Critiek
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
op Roosevelt's
voorstellen
De Manhattan" zit
op eeo zandbank
Exploitatie braakliggende
gronden deer Japanners
R00SEVELT AAN DEN
KONING-KEIZER
Twee Vrachtschepen
in nood
Dc Amerikaansche
vlootuitbrciding
Verduisteren
5.56 uur
Nieuwe vleeschbon
Britsch bezit in
Amerika
WOENSDAG 15 JANUARI 1941. 85e Jaargang. No. 11393.
Laan, Schagen. Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
Üifgovff «fer N.V. Uitg.-Mij". JHollonds Noorderkwartier"
Beperkingen op
de gevraagde
volmachten
GEEN 50.000 VLIEGTUIGEN
PER JAAR.
In het Congres der Vereenigde Staten
lijkt, naar U. P. aan zijn bladen seint, een
bepaalde stemming veld te winnen om
eenige beperkingen aan te brengen in het
wetsontwerp tot hulpvcrlecning aan Enge
land. Deze neiging kristalliseert zich slechts
langzaam, maar er zijn teekenen, die er
op wijzen, dat de voorstanders van wijzi-
jringen tezamen met degenen, die volsla
gen tegenstanders van het ontwerp zijn,
genoeg stemimen bij elkaar zullen kunnen
brengen om eenige beperkingen door te
letten. Het meest spreekt men over de vol
gende wijzigingen:
1. Beperking van de volmachten
van den president om materieel te
leveren voor het herstel van de
schepen der democratieën tot een
tijdperk van twee jaar.
2. Het handhaven van de wet
telijke bepaling, dat de comman
danten van leger en vloot vóór
het verkoopen of uïtlecnen van
materiaal moeten.verklaren, dat dit
niet van essentieel belang is voor
de eigen verdediging der Vereenig'
de Staten.
3. Een verbod van directe
schenkingen van oorlogsmateriaal,
ook onder de motiveering van een
„indirect voordeel".
Zoo heeft b.v. de republi'keinsche afge
vaardigde Simpson een aanvullend voorstel
ingediend, waarin hij niet alleen vraagt
de volmachten voor den president te bin
den aan een termijn van twee jaar. maar
ook het uitleenen van oorlogsmateriaal te
beperken tot de oorlogvoerende staten van
het Britsehe Rijk en Eire. Hulpyerleenine
san andere staten zou afhankelijk moeten
worden gemaakt van een nieuwe beslissing
van liet. Congres.
Teekenend voor de stemming in het Con
gres is een voorstel tot instelling van één
departement van defensie, dat de gchecle
weermacht der Vereenigde Staten zou be-
hceren. De onderminister van marine en de
onderminister van oorlog zouden dan onder
geschikt. zijn aan één minister van defen
sie. Alle rechten en plichten van de bestaan
de departementen van oorlog en marine
ïouden worden overgedragen aan het nieu
we departement.
Tegelijkertijd is een oude aangelegenheid
opnieuw op het tapijt gebracht, namelijk
het houden van een volksstemming over een
eventueele oorlogsverklaring der Vereenig
de Staten, behalve in geval van een inval
in de Vereenigde Staten of op het weste
lijk halfrond door een niet-Ameriikaansche
mogendheid.
Slechts leeningen.
Volgens het D.N.B. heeft de republikein-
eche senator Taft .in een verklaring voor de
pers geëischt, dat het Congres Roosc vel Is
voorstellen zal verwerpen en in plaats
daarvan leeningen tot een beperkt bedrag
Van de beroemde Schermermolens ver-
toonen verschillende thans, nu ze reeds
geruimen tijd buiten bedrijf gesteld zijn,
een droeven aanblik. Het hekwerk mist
vele latten, de vensters zijn met planken
dichtgespijkerd en het rietwerk wordt
op sommige plaatsen met latwerk nog
wat bij elkaar gehouden, terwijl het
elders bedenkelijke gapingen vertoont
(Foto Pax-Holland)
zal toestaan, wanneer de Engelsche saldi in
de Vereenigde Staten zijn uitgeput.
Geen 1000 vliegtuigen in de week.
Vinson, de voorz. van de vloot commissie
uit het Huis van Afgevaardigden, heeft
volgens U.P. verklaard, dat de ontvangen
berichten er op Wijzen, dat het door Roosc-
velt gestelde doel een productie van
50.000 vliegtuigne per jaar slechts te be
reiken is, indien uien de technische verbete
ringen opoffert aan de massaproductie.
Het is wellicht toch mogelijk dit doel te
bereiken, aldus Vinson,indien men al het
materieel van tijd tot tijd standaardiseert,
"n dat geval kunnen echter niet alle vlieg
tuigen met de modernste technische vin
dingen worden uitgerust. Vinson legde de
ze verklaring af op grond van de mededee-
lingen van den vice-president der Curtis
W ri gh t-f abri ck e n
Vinson drukte de meening uit, dat het
op den tegenwoordigen grondslag van den
vliegtuigbouw niet alleen onmogelijk zal
zijn 50.000 vliegtuigen per jaar te bouwen,
dóch ook 36.000, zooals er volgens het pro
gram in den zomer van 1942 door de Ame
rika ansche vliegtuigfabrieken als jaarpro
ductie moeten kunnen worden geleverd.
Ben bijzondere boodschap?
De Amcrikaansche ambassadeur
te Rome, Phillips is uit de Vereen.
Staten te Rome aangekomen, aldus
U. P. Hij arriveerde Maandag in Ge
nua en reisde dadelijk naar Rome
verder. In diplomatieke kringen
neemt men aan, dat Philips een bij
zondere boodschap van de Ver. Sta
ten aan den Koning-Keizer over
brengt.
Het verluidt verder in diplomatieke krin
gen, dat, Philips slechts korten tijd in Rome
zal blijven, hetgeen af zal hangen van den
duur der besprekingen, die hij te Rome na
zijn afwezigheid te voeren heeft.
Men acht het mogelijk dat hij reeds na een
of twee maanden naar Washington zal te-
rugkeeren om Rooscvelt zijn indruken mede
te deelen.
De bezetting van de Amerikaansche am
bassade in Rome is in den laatsten tijd ver
sterkt,/Op de Duitsche ambassade na, is de
ambassade der Ver. Staten de grootste in de
Italiaansche hoofdstad en de grootste Amc
rikaansche ambassade in Europa.
Philips zal na zijn ontvangst door den
Koning-Keizer, waarbij hij naar verwacht
wordt zijn speciale boodschap zal overhan
digen, naar alle waarschijnlijkheid bespro
kingen voeren met Mussolini en andere pro
minenten der Italiaansche regeering, o.a.
met Ciano.
Koude en wolven
eischen slachtoffers
Zes cn dertig graden vorst
Roemenië.
Sedert Maandag hcerscttMn geheel Roe
menië en in het bijzonder in Moldavië stren
ge koude. Te Jassy daalde de temperatuur
tot 36 graden ouder nul. Het verkeer is bijna
geheel gestaakt Herhaaldelijk dringen troe
pen wolven de dorpen binnen. De bestrij
ding van de wolvenplaag wordt, door mist
bemoeilijkt. Het is nog niet bekend, hoe
veel menschcn aan koude en wolven ten of
fer gevallen zijn. Te Boekarest vroor het in
den vorigen nacht en Dinsdagochtend 22 gra
den.
Winterstorm op
den Oceaan
DE 200 PASSAGIERS ZIJN AAN
LAND GEBRACHT.
Het grootste passagiersschip van de Ver
eenigde Staten de „Manhattan", zit nog
steeds op de zandbank in de buurt van
Palmbeach, waar het vaartuig Zondagavond
op geloopen is. Dé pogingen om het schip
vlot te krijgen, hebben nog steeds geen suc
ces gehad. De tweehonderd passagiers, die
aan boord waren, en die op weg waren van
New York naar Cuba of Californië, zijn aan
land gebracht,. Weliswaar loopt de „Manhat
tan" geen groot gevaar, maar de vrij hooge
golven drukken het reusachtige vaartuig on
afgebroken tegen de zandbank vast. De oor
zaak, waardoor de oceaanreus tegen de zand
bank is gevaren, is nog steeds niet opgehel
derd. Men neemt aan, dat deze zandbank
pas kort geleden ontstaan is, zoodat de ka
pitein van haar ligplaats niet op de hoogte
was.
Twee Amerika ansche vrachtsche
pen in nood.
Men hééft te New York de noodseinen
opgevangen van twee Amcrikaansche vracht-
schepen(, die in moeilijkheden geraakt zijn
als gevolg van den zwaren winterstorm,
welke thans in het noordelijk deel van den
Atlantische Oceaan woedt. Het s.s. West-
Kebar (5620 ton) met 48 passagiers aan boord
zou zulk een zwaar lek gekregen hebben, dat
het schip als verloren beschouwd moet wor
den. Ook het tweede vaartuig, dat 4829 ton
meet, heeft in de laadruimte een groot lek.
Geen Duitsche troepen
in Bulgarije
Het Bulgaarsche telegraaf agent
schap is gemachtigd, in het huiten-
land verspreide geruchten, volgens
welke Duitsche troepen door Bul
garije zouden trekken en in ver
band hiermede een diplomatieke
stap zou zijn ondernomen, tegen te
spreken.
De jeugdige waaghals,
die zich maar noode met
de plotseling ingevallen
dooi kon vereenigen en
eens eventjes moest pro-
beeren of de broze ijs
vlakte van een der vij
vers in het Amsterdam-
sche Vondelpark nog
hield.
EEN VLOOT VAN RUIM DRIE
MILLIOEN TON. 18 SLAGSCHE
PEN EN RUIM 100 DUIKBOOTEN.
In het kader van de geweldige
versterking der Amerikaansche
vloot, ten koste van een budget (al
leen voor marine) van bijna lVs
milliard dollar, wordt het aantal
manschappen van de Amerikaan
sche marine thans gebracht op
300.000 koppen, aldus een V.P.B.-
bericht uit Washington. De verster
king bedraagt 42.000 man.
Nog in het begin van den winter van
1938 had de staatssecretaris van het depar
tement van marine medegedeeld, dat de
toenmalige sterkte van het personeel
105.000 man slechts toeliet, dat de duik-
booten van een volledige bemanning wer
den voorzien; alle andere oorlogsbodems
moesten'het stellen met 85,3% van de no
minale bemanning. In 1934 telde de Ame-
rikaansche slagvloot slechts. 80% van haar
nominale bemanning.
De buitengewone versterking van de be
manningen der .Amcrikaansche vloot vindt
haar oorzaak in de aanmerkelijke toena
me van het aantal oorlogsschepen. Zooals
men weet, zal Amerika van 1 Februari af
over niet minder clan 3 vloten beschikken,
namelijk 1 voor den Atlantischen Oceaan,
1 voor den Stillen Oceaan en 1 voor Oost-
Azic.
Den lOen September van bet afgeloopen
jaar onderteekende President Roosevelt op
drachten voor het bouwen van 7 slagsche
pen, 7 vliegtuigmoedcrscfiepen, 25 kruisers,
115 torpedojagers, 43 duikhootcn en talrijke
hulpschepen. Reeds in 1938 was te Was
hington beschikt, dat de Amerikaansche
vloot zou moeten bcstaan uit 18 slagsche
pen, waaronder 10 oude. 8 vliegtuigmoeder
schepen met plaats voor minstens 600
vliegtuigen; 18 zware kruisers, waaronder
9 oude, 28 lichte kruisers. 147 torpedojagers,
58 moderne duikbooten benevens 60 tot 70
oudere. Bij deze strijdkrachten komen dan
nog meer dan 350 hulpschepen van aller
lei aard, zooals mijnenzoekers, mijnenve
gers, mijnenleggers, tankschepen, tenders,
convooischepen enz. Als zij geheel gereed
is zal de Amerikaansche vloot ruim 3 mil-
lioen ton meten.
Nederlandsch Indië
Begrip bij de Nederlandschc
autorifeiten gewenscht.
„De ongelijke verdeeling van de
rijkdommen onder de volkeren is een
der voornaamste oorzaken geweest
van de internationale onrust dei-
laatste jaren". Aldus verklaarde
Kenkitsji Josjizawa, de leicler van de
Japansche delegatie in Nederlandscli-
Indie, in een redevoering aan een
maaltijd, welke door de Japansche
kolonie te Batavia gehouden werd.
„Het is de natuurlijkste zaak van
de wereld, zoo verklaarde Josjizawa,
dat Japan, hetwelk tot de niet-bezit-
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
9 42 uur
Een redder gehuldigd. De burgemeester
van Maastricht, jhr. mr. W. Michiels
van Kessenich, heeft de onderscheiding
van hetCarnegie Heldenfonds uitgereikt
aan den 23-jarigen Jo van Hugten, die
een drenkeling uit het kanaal Luik—Maas
tricht wist te redden (Foto Het Zuiden)
tende landen gerekend moet worden,
alle soorten hulpbronnen wenscht te
ontvangen van de landen, die in
aardrijkskundig opzicht aan Japan
grenzen en tot de bezittende landen
gerekend moeten worden.
Ik ga handelsbesprekingen voeren met de
autoriteiten van Nederlandsch-Indië in het
wederzijdsch welzijn van Ned. Indië en Ja
pan. Ik geloof, dat de exploitatie van braak
liggend grondgebied in Ned. Indië door de
Japanners, niet alleen Japan maar ook Ned.
Indië tot voordeel zou strekken, aangezien
het nationale inkomen van Ned. Indië daar
door aanzienlijk zou worden verhoogd. Het
ontwerp van de Japansche agenda voor de
komende Jhandelsconferentie, zoo vervolgde
Josjizawa,'zal binnen enkele dagen aan de
Nederlandsche autoriteiten worden voorge
legd. Ik hoop, zoo besloot hij, dat de autori
teiten van Ned. Indië het Japansche stand
punt zullen begrijpen en dit zullen bezien
in het licht van het toekomstig welzijn, niet
uit een kortzichtig oogpunt."
Gedurende het tijdvak van Don-
dérdag 16 Januari tot en met Zon
dag 26 Januari a.s. geeft elk der
vier met „15 vleescb" gemerkte bon
nen van de vleeschkaart recht op
het koopen van 100 gram vleesch,
been inbegrepen, óf een rantsoen
vleeschwaren. De met „15 worst,
vleesch waren" gemerkte bon geeft
uitsluitend recht op het koopen
van een rantsoen vleeschwaren.
De bonnen, welke op 26 Januari
a.s. nog niet gebruikt zijn, blijven
nog geldig tot en met 29 Jan. a.s.
Het rantsoen vleeschwaren, dat
per bon kan worden gekocht be
draagt 75 gram voor gerookt of ge
kookt varkens-, rund- of kalfs-
vleesch en voor gerookte worst
soorten, 100 gram voor gekookte
worstsoorten, rolpens en knakworst,
125 gram voor leverartikelen, ton
genworst en niérbrood en 150 gram
voor bloedworst.
Verkoop aan de V. S.
De Amerikaansche minister van Fi
nanciën, Morgenthau, heeft mede
gedeeld, dat de Britsehe regeering
met een groep Amerikaansche ban
ken onderhandelingen voert voor het
overnemen van Engelsche kapitaals-
beleggingen in de Vereenigde Sta
ten. Een bankiersgroep heeft Enge
land reeds een aanbieding gedaan.
De onderstaatssecretaris van het Brit
sehe ministerie van Financiën, Phil
lips, heeft Morgenthau verklaard, dat
de Britsehe regeering bereid is met
de Amerikaansche banken transac
ties af te sluiten. De waarde van de
door Engeland aangeboden kapitalen
heeft de minister van Financiën niet
medegedeeld.
Volgens een United Press-telegram wordt
door de Engelsche regeering met Amerikaan
sche investment trusts onderhandeld over de
kwestie van den verkoop der directe Engel
sche beleggingen in de V. S.
VLIEGTUIGONGELUK IN ZWEDEN
Dinsdag heeft zich een vliegtuigongeluk
voorgedaan bij de Zweedsclie militaire
vliegschool Ljungbyhed. Een 23-jarige ka-
det, die met een lesvlicgtuig was gestart,
stortte door onbekende oorzaak neer. Het
toestel verbrandde. De bestuurder werd ge
dood.
