Moderne vlasfabriek in
Een verduisterings-kwestie
Spoedige regeling
voor oorlogschade
Geen dictatuur
per procuratie
1~
Officieele valuta-koerseo
Uitkeering minstens 80 pCf.
Ook schaden boneden honderd
gulden worden in behandeling
genomen.
SCHADEBONS VOOR HUISRAAD ENZ.
De secretaris der commissie oor
logsschade prof. mr. P. Liefting,
heeft in een onderhoud met de Tel.
verklaard, dat een regeling van de
vergoeding van .oorlogsschade op
komst is, en dat de uitkeering min
stens 80 zal bedragen.
„De ontwerp-verordoninjï", aldus profes
sor Lieftinck, heeft, hot departement van
Financiën reeds verlaten en moet nu nog
slechts door de Duitsche instanties worden
goedgekeurd. liet is duidelijk, dat hieraan
nog enkele besprekingen moeten vooraf
gaan. Doch zoodra deze faze achter don
rug is, kan de regeling in het verordenin
genblad worden opgenomen.
Daarom heeft het ook geen nut. een voor-
srhotrcgeling tc gaan opzetten. Immers
alvorens deze goed en wel zou zijn ontwor
pen en uitgewerkt, -zou ze, worden achter
haald door publicatie der definitieve ver
ordening Bovendien bestaat er voor ne
ringdoenden altijd nog de mogelijkheid,
crédietcn op te nemen bij de provinciale
stichtingen. Zoo sommigen hiertegenover
nog wat huiverig staan men wil niet
„onder de bank",komen dienen zij f,e be
denken, dat de verplichting tot rentebeta
ling, welke zij hiermede op zich nemen (2
procent gedurende liet eerste jaar, 5 pet.
daarna), practisch slechts van korten duur
is. 't Bedrag der schadevergoeding toch zal
nooit veel lager kunnen zijn dan het opge,
nomen crediet, zoodat zij dit t.z.t. weer
grootcndeels uit de schade-uïtkecring kun-,
ncn aflossen.
100.000 gevallen.
Rond 100.000 gevallen, de helft waarvan"
in Rotterdam, moesten nauwkeurig worden
onderzocht Op 22 Mei werd de commissie
ingesteld, op 19 Juni reeds kon zij advies
uitbrengen aan het departement.
Een vergelijking met hetgeen na don vo-
rigen wereldoorlog op dit gebied is ge
schied, is niet eens noodig om tc doen uit
komen, hoe vlot deze zaak wel is afgehan
deld.
In de dringendste gevallen kan trouwens
reeds worden voorzien. Afgezien van den
reeds gegeven liefdadigen steun bestaat,
zooals dezer dagen is gepubliceerd, de mo
gelijkheid om via hel gemeentebestuur van
het regeeringscommissariaat-wederopbouw
een voorschot te krijgen ten beloope van
80 proeent van de geschatte schade. Echter
alleen voor panden niet een maximalen in
houd van 450 kubieke meter, de arbeiders-
en middenstandsbehuizingen dus.
Evenmin was het tot nu toe alge-"
meen bekend, dat ook schade bene
den de honderd gulden tot de en
quête kan worden toegelaten, na
melijk in die gevallen, waarin het
schadebedrag het gemiddeld week
loon overschrijdt. Dit is van groot
Autobanden zijn duur en sehaarsch en daarom vindt de methode van het coveren meer en meer toepassing. De tot
het canvas afgeschaafde banden worden met een rubberlaag overdekt en komen als nieuw uit de behandeling
tevoorschijn (Foto Pax-Holland)
belang voor kleine huiseigenaars,
zooals men die in de provinoie meer
aantreft dan in, de groote steden.
De normen.
Gezien de mogelijkheid, aldus prof. Lieflink
om een voorschot ad 80 precent tc verkrij
gen, zal het duidelijk zijn, dat het uitkec--
i ingspercentage tusschcn de 80 en 100 pro
cent van de getaxeerde schade zal moeten
liggen.
Het ligt niet in de bedoeling, ten aanzien
van huisraad, winkelinventarissen enz. lot
een uitkeering in geld over te gaan. Gedacht
wordt veeleer aan bons, waarvoor goederen
Kunnen worden aangekocht. Zooveel moge
lijk zullen de rechthebbenden vrij "worden ge
laten in de keus dezer goederen, mits waar-
horgen bestaan, dat do-schadehon zijn be
stemming volgt. Mot liet uitreiken dezer,
'bons zal zoo spoedig mogelijk na publicatie
der verordening een aanvang worden ge
maakt,
Hoe moet Nederland het betalen?
Wat ten slotte de financiering van liet
uitkocïingsplan aan gaat, hieromtrent be
staan twee stroomingen. Een voorstel i=, deze
in den vorm van eenbepaalde vermogens-
heffing in de verordening zelve op te nemen,
liet andere, denkbeeld is, do uitbetaling een
votidig „uit den grooten pot" fe dbën geschie
den, waarna de belastingbetaler wol op zijn
aahslaghi'lict zal merken, in hoeverre hij
moet bijdragen. Maar ook dit, besloot profes
sor Lieftinck, znl eerst bekend worden wan
neer de verordening in het openbaar ver
schijnt."
„Niet alleen leldbclcrjflinffmaar
■plicht in nationalen zin
Ook in Groningen komen thans plannen
op, om tot oprichting eener modern geoutil
leerde vlasindustrie te geraken. Te Wehe
(gom. Leens) zijn talrijke vlasverhouwers
uit Westerkwartier en Marnégebïed bij el
kander gekomen onder leiding van den heer
Westers, die mededeeling deed van de resul-
taton en inzichten eener voorbereidende
commissie, welke een onderzoek heeft inge
steld in samenwerking met de Noordelijke
Ec. Technologische Organisatie.
Voorheen geschiedde in Groningen het
roten in sloot- en kanaalwater, het drogen
op het veld en lvet zwingelen met hand-
stormolens; in een moderne fabriek ge
schiedt dit in betonnen warmwater-hakken,
droogapparaten en zwingclturbines, die be
ter en goedkooper zijn. Het zenden van bet
vlas naar België zal dan niet meer noodig
zijn.
De heer Westers achtte het volkomen ver
antwoord den. verbouwers te adviseerén,
een fabriek op te richten, nl. een coöp. ver-
ecniging met uitgesproken verantwoordelijk
beid met een kapitaal van 300.000. De Mij.
tot Industrie-financiering is bereid, een
crediet van f 150.000 a 2% te verstrekken,
zoodat nog 300 aandeglen van 500 moeten
worden geplaatst, elk verplichtende tot le
vering vap 10 ton vlas. doch men zal reeds
kunnen beginnen met 200 aandeelen, dus
met 2 milliocn kg. vlas.
Nadat do heer ir. de Langen, dir. N.E.T.O.
cn de heer E. H. Ebels hadden gesproken,
die er op wezen, dat op deze wijze werk in
het land zal worden gehouden, terwijl prof.
dr. D. van Os. voorzitter .der 'N.E.T.O., op
de onmisbaarheid dor toetrepnste weten
schap voor do ontwikkeling dor volkswel
vaart wees, sprak mr. Linthorst Iloman.
commissaris der provincie Groningen.
Hij wees op de sociale zijde van het vraag
stuk. In het verléden beschouwde men dc
economische cn de sociale problemen los
van elkaar. Men verrichtte het z.g. econo
misch verantwoorde en poogde dan de soci
ale gevolgen zooveel mogelijk fe verzachten.
In de toekomst echter zal men er naar
moeten streven, da* 'alle! ook de zuiver eco
nomische vraagstukken 'voornamelijk wor
den gezien in het licht yan wat zii voor de
arbeidsgemeenschapkunnen beteekenen
Men zal dus slechts- eep groot snchnnl-ecopn
miscb vraagstuk mogen zien, met den ar
beid van allen als bindend element. Om
denk- en handelwijze op agrarisch indu
strieel en handelsgebied zullenJngrijnende
veranderingen moeten ondergaan, omdat
het oude, dikwijls mercantillistis'che stand
punt heeft bewezen, niet tot oplossing der
moeilijkheden in staat te'zijn.
De Groninger .boer moet thans de oprich
ting eener vlasfabriek -niet alleen zien als
een kwestie van geldbelegging, maar voor
al als ecii plicht in vaderlandschcn zin.
Wij willen ons zelf zijn en blij
ven.
In een vergadering van „De Vuurslag'
heeft Jhr. Groeninx van Zoelen gesproken
over onze volkskracht, in dezen tijd.
Zoo wij, aldus spr. orde weten te scheppen
in ons eigen huis, zoo kan liet rijk-van Jan
Pietersz Coen niet slechts de gouden scha
kel blijven tusschcn Azië cn Europa, maar
een hoeksteen cn eén cement tevens, wor
den voor den Noord-Europeeschcn Staten
bond, dién wij allen begecrcn.
Maar indien Duitschland onze gaven en
verdiensten erkent, bet is zich ook bewust,,
dat wij onze roeping slechts kunnen vervul
len zoo wij onze krachten ontleenen aan den
bodem waarop wij staan, bewust van onzen,
bloedeigen aanleg, van de mogelijkheden,
die deze opent, maar ook van de beperkingen
die hij oplegt.
Het Derde Rijk verwachtniet van ons
het nabouwen van zijn heroïek, het instel
len en bewerktuigen eener Ncdcrlandschc
dictatuur.
Te 'onzent ware een zoodanige vér
schijning bij procuratie slechts die
van een ongezien eu slecht bediend
landvoogd.
Het Nederlandsche volk is niet heroïsch
van aanleg en is zulks nimmer geweest. Wij
kennen noch de groote spanning van het
.staatkundige avontuur, noch die van volle
dige overgave der persoonlijkheid, die den
onmisbaren ondergrond vormt voor gedra
gen Caesarisme.
Indien de meest innige binding van hel Ne
derlandsche volk gelegen is in zijn vroom
heid: in zijn eenvoud in voorspoed en in
zijn standvastigheid in de souverciniteit
des gemoeds zijn hechte saamhoorigheid
is vooral gelegen in zijn burgerlijk, karakter.
Of wij hoog of laag springgen, wij Nederlan
ders zijn allen, burgerlijk, van van deu no
taris tot den dichter en van den baron tot
den proletariër. Onze nationale cultuur is
burgerlijk in eiken zin, dien men aan het
woord hechten wil.
Maar zoo wij, geenszins minder dan eenig
ander volk misschien, blind zijn voor onze
gebreken, z.ori zijn wij ons ook bewust van
de volkskracht, die daarachter staat: de
onverzettelijke. \yil van onszelf te zijn en
onszelf te blijven!
Romantische reiziger
de zondaarsbank
op
Wijntje en Trijntje
Voor de Utrechtsche rechtbank stond gis
termorgen de 22-jarige reiziger P. A. D.'
terecht, wien verduistering van geld ten
nadeele van dc N.V. Unilever teil la.sde was
gelegd.
Het was niet de eerste keer, dat verdachte
voor de rechters stond, want door diefstal
len iti dienstbetrekking had hij al verschei
dene junlen met de politie Ie maken gehad,
Voor zijn leeftijd leefde hij beslist boven
zijn stand,, hij leidde een zeer romantisch
leventje,, ging met verkeerde vrienden cn
vrouwen om en stak zich hij herhaling in
schulden. Nadat hij een poos werkloos was
geweest, kon bij hij de N.V. Unilever te
Utrecht in dienst kómen als reiziger op
provisie. Hij was o.m. belast met het innen
van kwitnnlies en in veel gevallen nam
li ij1.-hot -geld wol in ontvangst, maar droeg
dit niet af. In een ander geval moest hij
goederen afleveren in Vreeswijk en daarbij
eveneens geld mee brengen. Het bedrag
werd hem in Vreeswijk ter hand gesteld,
maar tegen zijn elicf zei verdachte, dat er
pas aan hel einde van de maand betaald'
zóu worden, Van "dé achtergehouden gelden
maakfn hij goeden sier.
De Officier van justitie, mr. Camnhuis
achtte het een ernstig feit. dat Iemand on
zoo iongen leeftijd al zoovele mii\lon met de
politie in aanraking was geweest en zei de
in dit geval geen medelijden fe hebben. De
eisch luidde acht maanden met aftrek van
de preventieve hechtenis.
Dc verdediger pleitte clementie.
De rechtbank zal over veertien dagen uit
spraak doen.
Tegen geknoei met veevoeder
Koopt alleen gemalen producten
waarvan de afkomst bekend is.
Het Rijksbureau voor de Voedselvoorzie
ning in Oorlogstijd, vestigt de aandacht op
hof volgende:
Op grond van het Veevoederbesluit 1939
is het vermalen of on andere wijze bewer
ken van alle soorten hooi en stron. zoowel
graanstroo als stroo van peulvruchten en
andere land- of tuinbouwproducten. als
mede van kaf en andere dorschnfvallen.
zoowel als van riet lot voeder voor eenige
diersoort, verboden. Dit verbód zal niet
groote gestrengheid wgrden gehandhaafd.
Hel komt voor. dat deze producten, zoo
als mogelijk ook heide, biezen en boombla
doren in gemalen toestand, tegen onevenre
dig hooge prijzen als veevoeder in den
handel worden gebracht. Veehouders wordt
aangeraden, slechts gemalen producten tc
koopen, waarvan het vervoer wordt gedekt
door een geldig golcidebiljet.
Merkwaardige zaak voor de
Utrechtsche rechtbank.
Een advocaat en procureur te Amers
foort stond gisteren voor dc Utrechtsche
rechtbank terecht, terzake overtreding van
artikel 12 van riet wel „bescherming tegen
luchtaanvallen". Het betrof hier een Twist
punt tusschcn verdachte en enkele getui
gen. leden van den lurhtbeschremingsdienst
Toen de laatsten op 18 Juni des nachts
door Amersfoort surveilleerden, zagen -zij,
naar hun zeggen, op dertig meter afstand
van het huis van den advocaat, dat er een
sterk lichtschijnsel van een schemerlamp
uit diens studeerkamer zichtbaar was. _Er
was naar hun meening een overtreding van
art. 12 van de wet „bescherming tegen
luchtaanvallen", want.er waren geen gor
dijnen voor de ramen, welke open stonden
en bovendien was dc 'voordeur geopend,
waardoor eveneens lichtstralen naar huiten
schonen.
Verdachte ontkende, dai hier
sprake was van een overtreding.
Zijn heide-zoons waarvan er éép,ex
pert op gebied van de luchtverduis-
tering cn de ander vlieger was, wa
ren heide de meening toegedaan, dat
zoolang-er van huiten af geen sterk
schijnsel zichtbaar was, men gerust
binenshuis een lamp mocht ont
steken, welke alleen de kamer ver
lichtte.
De getuige dr. S., die proces-verhaal had
opgemaakt in zijn functie van ambtenaar
bij den luchtbeschermingsdienst, verklaarde
nogmaals, dat .door lief liclït van een lamp
op dertig meter van het huis een uitstra
lend licht was waar te nemen.
Ook de officier van justitie, mr. Carnp-
huis, was van meening. dat do overtreding
wettig en overtuigend was bewezen on
cischle een boete van vijf gulden of twee
dagen. -
Verdachte, die zich zelf verdedigde, hield
hierna een uitvoerig betoog. Hij wees er op,
dat liet verscheidene malen voorkomt, dat
de rijwielstallingen bij het slation een der
gelijke lichtbron hebben als hij. Hot inte
rieur is dan hel verlicht, doch doeken zor
gen er voor. dal er niets naar buiten
schijnt. Komt er nu iemand naar'binnen,
dan duwt li ij het gordijn opzij en dan is
van buiten af dukiëlïjk te zien, dat het
hinnert verlicht is. Er is' echter niemand
die daartegen bezwaar amakt, want hier
door-zal de vijand zeker niet te weten ko
men. waar lrj zich bevindt. Op grond van
deze overweging voelde verdachte zich ook
in zijn geval niet schuldig en verzocht de
rechtbank hem van het ten laste gelegde
vrij te spreken.
De rechtbank zal over veertien dagen
uitspraak doen.
De Jacht op fazanten Is opengesteld en de jager kan zijn hart ophalen aan deze
voor de dagen van den naderenden winter geëigende sport Een fazant komt
onder schot (Foto Pax-Holland)
Amsferdamsche effectenbeurs
obligaties
staatsleeningen.
Nederland 1940 I 4
Nederland 1940 II 4
V.K. L.K,
100% 100
96 15/16
96 15/16-91
Idem met bel. fac. 100% 100
Nederland 1938 3.3% 88%-87% t
87 15/10-88)1/1,
Oost-Tndië 1937 3 85%' 85%
Oost Indië 1937A 3 83% 83%
Duitschland 1930 5% 37%-40V2
393/4-37,ij
DUITSCHLAND
D. Gr. b '40 CL 6
Konv Kas (m.v.) 4 63 72%.
PROVINCIALE EN GEM. LEENINOEN.
A'dam '37
3%
*8%
88%
93%.
's Grav. "37
I 3%
93%
N -Holl. '38
3
N.-Holl. '38
11 (3%) 3
86 11/16
86%'
R'dam '37
- ril 3%
87
86
Z.-Holland
1937 3 -
88
hypotheekbanken.
Ned Hyp.b. Veendam 3% 94%
industrieele ondernemingen
Buitenland.
Farbenind. I. G. 7 115 104
Gelsnk. Berg 5 63
bank- en cred.-inst.
Binnenland
Koloniale Bank A 163 -
Ned. Ind. Handelsb. A. 119% 117
Ned. Handel Mij. c.v. A. 108 105
aandeelen.
industrieele ondernemingen,
Binnenland.
A.K.U. 120%-T22%
llfll/s-ll!
Calvé Delft c. v. A. 91% 85
(kmtr. Suiker Mij. 1*0 180
Fokker s. A. 165 160^
Lever Bros en Unilever c.v.A. 142-135
132%-12$i|
Ned. Ford 332 322
Philips G B v A. 203%-197 194-190!;
•Philipsp rel. A. H2%
Buitenland.
Anaconda copper c.v. A 22%-22%
22'%-22
Am. Sm. en Ref. c.A. 37% 37
Reth. Stee! c.v. A 67%-68 6i%-66l
Gen. Motors c.v. A. 42_ 41 15/1
Kennecot Copper c.v. A 28%-27 7'lR
28%-2^
North. Am. Aviation c.v, A.14%; 14 7/16
Rep. Steel c.v. A. 18% 17%-lfi
U. S. Steel c.v. A. 50%-51 50%-SI
petroleum-ondernemingen.
Binnenland
Dordtsche Petr. g. A. 217 216%
Kon.- Petr, 237-243 236-^4
Buitenland.
Shell Union c.v A. 8 3/16-8%
Tide Water c.v. A.
scheepvaart maatschappijen
Holland-Amerika lijn A. 103-105 10&101
Java China Japan lijn A. 129 127
Kon. Ned. Stoomb. Mij. -
nat. bez. v. A. 142-139 139%-lS-
Kon. Paketvaart A. ^0Q
Ned. Srheepv. Unie A. 147-144 144-140
Rott. Llovd A. mVz-m U7
Stocmv. Mij. Nederland A. 121-122% 117
suikerondernemingen.
H.V.A.
.tavasche Cultuur
N I S U.
Ver. Vorstenl. Cult.
401-405 400-392
225-223 218-21*
219-223 210-213
111-116 110-107
tabaksonde rnemin oen.
Deli Batavia Mij.
Deli Mij. C. v. A.
Senembah
146-148
147%-jR1'
208%-209 204%:2Ü
174-175 174-170
rubber-ondernemingen.
Amstcrd Ruhber 224-218% 218-21oV;
Bandar Rubber Mij. A. 159-155_
Deli Batavia Mij. A. 169%-171 167-164
valuta's.
New Yorlc
Berlijn
Brussel
Helsinki
Stockholm
Zürich
bankpapier:
New York
Brussel
Stockholm
Zürich
1.88 3/16-1.889/16
75 9R—75 43
30.1130/17
381— 3.82
44.814400
43.59-^43.68
1.86%1.90%
30.0830.20
44.76—44 94
43.55—43.72
Wedden bij paardensport
weer geoorloofd?
Opheffing van het totaliiatof-
verbod overwogen.
Volgens het Nat. Digb. bestaat er kan'1
voor opheffing van het totalisatorverbod,]
dat wil zeggen, dat weer wordt toegestaan
weddenschappen af te sluiten bij de.paar-
denrensport. In 1911 is liet wed verbod uit
gevaardigd en betèékemde natuurlijk
geweldige slag voor de draf- en rensport
niet alleen, maar ook voor de fokkerij, daar
de belangstelling voor de draverijen ineens
veel kleiner werd.