JAPQNSTQFFEN
KACHELS
RADID APPARATEN 1940 1941
LICHT-AFSLUITER
J. Posthumus
De Groot - Nederlandsche zaak
Licht uit!
J. VROEGOP Jr.
Ontvangen
G. HART P. NIEMAN
Beste Schoenen
VROEGOP
W. HALBERSMA
de nieuwe serie
LENGHAUS Co.
WINKEL
BALDER
INLEVERING
Mn en Bonnen
W. v. d. Heerik
Zwemmen
Snelbooten in
den aanval
Groote brand in Kobe
Het verbod van verlaging
van loonen en salarissen
VOOR EEN PAAR
met prima pasvorm,, moet U bij
zijn. Wij zijn nog ruim gesorteerd in
HEEREN- en DAMES-,
JONGENS- en MEISJESSCHOENEN.
Ziet onze étalage.
Aanbevelend.
SCHOENHANDEL.
BROEK OP LANGENDIJK.
Ondanks den moeilijken toestand, zijn wij
er in geslaagd een schitterende collectie
KACHELS le ontvangen.
HAARDKACHELS - SALAMANDER en
HUISHOUDKACHELS - KACHELPLAAT
JES - KOLENKITTEN, enz.
Een pracht collectie HAARDKETELS, meer
dan 10 verschillende modellen, staan voor
U gereed.
Ziet onze étalage.
PHILIPS en ERRES apparaten
Voor herfst en winter ontvingen wij de
NIEUWE COLLECTIE
waaronder zeer mooie ruiten
VELOUR CHIFFON, 90 c.M. breed, vanaf
f 1.40 per nieter, zonder punten.
Aanbevelend.
Tninbouwers en
Groentenhandelaars
Ik maak van Uw ZAKKEN
machinaal
DEKKLEEDEN
Reparatie van kleeden en stop
pen van zakken.
DEKKLEEDEN in voorraad.
Te koop gevraagd:
GROVE ZAKKEN
van 100 Kg.
ZUIDSCHARWOUDE.
VervoerbewijzeP en zakken
verkrijgbaar bij
NOORDSCHARWOUDE.
TEL. 158.
Geen vrachtkosten.
OUDKARSPEL.
ZUIDSCHARWOUDE.
Dat hoort U niet meer met onze
die direct op de deur staat en het licht voor
U uit doet zoodra Uw klant binnenkomt.
Kost 12.25.
Overal te plaatsen.
Vraagt proef of bel op 104.
OUDKARSPEL.
Winterprogramma
van het Kringbestuur
Het zomerseizoen 1940 loopt ten einde. An
dere jaren begon half September de winter
slaap van de zwemmerg in ons district, maar
dit jaar zal het anders zijn gesteld. Het is het
Bestuur van den Zwemkring ernst met haar
voornemen om dat te maken van den haar
toevertrouwden Kring wat men ervan kèn
maken. In de laatste vergaderingen is men
tot de conclusie gekomen, dat nog vele onder
werpen een grondige bespreking, reglemen-
teêring en organisatie vereischen. Daarom is
besloten dezen winter de geheele zaak af te
handelen voorzoover dat mogelijk is. Mede
dank zij dit werkprogramma en de voorloopige
organisatie is de Kring sterk uitgebreid.
Momenteel zijn aangesloten: de Bruinvis-
schen en Frissche Morgen (Den Helder), Oude
Veer (Anna Paulowna1 Z.V. Wieringerwaard,
de Wiel (Schagen) en de Wirg (Winkel).
Onderhandelingen loopen nog met 't Skarpet
t Waardje (Oudkarspel). Deze besprekingen
(Oude Niedorp), de Rijd (Nieuwe Niedorp) en
zijn zeer gunstig, zoodat men aan het succes
niet behoeft te twijfelen. Met andere clubs
zullen ook spoedig de noodige besprekingen
worden gehouden. Volgend jaar mag men dus
een sterke bezetting verwachten.
Vooral het vraagstuk der training ver-
eischt de aandacht. Hier en daar laat deze te
wenschen over. Men hoopt dan ook, vooral
met het oog op do training van de uitblinkers
en belovende jonge krachten, een eerste klas
trainer te kunnen vinden, die in Kringverband
de training zal -leiden.
Nauw hangt hiermede samen de polo-trai
ning. Waar tot nu toe niet gepolo-ed werd,
zullen de eerste beginselen moeten worden
aangeleerd. Zoo mogelijk zal volgenden zomer
al een competitie worden ingesteld. Een goede
oefening voor de pas beginnende teams en een
steun voor club-verband en club-liefde.
Van zeer groot belang is ook de medische
zijde der zwemmerij. In Dr. Spits (te Wierin
gerwaard) heeft het Kringbestuur een advi
seur gevonden, die van onschatbare waarde
VLAMINGEN ZIJN MEER DAN
„GOEDE BUREN".
De kwestie niet
direct dringend
De Groot-Nedcrlandsche kwestie
is niet direct actueel, zegt het Vad.
Wij hebben dit, aldus het blad,
reeds geschreven en zullen er niet
op terugkomen, zoolang de toestand
blijft zóoals hij thans is. Intussehcn
kan het toch wel niemand verba
zen, dat er steeds meer stemmen
gehoord worden, die in ieder geval
de vraag stellen: hoe staat het met
die zaak? Een krachtiger optreden
in do allereerste dagen na 15 Mei
had wellicht een andere situatie
kunnen scheppen en hot vraagstuk
wel actueel doen zijn. Maar ook de
Groot-Nederlanders hebben toen ge
twijfeld en zaten nog te vast aan
hun oudo denkgewoonten om in den
nieuwen toestand een actieve rol
te kunnen spelen.
Thans is het parool: wachten. Wie toch
wat lezen wil over de zaak de Nederlan
der is een mcnscli, die graag wat lezen wil
over allerlei zaken dién raden wij aan
eens kennis te nemen van een artikel in
het jongst verschenen nummer van Neer
land ia. De schrijver ervan is Jan de Vries,
de Leidsche hoogleeraar. Zijn betoog is zeer
verstandig, veel beter dan wat hij in het
vorige nummer van hetzelfde tijdschrift
liet verschijnen.
Zeer interessant is ook een artikel in het
Dagblad van Noord-Brabant en Zeeland
van Maandag j.1 Daar wordt de vraag be
handeld. in hoever wij het recht hebben
ons te mengen in de zaken van onze Zui
delijke buren. Het antwoord van dit blad
van bij de grens luidt natuurlijk, dat de
Vlamingen toch heel wat meer dan buren
zijn, zeker „goede familie".
Het Vad. geeft vervolgens tal van bij
zonderheden over de Groot-Nederlandsclie
kwestie, waaraan wij het volgende ont-
leencn:
Het is op dit. oogenblik nog zeer moeilijk
de oplossing van het Groot-Nedcrlandsche
vraagstuk aan te geven, omdat de status
van de Nederlanden in het nieuwe Europa
eerst zal kunnen worden bepaald, nadat
door liet vredesverdrag de verhoudingen
Duitschland—Frankrijk en Duitschland
Engeland vastgelegd zijn. Dit geldt in het
bijzonder voor de afbakening van de gren
zen.
De oplossing, die door de Dietsch-natio-
nalisten als ideaal wordt nagestreefd, is
deze waarbij België volgens de Vlaamsch-
Waalsclie taalgrens wordt verdeeld en het
gebied ten Noorden daarvan bij den tegen-
woordigen Nederlandschen staat wordt ge
voegd. Volledigheidshalve hoort hierbij nog
een klein gebied in Noord-Frankrijk, de
„Westhoek", omsloten door de Noordzee,
Ge Belgische grens en de rivieren de Lcic
en de Aa, en waarin ongeveer 250.000 Vla
mingen wonen.
14V2 millioen.
Het Nederlandsche gebied benoorden de
taalgrens of „Dietschland" telde einde 1939
ongeveer veertien en een half millioen in
woners, waaronder in het zuiden onge
veer een half millioen niet-Dictschers, d.
w.z. Walen en vreemdelingen, voornamelijk
in de Brusselsche agglomeratie, de Bel-
gisch-Limburgsche mijnstreek cn de kust
streek. Of deze afbakening volgens de taal
grens zal kunnen worden verwezenlijkt is
zeer onzeker, o.a. omdat zich hierbij de
moeilijkheid voordoet, wat met Wallonië
moet gebeuren. Een zelfstandig Wallonië
is onmogelijk, terwijl het wel niet de be
doeling van een overwinnend Duitschland
zal zijn, Wallonië aan Frankrijk te schen
ken. Aan den anderen kant, als Duitsch
land annexaties uit strategische overwe
gingen zou nastreven, dan ware de
Vlaamsch-Waalsche taalgrens als strate
gische grens volkomen ongeschikt. Ook de
zuivere Dietsch-nationalisten zullen dus
wel de eventualiteit van een Groot-Neder-
landschen staat met andere grenzen onder
de oogen moeten zien.
Nederland en België weer samen?
Tegenover de Dietsche oplossing volgens
de taalgrens staat de z.g. Burgondische op
lossing. Onder de Burgondische Nederland
schen, begrijpt men gewoonlijk, gemakshal
ve. de tegenwoordige staten Nederland en
België, doch dit is onjuist. Aan den eenen
kant heeft 't prinsbisdom Luik nooit tot de
z.g. Burgondische Nederlanden behoort, ter
wijl, 't hertogdom Luxemburg slechts in 'n
zeer los verband met het Nederlandsche
hoofdgebied stond. Aan den anderen kant
behoorde tot de Burgondische Nederlanden
ook Noord-Frankrijk, ongeveer tot aan de
Somme en de Oise, omvattende declen van dc
graafschappen Vlaanderen (la Flandre gal-
licante) en Henegouwen, Artesië en Picar-
dië.
Moeten wij nu, behalve den Westhoek, dit
groote Noord-Fransche gebied met zijn ruim
3 millioen inwoners gaan inlijven, overeen
komstig de leuze „van Booncn (Boulogne)
tot Delfzijl" of „van de Somme tot de Eems?"
Er wordt aangevoerd, dat in de vroege mid
deleeuwen de schaarsche bevolking tot in de
streek van Boonen en misschien zelfs tot
aan de Somme een soort Dietsch of Ger-
maansch heeft gesproken. Zou dit ook niet
het geval geweest zijn in het nog verder ge
legen Normandië? Wel vertoont de bevolking
van Noord-Frankrijk, evenals die van Nor
mandië, een vrij sterken inslag van het
Noordsche ras: bovendien vindt nog voortdu
rend inzijpcling van Vlaamsch bloed door
immigratie uit Belgisch-Vlaanderen plaats.
Dit alles neemt echter niet weg, dat in
Noord-Frankrijk, den Westhoek uitgezon
derd, de groote meerderheid der bevolking
Fransch is van taal en van nationaliteit,
zonder eenig spoor van Nederlandsch of Ger-
maansch stamgevoel.
De economische gevolgen.
Mocht het, vraagstuk van den overgang
van Noord-Frankrijk tot den Groot-Ncder-
landschen staat ernstig gesteld worden, dan
zou ook het volle licht moeten vallen op de
economische gevolgen daarvan. Dit dichtbe
volkte land is niet alleon een vruchtbaar
landbouwgebied, maar het is vooral belang
rijk voor zijn industrie en kolenmijnen. De
Noord-Fransche industrie heeft zich voor
spoedig ontwikkelt, dank zij de bescher
ming door de Fransche tariefmuren; haar
behoud wordt nu voor Frankrijk van des
tc meer belang, daar het verlies van de El-
zas-Lotharingsche industrie- en mijngebie-
den waarschijnlijk is geworden. Het verlies
van het Fransche afzetgebied ware voor de
Noord-Fransche industrie een onoverkome
lijke ramp, die ook de vele duizenden Vlaam-
sche arbeiders zou treffen, die er werkzaam
zijn. Dit geldt in het bijzonder voor de zeer
uitgebreide textielindustrie van Rijssel, Rou-
baix, Tourcoing. Armentières, enz. waarvoor
geen plaats is in de Nederlanden naast de
gelijkwaardige textielindustrie van Belgisch
Vlaanderen en van Twente. Deze overwegin
gen, die sterk tegen afscheiding van het
Noord-Fransche industriegebied pleiten, gel
den niet voor den Westhoek, die in hoofd
zaak een landbouwstreek vormt.
Men kan zich afvragen, of de plannen t.o.v.
Noord-Frankrijk niet bewust of onbewust
zijn ingegeven door veronderstellingen om
trent de strategische belangen van Duitsch
land (met het oog op de bcheersching van
het Nauw-van-Calais en de in de buurt gele
gen havens), meer dan door de zorg voor de
werkelijke belangen van de Nederlanden. In
ieder geval, de stelregel „geen tweede Ver-
sailles" is ook van toepassing op den Groot-
Nederlandschen staat, deze moet niet wor
den ingericht naar de voorbeelden van het
vroegere Tsjecho-Slowakije, Polen of Roeme
nië.
T. o. v. Wallonië staan de zaken cehee)
anders. Ware het zeer bezwaarlijk Noord-
Frankrijk uit zijn historisch gegroeid, eco
nomisch verband met het Fransche achter
land los te rukken, het zou omgekeerd ook
bezwaren opleveren Wallonië in zijn geheel
van de Nederlanden af te scheiden, 't Groo
te argument van de Belgicisten tegen
Dietschland is iuist altijd geweest het be
staan van de Belgische economische een
heid, die Vlamingen en Walen zoo vast aan
elkaar zou hinden. Er kan b.v. ook worden
gewezen op het zeer helangriike feit, dat het
drinkwater voor Brussel en het grootste ge
deelte van Vlaanderen tot aan de kust
wordt aangevoerd uit de Ardennen, in het
bijzonder uit de I.esse en de Boeg, zijrivie
ren van de Maas. Het belang van deze drink
watervoorziening zal vooral spreken tot de
talloos velen, die gedurende de oorlogsda
gen in de woelige Meimaand de afsluiting
van de waterleiding aan den lijve hebben
gevoeld.
Alles bij elkaar genomen kan men
zeggen, dat al zou de Dietsche oplos
sing volgens de taalgrens wellicht
theoretisch de voorkeur verdienen,
er toch goed redenen van practi-
schen aard kunnen zijn om de grens
van de Nederlanden meer Zuidelijk
te trekken. Zoodoende zou de Groot-
Nederlandsche staat dan in hoofd
zaak uit de tegenwoordige staten Ne
derland en België worden gevormd,
echter met zekere grenswijzigingen.
Het Vad. laat hierbij geheel buiten be
schouwing het vraagstuk van dc strategische
grenzen, die door Duitschland zouden kun-
nen worden opgeëischt. Afgezien daarvan
is. Daarnaast zal het contact met de medisch*
sportkeuringsbureaux worden hervat, of waar
een dergelijk bureau niet bestaat, een gunstige
regeling worden getroffen. Bevordering van
een regelmatige water-contróle staat natuur
lijk ook op het programma.
Op deze plaats is er reeds op gewezen, dat
ook de groote „massa" moet gaan zwemmen.
De propaganda is hier het middel. Hoe dat
moet geschieden zal de taak zijn van de be
staande propaganda-commissie Een belangrijk
element is in dit verband het z.g. schoolzwem
men. Met alle kracht dient dit bevorderd te
worden. Het mag niet meer voorkomen, dat
gezonde kinderen de lagere school verlaten
zonder de zwemkunst te hebben geleerd! Een
zegen zou het zijn, indien alle kinderen in ons
waterrijk land konden zwemmen.
Ook het schoonspringen en bet reddend
zwemmen verdienen de aandacht. Vooral het
laatste. Het bestuur van den Kring heeft,
daarom ook besloten op iederen wedstrijd, in
dien mogelijk, een nummer te plaatsen dat
verband houdt met reddend zwemmen. Prac-
tische toepassing der vervoergrepen dus!
Het Huishoudelijk en Technische Reglement
zullen totaal worden herzien. Het Technische
Reglement is, door de instelling der A. B. en
Adspiranten klassen, 'verouderd.
Ook zal het Bestuur, via daartoe bevoegde
organen, trachten verandering te brengen, in
toestanden, welke in geen enkel opzicht de
zwemsport bevorderen.
Ziet hier slechts een greep uit de lange
lijst van de te behandelen onderwerpen. De
wintermaanden zijn lang genoeg om een
grondige behandeling te waarborgen en men
hoopt 1941 te beginnen met een organisatie,
die klinkt als een welluidende klok.
Maar, zoo zal men dadelijk vragen, de
zwemmers en zwemsters dan? Komen zij de
heele winter niet op het startblok? Wees ge
rust, lezeressen en lezers. Ook daaraan is ge
dacht! Helaas hebben wij in ons district nog
geen overdekte inrichtingen, maar in de over
dekte in Alkmaar hoopt het Bestuur dezen
winter nog een of meerdere zwemwedstrijden
uit te schrijven. Het contact zal daardoor niet
verloren gaan.
In overweging zijn nog onderlinge club-wed
strijden te Winkel (de Wig) en Oudkarspel
('t Waardje). Bij gunstig weer zullen beide
Zondagmiddag plaats vinden.
Duifsch weermachtbericht
Hevige luchtgevechten
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelt mede:
Duitsche zeestrijdkrachten hebben in
Overzeesche wateren koopvaardijschepen
met een totalen inhoud van 41.000 b.r.t. tot
zinken gebracht. Zooals reeds gemeld, heeft
een flottielje motortorpedobooten in den
nacht van 4 op 5 September voor de Brit-
sche oostkust een Britsch convooi aange
vallen. Daarbij werden 5 bewapende vijan
delijke koopvaardijschepen met een totalen
inhoud van 39.000 b.r.t, waaronder een
tankschip van 12.000 b.r.t., alsmede een tor
pedojager der Imogen-klasse tot zinken ge
bracht. Nog een ander schip is ernstig be
schadigd. Een duikboot heeft verscheide
ne bewapende vijandelijke koopvaardij
schepen met een totalen inhoud van 19.100
b.r.t. tot zinken gebracht.
Onze formaties gevechts- en jachtvlieg
tuigen hebben op 5 September de bomaan
vallen op vijandelijke vliegvelden in Zuid-
Engeland voortgezet en treffers geplaatst
op gebouwen cn onderkomens. Het groote
oliedepot van Thameshaven werd in brand
geworpen In den loop dezer aanvallen
ontstonden luchtgevechten, die voor ons
gunstig verliepen. In den nacht hebben for
maties gevechtsvliegtuigen verscheidene
vliegvelden in de buurt van Lincoln, ha
venwerken le Livcrpool, Portsmouth, Sun-
derland, Blyth, Huil, .fabrieken te New-
Castle, haven- en dok werk en in het ooste
lijk deel van Londen, alsmede opnieuw het
groote oliedepot te Thameshaven doeltref
fend met bommen bestookt. Engclsche ha
vens werden verder met mijnen afgesloten.
Britsche vliegtuigen zijn des nachts het
Duitsche rijksgebied binnengevlogen 'en
hebben op énkele plaatsen bommen gewor
pen zonder noemenswaardige schade aan
te richten Slechts op één plaats werd een
boerenwoning getroffen. Daarbij zijn vijf
burgers op weg naar den schuilkelder ge
dood en twee gewond.
De totale verliezen van den vijand be
droegen gisteren 46 vliegtuigen. Daarvan
werden er twee in den nacht door lucht
doelgeschut neergehaald. Het gelukte
voorts, 6 versperringsballons te vernietigen.
Zestien eigen vliegtuigen keerden niet te
rug.
Behalve vier reeds genoemde officieren
hebben in de luchtgevechten der laatste
weken nog drie jachtvliegers 20 of meer
luebtoverwiningen behaald, en wel kapi
tein Mayer, kapitein Oesau en kapitein
Tietzen Aan het hoofd der overwinnaars
in de luchtgevechten staat majoor Moel-
ders met 32 overwinningen.
De bewapening
van Amerika
Het Amerikaansche Huis van Afgevaardig
den heeft het wetsontwerp aangenomen, dat
voorziet in een crediet van 5.2 milliard dol
lar voor het bewapenen van een leger van
twee millioen man en voor den bouw van
een zgn. „Twee Oceanen vloot".
Het wetsontwerp gaat thans naar den Se
naat voor het eenige door het Huis van Af
gevaardigden aangebrachte veranderingen.
is reeds het gebied van Eupcn-Malmcdy ge-
desannexeeid en is het groothertogdom Lu
xemburg uit zijn economische unie met Bel
gië losgemaakt en binnen de Duitsche tol
grenzen gebracht. Verdere grenswijzigingen
zijn niet uitgesloten. Zoo bevindt zich in de
Belgische provincie Luxemburg nog een
klein Duitschsprekend gebied, dat bij het
groothertogdom zou kunnen komen. Overi
gens zou de afstand van den Westhoek door
Frankrijk kunnen worden geregeld door ruil
met Waalsch gebied. Hierbij kan worden ge
dacht aan de Zuidelijke gedeelten van dc
provincie Luxemburg en van het Entre-
Sambre-et-Meusc; nog in 1814 bij het eerste
verdrag van Parijs werden deze gebieden
aan Frankrijk toegewezen, met het stadie
Bopillon aan de Semois en de plaatsen Phi-
lippeville, Marienbourg. Chimay en Beau-
mont in het Entre-Sambre-et-Meuse; in 1815
bij het tweede verdrag van Parijs werd dan
de tegenwoordige Fransch-Belgische grens
vastgesteld.
Hoe moet de staatsvorm zijn?
Tenslotte rest nog de vraag, op welke wij
ze de Groot-Nederlandsche staatsvorming
moet geschieden. Dit is het aspect van het
vraagstuk, dat de meest grondige studie
vcreischt en hier dus niet met enkele woor
den kan worden afgedaan. Wij stellen ons
in ieder geval voor. dat men er niet aan
moet denken met één slag een nieuwen, ge-
ccntra liseerden staat te verwezenlijken.
Men dient alleen te beginnen met de vesti
ging van een federatief staatsverband, waar
bij men de twee staten Nederland cn België,
of Noord- en Zuid-Nederland, geleidelijk
naar elkaar laat toegroeien om later tot
grootere eenheid in de staatsvormen te ko
men. Hierbij kunnen ook nieuwe grenzen
tussehen Noord- en Zuid-Nederland wensche-
lijk zijn.
Het grootste werk zal in België moeten
geschieden, waar. met behoud van de cultu-
reele autonomie der Walen, de Vlamingen
den thans nog overhccrschenden invloed
van de Franschsprekendcn op ieder gebied
van het openbare leven zullen moeten teniet
doen. Bij den bestaanden overvloed van in-
tcllectueele krachten in Noord-Nederland
ligt er wellicht voor ons een vruchtbare taak
om bii het proces van vernederlandsehing
van het Zuiden doelmatige hulp te bicden.
In de Japansche havenstad Kobe ontplof
ten gistcrenochtcnd vroeg verschillende olie
tanks. Dc brand greep met razende snel
heid om zich heen, waardoor nieuwe ontplof
fingen ontstonden. Een in de omgeving lig
gend fabrieksgebouw werd geheel in de asch
gelegd. Over de oorzaken van dezen ramp,
waarvan de gevolgen nog niet zijn te over
zien, is voorloopig nog niets hekend.
Personen zijn niet om het leven gekomen.
Mutatie in het Japansche
kabinet
Officieel wordt uit Tokio het aftreden ge
meld van den piaatsvervangenden minister
van Marine, Soemiyama. Hij zal worden op
gevolgd door den huidigen chef van liet ma
rine-luchtvaartbureau, vice-admiraal Toyoda.
Het aftreden van Soemiyama staat in ver
band met het ontslag van den huidigen mi
nister van marine Yoshida.
De leider van de afdceling sociale zaken
bij den commissaris-generaal voor financiën
en economie deelt mede:
De rijkscommissaris voor de bezette Ne
derlandsche gebieden heeft eenige dagen ge
leden een verordening uitgevaardigd over
het verbod van het verlagen van loonen en
salarissen.
De verordening heeft de bedoeling de
werknemers te beschermen tegen willekeu
rige verlaging van hun ontvangsten, d.w.z.
tegen kortingen, die niet geboden zijn dooi
de economische verhoudingen in het bedrijf.
De verordening eischt voor het doorvoeren
van een loonsverlaging van den werkgever
het bewijs, dat deze in de voorgenomen om
vang door den economisclien toestand van
het bedrijf dringend noodzakelijk en met de
sociale verhoudingen van zijn werknemers
vereenighaar is.
Nieuw is dat de werkgever niet zelf zon
der meer tot een loonsverlaging kan beslui
ten, maar zich hierover eerst met zijn werk
nemers beraden moet.
