Ncderlandsche
arbeidsdienst
in wording
Slag in Egypts van
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Komt de spoorbaan buiten de stad
De rails, die de
stad thans in twee
gedeelten snijdt
Eerst vrijwillige,
dan verplichte
opkomst
Nieuwe ontmoeting
Hitier - Mussolini
Extra rantsoen kaas
SCHEVENINGEN
heeft ook zijn
evacuatie gehad
Verduisteren
5.27 uur
De N.O. Polder
bedijkt
Windsor vliegt naar
Roosevelt
Nieuwjaarsgroet
ZATERDAG 14 DECEMBER 1940. 85e Jaargang. No. 11369.
Laan, Schagen. Tel. 414 (2 lijnen). Kengetal 2240.
BRja** Jet KV. Uitq.-Mif. „Bollondt Noordaflwortier"
WEDEROPBOUW VAN DEN HELDER
NOG GEEN
BESLISSING
Naar ons ter oore komt is ter bevoegder
plaatse ernstig in overweging het plan om
ia het kader van den wederopbouw van het
verwoeste en beschadigde deel van Den Hel
der, de spoorlijn, welke thans de stad in twee
gedeelten snijdt, te verleggen, zoodat de rails
pootendeels buiten de bebouwde kom zou
den komen te liggen. De staf van den Alge
meen Gevolmachtigde voor den Wederop
bouw is thans bezig, in overleg met de an
dere bij deze aangelegenheid betrokken in
stanties de onderscheiden aspecten van dit
voor Den Helder zoo belangrijke probleem
te bestudeeren. Een beslissing inzake de al
dan niet verplaatsing van de spoorlijn is
nog niet genomen. Eerst wanneer dit ge
schied is, zullen de verdere onderdeelen van
het opbouwplan, waarvoor eenige voorpro
jecten zijn ontworpen, kunnen worden vast
gesteld.
Het plan tot harmonischen opbouw van
Den Helder, waarover burgemeester Rit
meester in het interview dat hij een onzei-
redacteuren toestond, gewaagde, is dus blij
kens bovenstaande mededeeling bij de spoor
wegen niet op tegenstand gestuit.
Immers de burgemeester deelde ons mede.
dat de plannen in Utrecht waren bij de di
rectie van de Spoorwegen. Deze eerste hin
dernis-instantie is dus blijkbaar thans met
succes gepasseerd en de kans dat Den Heb
der nog eens stad wordt, zooals zijn ener
gieke eerste magistraat het zoo kernachtig
tegen ons uitdrukte, is ongetwijfeld grooter
geworden.
Het kader reeds in opleiding
Oproep voor vrijwilligers van
18 tot 23 jaar.
De nieuwe lichting die in het
voorjaar van 1941 in militairen
dienst zou zijn opgekomen wordt
in een arbeidsdienst ingedeeld. Vrij
willig zullen 10.000 k 12.000 man bin
nenkort kunnen toetreden. De ka
dervorming is reeds krachtig ter
hand genomen, om, zoodja dit mo
gelijk is de indeeling bij den ar
beidsdienst verplicht te maken. In
een viertal kampen worden de a.s.
leiders gevormd. Commandant van
den arbeidsdienst wordt majoor
Breunesse, thans leider van den op-
bouwdienst. Voor het adspirantlei-
derskamp te Tilburg heeft de lei
ding luitenant ter zee eerste klasse
A. H. S. Kramers, en ook kapitein
Paters, de man van O. en O., zal bij
de vorming van den arbeidsdienst
een woordje meespreken.
Commandant Breunesse heeft aan de Tel.
«enige inlichtingen over de plannen ge
geven.
Gestreefd zal worden naar gezags en le
vensverhoudingen, welke de Nederlandsche
saamhooriglieid op de zuiverste wijze tot
Uitdrukking brengen, De Arbeidsdienst is
een sociaal-paedagogiseh instituut. Alle
klassen en alle standen zijn er in vereenigd.
Wij zullen niet, zooals voorheen, in groote
volksgroepen koud en vijandig tegenover
elkaar staan. Neen: wij zullen toonen als
Nederlanders bij elkaar te hooren. Onze
laai, onze cultuur, onze geschiedenis, onze
toekomst heieven wij samen. Daarom geldt
in onzen arbeidsdienst de leuze: één voor
allen en allen voor één. De Nederlandsche
Arbeidsdienst moet daarom gedragen wor
den door den wil en de sympathie van het
Nederlandsche volk. Anders is het een
doodgeboren kind.
De voormalige weermacht en de Arbeids
dienst zijn volledig iets anders; wel zullen
elementen van die weermacht in den Ar
beidsdienst worden gevoegd.
Het werkmotïef is: „lek dien". De Arbeids
dienst is een leerschool van de daad. Een
leerschool in echt Nederlandschen .nationa-
len zin, waaruit de frissche, pittige werkers
en karaktervolle eensgezinde, vaderlanders
voortkomen, die ons Nederland zoo noodig
heeft
Gedurende den tijd, welke als diensttijd
la den Arbeidsdienst wordt doorgebracht, is
bet verboden actief lid te zijn van eenige
politieke partij of beweging.
Gelijkheid en broederschap in 't
kamp.
Over den geest in het opleidingskamp ver
telde luitenant Kramers een en ander. In
ons opleidingskamp heeten alle deelnemers
aspiranten. Zij hebben êllgji tazelfclen
rang, ongeacht welken rang zij in het leger
bekleedden of welken leeftijd zij hebben.
Een oude eerste luitenant is hier het „slapie"
van een jongen korporaal. Zij zijn allen ge
lijkelijk gekleed. Zij moeten loeren onze
Nederlandsche jongens van 1820 jaar tot
goede Nederlanders op te kweeken met ver
antwoordelijkheidsbesef. Om dit te kunnen
doen, moet hun theoretische en practische
kennis worden bijgebracht. Kennis van Ne
derlandsche waarden, kennis van het Ne
derlandsche volkskarakter, algemeene so
ciale gezindheid, liefde voor bet land. Dan
eerst kunnen zij jonge menschen gaan op
leiden in tucht, in opofferingsgezindheid, in
liefde voor hun beroep, in gemeenschapszin,
in de praktijk van den arbeid.
Van 6.15 's morgens tot 6.15 's avonds wer
ken zij aan de uitbreiding van hun theore
tische en practische kennis. Wat de theore
tische vakken aangaat, die kan men in ver
schillende rubrieken onderbrengen. De adspi-
ranten krijgen les in cultuur-technische vak
ken: landbouw, tuinbouw, boschbouw, weg
aanleg, draineering, in sociaal-paedagogisch
vakinzicht, in de psyche van de rijpende
jeugd. Er is een cultuur-historische groep
vakken, alsmede een groep technische vak
ken, zooals eerste hulp bij ongelukken, sport,
tucht, tuchtrecht, hygiëne. Op hun beurt moe
ten alle adspiranten over onderwerpen als
deze voordrachten houden.
Dan de practijk. De adspiranten beleven
zelf wat spitten is. Drie opzichters van de
Ned. Heidemaatschappij zijn aan een kamp
verbonden. De adspiranten, die vier uur per
dag achter elkaar graven, beleven de vreug
de van het harde werken en de opzichters
zeggen, dat, in werkverschaffingsloonen uit
gedrukt, de adspiranten nu al 3 ct. boven
het gemiddelde liggen. Verdere praktijkoefe
ningen zijn sport., exerceeren, zingen, corvee
en het debat. Tweehonderd adspiranten, ver
deeld in twee groepen van honderd, liggen
in dit opleidingskamp.
Oproep van vrijwilligers.
„De aanmelding voor vrijwillige dienstne
ming bij den Nederlandschen Aiibeidsdienst
staat open voor alle mannelijke ingezetenen
van het rijk, die Nederlander zijn en in den
loop van het jaar 1941 het achltiende levens
jaar volbrengen, doch op 31 December van
dat jaar niet ouder zullen zijn dan 23 jaar.
Zij, die naar het oordeel van den comman
dant hiertoe in aanmerking komen, kunnen
als vrijwilliger worden aangenomen voor den
tijd van een half jaar, ingaande medio April
1941, op den voet van gewoon werker met een
zakgeld van vijfentwintig cent per dag. Lege
ring, kleeding, voeding en medische behande
ling worden door den Arbeidsdienst ver
zorgd. Mogelijk is verhooging tot den graad
van gezel (werker eerste klasse) met een zak
geld van 50 cent per dag.
Aan het einde van den halfjaarlijkschen
diensttijd zal door de zorg van den Arbeids
dienst, voor zoover daartoe gelegenheid zal
blijken te bestaan, arbeidsbemiddeling wor
den verleend bij den overgang in het Ne
derlandsche vrije bedrijf, het overheidsbedrijf
en het semi-overheidsbedrijh"
Niets van bekend, zegt Berlijn.
Gezaghebbende kringen te Berlijn, legden
volgens U.P. de volgende verklaring af: „Ons
is absoluut niets bekend over een beweerde
samenkomst tusschen Hitier en Mussolini,
die, volgens een buitenlandsch blad, binnen
kort zou plaats vinden."
Verovering van Solloem
nog niet bevestigd
United Press meldt dat Gayda in het
Italiaansche blad de „Giornale d'Ita-
lia" verklaart dat de Engelsche aan
val tegen Egypte ten doel heeft den
Italianen een knock-out toe te bren
gen, teneinde grootere vrijheid in de
MiddeUandsche Zee te verkrijgen.
Gayda beschouwt den slag in Egypte
als buitengewoon belangrijk, daar zij
over de toekomstige strijdkracht van
de beide landen zal beslissen.
Te Londen wordt volgens de United
Press verklaard, dat men te Londen
het bericht dat Solloem is veroverd
niet kan bevestigen. Men is van mee
ning dat het hier op zijn minst een
te vroeg bericht betreft.
De Italiaansche bladen bespreken de laat
ste militaire gebeurtenissen aan de Grielc-
sche en Egyptische fronten. Zij komen tot de
conclusie, dat Engeland naast elkaar een mi
litair offensief ïn Egypte' en een propaganda-
offensief heeft ingezet, welk laatste offensief,
evenals het eerste, tot mislukking is ge
doemd, omdat het Italiaansche volk, dat
weet, dat de oorlog zijn „ups and downs"
heeft, zijn vertrouwen in de eindoverwinning
onaangetast handhaaft.
De „Lavoro Fascata" schrijft, dat Engeland
opnieuw zijn oorlogskreet heeft laten hooren:
„valt Italië aan".
De Engelsche propaganda overdrijft de oor
logsfeiten, die de Italiaansche communiqué's
met volkomen openhartigheid rapporteeren
en deze openhartigheid rechtvaardigd het
onwrikbare vertrouwen van het Italiaansche
volk.
De „Lavoro Fascista" schrijft, dat Engeland
in Juni 1918 het Oostenrijksche opperbevel
alles op alles zette aan de Piave om een snel
succes te behalen, terwijl integendeel dit of
fensief juist de defintieve overwinning van
de Italianen voorbereidde.
Het blad besluit met te verklaren, dat de
kracht van de Italiaansche strijdkrachten de
ze wanhopige poging van de Britten tot mis
lukking doemt.
125 gram op bon 35
Het is mogelijk gebleken naast
het rantsoen kaas, dat aangeschaft
kan worden tegen afgifte van de
reeds voor het tijdvak van 2 tot en
met 29 December a.s. aangewezen
bonnen van het algemeen distri*
butiebonboekje, welke elk recht ge
ven op het koopen van 100 gram
kaas, een extra rantsoen
kaas beschikbaar te stellen.
Gedurende het tijdvak van Maandag 16
tot en met Zondag 29 December a.s. zal de
met „35" genummerde bon van het alge
meen distributiebonboekje recht geven op
het koopen van 125 gram kaas. De geldig
heidsduur van. bon „35" eindigt op 29 De
cember a.s., zoodat deze bon na dien da
tum niet meer gebruikt kan worden.
Het ligt in het voornemen voor het tijd
vak van 30 December tot en met 12 Ja
nuari a.s. naast de bonnen ter vérkrijging
van het gebruikelijke rantsoen van 100
gram wederom een bon aan te wijzen ter
verkrijging van een extra rantsoen kaas
van 125 gram.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
in den handel nog een voorraad smeer
kaas in verpakkingen van 125 en 250 gram
verkrijgbaar is. Door het aanwijzen van
bon „35" voor het koopen van 125 gram
kaas, is thans de gelegenheid geopend
smeerkaas in deze verpakkingen te koo
pen. Voor smeerkaas in verpakkingen van
250 gram dienen vanzelfsprekend twee
bonnen „35" te worden afgegeven,
KAMPEEREN IN EEN
BEWAARSCHOOL.
(Van onzen Haagschen correspondent).
Vier mijnen waren, nu bijna een week
geleden, het Ververschingskanaal binnen
komen drijven en nóg was de Westerstorm
niet uitgewoed, welke onze kusten beukte
en alleen te Scheveningen meer dan een
dozijn van deze zeemonsters aan land had
gespoeld. Dan doberejen er nog eenige in
de Buitenhaven; buitengaats was het ook
nog steeds niet zuiver, maar „deze vier,
eenige honderden meters het land in ge
dreven. met aan weerszijden bebouwing,
deden toch de deur dicht.
Of liever, toen door het stormachtige
weer onschadelijk maken nog niet moge
lijk was. moesten Zaterdagochtend vroeg
vele deuren open en wel van alle woningen
langs het Ververschingskanaal tot bij
Houtrust, omdat de marine-autoriteiten het
voor de omwonenden niet langer vertrouwd
achtten. Ongeveer 130 gezinnen op het z.g.
Eilandje bij de sluizen en nog eens ruim
100 gezinnen aan den Zuidkant van het
kanaal wonende, aan den Houtrustweg,
den Zeesluisweg, in de Gruttostraat en in
de Zeearendstraat, waaronder met 8 tof 11
kinderen, alles bij elkaar ruim duizend
personen, kregen toen n.1. van de politie
aanzegging, binnen het half uur hun huis
te verlaten
Het was toen omstreeks 9 uur en zoo
had Den Haag opeens een evacuatiepro
bleempje. dat gelukkig spoedig en zeer
bevredigend kon worden opgelost. Nog
vóór met middaguur was drie kwart der
plotselingen dakloozen bij familie of ken
nissen onder dak. maar met dat al waren
er toch nog 250 menschen over. waaronder
een kleine honderd kinderen, voor wie op
korten termijn moest worden gezorgd. De
vrijwilligers van de wij'kbrandweer der
Inchthee-sriierining werden opgetrommeld:
vijf lokalen van de bewaarschool aan den
naburgen Westduinweg werden ontruimd,
bahies en zieken gingen naar het Juliana-
kinderziekenhuis en naar het Gemeen tel ijk
Ziekenhuis aan den Zuid wal. De keuken
van deze laatste inrichting zorgde voor ne
gen, gamellen stamppot van zuurkool met
voor de kinderen nog een stevige pap na.
Toen dit stevig maal verorberd was werd
de hulp van het Roodc Kruis ingeroepen
met het. oog op de pacht en inderdaad wa
ren vóór donker ruim twee honderd bed-
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
9 44 uur
den, uit Delft en Leiden, compleet met ma
trassen. dekens, kussens en lakens, binnen,
In de school was inmiddels een der loka
len tot dagverblijf, oftewel conversatie- en
eetzaal, ingericht en ernaast was de kin
derkamer, waar drie verpleegsters de ru
moerige jeugd den geheelen middag bezig
hielden. Tegen bedtijd was het gymnastiek
lokaal, waa de geheele vloer met matrassen
bedekt was, tot slaapzaal voor de negentig
kinderen, van 2 tot 12 jaar ingericht. Daar
na kwamen de oudere meisjes aan de beurt
vervolgens de groote jongens en tenslotte
de gehuwde mannen en de gehuwde vrou
wen. voor elk van deze groepen een afzon
derlijk lokaal.
Vóór het zoo ver was had ieder ook nog
een stevige avondboterham gehad, dank zij
de medewerking van bakkers en kruide
niers. die bereid waren voorloopig afstand
te doen van betaling en zelfs van bonnen!
Iedereen heeft best geslapen en Zondagoch
tend kwart over 7 was het voor de'eerste
onlhiitnioeg al weer aantreden. Er heersch
te militaire tucht, dus: eerst bed opmaken,
dan pas ontbijten. Om 11 uur was er zelfs
ter eere van den Zondag een kopje koffie
met een koekie en verder liep het met de
beide maaltijden ook nu weer best. Het
weer was slecht maar het gedwongen bin
nenblijven kon de goede stemming niet be
derven.
's-Maandagsmorgens waren de thermos-
flesschen van de mannen die vroeg naar
hun werk mopsten, tijdig gevuld en ook
dezen dag is er in de tijdelijke kolonie ge-
evacueerden vrijwel geen wanklank verno
men. En zoo is het gebleven totdat de mij
nen eindelijke gevangen en onschadelijk ge
maakt waren. Iedereen had het best gehad
maar was toch maar weer wat blij. toen
men Woensdag weer voor goed thuis was.
Maar deze nieuwe evacuatieorganisatie
voor Zuidelijk Scheveningen wordt nu in
stand gehouden, omdat elke volgende W-es -
terstorm een herhaald bezoek van losge
slagen mijnen kan brengen, waardoor deze
wijk wel eens weer tijdelijk ontruimd zou
kunnen moeten worden.
De dijk, welke den Noord-Oostpolder
zal omringen, is gesloten, zegt de
Tel. Vrijdagmiddag, 13 December, om
13.52 uur, viel het laatste keileem in
het gat, dat de dijkvlakken tusschen
Urk en Overijssel nog van elkaar
scheidde.
De Noordoost polderdijk is dus gereed ge
komen, aldus het blad. Hij zal nog moeten
worden afgewerkt. In het begin van Januari
zal het electrische gemaal bij Lemmer reeds
met de droogmaking van het nieuwe gebied
kunnen beginnen. In den loop van 1941 zul
len ook de gemalen bij Urk en De Voorst in
werking worden gesteld.
Het gat, dat Vrijdagmorgen nog gedicht
moest worden, had toen nog een lengte van
ongeveer 50 meter; twee groote kranen gin
gen aan het werk en zoo groeide de dijk ge
stadig. Toen tegen twee uur de laatste klui
ten keileem in de opening vielen, gilden de
sirenes ten teeken dat een groot werk, waar
aan drie jaar is gewerkt, tot stand was ge
bracht.
De Noordoostpolderwerken zijn thans in
een belangrijk stadium getreden. Reeds in
Februari van het volgend jaar zullen de eer
ste stukken grond droogvallen. Een flink
stuk nieuw, vruchtbaar land zal dan binnen
afzienbaren tijd in cultuur kunnen worden
gebracht.
DE MOORD TE DELFT.
Nog geen spoor van de daders.
Politieke kant aan deze mis
daad?
Wij vernemen, dat de motieven van den
moord op den heer Bouwer te Delft nog vol
komen in düister zijn gehuld. De politie
schijnt nog geen enkel aanknoopingspunt te
hebben gevonden.
Het Nat. Dagblad verneemt te Delft, dat
de heer Bouwer vroeger lid der N.S.B. was.
Daar hij boekhouder was bij het Hoogheem
raadschap Delfland, moest hij met het
ambtenarenverbod als lid bedanken.
Tijdens den oorlog was hij reservekapitein
en streed in Drenthe en nabij den Afsluit
dijk.
De heer Bouwer is na den oorlog niet
weer tot de N.S.B. toegetreden, maar hand
haafde wel zijn belangstelling door het. le
zen van „Het Nationale Dagblad" en „Volk
en Vaderland".
De mogelijkheid, dat er een politieken
kant aan deze zaak vastzit, is dus voorals
nog niet uitgesloten en hoeverre dit 't geval
is, zal blijken als men de daders gevat
heeft, aldus het blad.
De hertog van Windsor is van Mia-
mi per vliegtuig vertrokken, ten
einde Roosevelt aan boord van de
kruiser „Tuscaloosa" te bezoeken.
Hoewel het gebruikelijk is. dat een
gouverneur van een vreemd gebied,
die een bezoek aan de Vereenigde
Staten brengt, zijn opwachting bij
den president maakt, heeft deze
vlucht van den hertog onder de hui
dige ongewone omstandigheden
groote verrassing verwekt en aanlei
ding gegeven tot verschillende spe
culaties.
De adjudant van den hertog verklaarde
dat het hem niet bekend was, dat men den
hertog den post van ambassadeur te Was
hington ter vervanging van den overleden
Lord Lothian, zou hebben aangeboden. Het
blad „Miami Herald" had namelijk een der
gelijk bericht gepubliceerd In politieke krin
gen gelooft, men niet dat de vlucht van den
hertog in eenig verband staat tot een vre
desvoorstel.
Deukt elkaar de hand
op het jaareinde door het plaatsen
van een
in de schier een eeuw oude, maar
nog steeds jeugdige
SCHAGER COURANT.
JAPANSCHE AANVALLEN IN YOENNAN.
Van een Japansche luchtbasis in ïndo-
china wordt gemeld, dat bij den verrassen
den aanval op Sjangyoean in de Chineesche
provincie Yoennan 44 op den beganen
grond staande Chineesche vliegtuigen,
waaronder verscheidene van Sovjet-Rus
sisch fabrikaat, vernietigd zijn.
Het hoofdkwartier van de Japansche ma
rine in Midden-China maakt bekend:
Op 12 December hebben bommenwerpers
der vloot het vooruitgeschoeven Chineesche
steunpunt bij Tsjangjang tegenover Itsjang
aan den zuidelijken oever van de Yangtse
zwaar met bommen bestookt. Vijf groote
branden werden door dezen luchtaanval
veroorzaakt. Alle Japansche vliegtuigen
keerden behouden terug.