Het veenlijk
De overval
NIPPER EN PELLE
van Dtöbnitz
Zaterdag 7 December 1940
Vierde blad
EEN AARDIG KNUTSELWERKJE VOOR
KERSTMIS.
Sint Nicolaas is vertrokken.... over eenige
weken meldt het Kerstmannetje zich, en
ook dien moeten we alle eer bewijzen! We
maken een engel tegen een wand van ster
ren. Bijzonder aardig is dit motief te ge
bruiken voor een tafellooper uit mooi z.g.
koningsblauw grof linnen. Maar ook als
wandversiering of op zwaar zaklinnen aan
gebracht zal dit motief het schitterend
„doen". Op ons voorbeeld zijn de steken in
helblauw te houden, waar een rechtop
staand kruisje staat gebruikt men geel, een
punt is rose en een schuin streepje wit.
PRAE-HISTORISCHE MENSCHEN
OP HET SPOOR. EEN JONG
MEISJE STIERF 2500 JAAR GELE
DEN.
door
Dr. H. LEONARD.
In een weidemoeras, niet ver van
Dröfanitz in Oast-iPruisen is eeni-
gen tijd geleden bij het opruimen
van een oud graf het gemummifi
ceerde lijk van een jong meisje ont
dekt; het wetenschappelijke, onder
zoek va.n deze vondst heeft tot
uiterst belangrijke resultaten geleid.
sHet geschiedkundig onderzoek is reeds
véle belangrijke feiten op het spoor geko
men, dank zij de eigenschap van het veen.
om door het afsluiten van de lucht en de
conserveerende werking van de zich daarin
ontwikkelde chemische substanties voor
werpen van allerlei aard enmenschelijke
overblijfselen duizenden jaren lang te be
waren. Het was namelijk bij verschillende
oude volken gebruik, den goden offers te
brengen; de daarvoor uitgekozen personen
werden daartoe in putten of meren ver
dronken. Doordat deze meren en Bronnen
in den loop der eeuwen dichtslibflen of
moerassig werden, zijn de aldus verzonken
lijken met al wat zij aan en bij zich had
den, in het veen bewaard gebleven.
Op deze wijze zijn ook in ons land. met
name in Drente uit de venen herhaaldelijk
zeer waardevolle voorwerpen betreffende
de prae-historische cultuur huisraad,
gereedschap, wapens, booten en andere ge
tuigenissen uit cjen voorhistorisehen tijd
aan het daglicht gebracht. Dat daarbij ook
menschelijke lijken in meer of minder on
geschonden staat zijn aangetroffen, is al
gemeen bekend.
In totaal kent de. wetenschap ongeveer
zestig vecnlijkcn. die in Noord-West-
Duitschland, Sleesijk-Holstein, Denemarken.
Nederland en Ierland meestal bij het in
cultuur brengen van woeste gronden of bij
het droogleggen van moerassen te voor
schijn kwamen. De gevonden overblijfselen
%moeten afkomstig zijn. hetzij van men-
schen, die eeuwen of zelfs duizenden jaren
geleden in deze moerassen vrijwillig den
dood zochten of er verdwaald raakten, het
zij van misdadigers, die tot straf voor be
paalde vergrijpen in de moerassen ver
dronken werden. Met name de oude Ger
manen hadden op echtbreuk door vrouwen
gepleegd en op andere vergrijpen tegen de
strenge moraal van hun volk deze gruwe
lijke doodstraf gesteld. Hieruit is het te
verklaren, dat de meeste der tot dusverre
gevonden veenlïjken van vrouwen zijn.
Resultaten van microscopisch en
chemisch onderzoek.
Deze menschelijke overblijselen worden
door de moderne wetenschap chemisch en
microcopisch onderzocht: de chemische ana
lyses hebben tot resultaten geleid, die men
nauwelijks mogelijk had geacht, Een waar
meesterstukje volbrachten de. chemici bij
het bijzonder goed bewaard gebleven veen-
lijk van Dröbnitz. waarvan zelfs de inge
wanden werden onderzodht. Dit lijk is een
sterk verschrompelde mummie van een
jong meisje van ongeveer twaalf- tot veer
tienjarigen leeftijd, dat de armen op de
borst gekruist heeft. 'Het werd in het moe
ras gevonden, bedekt met een mantel van
schaapsvellen in den vorm van een schouder
mantel. Dit is tot dusverre-het eenige prao
historische kleedingstuk van dezen aard,
dat in Oost-Pruisen is gevonden. Zooals ve
len hekend zal zijn. vertoonen ook de
Drentsche veenlïjken nog overblijfselen van
kleedig. n.1.; beenbedekking en schoeisel.
Volgens een artikel van prof. La Baume
in het tijdschrift „Altprcussen" moet dit
meisje omstreeks 500 v. Chr. dus meer dan
2500 jaar geleden, gestorven zijn. De ge
leerde kwam tot dit resultaat op grond
van het botanisch-gcologisch onderzoek van
de veenlaag, waarin hef. lijk werd aange
troffen alsmede op grond van den vorm en
de versiering van een bij 'het lijk gevonden
beemen kam, die een treffende overeen
komst vertoont met soortgelijke voorwerpen,
welke als zijnde afkomstig uit het vroege
ijstijdperk konden worden geïdentificeerd.
„Menu's" van 2500 jaar geleden.
Omtrent de doodsoorzaak kon echter he
laas geen opheldering worden verkregen.
Daarentegen bracht het onderzoek van de
maag en den inhoud van den darm hoogst
merkwaardige bijzonderheden aangaande 't
Oost-Pruisische menu van 2500 jaar gele
den aan het licht; het hooge gehalte' aan
stuifmeel, dat men constateerde, is niet,
zooals men aanvankelijk meende, aan het
gebruik van honing toe te èchrijven
immers, dan had men ook wasresten. moe
ten aantreffen doch bet moet ontstaan
zijn door ,den maaltijd, dien bet meisje kort
voor haar (lood gebruikte. Deze maaltijd
bestond uit pap van tarwemeel, erwten en
wat vleesch. Verder moet zij daarbij als
groente eenige in het wild groeiende krui
den, zooals longenkruid, hebben gegeten.
Daar ook andere in het voorjaar bloeiende
planten door hun stuifmeel in de maag
konden worden aangetoond, kan het meisje
slechts in dit jaargetijde in het moeras den
dood hebben gevonden.
Het wetenschappelijke onderzoek van de
ze belangwekkende vondst is thans beëin
digd en nu vormt dit veenlijk een der voor
naamste bezienswaardigheden van de prae-
historische afdeeling van het Prussia-mu-
seum te Koningsbergen. Van heiijde ^.en
verre komen de menschen naar dit mu
seum. om de oudste bewoonster van Oost-
Pruisen te bezichtigen. Wanneer deze
doode kon spreken, dan zou zij misschien
verhalen van een dwaallicht op haar nach
telijken tocht, dat'haar in het verraderlijke
moeras had gelokt, of van een mooie bloem,
die bloeide aan den rand van het moeras
ën waarnaar zij, zich niet -bewust van 't ge
vaar, de hand uitstrekte. Doch de jónge
mond zwijgt voor altijd en laat het aan ons
over te gissen, hoe en door welke oorzaak
dit ïeyen een ontijdig einde nam.
Om HojU uMhaal:
door BERT LEVEN.
Als ik er niet zoo zeker van was, dat er
geen speld tusschen te krijgen was, zei Mac
Falkland, „dan zou je het voorstel niet ge
daan hebben."
Peck O Kenny dacht ernstig na, hij wist,
dat hij het. vertrouwen bezat, van de ban
kiers Colville and Carter, maar dat vertrou
wen leverde hem niet veel meer op, dan
een schamel salaris, dat absoluut ontoerei
kend was, voor zijn levensaspiraties, en
toen hij zijn ouden (vriend Mac Falkland
ontmoette, waren ze samen naar het zolder
kamertje van Peck gegaan.
„Vertel het nog eens precies, Mac.
Het gaat tenslotte om een bedrag van
vijftigduizend dollar, en als het uitkomt...
Falkland schudde ontkennend zijn hoofd.
„Het kan niet uitkomen, Peck, beslist on
mogelijk. Als we het zoo uitvoeren, zooals
ik het bedacht heb, dan is er geen vuiltje
aan de lucht."
„Ik kan mij anders niet goed voorstellen,
hoe jij een trein op een bepaald punt kan
laten stoppen."
Mac Falkland haalde zijn vierkante schou
ders op.
„Als ik de draad van het signaal door
knip, dan zal de machine wel zoo vriende
lijk zijn te stoppen."
O'Kenny knikte.
„En verder"?
„Ongeveer op de helft tusschen Philadel-
phia en Baltimore daar waar de Chesapeak
baai de spoorlijn raakt", vervolgde Falkland
„is aan beide zijden een bosch. Vlak daar
bij staat een signaal, en op dat punt zal ik
de trein, waarin jij naar Baltimore reist,
latei#stoppen. Het spreekt vanzelf, dat jij
een gereserveerdën coupé hebt, als je een
tas van vijftigduizend dollar bij je draagt,
dus niemand zal er. iets van bemerken, als
je op dat donkere gedeelte van de lijn den
trein verlaat. Ik zal je daar opwachten, en
de tasch van je over nemen, dan ga ik met
de trein verder, ën zorg, dat de ledige tasch
vlak bij Baltimore terecht, komt, op een
plaats, waar veel-verkeer is. Maar voor dat
je uit den trein stapt takel jij je kleeren zoo.
danig toe, dat. .het den schijn heeft, alsof er
een vechtpartij heeft plaats gehad, en als je
er niet al te veel bezwaar tegen hebt, dan
sla ik jou een bloedneus en een paar blauwe
oogen. Je kunt jezelf desnoods nog met een
mes een paar flinke japen over je handen
geven, en dan spring je, om het effect te
verhoogen, in de sloot, die lang de spoorlijn
loopt. Tenslotte ga je aan den kant liggen,
zoodat men je in den trein kan zien, als de
berooving dan bekend is, dan zal de tasch
naar de politie gebracht worden, en bij on
derzoek zal dan blijken, dat je het zelf on
mogelijk godaan kunt hebben, want, jij lag
in half bewusteloozen toestand op vijftig ki
lometer van Baltimore en een uur later
werd de ledige tasch vlak bij deze stad ge
vonden. De roover moet-.hem daar dus-uit'
den trein geworpen hebben. Je, ziet - Peck,
gevaar is ér heelemaal niet bij."
Peck O'Kenny gromde.
„Allright!... Gevaar is er niet hij. Heele
maal niet, behalve die twee blauwe óogen,
dien bloedneusdie flinke japen over
mijn handen, en tenslotte een nat pak met
modder uit de sloot. Inderdaad Mac, je
hebt de zaak aardig bekeken, maar ik ben
het slachtoffer en ik moet maar afwachten,
of jij met die vijftigduizend dollars in Bal
timore uitstapt,, of dat je soms ergens in
de Siërra Madre in Mexico terecht komt.
„Je bent onbillijk Peck." Falkland legde
zijn hand op den arm van O'Kenny. „Ver
trouw je me zoo weinig? Als het mogelijk
was, zou ik je voorstellen het andersom te
doen, ik wil graag in jou plaats staan, maar
dat gaat nu eenmaal niet. Jij bent de kas
sier van Conville and Carter en niet ik. We
moeten zooveel mogelijk rekening houden
met de gedachtengang van de detectives en
de werkelijkheid zoo dicht mogelijk benade
ren. Bovendien moet je er rekening mee
hóuden, dat het om vijftigduizend dollars
gaat, Peck. Voor ieder vijf en twintigduizend
Dat beteekent. een lui leventje in Europa.
Het slachtoffer zuchtte diep.
Een zee-adelaar vliegt naar zijn nest
„Nu goed dan!Het omdat ik dat
vervelende leven als een armoedzaaier niet
langer kan verdragen, maar ik moet je zeg
gen, dat het vooruitzicht alles behalve ple
zierig is."
Precies een week later lag Peck. O'Kenny
in een bed met helderwitte lakens van het
Brooklyn hospitaal.
De gefingeerde overval in de Missisippi-
expres was een berooving in perfectie ge
worden. Alles liad zich voltrokken zooals
Mac Falkland het had uitgestippeld. Al
leen waren de noodzakelijke klappen tegen
O'Kenny's neus en oogen wat erg hard aan
gekomen, maar Peck wist tevdren, dat Mac
harde vuisten had. Bovendien had hij het
slecht getroffen met zijn duik in de sloot,
want juist daar, waar hij het onvrijwillige
bad vrijwillig nam, lag een groote puntige
steen, waarop hij precies met zijn hoofd te
recht kwam. Een diepe hoofdwonde was
het gevolgeen hevige bloeding, en met
inspanning van al zijn krachten wist hij
zich nog op het droge te slepen.
Het was de machinist van een losse loco
motief, die hem vond en onmiddellijk den
dokter telefoneerde.
Peck O'Kenny was bewusteloos en hij
kreeg zijn denkvermogen pas terug, toen hij
met zijn hoofd in het verband in hét zieken
huis lag.
De politie onderzocht de zaak nauwkeurig
en ze kwam tot de conclusie, dat de aan
slag door een geraffineerde rooversbende
gepleegd moest,zijn, maar het leek onbegrij
pelijk, dat er verder niet veel aandacht, aan
geschonken werd. Niemand zou in staat zijn
meende men, zichzelf' zoo toe te takelen,
teneinde een gefingeerde berooving te en-
scenceren en de roovers waren natuurlijk
allang met hun buit in veiligheid.
Mr. Colville en Carter lieten niet na, hun
trouwen kassier in het ziekenhuis te be
zoeken, maar het duurde ruim drie weken,
voor de dokter aan den zieke toestond, te
spreken.
Toen Peck voldoende hersteld was, om een
geregeld gesprek te kunnen voeren, boog Mr.
Colville zich over hem heen en fluisterde:
„O'Kenny, ik vind het natuurlijk heel be
roerd voor jou, maar toch is er altijd nog
een klein gelukje bij dit ongeluk."
O'Kenny keek Colville vragend aan, hoe
wel hij zijn blik angstvallig trachtte te ver
mijden.
„Het spijt mij zoo, mijnheer", zei hij zacht.
„Ik had beter op het geld moeten passen,
maar het kwam zoo onverwacht en..."
De bankier viel hem opgewekt in dc rede:
„Ben je mal, jongen? Als het anders niet
is, maak je daar dan maar niet ongerust
over. De', bandieten zullen toch geen pret
HERSENEN WORDEN ONTLEED
Buiten de medische wereld zal het wel
weinig bekend zijn, dat een der beroemd
ste wetenschappelijke instellingen ter we
reld, het Kaiser Wilhelm Instituut te Ber
lijn, binnen haar muren een laboratorium
herbergt, dat tot de interessantste op zijn
gebied behoort; hier berust namelijk de
grootste hersenverzcimeling der wereld. Uit
de Vórste landen worden in normale tij de 4
exemplaren van het geheimzinnigste van
alle organen uit het menschelijk of dierlijk
lichaam naar dit instituut gezonden, waar
zij wetenschappelijk worden onderzocht.
Sterft ergens eeri exemplaar van een zeld
zame diersoort of bezwijkt een ménsch aan
een nog onbekende ziekte, dan bezorgt de
post eenigen tijd later aan het instituut
voor hersenonderzoek een hermetisch dicht-
gesoldeerde blikken bus; de hersenen, die
door de familie van den doode ter onder
zoek zijn afgestaan, doorloopen verscheiden
baden, waarin zij worden gehard, van on
reinheden gezuiverd en daarna worden zij
in enkele stukken verdeeld. Door middel
van microtomen van speciale constructie
worden er vervolgens uiterst fijne plakjes
afgesneden.
Deze microtomen, meer dan 0.5 meter
lange messon zijn in staat, terwijl een
transportinstallatie bet orgaan fracties van
een milimeter verder schuift, een heel stel
hersenen in plakjes van 20 micron, d.i. van
0.02 mm dikte te snijden. Daar de men
schelijke hersenen gemiddeld 18 cm lang
zijn, ontstaan er 'ongeveer tien duizend
schijfjes, die zorgvuldig genummerd en
geprepareerd worden; dit is het materiaal,
waaraan de functies der zenuwen en de
raadselen van het herèenmechanisme wor
den bestudeerd.
hebben van hun laffen aanslag, want toen
jij allang in den trein zat, kwam ik tot de
ontdekking, dat je in de haast van het ver
trek de verkeerde tasch had meegenomen.
1-Ia, ha, dat was toch een werkelijk geluk
bij een ongeluk, vind je ook niet? Je had
vijftig duizend dollar laten liggen en de
geduikelde obligaties van Kingstone meege
nomen en daar zullen de bandieten zelfs in
Wallstreet geen dollarcent aan verdienen.
Maar Peck O'Kenny interesseerde zich er
niet meer voor, want hij was achterover in
de kussens gevallen, en Mr. Colville mpende,
dat zijn trouwe kassier niet overliep van
beleefdheid.
(Nadruk verboden.)
Wawhoo verkeert In gevaar.
1. Die arme Wawhoo ver
drinkt bijna in de bruisende
waterval.
2. Dat is zeker nog niet ge
noeg, want nu beginnen ook
nog de ministers der onder
wereld zich te roeren.
1. Intussen staan de jongens
geheel hulpeloos tegenover
het gulzige monster, dat
tot in de druipsteengrot is
doorgedrongen.
2. Het instinct van Wawhoo
heeft hem niet bedrogen,
want op 't juiste ogenblik
komt hij met de waterglij
baan aan en snelt zïjn
vriendjes te hulp.
