I. t. lil KEIEN
Schooorijiten - Hardrijden
Maarten Smit
Ook in deze tijden zal
V hel beste slagen ie
„Het Kleuterhuis"
Tegen Griep
Influenza
Tegen Hoest
Het Groene Kruis
Kennisgeving
Een ballon tocht in 1785
Kerncollectie
Voetverzorging
Legenden rond de
ooievaar
INBOEDEL
Anna Panlpwna
Woensdag 8 Januari I94I
den geheelen
Veehouders
voor
De *besie merken
„HET STOFZUIGERHUIS"
LANDBOUWBO EKHOUDEN
K. P. ZUURBIER
Tand techniek
J. KOSTER
Woensdag 8 Januari 1941
90 parken
gehakt Hout
la. HERM. DE RAAT
PRINS WILLEM V EN DE LUCHT
VAART
Het avontuur van Blanchard
en de boeren van Moerkapel,
„De maan komt
uit de lucht vallen"
Een der eerste, luchtvnarders was de
Franschm.an Blanchard, die na eenige suc
cesvolle uitvindingen op ander gebied, tot
werktuigkundige aan het hof van Lodewijk
XVI werd verbonden.
IIij slaagde er ten slotte in, een z.g. vlie
gend schip te vervaardigen, dat zich door
een klein tegenwicht 5 m boven de aarde
kon, verheffen.
Geen wonder, dat Blanchard een der eer
sten was, die zich in 1782 naar Annonay
spoedden, waar de papierfabrikanten ge
broeders Montgolfier den luchtballon had
den uitgevonden.
Deze bestond uit een grooten bol van
gevernist papier, die van onderen een ope
ning had en waaraan een korf van ijzer-
draad was bevestigd; daarin werd een
brandende stof geplaatst. Door de ver
warmde lucht sleeg de ballon dan tot ze
kere hoogte op.
Spoedig werden nu zoodanige verbete
ringen aangebracht, dat ook monschen in
een schuitje onder den ballon de luchtreis
konden maken.
Het scheen iets ongeloofelijks en velen,
'die bet goddeloos achtten, dat de mensch
zich als een vogel in het luchtruipi wilde
verheffen, meenden, dat het einde der we
reld nu nabij was.
De verbazing steeg ten top, toen den Ten
Januari 1785 Blanchard met een luchtbal
lon in 2y2 uur van Dover naar Calais over
stak.
Koning Lodewijk beloonde zijn kranigen
technicus, met 12000 francs.
Op 3 Juli 1785 gaf Blanchard een demon
stratie met zijn luchtballon voor Prins
Willem V, die zich toondertijd reeds niet
meer in de volksgunst mocht verheugen.
Velen, aldus vertelt het Vad.. maakten
gebruik van de gelegenheid, om den won-
dermensch te zien, die zonder schip van
Engeland naar Frankrijk was gekomen.
Slechts de Patriotten bedwongen hun
niewsgierigheid en bleven weg uit haat
tegen Oranje; ook zij, die het satanswerk
vonden dat de mensch, wien God geen
vliegorganen had toebedeeld, zich toch bo
ven de aarde wilde verheffen, hielden zich
afzijdig.
De belangstelling van Prins Willem V in
de luchtvaart, was oorzaak, dat opnieuw
hatelijke pamfletten tegen hem versche
nen.
Doch velen, zelfs uit andere plaatsen,
maakten zich op, om iets te zien, wat nog
nimmer hier te lande was vertoond, iets,
dat aan het onmogelijke grensde.
Eindelijk was de gewichtige dag aange
broken, waarop iets ongehoords zou ge
beuren, iets, dat het nageslacht eenmaal
als een ongekend feit zou vernemen.
Den 12 Juli 1785,was het buitengewoon
mooi weer. Blanchards 12e opstijging zou
ongetwijfeld de kroon spannen, wat be
langstelling betrof.
Reeds vroeg in den morgen werd de bal
lon opgesteld in den Prinsessetuin, waar
vier rijen van zes groote vaten met water
werden gevuld. Ze waren van blikken bui-
Een voorzien, waardoor het gas, dat zich
straks, na bijvoeging van vitrioololie en
zink in de vaten zou ontwikkelen, kon op
stijgen, om de twee groote oxhoofden te
vullen, waaruit het door een met elastie
ken gom bestreken buis van zijden taf in
den luchtbol kon komen.
Precies te 12 uur liet Blanchard, door
Prins Willem vergezeld, de vitrioololie en
het zink in de 24 vaten doen.
Na eenige tegenslag door lekkende toe
voerbuizen was de ballon ongeveer 6 uur
in den middag startklaar. Blanchard noo-
digde nu kapitein de Brcuilpont van do
dragonders en luitenant Iloninckton van
de musketiers, door den Prins aangewezen
om Blanchard te vergezellen, uit, om in
het schuitje te stappen. Onder luid gejuich
van de vele aanwezigen in den tuin, waar
onder ook het Prinselijk gezin, verhief de
hal Ion zich heel traag.
Daar bleef hij hangen tegen den schoor
steen van de woning van den heer Sem
•Van Basel, welk huis thans deel uitmaakt
van het Koninklijk Paleis.
liet vloeken van Blanchard op „Cette
maudite chémineé" mocht niet baten. De
ballon bleef op dezelfde hoogte.
Er moest dus gas worden uitgelaten om
te dalen.
Opnieuw bijvullen zou te veel tijd kos
ten, wat niet gewenscht was met het oog
op het reeds vergevorderde uur.
Mogelijk zou de luchtreis nog voortgang
kunnen vinden met twee personen in het
schuitje.
Het gaf wat geharrewar daar geen der
beide officieren zich wilden terugtrekken,
tenslotte besliste hpt lot.
Bij half acht stegen Blanchard en Ho-
ninckton op, eerst langzaam, dan iets vlug
ger, totdat „die vervloekte schoorsteen"'
andermaal verhindering bracht. I-Iet net
van den ballon raakte er aan vast, doch
mot behendig manoeuvrecren wist Blan
chard los te komen
Na nog wat hallast te'hebben uitgewor
pen, rees de ballon vrij snel tot boven het
Noordeinde.
En de heide reizigers bleven met het
rood-wit-blauw en blauw-wit-rood zwaaien
totdat de wolken hun het uitzicht op 'sGra-
venhage ontnamen.
„De maan komt naar benedenl"
Tot ruim 9 uur bleven Blanchard en
Iloninckton in de lucht; toen meende men
te moeten dalen. De ballon kwam terecht
op een weiland bij het dorpje Moerkapel,
in de nabijheid van Gouda gelegen. Op ve
le plaatsen in Zuid-Holland was hij reeds
opgemerkt. Sommigen, meenden, dat de
maan naar beneden kwam; slechts weini
gen wisten, dat er een halion uit den
Prinsessetuin te 's-Gravcnhago was' opge
stegen.
Velen waren overtuigd, dat hier toovenj
in het spel was.
Ook te Moerkapel vertrouwde men de
za-ik niet en tal van boeren, met hooivor
ken en zeisen gewapend, spoedden zich
naar de plaats, waar het vreemde geval
was neergekomen.
Toen men echter menschen uit
het onding zag stappen, veranderde
voor. hen de situatie.
Er was wat voor hen te halen; x
en nog vóór Blanchard en Honinck-
ton, die ongewapend waren, er zich
tegen konden verzetten, stak een
der hoeren met een hooivork in den
ballon. Met een luiden knal >zecg
deze ineen; nu werd het schuitje
nagezocht en daaruit gehaald "wat
naar de meening der boeren wel
bruikbaar was en daarna moed
willig verhield.
Blanchard, die geen woofd Hollandsch
kende en de Engelscliman Iloninckton,
eerst eenige maanden in Staatsoliën krijgs
dienst, slechts bitter weinig, konden zich
niet verstaanbaar maken. Wel begrepen ze,
uit de gebarentaal van den eigenaar van
het land, dat deze 10 ducaten schadever
goeding clschte. Doch zooveel hadden de
luchtreizigers niet bij zich, en met minder
wilde de boer in geen geval genoegen ne
men.
Daarom stelde hij, na lang dreigen, zich
tevreden met een briefje van Blanchard,
die hem wist duidelijk te maken, dat hij
zich djtarmedg tot den Prins kon wenden
temeer daar een naderbij gekomen heer
schap den boer vertelde, dat de ballon uit
den Prinsessetuin van het paleis was op
gestegen.
Toen de hoer zich den volgenden dag met
het Fransche briefje, waarop hem 10 duca
ten als schadevergoeding zouden worden
uitbetaald, naar het paleis in het Noord-
einde begaf, moest de Prins hartelijk la
chen, om de list van Blanchard.
Deze toch had een brief geschreven met
den volgenden inhoud:
„Ik. ondergeteekende verklaar gedaald
te zijn op een leeg hooiland behoorende
aan een lompen, brutajen hoer, die hier
door niet het minste nadeel heeft gele
den en de brutaliteit had, 10 ducaten van
mij te eischon, na mee te hebben geholpén,
om mijn schuitje te plunderen en te ver
nielen en den bol te verscheuren.
Blanchard."
Dienzelfden dag kwamen de luchtreizi
gers, die te Rotterdam hadden overnacht,
eveneens te 's-Gravenhage aan. In een ka
ros gezeten met de Oranje en Fransche
vlag zwaaiende, werden ze in alle straten,
waar ze doorreden, met gejuich begroet.
Ten paleize in het Noordeinde werden ze
door het Prinselijk gezin vriendelijk ont
vangen en namen als gasten aan het noen
maal deel.
Of de boeren hun dukaten dog gekregen
hebben vertélt het Vad. niet. Waarschijn
lijk wel een flink pak ransel van een stc-
vigen schildwacht!
WAAR HAALT HIJ DE KIN
DERTJES VANDAAN?
Wij kennen allen de ooievaar als de
kindertjesbrenger en zullen nu eens zien
waar hij de, kindertjes al zoo vandaan
haalt. Dat de kinderen uit een kool konum,
is een algemeen verspreid geloof in Ne
derland en België, bijzonder in Utrecht,
Brabant, Gelderland, Vlaanderen, Ant
werpen en Limburg, alhoewel het Noor
den ook de koolkinderen kent. Het is na
tuurlijk niet altijd de bloemkool, die ver-
werkster en draagster is van het kindje;
de wiite kool. de savoye kool, de roode
kool (alhoewel minder) zijn het ook.
Het kindje kan ook wel onder de kool
liggen, en, in den winter, kan het zelfs
uit opgestapelde kooien in den voorraad
schuur komen. Er is een Ncderlandsch
gezegde, dat de herkomst van het kind
uit de kool duidelijk aangeeft.: „Wij wa
ren al mannen, toen hij nog in de kool
zat"; wij kennen, ook het spreekwoord:
„Hij komt uit de kool kijken".
In Friesland groeien de kinderen als
appels, pruimen of andere vruchten, of
ook als kinderen zélf, aan den boom. Veel
lezeressen en lezers zullen zeker wel de
aardige prentjes van Jan de Wasscher
kennen, en zich wellicht herinneren, dat
in een van de vakjes Jan en zijn vrouw
Griet samen in een bootje afgebeeld zijn,
varende naar Volewijk (de berijmde
tekst zegt het ons duidelijk), waar we,
vlak bij den oever, een kinderboom. waar
in verscheidene kleine kinderen, zien.
Het geloof aan 't verblijf onder de' aar
de van de kinderen, die nog niet op onze'
wereld gekomen zijn. maakt ook, in ver
schillende streken,, de herkomst van het
kind uit putten mogelijk. Het waterele
ment treedt nog sterker op den voor
grond in die plaatsen, waar de kinderen
uit een bron of een watermolen nog
steeds in verband met het begrip „put"
komen, en nog meer, natuurlijk, daar. waar
men ze uit het diepe en en groote water
haalt, b.v. uit een stroom, een brecde ri
vier. een nlas of meer. een zeeboezem, de
zee zelf. Het spreekt vanzelf, dat dergelij
ke herkomst leeft in de waterrijke streken.
Het Kinderschip is ook zoowat overal in
Noord- en Zuid-Nederland bekend; het
komt ook wel uit onbepaalde streken aan
den anderen kant van de zee. Wij kenden,
in onze kinderjaren, zelfs het kindertonne-
tie. waarin de schipper op -zijn schip het
nieuwe kind meebracht', later bleek dit een
watervaatje te zijn, waarin drinkwater
voor den schipper bewaard werd.
De kinderen vragen aan de ouders dik
wijls of er niet nog een zusje of broertje
komt, on dan is. in sommige streken, vaak
hel antwoord: „Hel schip is nog niet aan-
tgekomen; zoodra hét komt, zullen wij er
een koopen".
Officieele publicatie
van het Departement
van Handel, Nijver
heid en Scheepvaart
VOORRAAD-ENQUETE NON-
FERRO METALEN.
Het Rijksbureau voor non-
ferro metalen vestigt er de
aandacht op, dat houders van
voorraden non-ferro metalen
(zoowel afvalmateriaal als
voormateriaal, ruw materiaal
en hal (materiaal), die vóór of
op 5 Januari 1941 van het
Rijksbureau nog geen formu
lier ten behoeve van de te
houden enquête naar hun
voorraden non-ferro metalen
ontvingen, verplicht 'Zijn een
formulier ten spoedigste aan
te vragen bij het Rijksbureau
voor non-ferro metalen, 's-Gra
venhage, Prinsessegracht 21.
De ingevulde enquêteformu
lieren dienen uiterlijk 11 Ja
nuari a.s. bij het Rijksbureau
te worden ingeleverd.
INSCHRIJVINGSPLICHT VÓÓR
15 JANUARI 1941 VOOR DE
NIJVERHEID EN HANDEL IN
GLAS. PORSELEIN EN
AARDEWERK.
Het Bureau voor de Kerami
sche Industrie vestigt, dc aan
dacht van belanghebbenden op
de inschrijvingsplicht, welke
is vastgelegd in art. 3 van de
Beschikking van den Secreta
ris-Generaal van het Departe
ment van Handel. Nijverheid
en Scheepvaart d.d. 21 Novem
ber 1940 No. 38515 N.G. (Staats
courant van 26 November 1910
No. 231).
Dit artikel houdt o.m. in,
dat alle ondernemingen (na
tuurlijke of rechtspersonen)
welke keramische of glaspro
ducten vervaardigen, verwer
ken of verhandelen, met uit
zondering van detailhandela
ren, zich vóór 7 December
December 1940. moesten laten
inschrijvenij het Bureau voor
de Keramische Industrie.
Voorts wordt de aandacht
gevestigd op art. 5 der Be
schikking. houdende o.m. «en
verbod om goederen, welke
onder het Bureau voor de Ke
ramische Industrie ressortee
ren, te koopen. in voorraad te
hebben, te bewerken, te ver
werken. te koop aan te bieden,
te verknopen, of af te leveren,
tenzij de Directeur van dit
Bureau hiertoe schriftelijk
vergunning heeft, verleend.
Als overgangsmaatregel is
in een afzonderlijke bekend
making van den Secretaris-Ge
neraal voorloopig aan alle
ingeschrevenen bij hel
Bureau voor de Keramische
Industrie dispensatie van dit
verbod verleend.
Tot dusverre zijn er nog vcr-
verschcidenè' belanghebbenden
die aan'de insehrijvingsplicht
niet hebben voldaan, en voor
wie bovengenoemde dispensa
tie dus niet geldt. Deze onder
nemingen handelen derhalve
in strijd met de beschikking
van den Secretaris-Gencan!.
welke is genomen ter uitvoe
ring van de D.istribuMewet.
De gelegenheid wordt even
wel onengcsteld. vóór 15 Janu
ari 1941 alsnog inschruvine te
doen plaats hebben. Onderne
mingen. welke op dien datum
nog niet aan den insc.hrijvmi's-
plicht hebben voldaan, stellen
zich bloot aan strafrechtelij
ke vervolging en sluiting van
hun bedrijf.
Belanghebbenden wordt der
halve in hun eigen belang
aangeraden, om zich. voorzoo
ver zulks nog niet heeft nlaafs
gehad, alsnog vóór 15 Januari
1911 tp laten ïnscbriiven bii het
Byeau voor de Keramische
Tiulustrie, .Jidifma van Stol
berglaan 27—39, 's-Graven
hage.
Notaris P. DE BOER te Scha-
gen, zal op
voorm. 10K uur, ten-sterfhuiz^.
van den heer G. I\. J. KUIPER
Molenweg 134, Anna Paulowna,
publiek verkoopen:
nagelaten door den heer Kuiper
voornoemd.
Te bezichtigen daags vóór
den 'verkoop, in overleg met
den heer Smit, Molenweg 144.
Ook voor de VEELEVERING
worden Uwe belangen door ons
behartigt op de manier die U
van ons gewend is.
Aanbevelend,
NIEROP's Veehandel
Tel. 223 St. Maartensbrug—
Schagerbruq.
Ga hiervoor alleen naar den specialist en
gediplomeerd erkend Vakopticien
LAGEZIJDE B 40 - TEL. 239 - SCHAGEN.
Niet alleen het beste, maar ook het voor-
deeligste adres.
Op alle reparaties kan worden gewacht.
Iedere le Woensdag in de maand spreek
uren te ANNA PAULOWNA van 10—12
uur bij C. Slikker en van 2—4 uur bij
C. Prins. BREEZAND.
Leverancier Ziekenfondsen.
SCHAATSEN
KOEGRAS
Telefoon 2
De EERSTE FRIESCHE ONDERLINGE LANDBOUWPAAR-
DEN VERZEKERING MIJ. te HEERENVEEN deelt hierbij
aan hare leden mede, dat, indien zij dc November '40-taxatie-
prijzen in verband met de momenteel hooge paardenprijzen
THANS VERHOOGD wehschen, zij hiervan bericht aan
hunne AGENTEN of aan den Directeur moeten doen.
Bovengenoemde Mij. verzekert LANDBOUW-paarden onder
zeer aannemelijke voorwaarden, geen andere kosten bij toe
treding dan het geringe inschrijfgeld en 'n momenteele premie
van f 1.26 per f 100.— verzekerde waarde. De premie wórdt
eerst na afloop van het verzekeringshalfjaar geïnd.
Dagelijksche aangifte bij Agenten, Bestuur of bij den Di
recteur,
W. W. DE BOER, Heerenveen.
Voor een Excelsior-Stofzuiger of ander merk
Onderdeelen of Reparatie
NAAR ONS FILIAAL
LAAGZIJDE B 46 SCHAGEN
OF NAAR N
SLUISDIJKSTRAAT 81 (hoek Ooversstr.) DEN HELDER.
Desgevvcnscht op gemakkelijke bet. condities vanaf f 0.65
per week.
Zend briefkaart cn wii geven vrijblijvend Uwerzijds prijs
opgave. (Ook buiten Schagen en Den Helder).
Laat Uw hoeken bijhouden en de hiervoor
betreffende belastingzaken op deskundige
wijze behandelen door het administratie
kantoor
LAANWCG TEL. 253. SCHOORL.
le en 3e Donderdag der maand van 10H12
uur zitting bii Wed Blaauhoer.
ANNA PAULOWNA DEN HELDER.
BABY- en KINDERKLEEDING. APARTE DAMESREGEN-
KAPJES HANDSCHOENEN - KOUSEN, enz.
Spoorbuurt 11, Anna Paulowna.
Plantsoen Schagen
Teletoon No, 573
houdt alle dagen
behalve Zaterdags
Spreekuur van 9 tot
2 en 2 tot 4 uur.
Notaris H. J. VAN VEEN te
Zijpe, zal op
des voormiddags om 10 uur, in
het
bosch „Ananas"
nabij het Buurtje, in de Zijpe,
in het openbaar verkoopen:
(berken en esschen.)
Betaaldag 1 Augustus 1941.
Onbekerfde koopers contant.
GEEN BENZINENOOD EN
DURE MOTOREN MEER!
Koopt voor Uw bemaling een
BOSMAN WINDMOLEN.
Ned. Oct.r. Vraagt prijs en in
lichtingen bij R. DE VRIES,
Boschweg. Stolpen.
Kipsolpillen - Aüukin Inha-
lent - Dampo - Endrine - Vicks.
Grieppoeders - Aspirin - Mijn-
hardt] es - Akkertjes - Influido,
Anisicomplex, enz.
Phimelin Stroop 117 en 72 ct.
Famel Stroop 117 ct. p. flac.
Abdijsiroop Tkijmstroop - San-
telstroop - Drulvenborsthonig.
Vicks bonbons - Dampo bon
bons - Wybert tabletten - Rhel-
la - Valda pastilles - Groentjes
Zoute drop - Laurierdrop - Ge
mengde drop - Salmiak pastil
les - Griotten, enz., enz.
Alle hoestartikelen bij:
J. H. Vrieliiik
HOOGZIJDE 115. TEL. 373
SCHAGEN.
Hygiënische pedicure
Langestraat 80.
ALKMAAR.
Steunzolen naar gips
afdruk.
