtige
kleederdracht voor goed afgeschaft en droe
gen de weezen geen uiterlijke kenteekenön
meer van hun droevigen staat.
Ieder kind een puntenkaart.
Dat een gestichtsbestuur vooral in deze
dagen met bijzondere moeilijkheden te kam
pen heeft, teneinde alle verplegden keurig
voor den dag te laten komen, ligt voor de
hand. We wilden hierover iets meer te we
ten komen en zijn daarom even een praatje
gaan maken met den directeur van het Bur
gerweeshuis te Amsterdam: den heer H. A.
van Ravestijn. Wij vernamen van hem eeni-
ge bijzonderheden over de garderobe der
weesjes, die onze lezeressen wel zullen in
teresseeren.
Ieder kind heeft zijn eigen tex-
tiel-distributiekaart, dus 100 punten
Gestichten kunnen weliswaar extra
vergunning krijgen, maar de Wees
vader vindt het niet paedagogisch,
deze vergunning te gebruiken voor
extra lijfgoed. De kinderen moeten
maar zien dat ze ieder met hun 100
punten toekomen.
Dat geeft moeilijkheden bijv. als een jon
gen tegelijk en een nieuw pak èn een nieu
we jas noodig heeft. Dan zijn 100 punten ab
soluut ontoereikend en wordt slechts dat
gekocht, wat het meest noodig is.
Het uitzet.
De meisjes krijgen ieder jaar één zomer
jurk en één winterjurk en om de twee
jaar een nieuwen winter- en een zomer
mantel. Extra vergunning wordt aange
vraagd voor tafel-, keuken- bedtlegoed,
want men kan van het „gezinshoofd"!" in
dit geval den heer van Ravestijn, niet
eischen, dat hij zijn punten afstaat voor
beddelakens en theedoeken! Waarvoor hij
trouwens nog te weinig zou hebben...
Een speciaal probleem ontstaat wanneer
de weezen voor goed het huis verlaten en
de maatschappij ingaan. Het uitzet'bestaat
uit moderne kleeren, ook wat het onder
goed betreft, hebben de keperen degelijk
heden onzer grootmoeders het veld ge
ruimd voor meer modieuze zaken.
Wat een feestdag moet het voor de zes
tienjarigen geweest zijn, toen ze voor het
eerst een groot modehuis binnenstapten en
daar uit de rijke voorraden confectie moch
ten kiezen!
Het viel den leidster daarbij op,
dat de meiskens, die nooit iets an
ders dan tabberts, schorten en muts-
Drie Burgerweesjes in huisdracht naar een
schilderij van Thérèse Schwartze. De half
zwart, half roode japon of „tabbend" is van
zwaar Leidsch laken, dat speciaal voor de
weeshuizen geweven werd. Kunstig geplooide
schouderdoek en sierlijk mutsje, waaraan de
oorijzers niet ontbreken, werden van wit
linnen gemaakt. Zondags droegen de meis
jes glasbatisten of neteldoekschen schouder
doeken en kanten hoofdbedekking.
(foto Rijksmuseum.)
jes hadden gedragen, een goeden
smaak aan den dag legden en ge
distingeerde stoffen en modellen
uitzochten!
De „Breistertjes waren be
roemd.
Ook in andere opzichten is het Burger
weeshuis met zijn tijd meegegaan. Vroeger
werden alle kleeren in het huis gemaakt;
daar had je den „wolwinkel" en ddh „lin
nenwinkel"; zelfs sprak men van een „lin
nenmoeder". De „breistertjes" met hun
lange blanke schorten en wit katoenen
kapjes genoten een zekere beroemdheid;
ze werden op schilderijen vereeuwigd. Te
genwoordig wordt alles kant en klaar ge
kocht; slechts verstellen gebeurt nog in
huis. De meisjes die in een huishoudelijke
betrekking gaan, ontvangen op de Huis
houdschool les in naaien en knippen; dus
niet meer thuis zooveel toeren breien...
Zoo ademt alles in het eeuwenoude te
huis een frisschen geest en we gelooven
dat zelfs de puntenkaart den weesmeisjes
het gevoel zal geven van verwantschap met
haar, die nog onder moeders vleugels zijn.
Evenals alle andere bakvisschen te passen
en te meten, te wikken en te wegen, wat
je nu wel voor je honderd punten koopen
kunt, is in deze dagen de ijdele bezigheid
óók van de degelijke Burgerweesjes
Duitsch weermachtbericht
TALRIJKE BRANDEN
NA BOMINSLAGEN
Hel opperbevel der Duitsche weermacht
deelt mede:
De marine heeft de laatste dagen vijf Brit
sche torpedojagers tot zinken gebracht. Be
halve de beide torpedojagers, die, zooals
reeds op 2 September medegedeeld, door
Duitsche onderzeebooten op de Noordzee ver
nietigd werden, zijn de drie moderne Brit-
sche torpedojagers Express, Esk en Ivanhoe
tot zinken gebracht. Een onderzeeboot heeft
uit een krachtig beschermd convooi verschei
dene gewapende koopvaardijschepen met een
totalen inhoud van 27.000 b.r.t. tot zinken-
gebracht.
Op den 4en September hebben onze
formaties gevechts- en jachtvlieg
tuigen herhaaldelijk vliegvelden en
vliegtuigfabrieken alsmede een mu
nitiedepot doeltreffend met bommen
bestookt. In de vliegtuigmotorenfa-
briek te Rochester en in de vliegtuig
fabriek te Weybridge werden tref
fers geplaatst op hangars en gebou
wen. Bij deze aanvallen ontstonden
verscheidene luchtgevechten, die
voor onze jagers een gunstig verloop
hadden.
Des nachts hebben formaties gevechts
vliegtuigen hoofdzakelijk haven- en dokin
stallaties aan de West- en Oostkust van En
geland, alsmede verscheidene vliegvelden
aangevallen. Te Liverpool, Swansea, Bristol,
Weymouth, Poole, Chatham, Tilbury, Great-
Yarmouth en Huil ontstonden talrijke bran
den. Het leggen van mijnen voor Britsehc ha
vens door vliegtuigen werd voortgezet.
Britsche vliegtuigen zijn gisternacht weder
het Duitsche rijksgebied binnengevlogen. De
poging, de rijkshoofdstad aan te vallen,
strandde op den krachtigen luchtafweer.
Slechts op twee plaatsen slaagde de vijand
er in, boven het stadsgedeelte bommen uit
te werpen, die hier, evenals op andere
plaatsen in het rijk, slechts onbeteekenende
schade aanrichtten. In een Noord Duitsche
stad viel een bom in een schuilplaats voor
arbeiders, waarbij 18 burgers, die zich buiten
den schuilkelder ophielden, gedood werden.
De vijand verloor gisteren in totaal 57 vlieg
tuigen, waarvan 54 in luchtgevechten over
dag. en een door afweergeschut des nachts
neergeschoten en twee vliegtuigen op den
beganen grond vernield werden. Zeventien
eigen .vliegtuigen worden vermist.
Italiaansch weermachtbericht
ENGELSCHE AANVALLEN AF
GESLAGEN.
Het hoofdkwartier van de Italiaansche
weermacht maakt bekend:
3 Engelsche kruisers en 2 torpedojagers,
die voeren ter hoogte van de kust van
Algerije, zijn hevig door onze vliegtuigen
met bommen bestookt. Twee kruisers wer
den door hommen van groot kaliber ge
troffen en men kon een grooten brand
waarnemen op de brug van een der vaar
tuigen.
Op 3 September is een groot vijandelijk
konvooi dat door vlootstrijdkrachten werd
geëscorteerd, in dé Egeïsche zee waargeno
men en achtervolgd. Teneinde tegen eiken
prijs de veiligheid "van dit konvooi te ver
zekeren, probeerden vijandelijke vloot- en
luchtstrijdkrachten gistermorgen een aan
val te ondernemen op onze lucht- en vloot-
bases in de Egeïsche zee.
De aanval werd geopend door twee lucht-
formaties, die zich richtten naar de vlieg
velden van Gadurra en Mariza, waar twee
van onze vliegtuigen op den beganen grond
werden geraakt, alsmede door een vloot-
fonnatie, die Scarpanto bombardeerde,
waar lichte schade werd teweeg gebracht
aan de woonhuizen en verscheidene perso
nen van de burgerbevolking gewond wer
den.
Door het optreden van onze ja
gers en onze luchtdoelbatterijen
werd de aanval snel afgeslagen.
Zeven vijandelijke vliegtuigen wer
den neergehaald. De bemanning
van drie toestellen, acht personen
in totaal, werden gevangen geno
men. Toen de vijand aldus verdre
ven was, gingen onze luchtstrijd
krachten tot een tegenaanval over.
Vanaf 7 uur tot 17.35 uur werden
achtereenvolgens bombardementen
tegen de vijandelijke formaties ont
ketend. Ondanks het optreden van
vijandelijke jagers en luchtdoelge
schut, werden vier schepen ernstig
getroffen en beschadigd, en werden
vijf ^achttoestellen neergeschoten.
Twee Italiaansche vliegtuigen keer
den niet op hun basis terug. Aan
boord van de andere toestellen wa
ren eenige gewonden.
Te zelf der tijd deden onze motortorpedo-
booten een aanval op een vlootformatie in
het kanaal van Caso (Egeïsche zee) t.w.
op een vijandelijke kruiser en twee torpe
dojagers, die met succes bestookt werden.
Een van onze motortorpedobooten is niet
teruggekeerd.
In Noord-Afrika heerschte .een groote
bedrijvigheid van de beide luchtmachten.
Vijandelijke luchtaanvallen veroorzaakten
lichte schade alsmede een doode en elf ge
wonden. Vier vijandelijke vliegtuigen wer
den neergehaald waarvan twee door het
afweergeschut Vier vijandelijke vliegtui
gen werden neergehaald, waarvan twee
door het afweergeschut. Al onze vliegtui
gen keerden op hun bases terug.
In Oost-Afrika is tijdens een vijandelijken
luchtaanval op het vliegveld van Javello
een toestel van het type Hampden neerge
haald en een ander toestel waarschijnlijk
omlaag gehaald. Een van onze formaties
bommenwerpers heeft in de Roode Zee
een Engelsch schip zwaar getroffen.
Meteen vrij van dienst.
Naar uit Londen gemeld wordt, is de zoon
van Churchill. Ranrlolph, er in geslaagd
zich aan den militairen dienst te onttrek
ken door zich als conservatief candidaat
voor het kiesdistrict Preston te laten stellen.
Tot dusver was Randolph Churchill vaan
drig in het vierde regiment huzaren, waarin
ook zijn vader reeds gediend had.
LANGER ZOMERTIJD IN ENGELAND.
Naar de radio bekend maakt, zal de zomer
tijd in Engeland verlengd worden om licht
te sparen.
Allerhande soort.
In aansluiting op het onlangs verschenen
bericht over het vervaardigen van een vier
tal Nederlandsche films door de Haro van
Peski filmproductie, deelt de directie ons
thans het volgende mede:
De eerste film-.is getiteld: „Scherven bren
gen geluk". Dit is een licht blijspel zonder
eenige verdere pretentie dan het bieden van
een vroolijk amusement. De stof is gebaseerd
op tal van komische verwarringen. De twee
de film is getiteld: „Klaasje Zevenster", naai
den beroemden roman van Mr. Jacob van
Lénnep.
De derde film is getiteld: „Zilveren vleu
gels" en is gebaseerd op het leven van den
grooten Nederlandschen vliegtuig-construc
teur Anthony Fokker.
De vierde film is een delective film en is
getiteld: „Onzichtbare handen".
Van de films „Klaasje Zevenster" en „Zil
veren vleugels'' zullen tevens Duitsche ver
sies worden gedraaid.
Tien perceelen in de asch gelegd.
Gisternacht omstreeks half 5 werd de
brandweer te Middelburg gewaarschuwd,
dat door onbekende oorzaak brand was uit
gebroken in een der groote houtloodsen van
den N.V. Houthandel v.h. G. Alberts en Zn.,
staande aan den Looierssingcl.
Toen de brandweer met veel materiaal ter
plaatse was, stond niet alleen de ongeveer
100 meter lange loods geheel in lichte laaie,
maar ook de zeven arbeiderswoningen, twee
garages en een pakhuis, gelegen aan den
Singel tegenover de loods. Op één na zijn
al deze perceelen en ook het grootste deel
van den inboedel een prooi der vlammen ge
worden. Door krachtig optreden van de
brandweer, later geassisteerd door de brand
weer uit Vlissingen en Souburg, heeft men
mede, dank zij de hulp van Duitsche mili
tairen den brand beperkt en de zagerij, de
schaverij, de kantoren en de verdere lood
sen op 't uitgestrekte terrein weten te be
houden
Het grootste gedeelte wordt door de ver
zekering gedekt.
Puinruimer doodelijk gewond
Betonnen balk op het lichaam
gekregen.
Gistermorgen omstreeks half twaalf is bij
de opruimingswerkzaamheden aan het voor
malige belastingkantoor aan de Boompjes
te Rotterdam een ernstig ongeluk gebeurd.
De heer A. de Haan, arbeidde ónder eenige
zware betonnen balken, die gesloopt moes
ten worden. Een dezer balken heeft losgela
ten en viel neer op de plek, waar de Haan
werkzaam was. De man kreeg het gevaarte
op het lichaam en toegeschoten arbeiders
moesten hem zwaar gewond bevrijden. Met
een ziekenauto van den G:G.D. is De Haan
in hopeloozen toestand naar het ziekenhuis
aan den Bergweg vervoerd.
Gift van commissaris van het
N.V.V.
Diep getroffen door het tragisch gebeuren
bij de werkzaamheden aan de brug bij Zalt-
bommel heeft de commissaris van het Ned.
Verbond van Vakvcreenigingcn namens de
Nederlandsche Vakorganisaties, onderge
bracht bij het N.V.V., een bedrag van f800.
beschikbaar gesteld ter leniging van den
nood onder de slachtoffers van dit tragisclï
ongeval.
RESULTAAT: EEN JAAR GE-
VANGENISSTRAF.
Voor het feldkriegsgericht, dat gisteren te
.Amsterdam zitting hield, stond de 30-jarige
Nederlander L. G. S„ uit Laren terecht, om
dat hij in strijd met de desbetreffende bepa
lingen van den rijkscommissaris van 24 Ju
ni 'n radiozender had gebouwd en gebruikt.
Op 5 Juni was zijn zendertje klaar. De
eerste proef mislukte. Hij bracht verbeterin
gen aan door middel van een kameranten
ne en toen kwam hij in de verleiding om 'n
zendproef te nemen. Weer bracht hij verbe
tering aan en draaide nog een „plaatje".
Bij buren luisterde hij naar het resultaat
van zijn eigen uitzending. Een paar dagen
later werd verdachte gearxestcerd.
Het is mij een raadsel aldus de voorzit
ter dat iemand van uw ontwikkeling zich
zoozeer in gevaar begeeft.
Verdachte: „Maar ik heb nooit iets met de
Engelsehen te maken gehad en berichten of
inlichtingen heb ik nooit uitgezonden. Het
was maar een proef."
President: „Erg dom".
Inspecteur N. W. Boog, gedagvaard als ge
tuige, vertelde, dat hij den verdachte reeds
lang kent. Getuige was overtuigd, dat ver
dachte vriendschappelijke gevoelens koestert
tegenover Duitschland. Hij is een radio-
maniak.
President: „Dus naar uw overtuiging heeft
hij de zender niet gebouwd om met de En-
gelschen in vei'binding te treden?
Getuige: „Geen sprake van", naar mijn
meening.
De Anklagevertreter ging in zijn requisi
toir zeer objectief de feiten na.
Veertien dagen nadat de, verordening van
kracht was geworden, werd verdachte ge
snapt. Hij wist, dat hij in overtreding was.
Verdachte echter en dat pleit voor hem
was een typische radio-amateur, een ma
niak. Niet is gebleken, dat hij in verbinding
staat met den erfvijand Engeland. Maar wij
dienen ons met grooten kracht te verweren
legen alles wat op spionnage wijst.
Spr. ï'equireerde tegen den vei'dachte een
gevangenisstraf van een jaar.
Het krijgsgerecht veroordeelde don ver
dachte tot een gevangenisstraf van een jaar
met aftrek van zes weken voorarrest.
De verdachte gaf toe, dat hij tei-echt ba»
straft was, maar hij vond de straf te hoog.
