De Groot Nederlandsche zaak
Snelhooten in
den aanval
De Engelsohe
koninklijke familie
Duitsche tuinbouw nabij
de Nederlandsche grens
Groote brand in Kobe
De Duitsche pers over de
rede van Cburcbill
Het verbod van verlaging
van loonen en salarissen
VLAMINGEN ZIJN MEER DAN
„GOEDE BUREN".
De kwestie niet
direct dringend
Do Groot-Nederlandsche kwestie
is niet direct actueel, zegt het Vad.
Wij hebben dit, aldus het blad,
reeds geschreven en zullen er niet
op terugkomen, zoolang de toestand
blijft zooals hij thans .is. Intusschen
kan het toch wel niemand verba
zen, dat er steeds meer stemmen
gehoord worden, die in ieder geval
de vraag stellen: hoe staat het met
die zaak? Een krachtiger optreden
in de allereerste dagen na 15 Mei
had wellicht een andere situatie
kunnen scheppen en het vraagstuk
wel actueel doen zijn. Maar ook de
Groot-Nederlanders hebben toen ge
twijfeld en zaten nog te vast aan
hun oude denkgewoonten om in den
nieuwen toestand een actieve rol
te kunnen spelen.
Thans is het parool: wachten. Wie tafch
wat lezen wil over de zaak de Nederlan
der is een mensch, die graag wat lezen wil
over allerlei zaken dien raden wij aan
eens kennis te nemen van een artikel in
het jongsit verschenen nummer van Neer-
lamha. D"e schrijver ervan is Jan de Vries,
de I.eidsche .hoogleeraar. Zijn betoog is zeer
verstandig, veel beter dan wat hij in het
vorige nummer van hetzelfde tijdschrift
liet verschijnen.
Zeer interessant is ook een artikel in het
Dagblad van Noord-Brabant en Zeeland
van Maandag j.1. Daar wordt de vraag be
handeld, in hoever wij het recht hebben
ons te mengen in de zaken van onze Zui
delijke buren. Het antwoord van dit blad
van bij die grens luidt natuurlijk, dat de
Vlamingein toch heel wat meer dan buren
zijn, zeken- „goede familie".
Het Vad. geeft vervolgens tal van bij
zonderheden over de Groot-Ncderlandsche
kwestie, waaraan wij het volgende ont-
leenen:
Het is op dit oogenblik nog zeer moeilijk
de oplossing van het Groot-Nederlandsche
vraagstuik aan te geven, ornaat de status,
van de Nederlanden 111 het nieuwe Europa
eerst zal kunnen worden bepaald, nadat
door het vredesverdrag de verhoudingen
DuitschJandFrankrijk en Duitschland—
Engelarad vastgelegd zijn. Dit geldt in het
bijzonder voor de afbakening van de gren
zen.
De ("oplossing, die door de Dietsch-natio-
nalistien als ideaal wordt nagestreefd, is
deze waarbij België volgens do Vlaamsch-
Waaüsché taalgrens wordt verdeeld en het
gebitwd ten Noorden daarvan bij dun tegen-
woondigen Nederlandschen staat wordt ge
voegd. Volledigheidshalve hoort hierbij nog
een klein gebied in Noord-Frankrijk, de
„Wfosthoek", omsloten door de Noordzee,
de Belgische grens en de rivieren de I.eie
en rle Aa, en waarin ongeveer 250.000 Vla
mingen wonen.
141/2 millioen.
friet Nederlandsche gebied benoorden de
baalgrens of „Diotschland" telde einde 1939
fongeveer veertien en een half millioen in
woners, waaronder iii het zuiden onge
veer een half millioen niet-Dictschers, d.
w.z. Walen en vreemdelingen, voornamelijk,
in de Brusselscho agglomeratie, de Bej-
gisch-Limburgscho mijnstreek en de ki>st-
streek. Of deze afbakening volgens de taal
grens zal kunnen worden verwezenlijkt is
zeer onzeker, o.a. omdat zich hierbij de
moeilijkheid voordoet, wat met .Wallonië
moet gebeuren. Een zelfstandig ty'allonic
is onmogelijk, terwijl hevt wel ni/t de be
doeling van ccn overwinnend D/uitschland
zal zijn, Wallonië aan Frankrijk te schen
ken. Aan den anderen kant, als Duitsch
land annexaties uit stirategksche overwe-i
gingen zou nastreven, dan ware de
Vlaamsch-Waalsche tanlgrer.s als strate
gische grens volkomen ongeschikt. Ook de
zuivere Dietsch-naticmalistfen zullen dus
wel de eventualiteit vap een Groot-Neder-
landschen staat met andere grenzen onder
de oogen moeten zien.
Nederland en .België weer samen?
Tegenover de Dietscifie oplossing volgens
de taalgrens staat de zl.g. Burgondische op
lossing. Onder de Burgondische Nederland
schen, begrijpt men geAvoonlijk, gemakshal
ve, de tegenwoordige staten Nederland en
België, doch dit is orijuist. Aan den eenen
kant heeft 't prinsbisdom Luik nooit tot de
z.g. Burgondische Noderlanden behoort, ter
wijl, 't hertogdom Duxemburg slechts in 'n
zeer los verband mot hel Nederlandsche
hoofdgebied stond. Aan den anderen kant
behoorde tot do Burgondische Nederlanden
ook Noord-Frankrijk, ongeveer tqt aan de
Somnic cn dc Oise, omvattende deelen van de
graafschappen Vltaanderen (la Flandre gal-
licantc) en Henegouwen, Artcsië en Picar-
Üië.
Moeten wij nu, behalve don Westhoek, «Ait
groote Nooril-Franschc gebied met zijn ruim
3 millioen inwoners gaan inlijven, overeen
komstig do leuze „van Boonen (Boulogne)
tot Delfzijl" of „van de Somme tot de Eems?"
Er wordt aangeroerd, dat in de vroege mid
deleeuwen de sdhaarsche bevolking tot in de
streek van Boonen en misschion *elfs tot
aan de Sommc een soort Dictsch of Ger-
inaansch heeft gesproken. Zou dit ook niet
liet geval geweest zijn in het nog verder ge
legen Norniandië? Wel vertoont dc bevolking
van Noord-Frankrijk, evenals die van Nor-
Tnandië, een vrij stérken inslag van hét
Noordsebe ras; bovendien vindt nog voortdu
rend inzijpeling van Vlaamsch bloed door
immigratie uit Belgisch-Vlaanderen plaats.
Dit alles neemt echter niet. weg, dat in
Noord-Frankrijk, den Westhoek uitgezon
derd, de groote meerderheid der bevolking
Fransch is van taal en van nationaliteit,
zonder eenig spoor van Neclerlandsch of Gep-
inaanscli stamgevoel.
De economische gevolgen.
Mocht het vraagstuk van den overgang
van Noord-Frankrijk tot den Groot-Neder-
landschcn staat ernstig gesteld worden, dan
zou ook het volle licht moeten vallen op de
economische gevolgen daarvan. Dit dichtbe
volkte land is niet alleen een vruchtbaar
landbouwgebied, maar het is \ooral belang
rijk voor zijn industrie en kolenmijnen. De
Noord-Fransche industrie heeft zich voor
spoedig ontwikkelt, dank zij de bescher
ming door de Fransche, tariefmuren; haar
behoud woi-dt nu voor Frankrijk van des
te meer belang, daar- het verlies van de El-
•zas-Lotharingsclie industrie- en mingebie
den waarschijnlijk is geworden. Het verlies
van het Fransche- afzetgebied ware voor de
Noord-Fransche. industrie een onoverkome
lijke ramp, die ook de vele duizenden Vlaarn-
sche arbeiders zou treffen, die er werkzaam
zijn. Dit geldt in het bijzonder voor de zeer
uitgebreide textielindustrie van Rijssel, Rou-
baix, Tourcoing, Armentières, enz. waarvoor
geen plaats is in de Nederlanden naast de
gelijkwaardige textielindustrie van Belgisch
Vlaanderen en van Twente. Deze overwegin
gen, die sterk tegen afscheiding van het
Noord-Fransc.he industriegebied pleiten, gel
den niet voor den Weslhoek, die in hoofd
zaak een landbouwstreek vormt.
Men kan zich afvragen, of de plannen t.o.v.
Noord-Frankrijk niet bewust of onbewust
zijn ingegeven door veronderstellingen om
trent de strategische belange'n van Duitsch
land. (met het oog op dc bchecrsching van
het Nauw-van-Calais en de in de buurt gele
gen havens), meer dan door dc zorg voor de
werkelijke belangen van de Nederlanden. In
ieder geval, de stelregel „geen tweede Ver-
sailles" is ook van toepassing op den Grool-
Nederlandschen staat, deze moet niet wor
den ingericht- naar dc voorbeelden van het
vroegere Tsjecho-Slowakije, Polen of Roeme
nië.
T. o. v. Wallonië staan de zaken geheel
anders. Ware bet zeer bezwaarlijk Noord-
Frankrijk uit zijn historisch gegroeid, eco
nomisch verbami met- het Fransche achter
land los te rukken, liet zou omgekeerd ook
bezwaren opleveren Wallonië in zijn geheel
van de Nederlanden af te scheiden, 't Groo
te argument van de Belgicisten tegen
Dielschland is juist allijd geweest het be
staan van de Belgische economische een
heid, die Vlamingen en Walen zoo vast aan
elkaar 'zou hinden. Er kan b.v. ook worden
gewezen op het zeer belangrijke feit. dat hel
drinkwater voor Brussel en het grootste ge
deelte van Vlaanderen tot aan de kust
wordt aangevoerd uit de Ardennen, in het
bijzonder, uit de Lesse en de Bocq, zijrivie
ren van de Maas. Het belang van deze drink
watervoorziening zal vooral spreken tot de
talloos velen, die gedurende de oorlogsda
gen in de woelige Meimaand de afsluiting
van de waterleiding aan den lijvo hebben
gevoeld.
Düitsch weermachtbericht
Hevige luchtgevechten
Het bpperbevel der Duitsche weermacht
deelt, mede:
Duitsche zeestrijdkrhehten hebben %in
Oy»>rzecsCho wateren koopvaardijschepen
i/fcet een totalen inhoud van 41.000 b.r.t. tot
tinken gebracht. Zooals reeds gemeld, heeft
een flottielje motortorpedobooten in den
nacht van 4 op 5 September voor de Brit-
sche oostkust een Britsch convooi aange
vallen. Daarbij werden 5 bewapende vijan
delijke koopvaardijschepen met een totalen
inhoud van 39.000 b.r.t., waaronder een
tankschip van 12.000 b.r.t., alsmede een tor
pedojager der Imogen-klasse tot zinken ge
bracht. Nog een ander schip is ernstig be
schadigd. Een duikboot heeft verscheide
ne bewapende vijandelijke koopvaardij
schepen met een totalen inhoud van 19.100
b.r.t. tot ?inken gebracht.
Onze formaties gevechts- en jachtvlieg
tuigen hebben op 5 September de bomaan
vallen op vijandelijke vliegvelden in Zuid-
Rngcland voortgezet en treffers geplaatst
op gebouwen en ondei'komens. Het groote
oiiedepot van Thameshaven werd in brand
geworpen. In den loop dezer aanvallen
ontstonden luchtgevechten, die voor ons
gunstig verliepen. In den nacht hebben for
maties gevechtsvliegtuigen verscheidene
vliegvelden in de huurt van Lincoln, ha
venwerken te Liverpool, Portsmouth, Sun-
derland, Blyth, Huil, fabriekun te New-
Castle, haven- en dokwerken in het ooste
lijk deel van Londen, alsmede opnieuw liet
groote oliedepot te Thameshaven doeltref
fend met bommen bestookt. Engelschc ha
vens werden verder met mijnen afgesloten.
Britsche vliegtuigen zijn des nachts het
Duitsche rijksgebied binnengevlogen en
hebben op enkele plaatsen bommen gewor
pen zonder noemenswaardige schade aan
te richten Slechts op één plaats werd een
boerenwoning getroffen. Daarbij zijn vijf
burgers op weg naar den schuilkelder ge-
dood en twee gewond.
De totale verliezen van den vijand be
droegen gisteren 46 vliegtuigen. Daarvan
werden er twee in den nacht door lucht
doelgeschut neergehaald. Het gelukte
voorts, 6 versperringsballons te vernietigen.
Zestien eigen vliegtuigen keerden piet te
rug-
Behalve vier reeds genoemde officieren
hebben in de luchtgevechten der laatste
weken nog flrie jachtvliegers 20 of meer
luchtoverxviiyingen behaald, en wel kapi
tein May er, kapitein Oesau cn kapitein
Tictzcn Aan het hoofd der overwinnaars
in dc luchtgevechten slaat majooi» Mocl-
ders niet 32 overwinningen.
Naar het tijdschrift „New Week" bericht,
worden op het oogenblik in Ottawa plannen
Mitgewcrk voor het huisvesten van de Bvit-
sche Koninklijke Familie in Canada.
Alles bij elkaar genomen kan men
zeggen, dat al zou de Dietsche oplos
sing volgens de taalgrens wellicht
theoretisch de voorkeur verdienen,
er toch goed redenen van practi-
schcn aard kunnen zijn om de grens
vap de Nederlanden meer Zuidelijk
te trekken. Zoodoende zou de Groot-
Nederlandsche staat dan in hoofd
zaak uit de tegenwoordige staten Ne
derland en België worden gevormd,
echter met zekere grenswijzigingen.
Het Vad. laat hierbij geheel buiten be
schouwing het vraagstuk \an de strategische
grenzen, die door Duitschland zouden kun
nen worden opgcëischt. Afgezien daarvan
is reeds het gebied van Eupen-Malmedy ge-
desannexeerd en is het groothertogdom Lu
xemburg uit zijn economische unie met Bel
gië losgemaakt en binnen de Duitsche tol
grenzen gebracht. Verdere grenswijzigingen
zijn niet uitgesloten. Zoo bevindt zich in de
Belgische provincie Luxemburg nog een
klein Duitschsprekend gebied, dat bij het
groothertogdom zou kunnen komen. Overi
gens zou de afstand van den Westhoek door
Frankrijk kunnen worden geregeld door ruil
met Waalsch gebied. Hierbij kan worden ge
dacht aan de Zuidelijke gedeelten van de
provincie Luxemburg en van het Entre-
Sambre-et-Meuse; nog in 1814 bij het eerste
verdrag van Parijs werden deze gebieden
aan Frankrijk toegewezen, met hot stadje
Bopillon aan de Semois en de plaatsen Phi-
lippeville, Marienbourg, Chimay en Bcau-
mont in het Entre-Sambre-et-Mcuse; in 1815
bij het tweede verdrag van Parijs werd dan
de tegenwoordige Fransch-Belgische grens
vastgesteld.
Hoe moet de staatsvorm zijn?
Tenslotte rest nog de vraag, op welke wij
ze de Groot-Nederlandsche staatsvorming
moet geschieden. Dit is het aspect van liet
vraagstuk, dat de meest grondige studie
vereischt en hier dus niet met enkele woor
den kan worden afgedaan. Wij stellen ons
in ieder geval voor. dat men er niet aan
moet denken met één slag een nieuwen, ge-
centraliseerden staat te verwezenlijken.
Men dient alleen te beginnen met de vesti
ging van een federatief staatsverband, waar
bij men de twee staten Nederland en België,
of Noord- en Zuid-Nederland, geleidelijk
naar elkaar laat toegroeien om later tol
groo'terc eenheid in de staatsvormen te ko
men, Hierbij kunnen ook nieuwe grenzen
lusschen Noord- en Zuid-Nederland wensche-
lijk zijn.
Het grootste werk zal in België moeten
geschieden, waar, met behoud van de cultu-
reele autonomie der Walen, de Vlamingen
den thans nog overheerschenden invloed
van de Fra,nschsprekenden op ieder gebied
van het openbare leven zullen moeten teniet
doen. Bij den beslaauden overvloed van in-
tellectueele krachten in Noord-Nederland
ligt er wellicht voor ons een vruchtbare taak
om hij het proces van vernederlandsching
van het Zuiden doelmatige hulp te bieden.
Uit Keulen wordt aan het Nederlandsche
Perskantoor gemeld:
In het gebied van den Beneden-Rijn breidt
zich de tuinbouw, met name die onder glas,
voortdurend uit. In een aantal dorpen, on
middellijk nabij de Nederlandsche grens ge
legen, waant men zich in een tweede West-
land.
Een middelpunt van den glastuinbouw is
Straelen. Straelcn was het eerste Duitsche
plaatsje, waar men met de kasteelt begon.
Het plan hiertoe is uitgegaan van den eige
naar van een houtzaagmolen. De molenaar
ergerde zich aan den steeds omvangrijker
wordende invoer van groenten uit Nederland.
Hij spoorde eenigc Nederlandsche tuinders
aan, naar Straelen te komen om den hoe
ren de groeutenteelt, met name den glas
tuinbouw, te leeren. Te Straelcn werd toen
de groenteteelt en de verkoop geheel naar
Nederlandseh voorbeeld ingericht. Zelfs het
Nederlapdsche veilingstelsel met de bekende
veilingklok werd overgenomen. Andere
plaatsen in het gebied van den Beneden-Rijn
volgden spoedig liet voorbeeld van Straelen
en de groenteteelt in deze gebieden is thans
inderdaad aanzienlijk, ook al heeft men nog
niet het bedrijf tot het peil van het West
land opgevoerd.
Men moet niet meenen, dat deze wedijver
in het nadeel van Nederland is geweest. Ten
gevolge van den toenemenden tuinbouw in
het gebied van den Neder-Rijn (eerde de be
volking der Duitsche steden nog moer de
groenten waardeeren. Dit heeft ertoe geleid,
dat de hoeveelheid groepten,, die West-
Duitsclifhnd. thans afneemt, een veelvoud is
van die van 59 jaar geleden en Nederland,
ondanks de toenemende Duitsche voortbren
ging, nog veel meer kan leveren dan vroeger.
Dc bewapening
van Atnerika
Het Amevikaauscbe Huis van Afgevaardig
den heeft het wetsontwerp aangenomen, dat
voorziet in een crediet van 5.2 milliard dol
lar voor het bewapenen van een leger van
twee millioen man en voor den bouw van
een zgn. „Twee Occanenvloot".
Het wetsontwerp gaat thans naar den Se
naat voor het cenige door liet Huis van Af
gevaardigden aangebrachte veranderingen.
In de Japansche havenstad Kohe ontplof
ten g-istcrenoch^ond vroeg verschillende olie
tanks. Dc brand greep met razende snel
heid om zich heen, waardoor nieuwe ontplof
fingen ontstonden. Een in de omgeving lig
gend fabrieksgebouw werd geheel in de asch
gelegd. Over de oorzaken van dezen ramp,
waarvap de gevolgen nog niet zijn te over
zien, is voorloopig nog niets bekend.
Personen zijn piet om liet leven gekomen.
De door Churchill in het Lagerhuis afge
legde verklaring wordt door de gqheele Duit
sche pers een jammerlijk antwoord op de
Fueherrede genoemd, „Generaal Bluf sprak".
„Stem uit den afgrond", dit zijn opschriften
van de bladen, die zich met deze rede be
zighouden. Iloe jammerlijk doet het aan.
zoo schrijft de Berlinor Boersenzeitung. nij
Churchill na de methode van liet „houdt den
dief", thans probeert de verdenking op
Duitschland te werpen en beweert, dat dc
geheele wereld er over tevreden is te zien
hoe de vijand de vergissing begaat zichzelf
te bedriegen. Deze wereld hooft in twaalf
maanden oorlog de gelegenheid gehad, aan
dc hand van een aaneengesloten reeks van
bewijzen vast te stellen, dat Duitschland
zich nog in geen enkel geval heeft vergist
en dat Engeland daarentegen van de ecne
illusie in de andere is getuimeld. Wanneer
zij nu thans van den heer Churchill ver
neemt, dat de Brilsche verliezen, zelfs indien
men ze met twee of drie vermenigvuldigt,
in geen geval ernstig zijn te noemen in ver
gelijking met de verheven wereldproblemen
die op het spel staan, dan kan zij dit nog
slechts met een verachtelijk lachen opnemen.
Dc „grootsche wereldproblemen" va n de
Britsche piraten zijn evenzeer algemeen be
kend als de methoden, waarmede men
tracht deze problemen op te lossen. Rede
voeringen, zooals door Churchill uitgespro
ken, vormen slechts ecu gedeelte, en wel een
bijzonder karakteriscerend gedeelte van de
ze methoden van de leugen en het brute ge
weld.
Ook Uruguay wil
vlootsteunpuut voor
torpedojagers ruilen
Naar de New York Times uit Buenos
Aires meldt, verluidt van betrouwbare zijde,
dat Uruguay aan de Vereenigdc Staten ver
zocht heeft om beschikbaarstelling van 3 tot
6 torpedojagers, zooals aan Engeland gele
verd zijn, alsmede van een ongenoemd aan
tal bommenwerpers. Diplomatieke kringen
hebben de meening gcuil, dat Washington
als tegenprestatie een vlootsteunpunt in
Uruguay zal eischen.
De Cocos-eilanden.
Naar United Press uit San José (Costa Rica)
meldt, heeft burgemeester La Quardia in een
persgesprek medegedeeld, dat de 100 mijl
vóór de Midden-Amerikaansche Zuidzeekust
gelegen Cocos-eilanden aan de Vereenigde
Staten als marine- en luchtvaartbasis zijn
aangeboden. Verkoop komt niet in aanmer
king. wel echter verpachting op langen ter
mijn. Washington heeft zich intusschen nog
niet officieel hierover uitgelaten.
De Cocos-eilanden werden Woensdag ge
noemd in een interview met den Ameri-
kaanschcn minister van marine Knox. die
zijn mededeel ing. dat reeds onderhandelin
gen aan den gang waren, Donderdag tegen
sprak.
Mutatie in het Japansche
kabinet
Officieel wordt uit Tokio het aftreden ge
meld van den plaatsvervangendcn minister
van Marine, Soemiyama. Hij zal worden op
gevolgd door den huidigen chef van het ma
rine-luchtvaartbureau, vice-admiraal Toyoda.
Het aftreden van Soemiyama staat in ver
hand met het ontslag van den huidigen mi
nister van marine Yoshida.
GARNALENBOOT OP EEN MIJN
GELOOPEN.
Donderdagmiddag is in liet Brouwersha-
venschegat de motorhotter Dolfijn, Brouwers
haven 9, schipper W. van Reeden, bij het
garnalen visschen, op ccn mijn gcloopcn en
vergaan. De vier opvarenden zijn omgeko
men. Men heeft reeds twee lijken kunnen
bergen.
Zwemmen
Winterpjogramiria
van het Kringbestuur
Het zomerseizoen 1940 loopt ten einde. An
dere jaren begon half September de winter
slaap van de zwemmerij in ons district, maar
dit jaar zal het anders zijn gesteld. Het is het
Bestuur van den Zwemkring ernst met haar
voornemen om dat tè maken vah den haar
toevertrouwden Kring wat men ervan kin
maken. In de laatste vergaderingen is men
tot de conclusie gekomen, dat nog vele onder
werpen een grondige bespreking, reglemen
teering en organisatie vereischen. Daarom is
besloten dezen winter de geheele zaak af te
handelen voorzoover dat mogelijk is. Mede
dank zij dit werkprogramma en de voorloopige
organisatie is de Kring sterk uitgebreid.
Momenteel zijn aangesloten: de Bruinvis-
schen en Frissche Morgen (Den Helder), Oude
Veer (Anna Paulowna', Z.V. Wieringerwaard,
de Wiel (Schagen) en de Wirg (Winkel).
Onderhandelingen loopen nog met 't Skarpet
't Waardje (Oudkarspel). Deze besprekingen
(Oude Niedorp), de Rijd (Nieuwe Niedorp) en
zijn zeer gunstig, zoodat men aan het succes
niet behoeft te twijfelen. Met andere clubs
zullen ook spoedig de noodige besprekingen
worden gehouden. Volgend jaar mag men dus
een sterke bezetting verwachten.
Vooral het vraagstuk der training ver
eischt de aandacht. Hier en daar laat deze te
wenschen over. Men hoopt dan ook, vooral
met het oog op de training van de uitblinkers
en belovende jonge krachten, een eerste klas
trainer te kunnen vinden, die in Kringverband
de training zal leiden.
Nauw hangt hiermede samen de polo-trai
ning. Waar tot nu toe niet gepolo-ed werd,
zullen de eerste beginselen moeten worden
aangeleerd. Zoo mogelijk zal volgenden zomer
al een competitie worden ingesteld. Een goede
oefening voor de pas beginnende teams en een
steun voor club-verband en club-liefde.
Van zeer groot belang is ook de medische
zijde der zwemmerij. In Dr. Spits (te Wierin-
gerwaard) heeft het Kringbestuur een advi
seur gevonden, die van onschatbare waarde
Voor de vrouw
IETS OVER APPEL-BEIGNETS
Een soortgelijk gebak als onze soezen be
reidden reeds de Romeinen. Zij noemden ze
„globuli", kogeltjes. In zijn werk „Over het
boerenbedrijf" geeft Marcus Porlius, die 149
v. Chr. stierf, het recept. Dit, luidt: Meng
geronnen melk met tarwemeel en maak
daarvan zooveel kogeltjes als mogelijk.
Doe vervolgens vet in een heete pan, én
kook daarin steeds, een of twee kogeltjes te
gelijk, die geregeld mot een lepel omge
keerd moeten worden. Als ze klaar zijn,
neemt men ze er uit, bestrijkt zc met ho
ning en strooit er maanzaad op.
I11 de Middeleeuwen noemde men ze
„chraphun", wat zooveel .als haak betee-
kent. In de twaalfde eeuw maakte men ze
nl. in de vorm Van lange stukken met twee
punten eraan, waarvan de eenc naar bene
den, de andere naar boven gebogen was.
Daar men in deze tijd hij het middagmaal
nog geen vorken gebruikte, bracht men
met de chraphun de stujyken vleesch naar
de mond, waarbij men dan tegelijk het ge
bak mee opat
Wolfram von Eschenbach, die omstreeks
1200 stierf, noemt dit gebak in zijn „I'ar-
zival". Als hij beschrijft, hoe er in de door
de vijand belegerde stad Pclrapeire hon
gersnood is uitgebroken, merkt hij op, dat
nu nog slechts bij uitzondering de „Cra-
phen" in de pan liggen. Jliermee is dus
tevens bewezen, dat de naam „krapfen",
waarmee men in Zuid-DuitscUland dit ge
bak meestal aanduidt, niet afkomstig is
van de koeken bakster Cecilic Krapfen,- zoo
als men veelal aanneemt.
Cecilie Krapfen woonde in dc 17c eeuw in
Weenen en verstond de kunst, om een bij
zonder smakelijk soort van dit gebak te
maken. Men noemde dezo koeken ter cere
van haar „Cillikugeln", door de voornaam
Cecilie tot cilli af te korten. Dit gebak had
de omvapg. van een kinderhoofdje.
Deze bakkunst van Cecile Krapfen vond
weldra veel navolging. Op het einde van
de achttiende eeuw bestond in Weenen het
nieuwe gilde der „Krapfonbacher", waar
van de voortbrengselen tot ver in de om
trek beroemd waren. In deze tijd begon
men ook al het gebak te vullen met vruch
tenmoes, zooals blijkt uit een advertentie
van bakker Ulrich Srhmid, die in 1792 het
gebak, gevuld met gekookte vruchten aan
biedt voor drie kreuzer
In het begin van de 19de eeuw werden
ze kleiner cn hoofdzakelijk op vastenavond
gegeten. Ten tijde van het Wecner Congres
in 1,812 was Kathariha Platzer beroemd
wegens haar beignets. Zij vormde zc zoo,
dat ze om het midden, waar dc beide helf
ten hij elkaar komen, nog een randje leg
de Welk een groot bijval dit gebak des
tijds vond. blijkt uit het feit, dat in een en
kel Weenscli restaurant tijdens het carna
val 350.000 beignets werden gegeten.
Do leider van dc afdceling sociale zaken
bij den commissaris-generaal voor financiën
en economie-deelt mede:
De rijkscommissaris voor dc bezette Ne
derlandsche gebieden heeft cenige dagen ge
leden een verordening uitgevaardigd over
het verbod van het-verlagen van loonen en
salarissen.
Dc .verordening heeft de bedoeling de
werknemers tc beschermen tegen willekeu
rige verlaging van hun ontvangsten, d.w.z.
tegen kortingen, die niet geboden zijn door
de economische verhoudingen in het bedrijf.
De verordening cischt voor het doorvoeren
van een loonsverlaging van den werkgever
het bewijs, dat deze in dc voorgenomen om
vang door den economischcn toestand van
liet bedrijf dringend noodzakelijk cn met de
sociale verhoudingen van zijn werknemers
verêenighaar is.
Nieuw is dat dc werkgever niet zelf zon
der meer tot een loonsverlaging kan beslui
ten, maar zich hierover eerst' met zijn werk
nemers beraden moet.
is. Daarnaast zal het contact met de medische
sportkeuringsbureaux wórden hervat, of waar
een dergelijk bureau niet bestaat, een gunstige
regeling worden getroffen. Bevordering van
een regelmatige water-contróle staat natuur
lijk ook op het programma.
Op deze plaats is er reeds op gewezen, dat
ook de groote „massa" moet gaan zwemmen.
De propaganda is hier het middel. Hoe dat
moet geschieden zal de taak zijn van de be
staande propaganda-commissie Een belangrijk
element is in dit verband het z.g. schoolzwem
men. Met alle kracht dient dit bevorderd te
worden. Het mag niet meer voorkomen, dat
gezonde kinderen de lagere school verlaten
zonder de zwemkunst te hebben geleerd! Een
zegen zou het zijn, indien alle kinderen in ons
waterrijk land konden zwemmen.
Ook het schoonspringen en het reddend
zwemmen verdienen de aandacht. Vooral het
laatste. Het bestuur van den (Cirmg heeft,
daarom ook besloten op iederen wedstrijd, in
dien mogelijk, een nummer te plaatsen dat
verband houdt met reddend zwemmen. Prac-
tische toepassing der vervoergrepen dus!
Het Huishoudelijk en Technische Reglement
zullen totaal worden herzien. Het Technische
Reglement is, door de instelling der A. B. en
Adspiranten klassen, verouderd.
Ook zal het Bestuur, vla daartoe bevoegde
organen, trachten verandering te brengen, in
toestanden, welke in geen enkel opzicht de
zwemsport bevorderen.
Ziet hier slechts een greep uit de lange
lijst van de te behandelen onderwerpen. De
wintermaanden zijn lang genoeg om een
grondige behandeling te waarborgen e«i men
hoopt 1941 te beginnen met een organisatie,
die klinkt als een welluidende klok.
Maar. zoo zal men dadelijk vragen, de
zwemmers en zwemsters dan? Komen zij de
heele winter niet op het startblok? Wees ge
rust, lezeressen en lezers. Öok daaraan is ge
dacht! Helaas hebben wij in ons district nog
geen overdekte inrichtingen, maar in de over
dekte in A.lkmaar hoopt het Bestuur dezen
winter nog een of meerdere zwemwedstrijden
uit té schrijven. Het contact zal daardoor niet
verloren gaan.
In overweging zijn nog onderlinge club-wed
strijden te Winkel (de Wig) en Oudkarspel-
('t Waardje). Bij gunstig weer zullen beide
Zondagmiddag plaats vinden.