RADIO
NIPPER EN PELLE
Europa
De Mascotte
houdt contact met
den wereldhandel
Haagsche gemeenfepiepers
PROGRAMMA
Ds resultaten van de Leipziger-
Yoorzoovcr men tot heden heeft kunnen
vaststellen, heeft de Leipzigermesse aan de
deelnemers een gezamenlijke omzet van 300
millioen mark opgeleverd. Dit resultaat be
wijst, hoezeer de intensiteit van het economi
sche verkeer in Europa is toegenomen. Ne
derland heeft van alle deelnemende landen
het grootste aantal koopers naar Leipzig ge
stuurd. Het spande de kroon met 964 koop
lieden, doch ook de deelname van Denemar
ken ws bijzonder groot met SS9 koopers.
Daarop volgden Zweden, België, Italië, Joe-
go-Slavië en Zwitserland. De landen van
Zuid-Oost Europa waren tezamen door 720
koopers vertegenwoordigd. Van buitenland-
sche exposanten zijn berichten binnengeko
men, dat zij niet alieen van Duitschers maar
ook van huitenlandsche klanten belangrijke
orders genoteerd hebben.
Europa wordt niet van den we
reldhandel afgesnoerd.
Het streven om met alle middelen de hui
tenlandsche handelshetrekkinggen binnen
Europa te intensiveeren, heeft gedurende de
laatste maanden meermalen aanleiding ge
geven tot de vrees, dat men het er in Duitsch
land op zou aansturen om het continent van
de andere wereldmarkten af te zonderen.
Sinds statistische gegevens hebben aange
toond, dat het Europcesche vasteland in
hooge mate in eigen behoefte kan voorzien,
als gevolir waarvan de Britsche blokkade vol
ledig zonder uitwerking is, gevoelde men
zich in bepaalde handelskringen in die over
tuiging gesterkt. Toen Engeland als afne
mer was uitgeschakeld, hebben b.v. de lan
den, die boter en eieren naar Engeland uit
voerden met verbazing vastgesteld in hoe
grootc mate de staten van het vasteland on
derling elkander kunnen voorzien.
Van Duitsche zijde wordt echter
niet nadruk verklaard, dat het hui
dige autarkische streven in Europa
niet voor de eeuwigheid bestemd is.
Zoo heeft dr. Schlotterer. een van de leiden
de figuren van het ministerie van economi
sche zaken in een redevoering verklaard,
dat een van de belangrijkste opgaven na den
oorlog zal beslaan uit het bevorderen van
een op verstandige wijze met elkaar in even
wicht brengen van den Europeeschen handel
en den handel overzee. Uit veiligheidsover
wegingen verandert Duitschland zijn econo
mie in het vasteland van Europa, zonder
echter in de fout te vervallen dit vasteland
van de overzeesche landen af te snoeren.
In Europa zelf moeten echter de economie
en der afzonderlijke landen door samenwer
king en arbeidsverdeeling elkanders wel
vaart bevorderen.
Men spreekt in Duitschland de verwachting
uit, dat deze duidelijke verklaringen de vrees
van de voorstanders der wereldhandel zal
opheffen en men voegt er nog aan toe, dat
Duitschland na den vrede alles in het werk
zal stellen om met de groote grondstoffen
markten van overzee een zoo intensief moge
lijken handel te drijven.
De ontwikkeling aan de Berlijn-
sche beurs.
Het is interessant om de ontwikkeling van
het koers-niveau aan de Duitsche beurzen
na te gaan. In December 1938, toen er bij het
beurspolitiek nog geen enkele vrees ,-oor een
eventueel uitbreken van een oorlog bestond,
stond de index van alle aandeelen aan de
Berlijnsche beurs op 108.7, drie maanden na
het uitbreken van den oorlogen in December
Feuilleton
Door
H* de Vere Stacpoole
Natuurlijk, maar het was te donker om
veel te kunnen ontdekken. Ik heb alle lucifers
gebruikt die ik bjj me had en bij dat flakke
rende, flauwe licht ontdekte ik toch genoeg
om tot de conclusie te komen, dat hier wel
licht een goudmijntje verborgen lag. De luiken
waren gesloten en de grendels en sloten zaten
dik onder den roest, het was dus niet moge
lijk, deze zonder hulp en zonder gereedschap
te openen. Aan den achtersteven leidt een
trapje van drie vier treden naar een soort
stuurmansbrug. waarin zich een kompashuisje
en een stuurwiel bevinden. Vlak vóór deze brug
is de deur van de kajuit. Die deur kon ik niet
openmaken, want ze was versperd door een
stuk van een gebroken mast. Dat is zoo onge
veer wat ik ontdekt had, toen mijn lucifers
opgebruikt waren. Een paar flinke electrische
lampen kunnen ons goed te pas komen. Bij
het licht daarvan is het een klein kunstje om
de luiken open te hakken, de lading te bekij
ken en naar boven te halen. De gebroken
mast vóór de kajuitsdeur is eveneens spoedig
genoeg verwijderd, wanneer we dat samen
doen met het noodlge gereedschap en dan kun
nen we de kajuit eveneens van binnen be
kijken.
Juist, mompelde Cray peinzend toen
Carnahan eir.delijk zweeg. Hij was min of meer
teleurgesteld. Gedurende den loop var. het
verhaal had hij verwacht iets meer positiefs
te zullen hooren, aangaande de lading van het
schip. Dat Carnahan daar in 't geheel niets
van had gezien viel hem danig tegen. Het was
natuurlijk mogelijk dat zich onder de luiken
van het schip een lading bevond, maar zou
deze lading wellicht niet zijn vergaan en ver
teerd
Hij vertelde Carnahan zijn meening hier
omtrent. Deze lachte.
Die mogelijkheid bestaat natuurlijk,
zei hg. Maar is het je niet duizend gulden
waard om eens een kijkje te nemen In die
oude schuit en daarmede de kans te loopen
die duizend gulden wellicht honderd maal ver-
Bjj de boot.
1. Spoedig kwamen de jongens
bij een brede stroom, waar
Kurrki zijn boot had liggen
2. TVaw Hoj beschouwde het
zeker als een gewoon tochtje
want hg zette zoo maar het
bootje In 't water.
Vertrek.
1. Nou, als we nu eens omsloe
gen, Pelle, dan zouden we
er leelijk aan toe zijn."
2. „O!!! Daar brak de peddel
in tweeën; nu zijn we aan
de monsters overgegeven."
1939 was dit gclal reeds tot 108.61 gestegen.
Het hoogst werden mijnwaarden en waarden
van de ruwe industrie gewaardeerd.
Deze vertoonden een gemiddelde van 115.61,
terwijl de veredelingsindustrie een index
van 101.3 en handels- en verkeerswaarden er
een van 107.67 bereikten. Sindsdien heeft een
voortdurende verbetering aan de beurs met
de successen aan het front gelijken tred ge
houden.
Medio September 1940 bedroeg de algemee
ne index voor alle aandeden 130.81. De
ruwe industrie had daarin een aandeel van
134.32 de veredelings-industrie van 127.28 en
handel en verkeer van '133.83. Het meest op
vallende hiervan is. dat de aandeelen der
veredelingsindustrie de hoogste vlucht geno
men hebben en dat de handels- en verkeers
waarden bijna het niveau van de papieren
der ruwe industrie bereikt hebben. Hieruit
blijkt tevens, dat er in Duitschland geen
oorlogswinstmakers zijn en dat de interes
sen van het publiek aan de beurzen zich ge
lijkmatig over alle takken van het econo
misch leven uitstrekken.
Niet minder indrukwekkend is de ontwik
keling van de koersen der obligaties. In De
cember 1938 kwamen alle 5 procent obliga
ties met 100.21 a pari te staan. Medio Septem
her hadden zoowel de pandbrieven der hypo
theekbanken als de leeningen van landen en
gemeenten een koers van hoven de 100 pro
cent bereikt. De algemeene index voor lee
ningen van dezen aard is thans 100.96. ter
wijl' zij anderhalf jaar geleden nog 99.21 be
droeg. Het hoogst staan ook hier de indu
strie-obligaties, die tegenwoordig een gemid
delde noteering van 104.17 hebben.
Te Berlijn is men van oordeel, dat deze
koers-ontwikkeling een duidelijk teeken is
van het vertrouwen, waarmee de toekomst
van de geheele Duitsche economie beoordeeld
wordt.
(Van onzen Haagschen correspondent).
Deze week worden van Haagschen Ge
meentegrond de eerste aardappelen gerooid.
Eigenheimers en Bevelanders. Ongeveer 18
H.A. braakliggende bouwgrond is hierme
de in den voorzomer bepoot en dit is zoo
goed bevallen, dat ook reeds begonnen is
met het pootrijp maken, voor de teelt 1941,
van nog epns 10 H.A. er bij.
Eind Mei zijn in verschillende buitenwij
ken der stad bouwterreinen in gereedheid
gebracht voor den verbouw van voedings
gewassen. Het was toen reeds vrij laat in
den tijd en daarom heeft men zich bij
deze eerste proef bepaald tot aardappelen,
booncn en enkele koolsoorten. Rond 300
menschen hebben hieraan eenige weken
werk gehad.
Over de eerste aardappeloogst heerscht
nogal tevredenheid; menig landbouwer
noemt 300 H.L. per H.A. een werkelijk goe
de oogst; dan moet men op deze vrijwel
niet gecultiveerde gronden toch zeker te
vreden zijn met 250 H.L. per H.A.1
Wij vernemen, dat B. en W. waarschijn
lijk nog 13 H.A. voor den verbouw van
voedingsgewassen beschikbaar zullen stel
len en dat ook in overweging is, 20 H.A.
uit te geven aan particulieren voor eigen
tuinderij. Onderzocht wordt ook, in hoe
verre onvolwaardige arbeidskrachten tewerk
gesteld zullen worden.
In de Gem. Verzorgings- en Ziekenhuizen
zijn de aardappelen van de braakliggende
bouwterreinen repda gegeten en goed be
vonden. Een deel-.van deze oogst.zal voorts
ter beschikking .worden gesteld van arm
lastigen.
ZONDAG 22 SEPTEMBER 1940.
Jaarsveld 414,4 m.
8.00 KRO. 8.30 VPRO. 9.00 KRO. 5.00 NCRV
7.45—9.00 KRO.
8.00 Nieuwsberichten ANP.
8.10 Wij beginnen de dag.
8.30 Korte ochtenddienst.
9.00 Gramofoonmuziek.
10.30 Hoogmis.
12.00 Gramofoonmuziek.
12.15 Rococo-octet.
12.45 Nieuwsberichten ANP.
1.00 Boekbespreking.
1.15 KRO-Melodisten en solist.
2.00 Gramofoonmuziek.
2.15 Radiotoneel.
3.00 Fluit, viool en altviool.
3.25 Gramofoonmuziek.
3.50 Fluit, viool en piano.
4.10 Akener Domkoor (opn.).
4.30 Ziekenpraatje.
4.50 Gramofoonmuziek.
5.15 Wekelgksche gedachtenwisseling (ANP).
5.30 Gereformeerde Kerkdienst. Hierna: Ge
wijde muziek (gr.pl.).
7.45 Gramofoonmuziek.
8.00 Nieuwsberichten ANP.
8.10 KRO-Kamerorkest en solist.
8.50 Wij sluiten de dag.
8.55—9.00 Nieuwsberichten ANP.
Kootwyk 1875 m.
VARA-Uitzendlng.
7.00 Berichten (Duits).
7.15 Berichten (Engels).
7.30 Gramofoonmuziek.
8.00 Nieuwsberichten ANP, gramofoonmuziek.
10.00 Piano en gramofoonmuziek.
10.30 Orgelspel.
11.00 Gramofoonmuziek.
11.15 Berichten (Engels).
11.30 De Krekels.
12.00 Esmeralda en solist.
12.30 Berichten (Duits).
12.45 Nieuwsberichten ANP.
1.00 Esmeralda en solist.
I.30 Gramofoonmuziek.
2.00 Berichten (Duits).
2.15 VARA-orkest.
3.00 Tuinbouwhalfuurtje.
3.30 Berichten (Engels).
3.45 Zang, piano en gramofoonmuziek.
4.15 Gramofoonmuziek.
5.15 Wekelijksche gedachtenwisseling (ANP).
5.30 Esmeralda.
6.15 Berichten (Engels).
6.30 VARA-orkest.
7.00 Reportage.
7.20 VARA-orkest.
8.00 Berichten (Duits).
8.15 Nieuwsberichten ANP.
8.25 Gramofoonmuziek.
8.30 Berichten.
8.45 Gramofoonmuziek.
8.55—9.00 Nieuwsberichten ANP.
Sluiting.
8.30 Berichten (Engels).
MAANDAG 23 SEPTEMBER 1940.
Jaarsveld 414,4 m.
VARA-Uitzending.
8.00 Nieuwsberichten ANP, gramofoonmuziek.
10.00 VPRO: Morgenwijding.
10.15 Viool en piano.
10.45 Declamatie.
II.05 Orgelspel.
11.40 Declamatie.
12.00 Berichten.
12.05 Esmeralda.
12.45 Nieuws- en economische berichten ANP
1.00 VARA-orkest.
2.00 Gramofoonmuziek.
3.00 Declamatie.
3.30 Cello en piano.
4.00 Gramofoonmuziek.
4.30 Voor de kinderen.
5.00 Gramofoonmuziek.
meerderd te zien?
Misschien wil ik dat wel doen, ant
woordde de jongeman en vervolgde: En
hoe groot is mijn aandeel, wanneer er werke
lijk iets van waarde gevonden wordt?
Fifty-fifty, antwoordde Carnahan
zonder een moment te aarzelen.
Het vermoeden kwam in Cray op, dat Car-
nahari even hard twijfelde aan het welslagen
van de onderneming als hij zelf en vreemd ge
noeg, deed dit hem toch niet besliten zich terug
te trekken. Het twijfelachtige, het avontuur
lijke van de heele geschiedenis trok hem juist
aan.
Heb je al de noodige gereedschappen en
lampen aangeschaft? vroeg hij.
Ja, ik heb een en ander gekocht op drie-
maandel\jksche rekening, bij Blohm, dat is
een andere handelaar in scheepsbenoodigd-
heden. Wanneer jij echter die duizend gulden
in de onderneming steekt, kan ik Werdeman
betalen en bovendien de rekening van Blohm
voldoen.
Heb je dan nog geld genoeg over om
gedurende de reis te kunnen gebruiken? Er
zal dunkt me toch zoo nu en dan wel wat geld
noodig zijn.
Zoo goed als geen cent, lachte Car
nahan vroolgk. Ik bezit niet meer dan vgf
of zes gulden, dat is alles.
Cray begon te lachen. De verregaande zor
geloosheid, om nagenoeg zonder een cent een
reis van eenige maanden te durven onderne
men, was wel echt iets voor Carnahan. Maar
deze woorden toonden Cray tegelijkertijd het
eigenaardige karakter van deze reis; een zee
reis waarvoor geen geld noodig zou zijn, om
dat op de plaats van bestemming geen haven
geld worden geëischt en er geen andere be
woners leefden, dan eenige vreemsoortige
vogels.
Terwijl Carnahan nog eenige bijzonderheden
aangaande de Itang Vertelde, keek Cray het
interieur van de kleine cabine wat aandachtig
rond en ontdekte een klein schilderstukje, dat
tegen een der zgwanden was geprikt. Hij
stond op en bekeek het schilderij nauwkeurig.
Het was tamelijk slordig afgewerkt, maar
machtig mooi van kleur en teekening.
Heb jij dat gemaakt? vroeg Cray.
Carnahan keek op.
Oh ja, dat prul heb ik geschilderd,
zei hij onverschillig.
HOOFDSTUK VII.
De voorbereiding tot de reis.
Van één ding was Norman Cray zeker. Car
nahan mocht dan gedurende een twintigtal
jaren de zeeën in dit deel van de wereld heb
ben bevaren, hg was niet zgn leven lang een
zwervende zeeman geweest. Dat schilder
stukje aan den wand was een stille getuige
van zijn vroeger leven; het stempelde hem tot
een artist van niet geringe beteekenis. Wat
was het, dat dezen man had doen wegtrekken
van zijn vrienden en hem had gemaakt tot den
vrijbuiter die hij thans was? Deze laatste ont
dekking droeg er toe bjj opi de figuur van zijn
toekomstigen partner nog belangwekkender
voor hem te maken.
Ik doe mee! zei hjj plotseling, zich van
het schilderijtje afwendend.
Goed, zei Carnahan eenvoudig en ver
volgde: Nu je besloten bent, zullen we aan
land gaan en de noodige dingen in orde maken.
Maar eerst zal ik je de Itang van onder tot
boven laten zien, zoodat je zult weten met wat
voor soort schuit je de reis zult aanvaar
den.
Hij opende een deurtje in den achterwand
van de cabine, hetgeen toegang verleende tot
een tweede, nog kleiner vertrekje, dat klaar
blijkelijk bewoond werd door het meisje.
Daarachter bevond zich een waschkamertje,
waarin een soort waterleiding was aange
bracht welke in verbinding stond met een
groot reservoir. Hierdoor was het mogelijk dat
men zich kon wasschen met helder water in
plaats van met zeewater.
Carnahan was vrij trotsch op wat hij zijn
„badkamer" noemde.
Ik ben nogal gesteld op comfort, zei
hg lachend. Een kleine boot kan met een
beetje goeden wil evengoed geriefelijk zgn in
gericht als een groote... Hier is de kombuis,
Piroli's domein! vervolgde hij, zgn gast een
klein maar smetteloos keukentje binnenlei
dend. De potten en pannen glommen als nieuw
en nergens was een spatje of vuiltje te be
speuren.
Piroli verzorgt de maaltijden, ver
telde Carnahan. Soms help ik hem een
handje; ik mag graag koken. Maya kent er
niets van, zij is precies als haar moeder, die
kon ook niet koken. Haar moeder was een
inlandsche uit Salong, die ik huwde omdat ik
haar liefhad, zei hij eenvoudig en terwijl zgn
oogen spotachtig tintelden vervolgde hij:
Natuurlijk bestaan er de noodige vooroor-
deelen tegen zoo'n soort huwelijk, maar ik lach
om alle vooroordeelen. Wat is er onder de
huid tenslotte voor verschil tusschen een
blanke en een bruine? Voor m(j zgn alle men
schen gelijk, onverschillig wat voor huidskleur
zij hebben. Hoe dan ook, Maya's moeder is
dood en haar lichaam rust op den bodem van
de Bandazee... Hier is het vooronder, daar
slaapt Piroli. Kom laat ons aan dek gaan.
Een klein laddertje leidde van het broeierig
warme vooronder naar het dek, waar het
meisje een wit zeil zat te verstellen, terwijl
5.15 Nieuws- en economische berichten ANP,
5.30 VARA-orkest en soliste.
6.15 Esmeralda en solist.
6.45 Berichten.
6.50 Gramofoonmuziek.
7.00 Vragen van de dag (ANP).
7.15 Zang met pianobegeleiding.
7.35 Orgelspel.
7.50 „Zomerpostzegels" toespraak.
8.00 Nieuwsberichten ANP.
8.10 Radiotooneel.
8.559.00 Nieuwsberichten ANP, sluiting.
NCRV-Uitzending.
Kootwyk 1875 m.
7.00 Berichten (Duits).
7.15 Berichten (Engels).
7.30 Gramofoonmuziek.
8.00 Nieuwsberichten ANP.
8.10 Schirftlezing, meditatie.
8.25 Gewjde muziek (gr.pl.).
8.35 Gramofoonmuziek.
10.30 Viool, piano en gramofoonmuziek.
11.15 Berichten (Engels).
11.30 G-amofoonmuziek.
12.30 Berichten (Duits).
12.45 Nieuws- en economische berichten ANP.
1.00 Amsterdams Salonorkest en gramofoon
muziek.
2.00 Berichten (Duits).
2.15 Vervolg concert.
2.45 Gramofoonmuziek.
3.30 Berichten (Engels).
3.45 Zan„ met pianobegeleiding en gramofoon-
muziek.
4.20 Gramofoonmuziek.
5.00 Berichten (Duits).
5.15 Nieuws- en economische berichten en so
list.
7.00 Vragen van de dag (ANP).
7.15 Berichten.
7.30 Reportage.
7.30 Reportage of muziek.
7.50 „Zomerpostzegels", toespraak.
8.00 Berichten (Duits).
8.15 Nieuwsberichten ANP, gramofoonmuziek.
8.30 Berichten (Engels).
8.45 Gramofoonmuziek.
8.55—9.00 Nieuwsberichten ANP, sluiting.
Piroli, niet ver van haar verwijderd, bezig
was het koperwerk te poetsen.
Op een wenk van Carnahan hield de jongen
met zijn werk op, volgde de beide mannen in
de roeiboot en roeide hen naar land.
Allereerst begaven zg zich naar Werdeman
om de oude rekening te betalen en alzoo de
Itang uit de handen van het gerecht vrij te
maken. Daarna gingen zij naar Blohm en
kochten daar, behalve de reed3 bestelde car
bidlampen, nog twee electrische lampen met
krachtige batterijen, een paar takris en nog
wat andere benoodigdheden, alles tezamen
voor ruim tachtig gulden. Vervolgens ging
het naar een levensmiddelenwinkel, waar de
noodige blikken conserven werden ingeslagen.
Toen alles besteld en betaald was, warén er
van de door Cray aan Carnahan overhandigde
duizend gulden, nog slechts tien of twaalf
over.
Kom mee, dan nemen we een borrel!
riep Carnahan vroolijk en hij liet het overge
bleven geld in zijn zak rinkelen.
Toen de beide mannen zich op het terras
van het Hooft-restaurant hadden neergezet,
richtten vele bezoekerj hun oogen nieuws
gierig op Carnahan. Zooals hg daar zat, on
verschillig in den rieten stoel weggezakt, zijn
linkerarm, met de slanke, nerveus bewegende
hand, waar aan een der vingers een vreemd
soortige geel-gouden ring glansde, rustend op
het tafeltje, zijn eeuwige sigaret tusschen de
lippen, was hjj inderdaad een schilderachtige
figuui'. Zijn Johannes de Dooper-kop was on
bedekt, zijn kleeding bestond uit een smette
loos wit zijden shirt en een onberispelijk zit
tende, lange witlinnen broek. Z(jn bloote voe
ten staken in een paar sandalen van zacht,
wit leder.
Hij had zich blgkbaar voor deze gelegenheid
opgeknapt, althans de Carnahan van heden
verschilde in uiterlgk met dien van den vori-
gen ochtend als de dag met den nacht. Maar
ook in zijn optreden tegenover Cray was hij
heel anders. Diens woorden: „Ik doe mee",
hadden deze verandering te weeg gebracht.
Na die woorden had hij zich als het ware open
gesteld tegenover zgn nieuwe partner, had
hem onmiddellijk alles verteld over Maya en
de inlandsche vrouw, die zijn echtgenoote was
geweest. Thans, op het door markiezen be
schaduwde terras van het Hooft-restaurant,
uitte hij vrijmoedig zijn levensbeschouwing en
zijn meening over menschen en dingen.
(Wordl vervolgd.)
