Washington ontbiedt
zaakgelastigden uil Bellijn en Rome
„Bruggen van Azië"
worden versterkt
Amsterdam vannacht weer
gebombardeerd
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Het vertrek der Amerikanen
uit het Verre Oosten
SCHERPE JAPANSCHE REACTIE
Meeningsgeschit
tusschen
Huil en Welles?
Fransche duikboot tot
zinken gebracht
Britsch'Roemeensche
breuk aanstaande
CHURCHILL was te
optimistisch
200 mi lioen Fraosch
qoud geb'okkeerd
Verduisteren
6.56 uur
Laan. Schaffen, Tel 444 (2 lünen). Kengetal 224A
VRIJDAG 11 OCTOBER 1940. 85e Jaargang. No. 11314.
Uitgdvc der N.V. Uitg.-Mif. „Hollands Noorderkwartier**
n'Coin'iiiil
Het Amerikaansche departement
van buitenlandsche zaken deelt me
de, dat de Amerikaansche zaakge
lastigden te Berlijn en Rome, Kirk
en Reed, naar Washington zijn ont
boden.
Kirk zou, na zijn bezoek aan Was
hington, als zaakgelastigde naar
Rome gaan, daar Phillips, de am
bassadeur die tot voor kort te Rome
de belangen van de Ver. Staten be
hartigde, wegens gezondheidsrede
nen niet meer naar Italië zal terng-
keeren.
Als zaakgelastigde te Berlijn zal tot
nader order de vroegere consul-ge
neraal te Weenen, Morris, fungeeren.
Op het departement van buitenlandsche
zaken te Washington wordt verklaard, dat
aan de mutaties aan de ambassades te
Berlijn en Rome geenerlei politieke betee-
kenis moet worden toegekend. Het is veel
eer een maatregel, die noodzakelijk is ge
worden door het vertrek van den ziek ge
worden ambassadeur Phillips.
HTJLL WIL KRACHTIGE TAAL.
Volgens een bericht van de „New York
Herald Tribune" uit Washington zouden
vrij krasse meeningsverschillen bestaan
tusschen den minister van buitenlandsche
zaken, Huil en zijn plaatsvervanger Sumner
Welles, nopens de jegens Japan aan te ne
men houding.
Terwijl Welles tot voorzichtigheid zou ra
den, zou Huil hierin door verscheidene ka
binetsleden gesteund, scherpe taal eischen.
De Amerikaansche minister van financiën
Morgenthau. heeft met. de functionnaris
sen van de weermachtsministeries en verte-
vertegenwoordigers van de commissie voor
de landsverdediging een vrij langdurige be
spreking gehad, die volgens de „New York
Times" over de bewapeningsmaatregelen
van de Vereenigde Staten handelde. Na de
ze conferentie ontving Morgenthau dien lei
der van de Engelsche inkoopcommissie.
Purvis, en haar Amerikaansche contact
agent, Young.
„TRADITIONEELE VRIENDSCHAP
TUSSCHEN V.S. en CHINA".
Ter gelegenheid van den 29sten verjaar
dag van de uitroeping der Chineesche re
publiek heeft president Roosevelt aan de
regeering te Tsjoengking een telegram van
gelukwensch gezonden, waarin de „tradio-
neele vriendschap tusschen de Vereeriigde
Staten en China bekrachtigd wordt.
HET VERTREK DER AMERIKA
NEN UIT HET VERRE OOSTEN.
JAPANSCHE BESCHOUWING.
Het advies aan Amerikaansche onderda
nen om uit het Verre Oosten te vertrekken
blijft in de Japansche pers de aandacht
ten zeerste trekken.
De „Hotsji Sjimboen" schrijft: Het is
Japan onverschillig of de Vereenigde Sta
ten inderdaad de evacuatie voltrekken of
niet. Men moet den Vereenigden Staten
echter bij deze gelegenheid aanraden aller
eerst en zoo snel mogelijk hun garnizoenen
uit China terug te trekken. De recente
stap van de Vereenigde Staten vormt een
bewijs voor hun vijandschap tegenover den
huidigen toestand in het Verre Oosten. Het
staat de Amerikaansche regeering vrij
over dezen toestand te denken zooals zij
wil, Japan is er echter bij geïnteresseerd
te weten, welke motieven de Vereenigde
Staten daarvoor hebben.
De „Kokoemin Sjimboen" constateert, dat
behalve de evacuatie der Amerikaansche
onderdanen ook de terugtrekking der Ame
rikaansche troepen uit China van Japan
sche zijde gewenscht. wordt. Engeland en
de Vereenigde Staten hebben de ijdele
hoop de oprichting van de Groot-Aziatische
levensruimte door Japan te kunnen ver
hinderen, klaarblijkelijk nog niet opgege
ven.
Volgens de „Jomioeri Sjimboen" noe
men Japansche militairen in China de te
rugtrekking van Amerikaansche troepen
en burgers niet verrassend. De Vereenigde
Staten moeten er dan echter in elk geval
rekening mede houden, dat hun rechten en
belangen in het Verre Oosten óf wel voor
altijd óf wel op zijn minst tijdelijk opgege
ven zijn. De herwinning van deze rechten
en belangen zou in het vervolg wel eens
moeilijk kunnen zijn. Na het terugtrekken
der Amerikaansche troepen zal de kwestie
van het recht van politietoezicht in China
te onbelangrijk zijn om ook nog maar in
beschouwing te worden getrokken.
DE CHINEESCHE PERS OVER DE
EVACUATIE.
De kwestie van de eventueele evacuatie
der in China wonende Amerikanen houdt
de pers in Sjanghai levendig bezig. De
Amerikaansche kolonie treft voorbereidin
gen voor het geval der evacuatie.
Een groot aantal Amerikanen, zoo
schrijft de Amerikaansche „Shanghai Eve-
ning Post" is aan het pakken. In de kran
ten verschijnen de eerste advertenties met
aanbiedingen tot. verkoop van huisraad,
winkels en auto's „wegens vertrek". De
sluiting van kleine Amerikaansche onder
nemingen wordt voorbereid. Op de markt
duiken aanbiedingen op van Amerikaan
sche goederenvoorraden. Grootere firma's
hebben het plan hun voorraden naar de
Vereenigde Staten te vervoeren, naar Ran-
goon of via den Birmaweg naar Tsjoeng-
king. De vereeniging van Amerikaansche
onderdanen in Sjanghai is van plan een
vergadering hijeen te roepen om te beraad
slagen over een voorstel aan de Ameri
kaansche autoriteiten tot het zenden van
meer schepen.aangezien de volgens nor
male dienstregeling varende schepen tot
December zijn volgeboekt. De directeuren
van de..Amerikaansche. K. v. K. hebben
voor vandaag een vergadering bijeengeroe
pen. op welker propram de bespreking
staat van steun aan minder bemiddelde
Amerikaansche employé's voor- hun ver
trek.
Organisatie van den
vrijen tijd
„Vreugde en Arbeid" op stapel
gezet.
DE VERDERE UITBOUW
VAN HET N.V.V.
Volgens de persdienst van het N.V.V. zijn
thans bijna 400.000 arbeider in deze organi
satie vereenigdf door fusie met alle andere
organisaties.
De nieuwe orde zal ten aanzien van de so
ciale voorzieningen voor de Nederlandsche
arbeiders' hoogereeischen stellen aan de
vakorganisatie dan ooit tevoren. De uit
breiding en versterking van het N.V.V. zal
ertoe leiden, dat de werkzaamheden van het
Verbond kunnen worden uitgebreid tot het
terrein van de organisatie van de vrije tijd,
het verzorgen van de behoeften van den
werkenden volksgenoot aan ontspanning en
cultureele verheffing door het tot stand breri
gen van een dienst „Vreugde en Arbeid".
Een zoodanige organisatie zal hetzelfde ka
rakter dragen als de organisatie „Kraft
durch Freude" bij onze Oosterburen, zonder,
dat daardoor het eigen Nederlandsche ka
rakter. van de vakorganisatie ook maar in
eenig opzicht zal worden geschaad.
AdviseuTS.
Tot adviseurs van den commissaris van
het N.V.V. heeft de heer Woudenberg de
volgende heeren benoemd:
G. B. Klem, Amsterdam,
A. Wansteeker, Amsterdam,
A. J. Wijtsma, Haarlem,
N. van Hest, Rotterdam,
L. J. Bakker, Bussum,
H. M. Roos, Den Haag,
L. Veenstra, Rotterdam,
C. Cramer, Nijmegen,
K. de Jonge, Amsterdam,
B. Ponstein, Amsterdam,
J. Hilgenga, Utrecht en
L. H. Mesker te Amsterdam.
De Fransche admiraliteit deelt mede, dat
zij sedert verscheidene dagen geen berich
ten heeft ontvangen van de duikboot Ajax.
Naar de admiraliteit hieraan toevoegt, is
de duikboot volgens een Engelsch bericht
in de Golf van Guinea aan de Midden-West
kust van Afrika tot zinken gebracht. De
geheele bemanning zou zijn gered en in
Freetown aan land zijn gebracht. De duik
boot had een waterverplaatsing van 1500
ton en behoorde tot. dezelfde klasse als de
Persee. die voor Dakar in den» grond werd
geboord.
15 dooden.
gewonden.
Vannacht is Amsterdam «opnieuw door
de „Koninklijke" Britsche luchtmacht gebom
bardeerd. Vooral West en Noord werden
geteisterd.
Voorloopige rapporten melden dat 15 doo
den zijn te betreuren terwijl 20 zwaar ge
wonden in de ziekenhuizen zijn opgenomen.
Bij het ter perse gaan van dit nummer
ontbreken nog nadere gegevens.
Afbreken der diplomatieke be
trekkingen nog slechts kwestie
van uren.
In kringen, die in nauwe betrek
king staan tot de as, werd tegen
over United Press verklaard, dat
de leden van het Engelsche gezant
schap zich naar Istanbocl zouden
begeven en dat het afbreken van de
diplomatieke betrekkingen tusschen
Engeland en Roemenië nog slechts
een kwestie van uren is.
Van de zijde van het Engelsche gezant
schap werd verklaard, dat de Engelsche ge
zant nog aldoor op opheldering van den
toestand wacht. Het antwoord van de Roe-
meensche regeering op de Engelsche aan
vragen was zoowel „onbevredigend als ont
wijkend" geweest. Op de vraag of de En-,
gelsche gezant zich direct tot Antonescu
had gewend, om met hem den toestand te
bespreken, werd toestemmend geantwoord.
Naar thans bekend wordt, heeft het En
gelsche gezantschap niet slechts den in de
Roemeensche olievelden wonenden Engel-
schen, doch allen Engelschen die iets te
maken hebben met de olieindustrie den
raad gegeven onmiddellijk te vertrekken.
Geheimzinnige luchtafweer me
thode nog slechts een wensch.
De parlementaire onderstaatssecretaris van
luchtvaart, Balfour, heeft te verstaan gege
ven, dat de geheimzinnige luchtafweermetho
de, waarvan Churchill Dinsdag in zijn rede
gesproken heeft, in het geheel nog niet uit
gewerkt is, doch in tegenstelling tot de be
wering van den premier voorloopig slechts
een wensch is.
Dag en nacht, zoo verklaarde Balfour,
werken Engelsche vaklieden aan het zoe
ken naar iets, waardoor de nachtelijke Duit
sche aanvallen afgeweerd kunnen worden.
Deze aanvallen zijn namelijk het moeilijkste
probleem waarmee men in het geheel van
't vraagstuk van den luchtaoorlog rekening
moet houden. Ondanks deze .erkenning ein
digde Balfour met de verzekering, dat de
Duitschers er ten gevolge van het spervuur
rondom Londen niet in geslaagd zijn den
afweer principieel te overmeesteren. De
muur van spervuur breidt zich gestadig uit.
Engelschen verhinderen trans
port uit Martinique.
Op een bijeenkomst van credietgevers voor
den export werd wegens U.P. medegedeeld,
dat volgens vertrouwelijke berichten uit
bankkringen de Fransche autoriteiten van
Martinique de beschikking hebben over een
gondvoorraad ter waarde van 200 millioen
Dit goud. dat onmiddellijk na de ineen
storting van Frankrijk aan boord van een
Fransch oorlogsschip naar de Vereenigde
Staten werd gezonden, werd door de Engel
schen opgehouden en moest toen naar
Martinique worden gebracht. Tengevolge
van de Britsche blokkade van Martinique
is het niet mogelijk geweest het goud ver
der te transporteeren.
Ondanks tekort aan levertraan zal Nederland in zijn behoefte aan vitamine-D
kunnen voorzien. In de fabriek der N.V. Philips Van Houten te Weesp
wordt de grondstof voor het vitamine-D bereid uit mosselen. Duizenden kilo's
gekookte en door nijvere meisjeshanden gepelde mosselen worden dagelijks
uit Zeeland aangevoerd en in bewerking genomen (Foto Pax-Holland)
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
7.59 uur
Het gehalte aan vitamine- D van de preparaten wordt voortdurend met behulp
van proeven met ratten en kuikens gecontroleerd. Aan begin en einde van
de sterkte bepaling worden de dieren gewogen en Röntgen-foto's van een
pootje gemaakt De makke proefdieren trekken zich van het onderzoek
niets aan (Foto Pax Holland)
ALASKA ALS BOLWERK TEGEN JAPAN.
Alaska wordt met groote snelheid tot
een voorpost van de verdediging van
het westelijk halfrond ingericht, zegt
U. P. Iedere week verlaten officieren
van land- en zeemacht der Vereenig
de Staten, alsmede vele ingenieurs
in reusachtige vliegbooten Seattle,
om naar Jueneau en andere punten
van het reusachtige arctische territo
rium te vliegen, waar zij toezicht
houden op den bouw der versterkin
gen welker aanleg onlangs door het
Congres werd toegestaan.
De twee „bruggen" van Azië, welke even
tueel gebruikt kunnen worden voor een in
val in Alaska, Canada en de Vereenigde Sta
ten over de Aleoeten en het schiereiland Se-
ward, worden beveiligd door een rij blokhui
zen en door steunpunten voor vliegtuigen,
onderzeebooten en andere oorlogsschepen.
De wegen tusschen Azië en Alaska, waar
langs Rusland vroeger de verbinding onder
hield met het toen tot Rusland behoorende
Alaska, zullen waarschijnlijk voor allen tijd
worden gesloten.
Vijf hoofdverdedigingspunten.
Er zullen vijf hoofdverdedigingspünten in
Alaska aangelegd worden. In elk daarvan
zullen voortdurend 5000 man bezig zijn. De
verdedigingsmacht van Alaska, die tot dus
ver bestond uit twee compagnieën, welke in
Skagway waren gestationneerd, zal sterk
worden uitgebreid Van deze vijf verdedi
gingspunten worden er drie voor de Ame
rikaansche marine en twee voor het leger
ingericht.
Zij bestaan uit een luchtbasis bij Sitka,
waarvan de bouwkosten 12'mïllioen gulden
zullen bedragen, een onderzecbootbasis in
Dutch Harbor op de oostelijke punt der
Aleoeten.
In Fairbanks wordt een opleidingsinsti
tuut voor vliegers opgericht. De vliegers
worden hier geoefend in het vliegen in deze
koude streken. Het grootste militaire pro
ject zal het legersteunpunt te Anchorape
zijn en de bouwkosten zullen een paar mil
lioen gulden bedragen. Hier zullen de voor
raden van de in Alaska gelegerde troepen
worden ondergebracht.
De geprojecteerde.arctische straatweg, die
meer dan 75 millioen gulden zal kosten, zal
het handelsverkeer met de Vereenigde Sta
ten met een jaarlijkschen omzet van ruim
150 millioen gulden, het geheele jaar door
mogelijk maken De militairen voordeelcn
van een dergelijken, grooten, goed aange-
legden straatweg liggen natuurlijk voor de
hand. Toch zullen nog geweldige moeilijk
heden moeten worden overwonnen, voordat
men deze plannen zal hebben verwezenlijkt.
Merkwaardig luchtgevecht
Vallende Engelsche jager sleept
ander toestel mee.
Bij een luchtgevecht, dat zich boven de
Engelsche zuidkust tusschen een Duitsche
bommenwerper en tien Engelsche Spitfires
afspeelde, schoot, volgens het D.N.B., liet
Duitsche vlietuig een Engelschen jager
neer. Daarbij deed zich het zeldzame geval
voor, dat de brandend neerstortende Spit-
fire een tweede toestel van de Engelsche
aanvallersgroep, dat haar baan kruiste,
ramde en inee in de diepte sleurde. De
Duitsche bommenwerper bereikte met tal
rijke treffers zijn vliegveld. Een lid der be
manning werd doodelijk gekwetst.
Roemeensche politie autoriteit
gearresteerd
Een vermogen bij elkaar gestolen.
De voormalige Joodsehe politie-quaestor,
Nicolaje Raletava, die eigenlijk Friedrich
Gottfled heet, is gearresteerd. 1-Iij wordt er
van beschuldigd, de politieprefectuur van
Boekarest voor een bedrag van vijftien mil
lioen lei schade berokkend te hebben.