Een menetekel
der natuur
HET POLITIETOEZICHT
De stalbewaring in de
Steeds herhaalde aan-
aanvallen op Engeland
Weinig bedrijvigheid aan
het Grieksche front
TURKIJE moet
waakzaam zijn
Uit het verwoeste
COVENTRY
Noodweer aan de Fransclje
Middetlandsche zeekust
op de fietsers
komende wintermaanden
GROOTER EN NAVRANTER, MAAR
OOK EEUWIGER DAN DE STRIJD
VAN MENSCHEN TEGEN MEN
SCHEN IS DIE VAN DEN MENSCH
TEGEN DE NATUUR.
Opnieuw heeft een aardbeving een
land en een volk geteisterd. Het
aantal dooden en gewonden in
Roemenië is nog immer niet nauw
keurig bekend; dat der dooden al
leen al wordt op duizend geschat.
BEVINGEN IN VROEGER EEUWEN.
Van uur tot uur en van dag tot dag leeft
de wereld in spanning als gevolg van de
schokkende' gebeurtenissen, die iedere inter
nationale oorlog met zich brengt. Het lot
van landen en volkeren ligt in de weeg
schaal die zijn balans nog niet gevonden
.heeft. En dan plotseling wordt het gerucht
van den krijg overstemd door het vernieti
gend geweld \an de natuur. In Roemenië
rimpelde zich de aardkorst, als wilde de
Natuur een Mcne Tekel, een vlammende
waarschuwing aan het adres van de mensch
heid richten.
De Roemeensche kranten verschenen met
rouwranden, alom door de wereld worden
de bijzonderheden van den ramp gekabeld,
duizenden handenparen werkenkoortsachtig
aan den reddingsarbeid; duizenden burgers
zijn gedood of gewond, gebouwen en huizen
producten van menschelijk vernuft en men-
schelijken arbeid worden meedoogenloos ver
nietigd.
Enkele steden en vele dorpen zijn voor
een deer verwoest waar eens het volle
leven bruischte, waar beweeg was, en ver
tier, waar eens de adein ging van het ka
rakteristieke Roemeensche leven, daar waart
thans de dood rond daar vertellen de roo-
kende puinhoopen van een navrante cata-
strophe.
Aardbevingen zij zijn oud als de we
reld en de menschheid zelve en zij hebben,
ons immer de verschrikkingen geopenbaard
van den strijd der menschheid tegen de ele
menten.
De geschiedenis der aardbevingen is tege
Iijkertijd die van het ernstige lijden der
menschheid en bij elke nieuwe aardbeving,
hoe gering van omvang ook en zeker wan
neer die omvang als nu verbijsterend groot
is, roept de herinnering wakker aan vroe
gere meedoogenlooze natuurrampen, waar
bij duizenden menschen het leven lieten.
De streken die doorgaans he meest en het
zwaarst getroffen werden zijn Japan, een
deel van de Vereenigde Staten van Amerika
Turkije, (verleden jaar nog!) de Balkan,
Spanje, Italië en in mindere mate maar
nochthans vrij regelmatig Xederlandsch-
Indië.
Het merkwaardige bij dit is dat de be
volking van dit soort bedreigde gebieden,
ofschoon zich terdege bewust, van het groote
gevaar, waarin zij voortdurend leeft, toch
aan de plaats gebonden blijft, in de hoop dat
er eeuwen zullen verloopcn alvorens een
nieuwe beving zich aankondigt. Ook de
meest treurige ervaringen hunner voorou
ders doen dezen menschen niet wijken van
hun traditioneele woonplaats.
De oudste bekende aardbeving is die van
Pompei' in het jaar 79 voor Christus, een be
ving ten gevolge waarvan de stad en Her-
culanum verwoest werden en waarbij naar
schatting. 30.000 nienschen óm het leven
kwamen. De uitwerking van deze ramp was
te catestrophaler, toen terzelfdertijd de Ve-
suvius begon te werken. 450 jaar later wer
den Syrië en Klein Azië (het tegenwoordige
Turkije dus) door een hevige aardbeving
geteisterd.
Ofschoon den kroniekschrijvers van die da
gen eenige overdrijving mag worden toege
schreven (zij spraken van 100.000 slachtof
fers kan men veilig aannemen dat de ver
woestingen schrikbarend waren en dat dui
zenden menschen bij de ramp om 't leven
kwamen, 't Niet vermelden van aard bevin
gen in de kronieken der eerstvolgende eeu-_
wen bewijst allerminst dat de wereld daar
voor gespaard bleef. Amerikan was nog niet
ontdekt, de weg naar Indië en Japan was
ver en moeilijk en daarmee is de onvolledig
heid der berichtgeving naar Europa ver
klaard. Maar na de zeventiende eeuw keel
den de aardbevingen met verontrustende re
gelmaat terug.
In het besef dat een volledige opgave een
lijvig boekdeel zou vullen, beperken .wij ons
tot de herinnering aan enkele opzienbaren
de natuurrampen. Op 18 December 1831 werd
Napels getroffen; 3000 menschen kwamen
erbij om het leven, terwijl in 16G7 de Kau-
kasus 'n dergelijk lot beschoren was. waar
bij het antal slachtoffers nog aanzienlijk
grooter was. Twee jaar later werkte de Etna
12 plaatsen werden "vernietigd. 25000 men
schen gedood! Na de verwoesting van Port
Roval op Jamaica (7 Juli 1692) werd dat
zelfde jaar het tweede rampjaar der 17e
eeuw voor Italië. Dit maal werd Sicilië go-
troffen: 54 steden en 300 dorpen werden
verwoest, meer dan honderdduizend men
sehen lieten het leven
Een merkwaardige geschiedenis speel
de zich af in 1610 in de provincie La Grita in
Venezuela: een heuvel, met alles wat er op
stond, werd door den schok volkomen opge-.
Duitsch weermacWericht
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Het luchtwapen viel in den nacht -van 16
op 17 November en op 17 November Lon
den en voor den oorlog belangrijke doelen
in het zuiden van het Britsche eiland, als
mede bewapcningsdoelen in Midden-Kngc-
land met succes aan. In het zeegebied voor
de Engelsche oostkust gelukte het een koop
vaardijschipen een mijnenlegger tot zinken
te brengen en een ander koopvaardijschip
zwaar te treffen.
Verdragende batterijen van het leger en
de marine namen een vijandelijk convooi
onder vuur, dat onder de bescherming van
de duisternis dicht onder de Engelsche kust
het Kanaal trachtte te passecren. Het con
vooi werd uit elkaargeeslagcn. De schepen
vluchten verschillende Engelsche havens
binnen. In den nacht van 17 op 18 Novem
ber wierpen Britsche vliegtuigen in West-
Duitschland op verscheidene plaatsen bom
men neer. De. in een ijzerfabriek en in een
pannenfabriek ontstane branden konden
door 't krachtig optreden v. d. fabrieksbrand
weer onmiddellijk gcbluscht worden. Verder
waren twee begraafplaatsen en opnieuw
woonwijken het doel van de Britsche bnni-
aanvallen. Hierbij werden eenige huizen be
schadigd en een gering aantal personen ee-
wond. In de luchtgevechten boven het Ka
naal werden gisteren drie Britsche vlieg!ui-
gen neergeschoten. Zeven Duitsche vlieg
tuigen worden vermist.
Een jachteskader onder bevel van majoor
von Maltzahn behaalde op 15 November zijn
50ste overwinning in de lucht.
Ifaliaansch weermachdericht
In zijn weermchtsbericht no. 164 maakt
het Italiaansche hoofdkwartier het volgen
de bekend:
Aan het Grieksche front was de bedrijvig
heid gisteren niet bijzonder groot. In de
zone van Konica werd een geheele vijande
lijke afdeeling cavalerie vernietigd. In nau
we samenwerking met de troepen ontwik
kelde onze luchtmacht een herhaaldelijke
intysieve bomhardementsactie in de zones
van Kalibaki en Konilza, waarbij bruggen
en wegen onbruikbaar werden gemaakt.
Voorts troffen zij verdedigingswerken en
barakken waarbij hevige branden en ontplof
fingen ontstonden. Vijandelijke pantserwa
gens, troepen en lucht.doclstellingen werden
met machinegeweren bestookt. Andere vlieg
nomen om vervolgens In het midden van het
aangrenzende dal neer-te vallen. Daar, waar
de hctfvcl had geslaan ontstond een verzak
king. waaruit golven water stroomden. Een
aardbeving in Japan werd in het begin van
de iSo eeuw gemeld; Yedde werd vernieid.
200 menschen kwamen op het leven. Een
verbijsterende reeks aardbevingen heeft dit
land sedertdien geteisterd. Men herin nu-de
zich slechts de ramp van liet jaar 1923, waar
hij 200.000 en van 3 Maart 1933, waarhij 3000
menschen om liet leven kwamen!
Ook elders werd de wereld nimmer ge
spaard voor liet geweld van de natuur. Op
1 November. 1755 Allerzielen! werd Lis
sabon grootendccls verwoest en het was de
ze aardbeving die over ruim het twaalfde
deel van de gansche wereld werd gevoeld-
Éen zesde deel van Lissaboh's bevolking
kwanrom het leven. Ook de achttiende en de
negentiende' eeuw brachten tal van verschrik
kelijke natuurrampen, die verderf zaaiden en
leed veroorzaakten in werelddeelcn, landen,
steden, dorpen. Het is sléchts een losse greep
uit de lijdensgeschiedenis der menschheid;
Ie totale cijfers van het aanlal slachtoffers
hebben een huiveringwekkende omvang^Dc
strijd die de natuur voerde en voert, is nog
immer de grootste gebleken
tuigen bombardeerden de bqsis op Korfoe.
Twee van onze toestellen zijn niet terugge
keerd. Een vliegtuig van liet type Bjlack-
burn-Shark werd nabij Sicilië neergehaald.
De uit een officier en een onderofficier
bestaande bemanning werd krijgsgevangen
gemaakt. Onze vliegtuigen bombardeerden
de vlootbases van Soeda en Alexandric waar
bij in laatstëgenoemde haven 'n voor anker
liggend schip getroffen werd. Een kruiser
van het type Leander wérd bij het vertrek
uit dé haven van Alexandrië door torpedo's
van een onzer vliegtuigen getroffen.
In Noord-Afrika bombardeerden onze vlieg
tuigen de spoorlijn van Foeka el Daba en
de spoorlijn van Mersa Matroe. Vijandelijke
vliegtuigen lieten bommen vallen op de stad
Benhazi, waarbij een vrouw en een olifant
gedood werden. Zes personen werden ge
wond, onder wie twee vrouwen en een
kind. Woonhuizen leden schade. Op Bardia
werden botnmen geworpen, welke geen
schdé aanrichten.
In Oost-Afrika trachtte een vijandelijke
kruiser de haven van Mogadiscio te bom
bardeeren. Hei vaartuig werd getroffen door
het vuur van onze kust batterij en en verwij
derde zich onder bescherming van een rook
gordijn. Vijandelijke vliegtuigen bombar
deerden Agordat zonder slachtoffers te ma
ken. Er ontstond lichte schade. Een vijande
lijke machine werd in de omgeving van het
Rudolfmecr neergehaald.
Naar aanleiding, van de door Molotov te
Berlijn gevoerde besprekingen, spreekt, het
blad „Tas Fiiefkiar" van een „kwellende
onzekerheid in afwachting van de gevol
gen van de Berli,jnsche besluiten". Hel
communiqué, dat naar aanleiding van de
besprekingen is uitgegeven, is weliswaar
„kleurloos", doch mag echter niet leiden
tot de valsche conclusie,, dat er geen be
langrijke besluiten zijn genomen en tast
bare resultaten zijn bereikt. Een „kalmee
rend optimisme" zou niet op zijn plaats
zijn. Hetzelfde geldt voor de bijeenkomst te
Jnnsbruck van de chefs der generale sta
ven. De toestand, die verrassingen kan
brengen, ontwikkelt zich snel en eischt de
grootste waakzaamheid.
DE UITVOER VAN ITALIAANSCHE
CITROENEN
De fascistische bond voor den buitcn-
landschen handel in Italië heeft besloten in
Zweden een bijzondere actie te voeren voor
den afzet van Italiaansche citroenen. Tot
dusver leverde Italië aan Zweden per jaar
30.000 centenaars citroenen voor een w aar
de van ongeveer 4 millioen lire. Daar men
in Italië van meoning is. dat deze afzet
nog aanzienlijk kan worden vergroot, zal
tot dit doel in de Zweedsche door tentoon
stellingen, voordrachten, films en aanplak
biljetten getracht worden den afzet te ver-
grooten.
Tegemoetkoming in de kleine
zeevisscherij vervallen
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van
liet departement van landbouw en vissche-
i ij heeft met ingang van 12 December 1940
de crisis-steunbegchikking 1936 (kleine zee
visscherij) ingetrokken.
(Ter toelichting hiervan diene, dat de
omstandigheden in het visscherijbedrijf van
dien aard zijn, dat slechts een gering ge
deelte van de vloot in staat is. de visseherij
uit te oefenen. De besommingen, welke
door de vaartuigen worden gemaakt, zijn
behoorlijk. De tegemoetkoming aan de vis-
schers- is in verband hiermede vervallen).
In het verwoeste Engelsche bewapen ings-
icntrum van Coventry ontstaan, naar Ame-
rikaansclie correspondenten melden, thans
nog van tijd tot tijd ontploffingen, welke
door Duitsche tijdbommen veroorzaakt wor
den.
De puinruimers, zoo luidt het bericht ver
der, hebben talrijke gebouwen opgeblazen,
die op' het punt stonden in te storten. Er is
nauwelijks een straat in Coventry, waarin
men niet pver groote stapels verpulverde
muren en glasseheren moet klauteren. Er
is geen glas, geen electricitcit en geen water'
voorradig. Duizenden dakloozen krijgen
voedsel uitgereikt aan veldkeukens. Hier en
daar ziet men het vuur nog smeulen.
Aan de Fransehe Middellandsche Zee
kust hebben dezer dagen, n. uit Vichy wordt
gemeld, zware stormen gewoed. Uit Mar-
seille wordt gemeld, dat. aan de geheele
kust gcoote schatte is aangericht. Naar uit
Nizza wordt vernomen, is de stad en de
omgéving gelijktijdig door een orkaanach-
tigen storm en een wolkbreukachtigcn re
gen geteisterd. De hoofdstraten van Nizza
gelijken op snelstroomonde rivieren, die
zeoi groote hoeveelheden aarde en puin
met zich voeren. De beroemde promenade
des Anglais is beschadigd. In een voorstad
je was een woonwijk door de watermassa's
eenige uren lang geïsoleerd en eerst na
langdurige pogingen slaagde de brandweer
er in de bewoners in veiligheid te brengen.
Op een spoorlijn moest het verkeer' worden
stilgelegd.
Hit'er zal Ciano en
Suner ontvangen
Van semi-officieele zijde wordt uit Berch-
tesgaden medegedeeld: Naar men ver
neemt. zullen de Italiaansche minister van
buitenlandsche zaken, graaf Ciano, en de
Spaansche minister van buitenlandsche za
ken, Serran'o Suner, in den loop van den
dag ook door den Fuehrer ontvangen wor
den.
Klaarblijkelijk staan zoowel afzonderlijke
als gemeenschappelijke besprekingen op
het programma.
De geheimzinnige onplotfingen
in Amerika
De derde niet opgehelderde ontploffing
binnen een week tijds beeft zich Zondag
voorgedaan te Bridgcvilie bij Pittsburg in
de fabrieken van het chemische Concern
der American Cyanumid and Chemical
corporation. Door de explosie werd 'een
deel van het hoofdgebouw der fabrieken
verwoest. Twee arbeiders werden gewond.
De schade wordt geraamd op ongeveer
250.000 dollar. De fabrieken hebben op het
oogcnblik geen legeropdrachten.
Nu de auto's voor een groot deel de Ne-
derlandsché wegen en straten hebben ver
laten, heeft de wielrijder zich tot heerscher
van den weg uitgeroepen. Hiertegen zou
geen enkel bezwaar bestaan, indien de
wielrijder zich ,aan de regels van het ver
keer wilde houden, doch daar mankeert
zeer veel aan. In de eerste plaats in ver
band met ae veiligheid van het verkeer,
doch ook om het militaire verkeer ruim
baan te geven, dienen de verkeersregels
stipt opgevolgd te worden. Naar aanlei-
ding van een schrijven van den hoogeren
S.S.- en politieleider bij den Rijkscommissa
ris, heeft de secretaris-generaal van het de-
partement van justitie een circulaire aan
de procureurs-generaal, fungeerende direc
teuren van politie, gezonden, waarin met
klem wordt aangedrongen op een ver
scherpt toezicht op wielrijders.
Een verslaggever van het A.N.P. heeft
naar aanleiding van deze circulaire een
onderhoud gehad met den heer C. Bakker,
comimisaris van politie, chef van het bureau
Verkeerswezen Ie Amsterdam.
„De regels", aldus de heer Bakker, waar
aan de wielrijders zich dienen te houden
zijn de volgende. Men mag met niet meer
dan twee personen naast elkaar fietsen. Eén
fietser mag twee anderen passeeren doch hij
moet dit zoo snel mogelijk doen, zoodat
slechts zeer korten tijd drie wielrijders-
naast elkaar rijden. Men dient ten allen
tijde zoo veel mogelijk rechts te houden,
men mag elkaar bij het fie.tsen n-iet, vast
houden, ook al is men pas verloofd en men
dient ook bij stopstrepen, spoorwegovergan
gen en dergelijke met 3lechts twee wiel
rijders naast elkaar aan de uiterste rech
terzijde van den weg te blijven.
Bovendien moet aan militair verkeer al-
t ij d voorrang worden verleend. Wat de
wielrijder in de hoofdstad vergeet, is zich
te edneentreeren op de verkeersregels als
hij fietst.
Het kan zoo niet langer. Er moet ver
andering in komen. Hier zal gelden: „Wie
niet hooren wil' moet voelen." De politie,,
die bij de controle terzijde wordt gestaan
door beambten van de Ordnungspolizci,
treedt streng op. Iedere fietser, die zich
aan een overtreding der regels solral dij;
maakt, krijgt onverwijld een proces-verba al,
dat. een boete inhoudt en staat bovendien
het volgend moment met leege banden zon
der ventiel.
De scherpe doorvoering van deze maat
regelen brengt vooral in de spitsuren, wan
neer zich in de nauwe straten van de bin
nenstad ruim 140.000 fietsers bevinden, groo
ie moeilijkheden met zich mede. De fietsers
moeten zich echer den tijd gunnen. Haast
is volkomen verkeerd. Laat men, aldus de
commissaris, een half uurtje eerder van
huis gaan en wat latër thuis komen van
kantoor.
De strengste maatregelen zullen toegepast
worden om het. zondigen tegen de verkeers
regels tegen te gaan en al is reeds een
lichte verbetering te constateeren, het is
nog niet wat het zijn moet.
Met een oproep aan de wielrijders om me
de te werken aan deze zoo noodige orde
ning besloot de commissaris het onderhoud
Ongekeurde pootaardappelen
Kunnen worden uitgevoerd naar
Frankrijk eh België.
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en visseherij heeft be
paald, dat ongekeurde poters kunnen wor
den uitgevoerd naar Frankrijk en België.
Dit is van toepassing tot en met 30 April
1941'.
Geheel Fransch Gabon
onder de Gaulle
Uit Vichv wordt gemeld, dat thans ook
Port, Gentil in handen van de Gaulle ge
vallen is, nadat reeds sedert vele dagen de
verbindingen met deze havens!ad verbroken
waren. Hierdoor is geheel Fransch Gabon
dat militair zwak beveiligd was, onder de
controle van de Gaulle gekomen.
Nu vooral gaat het om het meeste
profijt!
Een vorige maal, aldus schrijft ons de
Heer Lienesch heb ik nogmaals onder de
aandacht gebracht welk groot belang er ge
moeid is met een goede bewaring van de
gier.
Vooral uit een oogpunt van stikstof- en
kalivorzieriing vormt goed bewaarde gier
een zeer welkome aanvulling naast de ge
rantsoeneerde kunstmeststoffen.
De door mij gegeven prijs voor de gier-
kelderbouw van f "16.per kubieke meter
werd door sommigen te laag geacht. In
derdaad is deze prijs misschien te laag in
dien het gaat om de bouw van een enkele
kelder.
Men moet in deze ook eens overwegen of
serie'oomv mogelijk zou zijn.. Het is mij be
kend dat op de Zuid-Holandsê eilanden
gierkelders worden gebouwd met behulp
van de bekistingen welke ook gebruikt wor
den voor silobquw.
Bij seriewerk komt dan een volledige gier
kelder van 40 M3 inhoud op ongeveer f 300
d.w.z. plm. f 8 per M3. Genoeg evenwel over
deze kwestie.
Naast de gier staat de bewaring van de
vaste mestdelen!
Eenvo.udighèidhalve bepaal ik me tot de
bewaring van die stalmest waarbij de gier
afzonderlijk wordt geconserveerd.
Gedurende een vrij lange periode heeft
men de stalmest gesteld tegenover de kunst
mest. Men heeft de vergelijking nog verder
door getrokken en o.a. bépaald de werking
van stalmest als stikstofbron tegenover de
stikstofwerking van meststoffen als kalkam
monsalpeter e.cL
Men plaatse zich op het standpunt dat de
stalmest toch zijn waarde ontleende aan de
voedende elementen welke ter beschikking
kwamen voor bet gewas.
Bij de hiervoor gememoreerde vergclij-
kingsproeven lcwam de stalmest er al heel
slecht, af! Het bleek een meststof te zijn die
bet. nieuwe moderne tempo niet' kon vol-
f?cn.
Een ander geluid.
De nieuwere opvattingen over de waarde
van de stalmest voor het landbouwbedrijf
laten een heel ander geluid horen en meni
ge practische boer zal wel even glimlachen
indien hij hier leest dat de onvervangbare
waarde van de stalmest vrijwel geheel er-'
kond wordt door die wetenschappelijke on
derzoekers welke deze kwestie nader heb
ben bestudeerd.
De eerste vraag welk zich voordeed was
deze: „hoe komt het voedsel, als onverteer
bare resten opgehoopt, weer beschikbaar
voor onze gewassen"?
Zoals men wel ten naaste bij wist bleek
dit primair een aangelegenheid te zijn van
de bacteriën.
De nieuwste inzichten geven nu de rich
ting aan volgens welke deze bacterie-acti
viteit liet meest rationeel is voor het land
bouwbedrijf. En tevens volgt uit deze on
derzoekingen dat het wel degelijk van be
lang is hoe de mest wordt behandeld gedu
rende het stapelen en bewaren.
Men kan in deze zichzelf, evenals
bij de gierbewaring, bevoordelen of
benadelen. Er is nog dit verschil,
bij vervluchtiging van stikstof uit
de slecht sluitende gierkelder is er
nog een aanvulling te koop in de
vorm van kunstmest.
Datgene wat men verspeelt bij een
onjuiste bewaring en foutief gebruik
van de stalmest is nog niet te koop.
Bij de stalmest omzettingen gaat het er
om dat de bacteriën enerzijds -hun eigen
lichaam opbouwen maar anderzijds de
mest verder ontleden.
Het staat vast dat vooral de verhouding
van koolstof en stikstof in de mest van
overwegende betekenis is voor die bacterie
activiteit welke gewenst wordt om het voor
aanwending goede product te krijgen.
Zodra er veel' stro in de mest zit, het
geen op de zuivere graslandbedrijven vrij
wel nooit het geval is, heeft men te maken
met een ruime koolstofstikstof verhouding.
De bacteriën hebben de stikstof nodig voor
hun eigen ontwikkeling en leggen deze dus
vast in eigen lichaam.
Dit geschiedt terwijl de mest verder ont
leed wordt waarbij ten slotte veel koolstof
verloren gaat als koolzuurgas.
De bacterie- werking is in 2 grqepen te
scheiden nl. in die groep welke werkt on
der toetreding van de buitenlucht (aerobe)
en in die Welke actief is zonder deze bui
tenlucht (anaerobe).
Kan er tijdens de bewaring van de mest
geregeld buitenlucht in de massa komen
dan geeft dit mede aanleiding tot de vor
ming van schimmels, terwijl er veel kool
zuurgas ontwijkt (oplopen van de tempera
tuur) en er ook stikstof als ammoniak kan
ontsnappen.
Op deze wijze krijgt men een meststal
welke, straks op of in het land gebracht
veel minder makkelijk door de bodembac
teriën zal worden geaccepteerd dan goed is
voor den gebruiker van de grond!
De hele bewaring van de mest is tenslot
te toch gebeurd om er het meeste profijt
van te hebben.
We wetën dat uiteindelijk van da ataJ-
mest meer zeer weinig materiaal in de
bouwvoor stabiel blijft. Alles wordt omge
zet, grotendeels tof koolzuurgas en water.
Dit proces is uiteindelijk gecompliceerd,
maar heeft o.a. tot gevolg dat er gedurende
deze totale afbraak zeer veel voedingsstof
fen zodanig vrij worden gemaakt dat ze bui
ten gewoon goed voedsel leveren voor onze
gewassen.
Het zou hier te veel lijd en plaatsruimte
vergen het hele proces van de stalmest om
zettingen te behandelen.
Men moet de stalmest zien als een
voedingsbron voor de bacterie-mas
sa, welke zich in de bouwvoor op
houdt. Deze bacteriën leven het bes
te van stalmest welke voor hen de
grootste voedingswaarden heeft. De
grootste voedingswaarde krijgt dezë
mest indien ze gedurende de bewa
ring is omgezet onder afsluiting
van lucht.
Naarmate de stalmest (de ruige mest dus)
meer stro. bevat dient er zorgvuldiger voor
gewaakt té worden, dat de stapeling zo ge
beurt dat er zo weinig mogelijk lucht in de
stapel blijft hangen of kan toetreden.
De beschikbare stalmest met ongeveer 4
tot 8 stro in de massa is een stro-arme
niest. Stapelen van dit product is afhanke
lijk van het percentage stro. Waar men de
mest goed kan opzetten is het zaak de mest-
soorten van de verschillende dieren goed
te mengen en daarna flink vast te stapelen
op een kleine oppervlakte. De volgende dag
stapelt, men op dezelfde wijze hiernaast.
Men maakt zo een dijk van mest en gaat
na een week op dezelfde dijk een 2e laag
van pl.m. 40 cm dikte plaatsen. Men kan
Hit volhouden tot aan een stapelhoogte van
pl.m. 2,5 meer.
Bij deze methode van werken heeft men'
een minimum aan verliezen van koolstof en
stikstof, terwijl toch in de mestvaalt de
gunstige omzetten plaats hebben, waardoor
na pl.,m. 3 maanden een product is verkre
gen, dat zeer snel door de bodembacteriën
verder wordt verwerkt.
Gistingen.
Staat de voet van de mestvaalt 's winters
teveel in het grondwater, dan treden in die
natte laag boterzuurgistingen op, waardoor
vrijwel alle andere omzetingen worden stop
gezet en men een slecht verteerbare mest
krijgt, welke in mestwaarde verre ten
achterstaat.
In veel gevallen is de mest te slap om
zich te laten stapelen op de manier zoals
hiervoor is aangegeven.
Toch moet men dan ook zo goed mogelijk
proheren deze mest af te sluiten voor lucht»
toetreding, bijvoorbeeld door vermenging
met grond of afrlekken met een laag sluitend
materiaal.
In slappe mest is de koolstof-stikstof
verhouding zo. dat gemakkei ijk'ammoniak
wordt vrij gemaakt en deze vervluchtigt
dan. Luchtafsluiting betekent hier directe
winst.
Onverteerbare ruige mest heeft een ongun"
sfige koolstof stikstof verhouding. Gaat men
dergelijk, materiaal (verse ruige mest) op
het land brengen, dan zullen de bacteriën
opneembare stikstof uit de bouwvoor ont
trekken om het stro te kunnen omzetten.
Geheurt dit bovendien in oen aerobe om
geving, dan treden er extra grote verliezen
op van stoffen welke als energie-bron en
bouwstof kunnen dienen voor de bacteriën
in de bouwvoor.
Alle onderzoekingen wijzen dus steeds in
de richting van liet grote belang dat er
mede_ gemoeid is de mestbewaring oordeel
kundig uit te voeren en het gebruik van
nieuwe verse mest (hier is bedoeld vaste
mest met stro), te vermijden.
De huidige omstandigheden eisen een ra
tioneel gebruik van hetgeen er beschikbaar
is.
Dit geldt zeker ook voor de stalmest! j
