Zacht helder waschgoed
Radiotoestellen zijn er
Wasscherij „HEI OUDE VEER"
Electrisch koken
Vuurduivels of
Waschfornuizen
J. DE LEEUW
Radio-apparaten
K. Zwart Zonen
Wilt U Electrisch Koken!
A. DEKKER Jzn.
De Groot-Nederlandsche zaak
Philips, Erres, Waldorp
en Telefunken
De nieuwste
Seizoen 19401941
J. WIEGMAN
P. J. BALTUS
FORNUIZEN f 99.-
COMBINATIES v.a. f 60.-
J. W I E G M A N
De Engelsche
koninklijke familie
Snelbooten in
den aanval
Het verbod van verlaging
van loonen en salarissen
Zwemmen
Met zuiver regenwater gewasschen. Daar
door minimum slijtage, in dezen tijd een be
langrijke factor.
LAGEDIJK 16—18 ANNA PAULOWNA-
Beleefd aanbevelend,
Wanneer U overgaat tot
kunt U het beste eens met een vakman
praten.
Wendt U daarom eerst tot
MOLENVAART - ANNA PAULOWNA.
TELEF. 80 - DE KLEINE BAZAR.
Nog steeds uit groote voorraad leverbaar bij
MOLENVAART 79 - TELEF. 103,
ANNA PAULOWNA.
HEDEN ONTVANGEN DE NIEUWSTE
Vraagt vrijblijvende demonstratie bij:
't Zand
Telef. 253
PRIJZEN
Ziet de Etalage
VANAF f 97.50
Vraagt demonstratie
Molenvaart 7
Telef. 92
Anna Paulowna
SPREEKT DAN MET WIEGMAN EN EET KOMT IN ORDE.
ZOOLANG DE VOORRAAD STREKT
OOK OP GEMAKKELIJKE CONDITIES,
ERKEND P.E.N. INSTALLATEUR.
MOLEN VAART 7. TEL. 92.
VERDUISTERINGSKA.PJES 15 cent
ANNA PAULOWNA.
VERDUISTERINGSKAPJES VOOR RIJWIELEN.
VLAMINGEN ZIJN MEER DAN
„GOEDE BUREN".
De kwestie niet
direct dringend
De Groot-Nederlandsche kwestie
is niet direct actueel, zegt het Vad.
Wij hebben dit, aldus het blad,
reeds geschreven en zullen er niet
op terugkomen, zoolang de toestand
blijft zooals hij thans is. Intusschcn
kan het toch wel niemand verha
zen, dat er steeds meer stemmen
gehoord worden, die in ieder geval
de vraag stellen: hoe staat het met
die zaak? Een krachtiger optreden
in de allereerste dagen na 15 Mei
had wellicht een andere situatie
kunnen scheppen en het vraagstuk
wel actueel doen zijn. Maar ook de
Groot-Nederlanders hebben toen ge
twijfeld en zaten nog te vast aan
hun oude denkgewoonten om in den
nieuwen toestand een actieve rol
te kunnen spelen.
hat Ii„„Z" Semen van een art]kel in
n verschonen nummer van Neor-
H. t i* s?h,'|jver ervan is Jan de Vries,
de Leidsche hooKleeraar. Zijn betoog is zeer
verstandig, vee] beter dan wat hij in het
vorige nummer van hetzelfde tijdschrift
het verschijnen.
Zeer interessant is ook een artikel in het
UaKblad van Noord-Brabant en Zeeland
van Maandag j.1 Daar wordt de vraag be
handeld, in hoever wij het recht hebben
ons to mengen in de zaken van onze Zui
delijke buren. Het antwoord van dit blad
van bij de grens luidt natuurlijk, dat de
Vlamingen toch heel wat meer dan buren
21 in, zeker „goede familie".
Het Vad. geeft vervolgens tal van bij
zonderheden over de Groot-Nederlandsche
kwestie, waaraan wij het volgende ont-
lecnen:
Het is op dit oogenblik nog zeer moeilijk
de oplossing van het Groot-Nederlandsche
vraagstuk aan te geven, omdat de status
van de Nederlanden m het nieuwe Europa
eerst zul kunnen worden bepaald, nadat
door het vredesverdrag de verhoudingen
Duitschland—Frankrijk en Duitschland—
Engeland vastgelegd zijn. Dit geldt in het
bijzonder voor de afbakening van de gren
zen.
De oplossing, die door de Dietsch-natio-
nalisten als ideaal wordt nagestreefd, is
deze waarbij België volgens de Vlaamsch-
Waalsche taalgrens wordt verdeeld en het
gebied ten Noorden daarvan bij den tegen-
woordigen Nederlandschcn staat wordt ge
voegd. Volledigheidshalve hoort hierbij nog
een klein gebied in Noord-Frankrijk, de
Westhoek", omsloten door de Noordzee,
de Belgische grens en de rivieren de Lcie
en de Aa, en waarin ongeveer 250.000 Vla-
'ïningen wonen.
141/z millioen.
Het Nederlandsche gebied benoorden de
taalgrens of „Dietschland" telde einde 1939
ongeveer veertien en een half millioen in
woners, waaronder in het zuiden onge
veer een half millioen niet-Dietschers, d.
w.z. Walen en vreemdelingen, voornamelijk
in de Brusselsche agglomeratie, de Bel-
gisch-Limburgsche mijnstreek en de kust
streek. Of deze afbakening volgens de taal
grens zal kunnen worden verwezenlijkt is
zeer onzeker, o.a. omdat zich hierbij de
moeilijkheid voordoet, wat met Wallonië
moet gebeuren. Een zelfstandig Wallonië
is onmogelijk, terwijl het wel niet de be
doeling van een overwinnend Duitschland
zal zijn, Wallonië aan Frankrijk te schen
ken. Aan den anderen kant, als Duitsch
land annexaties uit strategische overwe
gingen zou nastreven, dan ware de
Vlaamsch-Waalsche taalgrens als strate-
gische grens volkomen ongeschikt. Ook de
zuivere Dietsch-nationalisten zullen dus
wel de eventualiteit van een Groot-Neder-
landschen staat met andere grenzen onder
de oogen moeten zien.
Nederland en België weer samen?
Tegenover de Dietsche oplossing volgens
de taalgrens staat de z.g. Burgondische op
lossing. Onder de Burgondische Nederland-
schen, begrijpt men gewoonlijk, gemakshal
ve, de tegenwoordige staten Nederland en
Belgie, doch dit is onjuist. Aan den eenen
kant heeft 't prinsbisdom Luik nooit tot de
z.g. Burgondische Nederlanden behoort, ter
wijl, 't hertogdom Luxemburg slechts in 'n
zeer los verband met het Nederlandsche
hoofdgebied stond. Aan den anderen kant
behoorde tot de Burgondische Nederlanden
ook Noord-Frankrijk, ongeveer lot aan de
Sornme en de Oise, omvattende declen van de
graafschappen Vlaanderen (la Flandre gal-
licante) en Henegouwen, Artesic en Picar-
dië.
Moeien wij nu, behalve den Westhoek, dit
groote Noord-Fransche gebied inct zijn ruim
3 millioen inwoners gaan inlijven, overeen
komstig dc leuze „van Boonen (Boulogne)
tot-Delfzijl" of „van de Somme tot dc Eems?"
Er wordt aangevoerd, dat in de vroege mid
deleeuwen de schaarsche bevolking tot in de
streek van Boonen en misschien zelfs Hot
aan dc Somme een soort Dicfsch of Ger-
maansch heeft gesproken. Zou dit ook niet
het geval geweest zijn in het nog verder ge
legen Normandiö? Wel vertoont dc bevolking
van Noord-Frankrijk, evenals die van Nor-
mandië, een vrij sterken inslag van het
Noordsche ras; bovendien vindt nog voortdu
rend inzijpcling van Vlaamsch bloed door
immigratie uit Belgisch-Vlaanderen plaats.
Dit alles neemt echter niet weg, dat in
Noord-Frankrijk, den Westhoek uitgezon
derd, dc groote meerderheid der bevolking
Fransch is van taal en van nationaliteit,
zonder eenig spoor van Ncdcrlandsch of Ger-
maansch stamgevoel.
De economische gevolgen.
Mocht het, vraagstuk van den overgang
van Noord-Frankrijk tot den Groot-Ncder-
landschen staat ernstig gesteld worden, dan
zou ook het volle licht moeten vallen op dc
economische gevolgen daarvan. Dit dichtbe
volkte land is niet alleen een vruchtbaar
landbouwgebied, maar het is vooral belang
rijk voor zijn industrie en kolenmijnen. De
Noord-Franscho industrie heeft zicii voor
spoedig ontwikkelt, dank zij de bescher
ming door de Fransche tariefmuren; haar
behoud wordt nu voor Frankrijk van des
te meer belang, daar het verlies van de El-
zas-Lotharingsche industrie- en mijngebie-
den waarschijnlijk is geworden. Het verlies
van het Fransche afzetgebied ware voor de
Noord-Fransche industrie een onoverkome
lijke ramp, die ook de vele duizenden Vlaam-
sche arbeiders zou treffen, die er werkzaam
zijn. Dit geldt in het bijzonder voor de zeer
uitgebreide textielindustrie van Rijsscl, Rou-
baix, Tourcoing, Armentières, enz. waarvoor
geen plaats is in de Nederlanden naast de
gelijkwaardige textielindustrie van Belgisch
Vlaanderen en van Twente. Deze overwegin
gen, die sterk tegen afscheiding van het
Noord-Fransche industriegebied pleiten, gel
den niet voor den Westhoek, die in hoofd
zaak een landbouwstreek vormt.
Men kan zich afvragen, of dc plannen t.o.v.
Noord-Frankrijk niet bewust of onbewust
zijn ingegeven door veronderstellingen om
trent de strategische belangen van Duitsch
land (met het oog op de behccrscliing van
het Nauw-van-Calais en do in dc buurt gele
gen havens), meer dan door de'zorg voor de
werkelijke belangen van de Nederlanden. In
ieder geval, de stelregel „geen tweede Vcr-
sailles" is ook van toepassing op den Groot-
Nederlandschcn staat, deze moet niet wor
den ingericht naar dc voorbeelden van het
vroegere Tsjecho-Slowakije, Polen of Roeme
nië.
T. 0. v. Wallonië staan de zaken geheel
anders. Ware het zeer bezwaarlijk Noord-
Frankrijk uit zijn historisch gegroeid, eco
nomisch verband met het Fransche achter
land los te rukken, hot zou omgekeerd ook
bezwaren opleveren Wallonië in zijn geheel
van de Nederlanden af te scheiden, 't Groo
te argument van de Belgicisten tégen
Dietschland is juist altijd geweest het be
staan van de Belgische economische een
heid, die Vlamingen en Walen zoo vast aan
elkaar zou hinden. Er kan b.v. ook worden
gewezen op het zeer belangrijke feit. dat het
drinkwater voor Brussel en het grootste ge
deelte van Vlaanderen lot aan de kust
wordt aangevoerd uit de Ardennen, in liet
bijzonder uit de Losse en de Boeg, zijrivie
ren van de Maas. Het belang van deze drink
watervoorziening zal vooral spreken tot de
talloos velen, die gedurende de oorlogsda
gen in de woelige Meimaand de afsluiting
van de waterleiding aan den lijve hebben
gevoeld.
Alles bij elkaar genomen kan men
zeggen, dat al zou de Dietsche oplos
sing volgens dc taalgx-ens wellicht
theoretisch de voorkeur verdienen,
er toch goed redenen van practi-
sclicn aard kunnen zijn om de grens
van de Nederlanden meer Zuidelijk
te trekken. Zoodoende zou de Groot-
Nederlandsche staat dan in hoofd
zaak uit de tegenwoordige staten Ne
derland en België worden gevormd,
echter mot zekere grenswijzigingen.
Het Vad. laat hierbij geheel buiten be
schouwing het vraagstuk van de strategische
grenzen, die door Duitschland zouden kun
nen worden opgeëischt. Afgezien daarvan
is reeds het gebied van Eupcn-Malmedy ec-
desannexeerd en is het groothertogdom Lu
xemburg uit zijn economische unie met Bel
gië losgemaakt en binnen de Duitsche tol
grenzen gebracht. Verdere grenswijzigingen
zijn niet uitgesloten. Zoo bevindt zich in dc
Belgische provincie Luxemburg nog een
klein Duitschsprekcnd gebied, dat bij hel
groothertogdom zou kunnen komen. Overi
gens zou dc afstand Van den Westhoek door
Frankrijk kunnen worden geregeld door ruil
met Waalsch gebied. Hierbij kan worden ge
dacht aan de Zuidelijke gedeelten van de
provincie Luxemburg en van het Entrc-
Sambre-et-Meuse: nog in 1814 bij het eerste
verdrag van Parijs werden deze gebieden
aan Frankrijk toegewezen, met het stadie
Bopillon aan de Semois en de plaatsen Phi-
lippeville, Marienbourg. Chimay en Beau-
rnont in het Entre-Sambre-ct-Mcusc: in 1815
bij het tweede verdrag van Parijs werd dan
dc tegenwoordige Fransch-Bclgischc grens
•vastgesteld.
Hoe moet de staatsvorm zijn?
Tenslotte rest nog dc vraag, op welke wij
ze de Groot-Ncderlandschc staatsvorming
moet geschieden. Dit is het aspect van het
vraagstuk, dat de meest grondige studio
vereischt en hier dus niet met enkele woor
den kan worden afgedaan. Wij stellen ons
in ieder geval voor. dat men er niet aan
moet denken met één slag een nieuwen, gc-
centralisecrden staat te verwezenlijken.
Men dient alleen te beginnen met de vesti
ging van een federatief staatsverband, waar
bij men de twee staten Nederland en België,
of Noord- en Zuid-Nederland, geleidelijk
naar elkaar laat toegroeien om later tot
grootere eenheid in de staatsvormen te ko
men. Hierbij kunnen ook nieuwe grenzen
tusschen Noord- en Zuid-Nederland wensche-
lijk zijn.
Het grootste werk zal in België moeten
geschieden, waar. met behoud van de cuJtu-
reele autonomie der Walen, de Vlamingen
den thans nog overheerschendcn invloed
van de Franschsprekcnden op ieder gebied
van het openbare leven zullen moeten teniet
doen. Bij den bestaanden overvloed van in-
tcllcctuccle krachten in Noord-Nederland
ligt er wellicht voor ons een vruchtbare taak
om bij het proces van vcrncderlandscliing
van het Zuiden doelmatige hulp te bieden.
Naar liet tijdschrift „New Week" bericht,
worden op het oogenblik in Ottawa plannen
uitgewerk voor het huisvesten van de Brit-
sclie Koninklijke Familie in Canada.
GARNALENBOOT OP EEN MIJN
GELOOPEN.
Donderdagmiddag is ih het Brouwersha-
vcnschegat dc motorbotter Dolfijn, Brouwers
haven 9, schipper W. van Rceilen, bij het
garnaleni visschen, op een mijn geloopen en
vergaan. De vier opvarenden zijn omgeko
men. Men heeft reeds twee lijken kunnen
bergen.
Duitsch weermachthericbt
Hevige luchtgevechten
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelt mede:
Duitsche zccstrijdkrachlcn hebben in
Overzeese!]" wateren koopvaardijschepen
met een totalen inhoud van 41.000 b.r.t. tot
zinken gebracht. Zooals reeds gemeld, heeft
een flottielje motortorpedobooten in den
nacht van 4 op 5 September voor de Brit-
sclie oostkust een Britsch convooi aange
vallen. Daarbij werden 5 bewapende vijan
delijke koopvaardijschepen met een totalen
inhoud van 39.000 b.rt, waaronder een
tankschip van 12.000 b.r t.. alsmede een tor
pedojager der Imogen-klasse tot zinken ge
bracht. Nóg een ander schip is ernstig be
schadigd. Een duikboot heeft verscheide
ne bewapende vijandelijke koopvaardij
schepen met een totalen inhoud van 19.100
b.r.t. tot zinken gebracht.
Onze formaties gcvcclits- en jachtvlieg
tuigen hebben op 5 September do bomaan
vallen op vijandelijke vliegvelden in Zuid-
Engeland voortgezet en treffers geplaatst
op gebouwen en onderkomens. Het groote
oliedepot van Thamcshaven werd in brand
geworpen In den loop dezer aanvallen
ontstonden luchtgevechten, die voor ons
gunstig verliepen, in don nacht hebben for
maties gevechtsvliegtuigen verscheidene
vliegvelden in de buurt van Lincoln, ha
venwerken tc Liverpool, Poitsmouth, Sun-
dcrland, Blyth, IIull, fabrieken te New-
Castle, haven- en dokwerken in het ooste
lijk deel van Londen, alsmede opnieuw het
groote oliedepot te Thameshaven doeltref
fend met bommen bestookt. Engelsche ha
vens werden verder met mijnen afgesloten.
Britsche vliegtuigen zijn des nachts het
Duitsche rijksgebied binnengevlogen en
hebben op enkele plaatsen bommen gewor
pen zonder noemenswaardige schade aan
te richten. Slechts op één plaats werd een
boerenwoning getroffen. Daarbij zijn vijf
burgers op weg naar den schuilkelder ge
dood en twee gewond.
De totale verliezen van den vijand be
droegen gisteren 46 vliegtuigen. Daarvan
werden er twee in 'den nacht door lucht
doelgeschut neergehaald. Het gelukte
voorts, 6 versperringsballons te vernietigen.
Zestien eigeD vliegtuigen keerden niet te
rug.
Behalve vier reeds genoemde officiei-cn
liebben in de luchtgevechten der laatste
weken nog drie jachtvliegcrs 20 of meer
luchtoverwiningen behaald, en wel kapi
tein Mayer, kapitein Oesau en kapitein
Tictzcn Aan het hoofd der overwinnaars
in de luchtgevechten staat majoor Moel-
ders met 32 overwinningen.
De leider van dc afdcel.ing sociale zaken
bij den commissaris:gencraal voor financiën
en economie deelt mede;
De rijkscommissaris voor de bezette Ne
derlandsche gebieden heeft cenige dagen ge-
Ipden een verordening uitgevaardigd over
het verbod van het verlagen van loonen en
salarissen.
De verordening heeft de bedoeling de
werknemers te beschermen tegen willekeu
rige verlaging van huil ontvangsten, d.w.z.
tegen kortingen, die niet geboden zijn door
dc economische verhoudingen in het bedrijf.
De verordening eischt voor het doorvoeren
van een loonsverlaging van den werkgever
het bewijs, dat deze in de voorgenomen om
vang door den economischen toestand van
het bedrijf dringend noodzakelijk en met de
sociale verhoudingen van zijn werknemers
vcreenigbaar is.
Nieuw is dat de .werkgever niet zelf zon
der meer tot een loonsverlaging kan beslui
ten, maar zich hierover e'erst met zijn werk
nemers beraden moet.
Winterprogramma
van het Kringbestuur
Het zomerseizoen 1940 loopt ten einde. An
dere jaren begon half September de winter
slaap van de zwemmerij in ons district, maar
dit jaar zal het anders zijn gesteld. Het is het
Bestuur van den Zwemkring ernst met haar
voornemen om dat te maken van den haar
toevertrouwden Kring wat men ervan kan
maken. In dt laatste vergaderingen is men
tot de conclusie gekomen, dat nog vele onder
werpen een grondige bespreking, reglemen
teering en organisatie vereischen. Daarom is
besloten dezen winter de geheele zaak af te
handelen voorzoover dat mogelijk is. Mede
dank zij dit werkprogramma en de voorloopige
organisatie is de Kring sterk uitgebreid.
Momenteel zijn aangesloten: de Bruir.vis-
schen en Frissche Morgen (Den Helder), Oude
Veer (Anna Paulowna- Z.V. Wieringerwaard,
de Wiel (Schagen) en de Wirg (Winkel).
Onderhandelingen loopen nog met 't Skarpet
't Waardje (Oudkarspel). Deze besprekingen
(Oude Niedorp), de Rijd (Nieuwe Niedorp) en
zijn zeer gunstig, zoodat men aan het succes
niet behoeft te twijfelen. Met andere clubs
zullen ook spoedig de noodige besprekingen
worden gehouden. Volgend jaar mag men dus
een sterke bezetting verwachten.
Vooral het vraagstuk der training ver
eischt de aandacht. Hier en daar laat deze te
wenschen over. Men hoopt dan ook, vooral
met het oog op da training van de uitblinkers
en belovende jonge krachten, een eerste klas
trainer te kunnen vinden, die in Kringverband
de training zal leiden,
Nauw hangt hiermede samen de polo-trai
ning. Waar tot nu toe niet gepolo-ed werd,
zullen de eerste beginselen moeten worden
aangeleerd. Zoo mogelijk zal volgenden zomer
al een competitie worden ingesteld. Een goede
oefening voor de pas beginnende teams en een
steun voor club-verband en clyb-liefde.
Van zeer groot belang is ook de medische
zijde der zwemmerij. In Dr. Spits (te Wierin
gerwaard) heeft het Kringbestuur een advi
seur gevonden, die van onschatbare waarde
is. Daarnaast zal het contact met de medische
sportkeuringsbureaux worden hervat, of waar
een dergelijk bureau niet bestaat, een gunstige
regeling worden getroffen. Bevordering van
een regelmatige water-controle staat natuur
lijk ook op het programma.
Op deze plaats is er reeds op gewezen, dat
ook de groote „massa" moet gaan zwemmen.
De propaganda is hier het middel. Hoe dat
moet geschieden zal de taak zijn van de be
staande propaganda-'commissie Een belangrijk
element is in dit verband het z.g. schoolzwem
men. Met alle kracht dient dit bevorderd te
worden. Het mag niet meer voorkomen, dat
gezonde kinderen de lagere school verlaten
zonder de zwemkunst te hebben geleerd! Een
zegen zou het zijn, indien alle kinderen in ons
waterrijk land konden zwemmen.
Ook het schoonspringen en het reddend
zwemmen verdienen de aandacht. Vooral het
laatste. Het bestuur van den Kryig heeft,
daarom ook besloten op iederen wedstrijd, in
dien mogelijk, een nummer' te plaatsen dat
verband houdt met reddend zwemmen. Prac-
tische toepassing der vervoergrepen dus!
Het Huishoudelijk 1 en Technische Reglement
zullen totaal worden herzien. Het Technische
Reglement is, door de instelling der A. B. en
Adspiranten klassen, verouderd.
Ook zal het Bestuur, via daartoe bevoegde
organen, trachten verandering te brengen, in
toestanden, welke in geen enkel opzicht de
zwemsport bevorderen.
Ziet hier slechts een greep uit de lange
lijst van de te behandelen onderwerpen. De
wintermaanden zijn lang genoeg om een
grondige behandeling te waarborgen en men
hoopt 1941 te beginnen met een organisatie,
die klinkt als een welluidende klok.
Maar, zoo zal men dadelijk vragen, de
zwemmers en zwemsters dan? Komen zij de
heele winter niet op het startblok? Wees ge
rust, lezeressen en lezers. Ook daaraan is ge
dacht! Helaas hebben -wij in ons district nog
geen overdekte inrichtingen, maar in de over
dekte in Alkmaar hoopt het Bestuur dezen
winter nog een of meerdere zwemwedstrijden
uit te schrijven. Het contact zal daardoor niet
verloren gaan.
In overweging zijn nog onderlinge club-wed
strijden te Winkel (de Wig) en Oudkarspe!
('t Waardje). Bij gunstig weer zullen beide
Zondagmiddag plaats vinden.
