Een stakkerd
Het IJselmeer is
van de Urkers!"
wA Jffeft
Op het IJselmeer
vermist
De schoenenindustrie
Bende rijwieldieven
opgesloten
Met Quisling voor
Noorwegen
Haifa weer met
bommen bestookt
Spitfirefabrieken
zwaar getroffen
Zaterdag 28 September 1940
Derde b'ad
DE STAAT DER NEDERLANDEN ZOU
GEEN ENKEL RECHT OP HET
WATER HEBBEN.
Voor het Kantongerecht, te Hoorn stond
yolgens de Enkh. Crt. dezer dagen terécht
de voormalige Urker Noordzeevisscher Klaas
Jelles K., die op het IJselmeer was. aange
troffen, toen hij kuilnetten vervoerde, zón-
dér te kunPen aantóonen daartoe .be.^ógjh
te zijn.
-Heel-, netjes legde" de Ambtenaar.-iMf.^dé^
B.hieys Tack. door middel van !ëen ÊOtetPr;
Kj-ke getuige, zijn juistitie'el/neT-o^-..i^tlei/
hals en fulmineerde hevig, te'geióUl'kéjts.
'Hij noemde het een bé'ncje óp." Vrk eri-^^r-
gpelde dat dit. anders zouAvordétv.-j
De. volle medewerking de.t;.,Dm tsehe éöfctó-'
riieiten is toegezegd eh'desnoods za'ljd^I^iV
«phe marine optreden, riep de Ambt-ëhïfrar
Vit!' i -
Deze zaak zou met r het geven ^y^v^eén
fiksche boete zijn geëindigd -én veraér?
gelijks de aandacht hetïben gelrokÉ^e «i,v Vó'fe
het niet dat Mr. Frimalilt Anieésïcfört
een expert in oud-Gennaansch recht —-een
pleidooi had gehouden dat de Urkers-van ge
noegen deed stralen en Mr. dè Brueys Tack,'.
die overigens de zaak blijkens zijn repliek
sportief opnam, toch wel ietwat in verlegen-*
heid moet hebben gebracht
Het IJselmeer is van de Urkersl
Mr. Frima deed in zijn pleidooi namelijk
niet meer of minder dan h.et eigendomsrecht
yan de Staat op de voormalige-Zuiderzee
en op het, IJselmeer betwisten, aaufoon'en-
de aan de han'd van geschriften van rHirgo
de Groot, dat de Zuiderzee immer binnen
water geweest is. waarop iïugo de Groot
zijn mening grondde, dat de rechten op die
zee kwamen aan de „aanpalende volken".
Tallooze jaartallen, historische figuren, uit
spraken, privilegiën en sententies kwamen
hjerbij aan de orde tot eèn plakkaat, van
1569 van Enkhuizen toe, welke gemeente
den Drechterlandschcn visschers verbood in
de limiet van Enkhuizen te visschen. Voorts
kwamen de Ilooge Raad van Merhelen, Ka-
rel V, Philips de Ile en zelfs de 9e eeuw aan
dit „historisch" pleidooi té pak, dat in. het
kort hierop neer kwam:
De Zuiderzee was eertijds land.
Steeds meer werd dit land afgevre-
ten door de waterwolf, maar het
land bleef eigendom van den oor-
spronkelijken bezitter, iets wat na
drukkelijk geregeld was.
.Die bezitters werden noodgedwongen van
bóer visscherman, vischten eerst op. hun ei
gen terrein, tot de kennis van de omtrekken
daarvan vervaagde en een combinatie ont
stond, zooals uit gedingen van Kampen o.m.
jbleek.
Geleidelijk werd dit oude visclirecht verge
ten. door de ambtenaren van later., dagen
heelemaal genegeerd, ook wellicht wegens
onbekendheid met de juiste historie, maar
dit alles nam niet weg, dat dit oeroude volk-
sche vischrecht nog altijd bestaat, nimmer
ongedaan gemaakt is, niettegenstaande de
gebruikers van dit recht er zelf niet meer
van wisten.
Op dit vischrecht grondt spr. zijn verweer.
Alle visschers uit de echte visschersgeslach-
ten hebben recht ou de Zuiderzee, als zijnde
nazaten van de oorspronkelijke bezitters en
spr. ontkent alle vischrechten van de Staat
der Nederlanden op het IJselmeer, mede op
grond van de uitspraken van niemand min
der dan Hugo de Groot. Want men meende
ten onrechte, dat de Zuiderzee vóór de afslui
ting binnenwater was, waarop de volkomen
onwettige maatregelen werden genomen.
Spr. constateerde in verband met de
houding der Urkers, dat de visschers
hun oude recht van nature aanvoe
len, zonder dit historisch te kunnen
bewijzen.
Wat zijn cliënt betreft,v kan spr. aantoonen,
'dat ouder op ouder gcvischt heeft- tot ver
yoor 1795 toe.
De Ambtenaar had ondértusschen den ver
dachte een stoel aangeboden om het interes
sante geval op zijn gemak te .kunnen vol
gen!
Van repliek dienende, constateerde Mr. de
Brueys Tack, dat de pleiter in het kader van
het Germaansch recht sprak, dat inderdaad
yeel schoons en veel oude historie in zich
Twee officieren niet teruggekeerd
van zeiltocht.
Op 14 September huurden twee - officieren
fvan den Opbomvdienst te Harderwijk een
zeilsloepje om daarmede een tochtje op het
IJselmeer te maken, 's Avonds waren de
officieren niet teruggekeerd, doch aanvan
kelijk wekte dit geen argwaan omdat het
vaker gebeurt, dat men Harderwijk bij het
yerloopen van het getij niet meer kan be
reiken. In zulke gevallen doen de zeilers
dan een andere Zuiderzeehaven aan. en
melden van daar dat zij niet meer naar
Harderwijk kunnen .komen, of wel men
komt den volgenden morgen of hoogstens
een paar dagen later terug.
Van deze officieren van den Opbouwdienst
ïs echter heelemaal niets meer vernomen,
zoodat thans slerk het vermoeden rijst, dat
er een ongeluk is geschied. De Harderwij-
iker politie denkt hieraan te meer. omdat het
op den lien September zeer onstuimig was
op het IJselmeer en men wel een bijzonder
goed zeiler moet zijn. om behouden thuis te
komen. Een uitgebreid onderzoek is inge
steld, docli tot dusverre is men nog niets
.van de officieren te weten gekomen.
In Spakenburg heerschte groote vreugde, toen een schip met turf in de haven aankwam en per
hoofd honderd stuks verstrekt konden worden (Foto Pax-Holland)
bërgt.' Maar de huidige reclftfcprdak'is Voort
gevloeid uit het' Roineinsehe récht en om
pleiters rneening opgang te dóen vinden, zal
eerst het recht anders ingedeeld-moeten wol -
den. Overigens had spr. eenige aanvallen op
onderdeelen van liet- pleidooi om de moei
lijkheden van de geponeerde stelling aan te
toon en, om tenslotte bij zijn eisch te jxer-
sistecren.
De verdediger had .hierop uiteraard weer
het zijne te zeggen, waarop de kantonrech
ter concludeerde:
De Urkers zullen wel verbijsterd zijn,
als ze deze opvatting hooren!
Pleiter bad hierover evenwel reeds eerder
in beperkten kring gesproken.
Over 14 dagen zal de Kantonrechter uit
spraak doen!
Soepeler regeling voor de klei
nere gemeenten.
Van de zijde van liet Centraal Distribu
tiekantoor te Den Haag wordt het volgen
de medegedeeld:
Naar aanleiding van de omstandigheid,
dat ten aanzien van de verstrekking van
sch'óenenboruien bij de kleincrp gemeenten
een groote achterstand valt te. cohstatceren
in tegenstelling met de uitgifte van deze
bonnen in de groolere gemeenten deel ik u
mede, dat het noodzakelijk is. dat door do
dïgtributiediensten van. deze kleinere ge
meenten ter zake een soepeler standpunt
wordt ingenomen.
Als richtlijn kan worden genomen, dat
de voor de distributiediensten gereserveer
de bonnen ook inderdaad in de desbetreffen
de maanden moeten worden uitgegeven.
Voor zoover in de vorige .perjode dit to
taal niet werd bereikt, moeten de .overgeble
ven bonnen gedurende de volgende'maand
extra worden uitgegeven.
De opzet van 'deze regeling moot derhal
ve zijn, dat zoo weinig mogelijk bonnen
onuitgegeven blijyen.
Het is derhalve gewenscht, dat de desbe
treffende distributiediensten hieraan in de
plaatselijke bladen bekendhei'd' gevên, met
dien verstande, dat hot publiek er op
wordt gewezen, dat zij, die nog een paar
schoenen noodig hebben. Zich tot den plaat
selijken distributi'edienst kunnen wenden.
De nieuwe postzegels
Zooals wij reeds mededeeldon zullen de
postzegels in de waarden van 5 cent en hóo-
ger, met uitzondering van het 15 cents ze
gel, dat vervalt, door nieuwe worden ver
vangen. Hiertoe wordt het bestaande ze
gel van 3 cent (groen) voorzien van een
guilloche opdruk en de waarde-aanduiding
beide in zwarten druk. De frankeerzegels
van *!¥i en van 12Vï cent krijgen echter, in
verband met de bestaande internationale
bepalingen, een- rooden, resp. een blauwen
ondergrond. Tevens zal in deze reeks een
zegel van 17cent verschijnen.
De formulieren met zegelopdruk van 5
cent en hooger zullen evenwel in het nieu
we type verschijnen, met uitzondering van
de briefkaarten met zegelopdruk va'n 10 ct
(Amsterdam—Bandoeng), die vervallen. Ook
zullen postzcgelrollen met zegels van het
nieuwe type worden uitgegeven.
Verdachte mannen
In den vorige nacht zag oen agent van
het bureau Adelaarsweg te Amsterdam uit
een kelder in de Korter Dijkstraat een drie
tal mannen komen, die. een groo«n zak bii
zich hadden en een-v>iv'nrMo ïndp'k maak
ten. De agent vroeg belangstellend wat er
wel in de zak zat en toen dat een groote.
partijen sigaretten bleek te zijn. heeft de
agent de mannon naar het-bureau overge
bracht, waar zij voorloopig zijn. ongesloten;
Daar zij. allen oude bekenden van do po
litie-zijn, wordt een uitvoerig onderzoek in
gesteld. V
Poging tot inbraak in juweliers
winkel.
Het was een zielige figuur, die zich gis
teren voor de rechtbank te Amsterdam to
verantwoorden had. Hij stamt uit een zie
kelijk gezin. Tijdens 'den wereldoorlog
maakte bij in 1914 het beleg van Antwerpen
mede. verhuisde later naar Amsterdam en
kwam in bet diamantvak terécht. Hij ver
diende aanvankelijk een behoorlijk week
loon, maar was later lange. pcriodoVi werk
loos. Begin Mei van dit jaar liep hij zon
der werk rond. de oorlogsgebeurtenissen
maakten 'diepen indruk op hem en hij ge
raakte geheel overstuur. Zijn steun ver
zuimde bij zei Is te halen. Op een vooravond
in Juni sloeg hij met een mes de ruit in
van een juwelierszaak in de. Woubuurt. Ilij
deed een greep naar de 'kostbaarheden in
de etalage. Staar op hetzelfde oogonblïk
voelde hij de stevige vuist van een agent in
zijn nek. die hem 'naar het politiebureau
transporteerde. Hij vertoeft thans reeds drie
en een halve maand in voorloopige hechte
nis in liet huis van bewaring.
Een psychiater heeft-hem onderzocht, ver
dachte is wel hypernerveus en bóogsj on
evenwichtig en overspannen, maar niet ver
minderd toerekeningsvatbaar.
Verdachte weet zich van het gebeurde
eigenlijk weinig meer te herinneren. Hij
wist niet meer wat hij deed.
De officier van justitie vond de bepaling
van de strafmaat moeilijker dan de juridi
sche bewijsvoering. De feiten immers staan
vast. doch deze man is geen gewone mis
dadiger. Zijn verleden is goed. bij is nooit
eerder met de justitie in aanraking geko
men en ook liet reclasseeringsrapport luidt
gunstig.
Spr. vorderde acht maanden gevangenis
straf. waarvan vier maanden voorwaarde
lijk met drie jaar proeftijd.
De verdediger kon zich in groote trekken
met het humaan requisitoir vereenigên. PI
schetste het leven van verdachte en het
milieu waaruit hij komt. De verdediger zou
gaarne de voorloopige hechtenis in minde
ring gebracht zien, zoodat verd.'s straftijd
bij dc uitspraak van het vonnis, die op 10
Octobcr werd vastgesteld, verstreken zal
zijn.
GEEN STALEN HELMEN MEER IN
ENGELAND.
Daar men in Engeland staal noodig heeft
voor wapens en munitie, zullen de Engel
sehen spoedig geen stalen helmen meer
dragen, meldt de Associated Press uit Lon
den. De burgerbevolking zal uit lompen ge
maakte helmen gaan dragen.
Inbraak ten huize van
hoofdinspecteur van politie
Op Zondag 9 Juli brak een 21-jarige jon
geman in in de woning van een inspecteur
van politie te Amsterdam. De echtgenoote
\an don inspecteur kwam thuis en snapte
den inbreker, die juist mot een koffer niet
gestolen goed liet hazenpad wilde kiezen.
Zij greep den koffer en de jeugdige dief
vluchtte. 'Kon buurman zette hem na en
tenslotte kon de inbreker door een agent
worden gegrepen. In de koffer werden tal
van sieraden, tafelzilver en kostbaarheden
teruggevonden en bii fouilleering bleek hij
ruim f 400.— te hebben buitongemaakt.
De Beeldbank veroordeelde gisteren den
inbreker, tot een jaar gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest. Het O.M. had een jaar
en drie maanden gcrcquircord.
BUSSUM LANGEN TIJD ONVEILIG
GEMAAKT.
Den laatsten tijd werd de geVneonte Bus-
sum onveilig gemaakt door rijwieldieven,
waardoor \ele rijwielen van eigenaar verwis
selden. De politie stond aanvankelijk voor
een raadsel, doch thans schijnt eenig licht in
de zaak gekomen te zijn. Met medewerking
van de politie te Naarden en eenige burgers
hééft de Bussutnsch'e politie thans.de hand
weten te leggen op een bende rijwieldieven.
Gisteravond zat in een café te Bussum een
man, die zich vreemd gedroeg. Een andere
bezoeker besloot den man te volgen en hij
zag, dal de man uit een portiek een fiets weg
nam. Iiij zette een achtervolging in onder
het geroep „houdt don dief". Eenige jongens,
door het geroep opmerkzaam gemaakt, zet
ten eveneens ecu achtervolging in en op
den rijksweg onder Naarden w isten zij den
man te grijpen en aan de Naardensche po
litie over te leveren. Deze bracht den dief
naar Bussum over, waar liij opgesloten \verd.
Daar hij onder den invloed van stérken
drank verkeerde, kon hij nog niet geboord
worden. Het is een 35-jarige Amsterdammer.
Intusschon had de Bussumscbe politie ook
niet stil gezeten. Bij een rijwielhandelaar
w.erd een fiets aangeboden door een 20-jari-
gen M. uit Bussum. De rijwielhandelaar ver-
Bcloorjinq van. dc „Nasjonal
Samling".
De thans als eenige partij nog bestaande
„Nasjonal Samling" heeft te Oslo een mas-
sabctooging georganiseerd, waar haar lei
der. Vidkun Quisling, voor dc eerste maal
na de instelling der nieuwe orde het woord
voerde. Formaties in uniform gaven den
loon der betooging aan. Reusachtige span
doeken met spreuken gaven liet parool der
„Nasjonal Samling":: „Met Quisling voor
Noorwegen."
Majoor Quisling stelde de nieuwe orde
in Europa in bet middelpunt van zijn uit
eenzettingen. Hij verklaarde: „het nieuwe
Noorwegen zal in overeenstemming met de
gedachten van den tijd en in liet kader van
de nieuwe orde worden opgebouwd, welke
zich thans uitstrekt over geheel Europa".
Noorwegen is tot overeenstemming geko
men met den grooten Gennaanschen broe
der en zal nu zijn plaats in bet nieuwe
Europa innemen. In het verleden heeft En
geland een tyrannie uitgeoefend over de
zeeën evenals over het Europeesche wereld
deel. Duitscbland is de strijd tegen Polen
door Engeland op dezelfde wijze opgedron
gen als de neutraliteit-van Noorwegen her
haaldelijk door-Britsche .willekeur geschon
den is. Zoo is Engeland geworden tot een
rem voor de Germaansche ontwikkeling.
Ook op het gebied der economie heeft
Noorwegen dat duidelijk gemerkt.
In dit verband kondigde Quisling aan,
dat hij zou strijden tegen het internationale
financieele kapitalisme, welks winzucht
Noorwegen herhaaldelijk heeft verhinderd
zijn natuurlijke rijkdommen op te bouwen.
De werkloosheid zal derhalve nu eprst doel
treffend bestreden kunnen worden.
De „Nasjonal Samling" zal. naar Quisling
aankondigde, een vernieuwing van Noorwe
gen ten uitvoer leggen. „Wij zullen de ont
bindende krachten in ons volk bestrijden."
Qndanks de onzaglijke middelen, die door
het oude systeem gebruikt zijn tot onder
drukking van de „Nasional Samling", heeft
de idee gezegevierd. De oude partijenwe
reld ligt thans begraven onder baar eigen
puincn, terwijl alle opbouwende krachten
van hot Noorsche volk zich aaneensluiten
voor een nieuwe, duizendjarige sage van
de Noorsche historie.
„Dat alles is de eerste stap op den weg
naar de wederoprichting van de Noorsche
zelfstandigheid, lot de vorming van een
nationale Noorsche staatsleiding."
Vidkun Quisling is militair. Ilij heeft de
Noorsche rniltaire academie bezocht. Thans
is hij 45 jaar oud. Als militair attaché is
hij'herhaaldelijk in het. buitenland werk
zaam geweest, tot Fridtjof Kansen hem uit-
noodigde voor verscheidene internationale
hulpacties. Na zijn terugkeer in Noorwegen
bekleedde bij de functie van Noorseh minis
ter van defensie. In 1933 richtte hij de „Nas
jonal Samling" op.
BOM OP TEXEL
Engelsche brandbommen in het
Noorden des lands.
In den vorigon nacht hebben Engelsche vlie
gers op verschillende plaatsen in het noor
den des lands brandbommen en brandplaa
tjes geworpen.
De schade is overal zeer gering.
Nabij St. Anna Parochie zijn drie brand
bommen op bouwland terecht gekomen. Na
bij Coevorden zijn brandplaatjes gevonden.
In de buurt van Ooststellingwerf is een
begin van brand veroorzaakt, doordat de
neervallende brandplaatjes het dak van een
boerderij vlam hadden doen vatten.
Nabtj de vuurtoren van Texel zijn bom
men neergeworpen die echter ln zee terecht
kwdnien.
tróuwde' bet zaakje, niet en waarscliw(lé£de
politie. Deze hield Hen man aan en nam fieiu
ëëii VoiMióór a,f. M. hóemde tevens twee an
dere peéfciïnefi, die-schuldig zourten zijn aan
rijwieldiefstallen. Dit tweetal. (Ie 60-jarige. V.
en. zijn 35-jarigén zoon wééden in'den afge-
Itoopen 'nacht van bed. gelicht. Hef drietal
lllé'clc' in coinbinalie te werken. In verband
met 'hét oiiderzoék ontbreken ofr het oagen-
blik' verdere gegevens.
Italiaansch weermachtbericht
Het Italiaanselie hoofdkwartier deelt in
zijn weermachtsbericht het volgende mede:
In Noord-Afrika was bedrijvigheid van
verkenningsafdeelingen. Tijdens de vijande
lijke aanvallen op onze troepen en op Sol-
loom werd een persoon gewond. Men heeft
kunnen vaststellen, dat een vliegtuig van
de toestellen die gisteren als waarschijnlijk
neergeschoten vermeld werden, inderdaad is
neergehaald. Onze luchtmacht bombardeer
de het petroleumeehtrum van Haifa en raak
te de petroleumreservoirs, de militaire op
slagplaatsen in de haven, de pakhuizen, de
spoorweg!ijuen en de havenwerken vooral
in de duikhoothaven. Ondanks het hevige
luchtdoelgeschut keerden al onze vliegtui
gen behouden terug.
In Oost-Afrika bestookte onze luchtmacht
met bommen van groot en klein kaliber een
kamp ten westen van Gallabat. Een andere
formatie wierp hommen van klein kaliber
op vijandelijke afdeelingori aan de oevers
van de rivier Atbara in dén Soedan. Vijan
delijke luchtaanvallen op Ilargeisa, Berbe-
•ra, Djidjiga. Agonlat en Gocra verwondden
in totaai twee manschappen en veroorzaakte
lichte materieels schade. Te Mctemma wer
den zes personen gedood en 23 gewond, bij
na allen behoorden tot de Inlandsche be
volking. Twee vijandelijke vliegtuigen wer
den brandend neergehaald door onze lucht
doelartillerie.
Duitsch weermachtbericht
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
Sterke krachten van het lucht wapen deden
gisteren weer aanyallen op militaire en voor
de oorlogvoering belangrijke'doelen in Zuid
en Midden-EngelanÖ. In den loop van den
dag hebben afdeelingen van het vijfde vlie
gercorps de Spitfire montagefabriek Wool-
ston bij .Southampion met bommen bestookt
en door voltreffers in hallen en andere fa-
brieksdeelen zware verwoestingen aange
richt; ln andere wapenfabrieken van Midden
Engeland ontstonden hevige ontploffingen en
aanhoudende groote branden. Ook de haven
werken en gasfabrieken van Southampton
leden door bomtreffers zware beschadigin
gen. Bij Liverpool gelukte het een sluis en
een koopvardijschip te treffen. Afzonderlijk
varende vijandelijke oorlogschepen werden
aan de kust van 't Kanaal door welgemik
te salvo's van de marinearlillerie verdreven
Verdragend geschut, van de marine nam
Dover onder vuur. Aan de Schotsche kust
werd een convooi met. bommen aangevallen.
Twee schepen kregen voltreffers en geraak
ten in brand.
In den loop van den dag ontstonde er ver
scheidene voor hef Duitsche luchtwapen suc
cesvolle luchtgevechten. Nachtelijke vergel-
dingsaan vallen richten zicli in de eerste
plaats weer tegen Londen. Voorts werden de
havencomplexen van Liverpool en Birken-
head met bommen van zwaar kaliber be
stookt. Overal ontstonden zware branden. In
de pakhuizen van Liverpool brak een groote
brand uit. Bij de militaire doelen van Lon
den. vooral ten noorden en ten zuiden van
de West India Docks, konden talrijke ont
ploffingen met daarop volgende branden
worden waargenomen. Talrijke kleinere
brandhaarden ontstonden in liet overige
kerngebied van de Britsche hoofdstad.
De vijand, die overdag geen aanvallen on
dernam. vloog An den nacht van 26 on 27
September slecTits met zwakke krachten
naar Nederland, België en Noord-Frankrijk
en met afzonderlijke vliegtuigen naar het.
Noordwest-Duitsche grensgebied. Lukraak
geworpen bommen richtten nergens mili
taire schade aan. Het Britsche luchtwapen
verloor' gisteren in totaal 27 vliegtuigen,
waarvan 24 in luchtgevechten en drie door
luchtdoelartillerie. Zes Duitsche vliegtuigen
keerden niet terug. Een duikboot bracht
twee gewapende vijandelijke koopvaardij
schepen van tezamen 8700 b.r.t. tot zinken.
De bemanning van een gevechtsvliegtuig
onder bevel van kapitein Storp heeft zicli
hij de aanvallen op Midden-Engeland door
'""Idhaftig optreden bijzonder onderschei
den.
