Van een droeve raads vergadering in 1916 der prijzen Opnieuw luchivethnningtt Het parool bleef „Anna Paulowna vooruit'' De beteekenis van Lybië na den val van Bardia Turijn opnieuw gebombardeerd Whiskey drinken en niet armer worden DE EERSTE NA DEN WATERS NOOD. (Van onzen correspondent) Toen eenmaal, zooals de opzichter Dekker burgemeester Wijdenes Spaans mededeelde, „het verloren" was, de Oóstpolder dus ge deeltelijk diep onder water kwam te staan, keerden alleen Lagedijk en Van Ewijcks- vaartweg den erfvijand nog. Militairen kwamen te .hulp, maakten kist dammen en trachtten ook met andere maat regelen verdere onheilen te voorkomen. Ka pitein Van Es, dezelfde dien we in de na- oorlogsdagen van 1940 hier weer als overste terugzagen, leidde de werkzaamheden en liet o.a. een schip zinken voor de plek waar de dreiging het grootst was. (Juist in de bui ging van den Van Ewijcksvaartweg, die geen B-bocht genoemd kan worden en daarom met Poldorschen humor nu maar „Van Es"-bocht werd geheeten.) Maar t e vergeef Sc h was alle moeite. Verder stroomde het water! Kleine Sluis kwam onder en de Spoorbuurt, heel de Pol der ten Oosten van den spoordijk, die nu de waterkeering was geworden en waarin alle gaten onder de spoorbruggen waren afge damd. Slechts 'n klein deel bleef hier droog; de kooiplaats, waar men het oude, reeds ge deeltelijk afgegraven eigen dijkje spoedig ■hersteld had. En dan verder de West polder aan de andere zijde van den spoordijk. Het lijkt ons goed, een stem uit die-dagen- zelf nog eens te laten spreken. We lazen de notulen van de eerste gemeenteraadsverga dering, die na de catastrophe gehouden werd. De heer C. Wijdenes Spaans was toen Bur gemeester en hij, die nu rustend is, maar aan wien we nog altijd terugdenken als aan den ras-magistraat, die met groote bekwaamheid, standvastigheid, buitengewone werkkracht 'en liefde voor den Polder en z'n menschen, Anna Paulowna door dezen moeilijken tijd heen loodste en aan den „wederopbouw" be gon, Burgemeester Spaans dus, sprak op deze raadsvergadering, nadat hij eerst gewezen had op den gunstigen toestand waarin onze gemeente voordien verkeerde, de leden als volgt toe (we citeercn de notulen): In den nacht van 13 op 14 Januari, een nacht, dien wij ouderen, nimmer zullen kun nen vergeten, en die voor velen een ontzetten de nacht is geweest, is die voorspoed, die bloei, die welvaart weggevaagd. Storm en water hebben in enkele uren vernietigd en weggevaagd-, waardeloos gemaakt of sterk in waarde verminderd, wat met zooveel den ken en werken in den loop van vele jaren was bereikt. Onze mooie, bloeiende gemeente met haar vruchtbare landerijen en vele gebouwen werd voor een groot gedeelte overstroomd doorjzecwater, als gevolg van dijkbreuk. Wat angsten zijn er niet uitgestaan, wat inspan ning heeft men zich niet getroost om nog iets te behouden van het vele dat bedreigd werd. De schade aan eigendommen is enorm en nog niet te schatten. De polder, die tevens onze gemeente is, staat voor zeer, zeer groo te uitgaven, die niet volledig zijn te over zien. Aan vee en goederen ging veel verloren, al zal dit verliescijfer nietig blijken in ver houding tot wat gederfd wordt door gemis aan opbrengst der gronden. (Het zoute water moest immers niet alleen uitgemalen worden, maar maakte ook den bodem nog eenigen tijd ongeschikt voor de cultuur. Versl.) Ook onze correspondent te Anna Paulowna is in het verleden gaan graven en deelt in onderstaand artikel nog eenige interessante bijzonderheden mede over den ramp, welke Anna Paulowna een kwart eeuw geleden trof. Wij gevoelen (zoo gaan de notulen verder) zeker allen diep medelijden met de getroffe nen en het doet ons .goed te mogen bemer ken, dat er algemeen veel medegevoel is met de zwaar beproefden hier en elders. We lezen in de notulen dan verder, dat de- burgemeester in herinnering bracht het be zoek van hooggeplaatsten aan de over stroomde gemeente, de- plaats van doorbraak en de vluchtelingen in Wieringerwaard, Oudesluis en Schagen. Dankbaar werd gememoreerd, dat de Com missaris bekwame mannen op waterstaatsge bied zond en de spoedige en ruime hulp van den commandant in de Stelling Den Helder, die dadelijk 800 man met hulpmid delen stuurde, werd eveneens hoog gewaar deerd. Dank ook werd gebracht aan armbestuur en particulieren in naburige gemeenten voor hun hulp aan de vluchtelingen, die daar met vee, have en goed aankwamen. Bemande vaartuigen uit gemeenten in de omgeving van Alkmaar waren gekomen, en de persoonlijke daden, vaak met gevaar voor den eigen persoon verricht, noemde spr. „mooie lichtpunten in den duisteren nacht van angst en ellende, die ons omgeeft." De ijver van de amtbenaren, die getrouw op hun post bleven en veel meer deden, dan hun plicht voorschreef, werd geprezen. Het ondenvijs was aanhankelijk overal ge staakt. maar nu kregen de leerlingen van school III al weer les in het gymnastieklo kaal te Wieringerwaard; in school II (Bree- zand) was het ondenvijs weer aangevangen, de kinderen van school I (Kleine Sluis) gin gen gedeeltelijk in Schagen en Oudesluis school. (Bijzondere scholen waren er toen nog niet.) De firma Wolters uit Groningen stelde f1000 aan leermiddelen beschikbaar! Op 17 Jan. was een verbod v?n toegang tot het overstroomde gebied afgekondigd. De inwoners kregen pasjes, die zij moesten toonen aan de militaire posten op de toe gangswegen. Later werden de militairen vervangen door Rijkspolitie. Door de hulp van het Provinciaal Waters nood Comité, zeggen de notulen verder, wa ren we in staat in de eerste nooden en be hoeften te voorzien ep ook verder mag nog steun worden verwacht. (Dé steun bedroeg bleek later, f140.000 plus een extra gift van f 40.000). Veel is er gedaan door het plaat selijk comité. Maar wij zullen in de toe komst nog voor groote moeilijkheden komen. „Moge die toekomst ons, bij de regeling daarvan, bezield vinden met den besten wil tot samenwerking. Moge de nood dit tot voordeel, hebben, dat wij daardoor steeds nauw aangesloten elkander zullen steunen om de gemeente weder op te richten en om daarvan te maken wat er maar eenigszins van kan gemaakt worden. Laat ons niet bij de pakken neerzitten, doch zij en blijve ons devies in deze treurige omstandigheden: „Anna Paulowna vooruit!" En met deze woorden, dié. na 25 jaren, weer bijna onveranderd voor de huidige ge neratie gesproken konden zijn. willen we onze herinnering besluiten aan een bangen tijd, die de Polder, door de energie van zijn bewoners en de bekwaamheid van zijn be stuurders, met glans is te boven gekomen! Scherpe contrdle en zeer zware straffen tegen prijsopdrijving. Ma ximum tien jaar gevangenisstraf en boete tot een onbeperkt bedrag. Zooals wij gisteren reeds berichtten, is de noodzakelijkheid gebleken om niet al leen op het gebied van de prijsvorming, welke bij de geleide economie geheel in handen van de overheid moet berusten, maar ook op dat van de handhaving en de gerechtelijke bescherming der prijzen, de prijsbeheersching.' bijzondere maatregelen te nemen. In het verordeningenblad van gisteren is dan ook verschenen het prijsbelieerschings besluit, hetwelk is uitgevaardigd door de secretarissen-generaal van de departemen ten van handel, nijverheid en scheepvaart en van justitie. Het prijsbeheerschingsbesluit strekt pich Uit over het geheele gebied van de prijs- voorschriften. Het bestrijkt niet alleen de prijzen van artikelen, welke noodig zijn tot voldoening aan de eerste levensbehoef ten, maar ook de prijzen van de overige voortbrengselen van landbouw en indus trie, het verkeer, het geldwezen, de huren, de pachten, de koopprijzen van onroeren de goederen, zoowel die een agrarisch ka rakter hebben als die, welke dit niet heb ben, van bouwmaterialen, van aannemin gen, kortom het geheele terrein van de prijzen en van de daarvoor bestaande en nog in het leven te roepen voorschriften. Overtredingen van prijsvoorschriften kon den tot nu toe slechts op grond van bepa lingen van de prijsopdrijvings- en hamster- wet gestraft worden. De nieuwe bepalingen van' het prijsbeheerschingsbesluit zijn scherper. Opgelegd kan worden gevange nisstraf van ten hoogste tien jaren, geldboete tot een onbeperkt bedrag. Bovendien verbeurdverklaring, niet alleen van de goederen, waarmede of ten aanzien van welke het mis drijf is begaan, maar ook van den geheelen goederenvoorraad. Voorts zal het vonnis kunnen worden openbaar gemaakt. In deZe verscherping van de sancties, ligt echter nog geenszins 't bijzondere karakter van het besluit. Dit komt meer tot uiting in het daarbij inge voerde tuchtrecht. Bij de nieuwe tuchtstrafverordening is het niet de gewone recther, en ook niet een bijzondere rechter, welke, de straf zal op leggen. doch de dienst van den gemachtig de voor de prijzen. Het kan wellicht zijn nut hebben in het kort uiteen te zetten, waarom deze vorm vafi berechting is ge kozen. De ervaringen hier te lande en elders, heeft geleerd, dat de repressie van prijsovertre- dingen bijzondere moeilijkheden oplevert, zoodat daarin het beste door een speciale procedure kan worden voprzien. Nu de overheid zoo diep in het economisch leven ingrijpt, dat zij de prijsvorming in haar geheel zelf ter hand neemt, is het een eisch van doelmatigheid, dat overge gaan wordt tot de instelling van een door de administratie zelf uit te voeren recht van tuchtstrafvordering. Zoodoende wordt zoowel de opsporing als de strafop legging in één hand gebracht en kan het einddoel, de prijsbeheersching, steeds in het oog worden gevat. De administratie immers kan geheel systematisch te werk gaan en zoowel het tempo als de volgorde, waarin de zaken worden afgedaan, regelen. De sancties van het tUchtstrafrecht zijn eensdeels van mindeï verre, anderdeels van verdere strekking dan die van hét ge wone strafrecht.- Zij strekken minder ver in zooverre daartoe niet behoort gevange nisstraf doch gaan verder, vermits naast de geldboete tot onbeperkt bedrag en de verbeurdverklaring van goederenvoorraden ook bedrijfssluiting, ontzegging van de uit oefening van een beroep, reöele executie tof nakoming van de prijsvoorschriften en afdracht van genoten meerwinst kan wor den opgelegd. Verhouding rechterlijke straf vordering en tuchtstrafvordering Ten aanzien van prijsovertredingen blijkt de gewone gerechtelijke strafvordering zoo als tot dusverre bestaan. Zij zal echter al leen worden ingeschakeld op vordering en dan. indien die overtredingen een ernstig misdadig karakter dragen. Er zullen vijf inspecties voor de prijs- bcheersching worden ingericht, met een inspecteur aan het hoofd. Deze zal verant- De eenheid van Libye bestaat uit Tripoli- tanië en Cyrenaica, de rest van Lybië heeft voor Italië als koloniscerd rijk geen beteeke nis, want in dit gedeelte regeeren de groote zandstormen. Wij bepalen ons bij het inzet- kaartje van de eerste kaart waar de vrucht bare gebieden die onder een gunstige regen val liggen, zijn aangegeven met een omlij ning. Wat dus wel van beteekenis is, is op de tweede kaart samengevat, namelijk Tripolita- nië en Cyrenaica, gebieden die door een 1822 K.M. lange kustweg zijn verbonden en wel van Zouara tot aan Bardia, Lybië telt eenige steden en oasen met ongeveer 50.000 Euro peanen, waarvan er 35000 wonen in Tripoli cn Bengasi. Sinds 1923 heeft Italië de woestijn geleide lijk akkerland afgedwongen en einde 1923 was er zooveel bijgewonnen dat een klein gedeelte van Italië's bevolkingsoverschot in Tripolitanië en Cyrenaica konden worden op genomen. Op de kaarten overziet men de kolonisatie gebieden, welke eigenlijk beginnen bij Cirene tot Bengasi (2de kaart) en van Zliten (1ste kaart) tot aan de Tunische grens. Bardia is in Britsche handen, Tripoli wordt door de Britsche luchtmacht gebombardeerd, Tobroek wordt bedreigd maar niettegenstaan de dat is het eigenlijke kolonisatiegebied van Italië nog onaangetast, eerst zullen de Brit ten nog een honderd kilometer langs den Kustweg in de richting van Bengasi moeten oprukken, willen zij het Cirene-gebied berei ken. Voor de operaties in Lybië kunnen deze kaartjes voor onze lezers van nut zijn, en zijn derhalve de moeite waard uit te knip pen. woordelijk zijn voor de prijsbeheersching in zijn inspectie. De aan hem toegevoegde in specteurs zullen eveneens straf-opleggende bevoegdheid hebben. De inspecties zullen overeenkomen met de rechtsgebieden der gerechtshoven en in de zetelplaatsen van deze hoven zijn ge vestigd. te weten te Amsterdam. 's-Gravcn- hage, 's-Hertogenbosch. Arnhem en Leeuwarden. Italiaaosch weermachtbericht Britsch slagschip geraakt. Hier volgt het 220ste Italiaansche weer- machtsbericht: Aan het Grieksche front normale bedrij vigheid van patrouilles en artillerie. On ze vliegtuigen hebben troepen op marsch en kolonnes vrachtauto's met mitrailleur- vuur en bommen bestookt. In Cyrenaica bedrijvigheid van de ar tillerie aan het front van Tobroek en van onze snelle kolonnes in de woestijn rond om Dzjaraboeb. Een vooruitgeschoven ba sis van den vijand is doeltreffend gebom bardeerd. De vijandelijke luchtmacht heeft enkele plaatsen in Cyrenaica gebombar deerd zonder slachtoffers te maken. In het oostelijk deel van de Middelland- sche Zee heeft een van onze vliegtuigen, bestuurd door luitenant Copello en met luitenant ter zee Olivari als waarnemer, een groote vijandelijke eenheid getorpedeerd. Het blijkt, dat het slagschip, waarvan in het 217de weermachtbericht was gemeld, dat het getroffen was. behoort tot het type Malaya. Onze luchtformatie die dit tot stand bracht, stond onder bevel van ma joor vlieger Antionio Fadda. In Oost-Afrika hebben vijandelijke af- deelingcn gepoogd twee van onze posten aan het Socdanfront aan te vallen. Zij zijn met verliezen teruggeslagen als gevolg van het vuur en den tegenaanval van onze troepen. Onze luchtmacht heeft vracht auto's, troepen en verdedigingswerken op enkele plaatsen in den Soedan gebombar deerd. In den afgeloopen nacht heeft de vijand luchtaanvallen ondernomen op Turijn, waarbij eenige schade aangericht is en en kele personen gewpnd werden, op Venetië (schade, een doode, enkele gewonden) en op Catania (eenige schade, maar geen en kel slachtoffer). Het luchtdoelgeschut te Catania heeft een vliegtuig neergeschoten, dat in de omgeving van de stad te pletter gevallen is. Te Venetië is eveneens een vliegtuig neergeschoten en wel door de ar tillerie van de marine. De bemanning, be staande uit zes officieren en onderofficie ren, is gevangen genomen. Waar Eogelands grooten getuchtigd werden Het Nederlandsch perskantoor meldt: Een Duitsch vliegtuig is zoo onhoffelijk ge weest een bom te laten vallen op de beroem de Eton-school in Engeland. Daarbij is het strafbankje, waarop reeds Gladstone, Curzon en later Anthony Eden op hun broek gekre gen hebben, in gruizels gegaan. Gelukkig zijn de splinters nog gevonden, evenals zes roeden, waarmee een zeker lichaamsdeel be werkt werd, als daartoe aanleiding bestond. Een nieuw strafbankje is al aangeschaft, dus I de traditie is gered. Minder Belgische soldaten gesneuveld dan men dacht Volgens berichten in de Belgische dagbla den is de identificatie der militairen, die tij dens den oorlog in België zijn gesneuveld, zeer goed gevorderd, zoodat men nu reeds over voldoende gegevens beschikt om onge veer het aantal gesneuvelden te kunnen be palen. In Frankrijk en vooral in Noord- Frankrijik is het werk nog aan den gang. Tot dusver zijn de cijfers voor het Belgische grondgebied als volgt: 4700 Belgische mili tairen, 5200 Belgische burgers, 2600 Fran- sche militairen, 2200 Engelsche soldaten. In welingelichte kringen wordt geraamd, dat het aantal Belgische soldaten, dat tij dens de krijgsverrichtingen gevallen is, do 5000 niet ver zal overtreffen. AMERIKAANSCHE MEDICAMENTEN VOOR HET ONBEZETTE DEEL VAN FRANKRIJK. In Bishop Aucland heeft Dalton een rede uitgesproken. Hij verwees naar het besluit ten aanzien van zekere goederenzendingen, die door het Amerikaansche Roode Kruis in het onbezette Frankrijk moeten worden ver deeld. Hij zeide: „Op verzoek van president Roosevelt heeft de Britsche regeering besloten zekere goede ren toe te laten tot het. onbezette, deel van Frankrijk, wanneer zij onze controle passee- rcn. Deze goederen zullen worden beperkt tot medische artikelen in engeren zin, en door middel van het Amerikaansche Roode Kruis en door kindcrklinieken en ziekenhuizen worden gedistribueerd. Er worden strenge waarborgen opgesteld tegen een misbruik van deze overeenkomst. Wij behouden ons het recht voor te allen tijde verdere zendingen te verniinderen, wan neer de voorwaarden, die wij gesteld hebben, niet in acht worden genomen." De oorlog en het Portugeesche koloniale rijk In aanwezigheid van den Portugeeschen minister van koloniën heeft de secretaris van het Portugeesche ministerie van koloniën, dr. Emilio da Silva voor het Lissabonsche aardrijkskundige genootschap een lezing ge houden over „De oorlog en het Portugeesche koloniale rijk." Over den toestand, zooals die is geworden door de Engelsche blokkade- maatregelen voor de Portugeesche koloniale huishouding zeide hij, o.m.: Wij mogen Groot-Brittannië niet aankla gen en nog veel minder de Engelsche regee ring. Engeland kwetst ons met een wapen dat eigenlijk in het geheel niet tegen ons is gericht. Voor de Engelsche regeering staat op het oogenhlik het bestaan van haar land op het spel, zij heeft de blokkade ingesteld cn kan nu principieel ook voor den Portu geeschen vriend geen uitzonderingen maken. Zij kon de bevoegde instantie, die uit haar naam de effectieve uitvoering der blokkade op zich moest nemen, niet zoo uitgebreide volmachten geven, dat het mogelijk zou zijn geweest af te wijken* van de beginselen. Wij verzoeken Engeland voor ons. Portugeezen, begrip te toonen en ons geen nuttelooze moei lijkheden te bereiden. GROOTE BRAND TE NEW YORK. In de New Yorksche wijk Queens, woedt een groote brand, waardoor reeds honderd woonhuizen aangetast zijn en die door den sterken wind nog verder om zich heen grijpt. Deze brand is op 't tusschcnstation uitgebro ken en had binnen het uur al drie blokken huizen aangetast. Duitsch weermachtbericht Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakt bekend: Gisteren heeft het luchlwapen verkennin gen uitgevoerd boven Groot-Brittannië. In den afgeloopen nacht hebben vrij sterke for maties gevechtsvliegers voor den oorlog be langrijke doelen in Londen aangevallen, Uit de waarneming bleek, dat branden ontstaan waren in 't aangevallen gebied ten Noorden en Zuiden van de bocht van de Theems, be- nevens een groote brand met veel rookont wikkeling in het zuidoosten van de stad. Bo vendien zijn militaire doelen aan de Engel sche zuidkust met bommen bestookt. Weer zijn mijnen gelegd voor Engelsche havens. In de middaguren van gisteren deed de te genstander met zwakke strijdkrachten op nieuw een poging om boven het bezette ge bied door te dringen. Hierbij werden twee vij andelijke vliegtuigen door luchtdoelgeschut en een door jagers neergeschoten. In de vroege morgen uren van heden heb ben afzonderlijke vijandelijke vliegtuigen en kele bommen op Zuid-Duitschland laten val len, o.a. op de stad Bavreuth. De tegenstander heeft gisteren vier vlieg tuigen verloren. Ongeveer 15000 menschen moeten uit Vichy verhuizen Uit Vichy verluidt, dat ongeveer 15.000 per sonen binnenkort uit Vichy, resp. het om liggende gebied zullen moeten vertrekken. Op grond van een besluit van het Fransche ministerie van binnen landsche zaken moeten Franschen en buitenlanders, die in den loop van de gebeurtenissen van 1910 naar Vichy en omgeving kwamen, bij de politie bewijzen geven van de noodzakelijkheid van een ver der verblijf. Anders worden zij uit de departe menten Allier, Puy de Döme en Haute Loire uitgewezen. Deze maatregel heeft ten doel twijfelachtige elementen en visschers in poli tiek troebel water verre te houden van het re- geeringscentrum. Terroristische aanslag in Sjanghai Twee niet herkende Chineezen, vermoede lijk terroristen van Tsjoengking, hebben al dus Domei, Zondag op den Nanking Roa, te Sjanghai, terwijl zich daar de gebruike lijke drukke Zondagsmenigte voortbewoog, een brutalen aanslag gepieegd, waarbij zij den Japanner Iwao Nisji, oud 34 jaar, ernstig verwonden. Nisj droeg de nationale Japan- sche khaki-uniform, die de aanvallers waar schijnlijk in den waan bracht met een mili tair te doen te hebben. Nisji is werkzaam bij de medische kliniek van een JapanschChi- neesche zijdemaatschappij. Er wordt een uit?, gebreid onderzoek ingesteld naai- de daders. Er zijn vraagstukken, die er vreeselijk ingewikkeld uitzien, doch vrij gemakkelijk zijn op te lossen. Doch er zijn ook vraag stukken, die er heel eenvoudig uitzien, doch moeilijk zijn op te lossen. Men mag zelf beoordeelen, waartoe het volgende be hoort: De Zuid-Amerikaansche staten Co- lumbia en Venezuela hadden vroeger al lebei een betaalmiddel ter waarde van een. dollar, en jarenlang was deze waarde aan beide zijden van de grens dezelfde. Toen Venezuela echter eens te lijden had onder een economische crisis, bepaalde de regce- ring van Columhia. dat dc dollar van de buren nog maar 90 dollarcenten waard was. Venezuela liet dit echter niet op zich zitten, en deed als tegenmaatregel omge keerd hetzelfde. Toen zochten de grensbc- woners onmiddellijk hun voordeel uit deze geldmanipulatie en gingen bv. met een dollar van het andere land over de grens, en dronken daar een glas whiskey, dat 10 cent kostte Zij verlangden dan een dollar van hun eigen land terug, die op do plaats waar zij waren, slechts een waarde had van 90 cent, zoodat dus de rekening klop te. Daarmee gingen zij echter terug naar hun eigen land en dronken ook daar whis key, vroegen een dollar van het andere land terug en herhaalden het spelletje,- tot zij genoeg gedronken en er geen cent voor betaald hadden.' De vraag luidt nu: wie had in dit geval eigenlijk de whiskey betaald? En om het nog moeilijker te maken, kunnen we nog verraden, dat zij dien eersten dollar koch ten voor 90 ceni, zoodat zij niet alleen vrij gedronken hadden, maar bovendien nog 10 cent hadden verdiend. Als waarschuwing vermelden wij nog, dat deze „dollar-toestand" niet langer heerscht in Columhia en Venezuela, zoodat men niet meer naar de grens deze heide landen behoeft te gaan om gratis te kun nen drinken, fen bovendien nog 10 dollar cent meer thuis te brengen! DE ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN OP NEDERLAND. Naar van officieele zijde wordt medege deeld, hebben Engelsche toestellen gedu rende de laatste twee nachten op enkele plaatsen van ons land bommen geworpen, zonder echter noemenswaardige schade aan te richten. Niemand werd gedood of* ge wond. Het meerendeel der afgeworpen bommen viel in bet water of kwam in het open veld terecht. Twee voorraadschuren werden getroffen, doch aangezien deze schuren leeg waren, is de schade van geen beteekenis Hier en daar ontstond door granaatscherven of door den luchtdruk eenige materieele schade.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1941 | | pagina 7