De veilingen op drijfzand?
D
Hoe oud is Vroone
Or. E. Hoekstra's
Mutaties
rechtsfront
Zoolang de wet van
vraag en aanbod geldt,
in geen geval
Een onderhoud met den
Directeur - Generaal van
de Voedselvoorziening,
den heer Ir. S. L. Louwes
Niet heel Nederland
moet roode kool
verbouwen
Het blijft raden!
Zondag geen
voetbal
Bloedzuiverende
Gezondheidspillen
De Alkmaarsche
Kaasmarkt
Zaterdag 18 Januari 1941
Tweede blad
Het stelsel der vaste prijzen niet ideaal,
maar als noodmaatregel te beschouwen.
Directeur Generaal lr. Louwes
TE VER DOORGEVOERDE DISTRIBUTIE
VAN TUINBOUWPRODUCTEN ZAL VOOR
HONDERD PROCENT DE VOEDSELVOOR
ZIENING IN HET HONDERD DOEN
LOOPEN.
Een „geloofsbelijdenis": Niet
lichtzinnig wegqooien, wat ge
durende vijftig jaar bewezen
heeft goed te zijn.
(Van onzen eigen verslaggever).
Wanneer men wat ruim met de boter
heeft gedaan
Wanneer de broodkaart bedenkelijke
hiaten vertoont
Wanneer men de overgebleven punten-
voorraad op tien vingers kan aftellen.
Wanneer men dan is doorgedrongen tot
het Heilige der Heiligen, de plaats waar
de voedselproblemen van U, van mij. van
ons allemaal moeten worden opgelost
En men zit vis h vis met den Directeur-
Generaal van de Voedselvoorziening, den
heer Ir. S. L. Louwes
Is het dan te- laken, wanneer den be
zoeker de lust bekruipt het wel zéér heete
ijzer te smeden en te vragen of er voor
dezen keer niet een extra bonnetje af kan?
Maar, gelukkig begint, voor hij zijn
booze voornemens ten uitvoer kan bren
gen. zijn geweten van sociaal voelend Ne
derlander hem te plagen en dringt zich,
eerlijk gezegd méér nog, de wetenschap
op. dat hij het toch niet zal krijgen.
Dus, blijven droomen droomen en valt
Uw verslaggever maar meteen met de deur
in huis om Ir. Louwes te vragen wat hij
denkt van de veilingen en het veilings
systeem nu en in de toekomst.
De veilingen, die vijftig jaar de graad
meter zijn geweest van het wel en wee
van een belangrijk deel van Agrarisch
Nederland, die zich ontwikkeld hebben tot
zaken met een omzet van millioenen, tot
bedrijven waarin en waaraan duizenden
een boterham verdienen, deze instellingen,
door de boeren gesticht en eigendom van
de boeren zelf zijn in gevaar zegt men.
Er wordt, veel gepraat door de veilings-
besturen, dioor de verontruste leden zelf, die
aan het stelsel der maximumprijzen niet
kunnen wennen. Men vindt dat daarin de
verliezen van de laatste jaren, welke nog
altijd op de bedrijfjes rusten niet zijn ver
disconteerd en voelt de veilingsgrond on
der zich beven.
Is al deze vrees wel gerechtvaardigd?
Ik geloof het niet, zegt Ir. Lou
wes. De menschen vergeten twee
voorname omstandigheden. In de
eerste plaats dat de economie van
een oorlogstijdperk niet die van een
volgend vredestijdperk kan zijn en
in de tweede plaats, dat de eeuwige
wet van vraag en aanbod nog steeds
heerscht en ook zal blijven heer-
schen. Op het oogenblik is het on
mogelijk ongereglementeerde prijzen
te hebben, maar zeker is 'n behoor
lijke afronding noodig. Daarover
worden besprekingen gevoerd. La
ten de tuinders niet ongerust zijn,
in hun vertrouwensman den heer
Valstar vinden zij een goeden ver
dediger van hun belangen.
Denkt men nu heusch, dat dit stelsel van
vaste prijzen een wet van Meden en Perzen
is? Dat het voor alle producten en goederen,
ook die niet met den tuinbouw in verband
staan in alle- consequenties is door te voe
ren?
Voor welke goederen dan zeker niet.
mijnheer Louwes?
Zeker niet voor alle bederfelijke goede
ren. Voor wat de tuinbouw aangaat dus
zomergroenten in de eerste plaats Voor vroe
ge aardappelen zal het ook bezwaarlijk zijn,
voor stapelproducten bewaarkool enz. iets
eenvoudiger. Voor graan zal het gemakkelijk
zijn, maar om nu weer even over te stap
pen op een ander terrein, voor vee is het
moeilijk.
Het stelsel, dat. den boeren en tuinders
redelijke bestaansmogelijkheid wil geven,
moet voor excessen worden bewaard. Voor
bederfelijke groenten zal men gl heel gauw
in moeilijkbeden komen.
Men zou bijvoorbeeld dagprijzen moeten
invoeren, maar zooals op de tuindersverga-
deringen terecht is opgemerkt, bij dit alles
komt het kwaliteitsverschil in de knel. En
dat zoh het grootste euvel nog niet zijn.
Men heeft nu wel gepraat over teeltbe
perking of teeltvérruirriing, het is vrijwel
alleen
woordenspel
'en' met al die zaken is in bet verleden veel
te veel politiek bedreven.
Hoe wil U het dan noemen?
Noem het liever „teeltleiding". Planma
tig, om nu eens een on-Hollandsch maar
Een onzer redacteuren heeft een
onderhoud gehad met den man, die
gevoegelijk Neerlands vocdseUlicta-
tor kan worden genoemd, met, den
Directeur-Generaal van de voedsel
voorziening den heer Ir. S. L. Lou
wes dus.
Ir. Louwes is, zooals oud-minis
ter Posthuma dat in den vorigen
oorlog was, zeker xbel de meest be
sproken figuur in ons land, omdat
hetgeen hij doet en decreteert een
teer punt raakt: den maag.
Naast veel waardeering voor, be
staat er in Nederland veel critiek
op den arbeid van Ir. Louwes. Ja
wel, zegt hij er zelf van, critiek
is gemakkelijk maar Nederland
moet beqrijpen dat alle maatrege
len niet worden genomen omdat
het zoo best' maar omdat het zoo
slecht gaat.
juist aanduidend woord te gebruiken, moet
worden geteeld, het stelsel der minimum
prijzen moet blijven, en de overschotten
behooren te worden geconserveerd of ge
droogd. Met nadruk wil ik nog eens her
halen wat ik al vele malen heb gezegd: het
teveel dat op de markt komt moet worden
weggenomen, niet door vernietiging, maar
door het geven van een anderen vorm.
Alles hangt echter af van de exportmo
gelijkheden, deze zijn het. welke tenslotte
tuinbouwend Nederland aan een boterham
moeten helpen. Nu hebben de leiders in
Nederland er inderdaad voor te waken, dal
die boterham, ook werkelijk voor de tuin
bouwers bewaard blijft.
U doelt op den handel ïri féeltvergun-
ningen?
Onder meer. Maar dat is ook al weer niet
zoo eenvoudig. Men kan die geven aan hel
bedrijf, maar dan speelt men het bodem
kapitaal in de kaart en bevordert de grond-
speculatie. Men kan ze ook geven aan den
persoon, aan den tuinder zelf, maar dan
geeft men hem eigenlijk meteen een pen
sioenverzekering erbij. Op zich zelf is dat
natuurlijk niet verkeerd, maar dit stelsel
zal zeker onbillijkheden met zich brengen
tegenover anderen, minder gelukkigen.
Dus er zullen slachtoffers vallen?
Inderdaad, evenals bij de vestigingswet
voor de middenstanders. Toch wordt het
stelsel der persoonsvergunningen het meest
gewaardeerd en het zal ook wel dien kant
uit moeten, dat het teeltrecht persoonlijk
LEGENDEN OM FLEVUM.
VAN ROMEINEN EN NOOR
MANNEN.
Reeds eenige malen hebben we het over
Vroone gehad, we hebben toen gepoogd een
weg te vinden door de uiterst verwarrende
legende, zonder dat ons dit zoo heel veel
verder bracht.
Deze legende maakt melding eerst van
Romeinen, die in Vroone zouden hebben
gezeteld, die daar een kasteel zouden heb
ben gehad, later van de Denen en van de
Noormannen, die Vroone zouden hebben se
maakt tot een uitvalplatas voor hun plun
dertochten in Kennemerland en meer Zui
delijk.
Dit zou mogelijk zijn geweest, omdat
Vroone zou hebben gelegen aan een Rijn-
arm, zoodat de plaats voor schepen bereik
baar was geweest. Volgens de legendarische
verhalen zouden ook reeds de Romeinen
met vaartuigen in Vroone zijn verschenen.
Wat is hiervan verdichtsel, wat waar
heid?
Laten we beginnen met de vraag: Kan
dit alles op waarheid berusten?
Inderdaad moet men toegeven, dat het
wel mogelijk is.
DE ROMEINEN.
Beginnen we met de Romeinen. De eigen
lijke grens van het Romeinsche Rijl< liep
langs den Rijn over Utrecht en Leiden. We
kunnen er aan herinneren hoe-de Batavie
ren. oorsnronftplijft een stam van de Katten
en oorspronkelijk vprmopdeliik woonarhtie
ïn de omgeving van Hpsspn. naar de grens
streek langs den Rijn in ons land, de Be
tuwe en daaromtrent, werden overeenlan'
"^nn en ander wprd mede Pfm helooning ge
nnomd voor de trouw en de dapperheid der
Bataven.
door den tuinder wordt uitgeoefend met
opvolgingsmogelijkheden voor de zoons.
Dus niet elke landbouwer als hij wil, kan
overschakelen op tuinbouw?
Dat zeker niet, zegt Ir. Louwes haastig,
stel je voor dat heel Nederland het in zijn
hoofd kreeg roode kool te gaan verbouwen
omdat die toevallig prijzig belooft te worden.
Wij zullen ook hier het juiste
midden moeten zoeken. Wie voor
deze dingen een oplossing, maar
dan ook een radicale weet, krijgt
van mij een prijs. Critiek is
gemakkelijk, maar Nederland moet
toch niet vergeten dat alle maat
regelen, welke de laatste jaren zijn
uitgevaardigd, niet zijn genomen
omdat het zoo best, maar omdat
het zoo slecht ging. Eén ding staat
voor de tuinbouwers als een paal
boven water: ze moeten weer van
den steun af. En wel zoo gauw mo
gelijk.
Dan moet de handel toch eerst weer vrij
worden, mijnheer Louwes...
Vrij© handel is geen erg duidelijk om
schreven begrip. Ik zou hier willen zeggen:
voldoende handel.
Er is alle kans dat de export beter blijft
dan in het verleden: dat. onze groote afne
mer van thans, Duitschland, ook onze groo
te afnemer blijft. Men moet dezen tijd niet
als de normale beschouwen, dat is hij niet,
hier niet en in Duitschland niet.
Om nu weer bij het heden te blijven, zegt
Ir. Louwes dan: de veilingen ondervinden
bezwaren, maar het zou nog veel erger
kunnen!
Kijk, en dit zegt Ir. Louwes met
een duidelijk lachje van: ik-weet-
dat-ze-het-in - Nederland - niet - alle
maal metme-eens-zljn, kijk, hier
heeft U dan meteen mijn geloofs
belijdenis: Men moet de grenzen
van het mogelijke niet overschrij
den en niet lichtzinnig veranderen,
wat vijftig jaar bewezen heeft goed
te zijn. Aanpassen aan de gewij
zigde omstandigheden is noodig,
maar zonder meer mag men niet
vergeten welke goede dingen vroe
ger zijn gedaan en niet zeggen, dat
alles wat voor den tienden Mei op
agrarisch gebied gebeurde niet
deugde.
U had het over teeltleiding zooeven, vra
gen wij. hoe vat U die op? Men kan
Zoo dus de grens van het Romein
sche Rijk -iets meer naar het Zui
den lag beteekende dit niet. dat
de Romeinen zich nimmer in het
land der Friezen bevonden. Er be
staan verschillende Latijnsche reis
beschrijvingen uit deze dagen en
het staat wel vast. dat met de
Friezen handel werd gedreven, ter
wijl dit laatste volk ten deele ook
schatplichtig is geweest aan de Ro
meinen.
Dit blijkt duidelijk uit het feit. dat in het
jaar 28 na Christus onder de Friezen een
opstand uitbrak, waarbij verschillende Ro
meinen. soldaten en burgers, die over het
land verspreid waren, werden gedood.
..FLEVUM".
Ook is toen een Romeinsch kasteel, dat
den naam droeg van Flevum. beleeerd.
Waar dit kasteel precies heeft gelegen. Is
niet meer heleend, maar het zou Vroone
hebben kunnen zijn. De naam van de. ver
sterking wijst er on. dat ze zeer waarschijn
lijk lag aan de Flevo. het Vlie.
Hoewel de juiste loop van dezen zeearm
in die tijden al evenmin met zekerheid
valt aan te eeven als zooveel andere geo
grafische objecten, was de vermoedelijke
Mggïng als volgt:
Het begin lae op (Ie plaats, waar we be
ooorden Texel nog steeds hef VHe vinden
De zepnrm lien dan ongeveer langs de Zuid
Oosteliifte kust van het eiland tot ter hoog
te van Vrone. De verbinding met de zee
door het tegenwoordige Marsdiep, ter hoog
te van Den Helder, bestond waarsehijnliik
nog niet. Ongeveer in de omgeving van bet
'-'asteel Flevum zou de zeearm vriï scherp
Onttcliik 7iin omgebogen om n?t te mor
'en in het Fievo-me.er. da+ eenigen
twijfel verbinding had met de Rijn.
op twee manieren den teelt
leiden
is het antwoord, de vraag kan men be-
heerschen, maar ook het aanbod. De
vraag, door de distributie.
Men heeft dit thans in het algemeen ge
daan, men kan dit ook voor land- en tuin
bouwproducten doen. doet dit reeds ge
deeltelijk. Voor de bederfelijke tuinbouw
producten is een distributie m.i. hét zeker
ste middel om de zaak in het honderd te
laten loopen. Tn normalen tijd vervalt deze
methode, omdat er dan genoeg en meer
dan genoeg van alles is. Beheersching van
de vraag is altijd een noodmaatregel.
Hel aanbod kan men beheersrhen door
een teeltleiding en een reservepolitiek van
de overschotten door conserveeren cn drogen
dus. Dit zal men ook in normalen tijd moe-
ton doen, maar voor groenten is deze metho
de ook al weer niet ongelimiteerd.
Er is thans minder aanbod dan
vraag, de tuinder moet dus kun
nen bestaan en hij behoeft zich niet
al te ongerust te maken Enkelen
die heel diep in de put zitten, zou
den willen dat er, als in den
vorigen oorlog. inflatie kwam,
zoodat ze van hun schuld af wa
ren, maar voor zulk een rampzalig
heid kan toch niet genoeg gewaakt
worden.
Eén ding is gelukkig, dat er maatregelen
genomen zijn om de grondspeculatie tegen
te gaan.
Het boerenland blijft nu in boerenhand
en niet zooals in den vorigen oorlog zullen
de tuinders feitelijk gedwongen kunnen wor
den hun spaarpenningen te beleggen
in veel te duur land. Voor die ellende blij
ven we gespaard. Ik geloof niet dat »r weer
zooveel wilde fabrieken zullen verrijzen,
die evenzoovele boerenkerkhoven zullen
worden als in den vorigen oorlog.
Ziet U eens. besluit de Directeur-Gene
raal van de Voedselvoorziening het gesprek,
ik geloof dat Nederland over het geheel
economisch niet meer zoo wild is als in den
vorigen oorlog. Men heeft leergeld betaald in
den tijd die daarna kwam. Onder de leiders
van het economisch leven in Nederland
bevinden zich nog steeds ouderen, die den
voriern oorlog hebben meegemaakt. Met de
ervaringen van toen, zullen ze nu hun voor
deel doen. en dat is het belang van ons
geheele volk.
Ook van diegenen, die zich tegen de
door onzen dienst, genomen maatregelen
kanten!
Ook de korfbalwedstrijden afge
last.
Naar wij vernemen, zijn alle competitie
wedstrijden van den Nederlandschen Voet
balbond en den Nederlandschen Korfbal-
bond, welke voor Zondag a.s. waren vast
gesteld, In verband met de vorst afgelast.
Dus: Vroone zou bij voorbeeld Fle
vum hebben kunnen zijn. Al dunkt
het ons waarschijnlijk, dat het Vlie
meer Noord-Westelijk liep. Daar
tegenover staat, dat er ook in die
dagen reeds verschillende meren
en boezems waren, die vrij met dit
Vlie in verbinding stonden zoodat de
versterking Flevum ook aan een
van deze heeft kunnen liggen.
In ieder geval staat wel vast, ,dat Fle
vum niet zoo heel ver van Vroone verwij
derd lag.
En dat is er de legende, die-telkens en
telkens opnieuw komt aandragen met
Vroone.
Overigens er kunnen meer Romein
sche versterkingen zijn geweest, al vindt
men ze nergens meer vermeld.
We gaan over naar de periode van de
Noormannen. Wellicht is dit in de gedach
ten van onze lezers een kleine sprong en
toch. tiisschen het eene tijdvak en het an
dere lagen om en bij de acht eeuwen. Het
is een sprong als van het jaar 1141 tot he
den. Voldoende tijd. om groote veranderin
gen te hebben doen plaats vinden.
Deze hadden inderdaad ook plaats ge
had. De kaart van ons land had een heel
ander aanzien gekregen, 't watergebied in
het hart daarvan had zich belangrijk uit
gebreid. al was de Zuiderzee in zijn tegen
woordige gedaante nog niet ontstaan. Men
bedenke hierbij, dat onze bodem jaarlijks
ongeveer 1 m.m. zakt. Zoo dit in die dagen
ook reeds geschiedde, beteekent dit over
800 jaren 80 c m
Ons land was dus waterrijker geworden
en de verbinding tuschen Rijn en Vlie be
stond nog steeds.
DE DENEN
Nu is het wel als een feit. te- beschou-
wen. dat de Denen in Frieslandhun in
frede deden in ons land cn in dip in dop
West-Friesland zonder eenigen twijfel nog
KENT U
deze pillen hebben een zacht-laxeerende,
versterkende kracht, sporen de nieren tot
betere werking aan, regelen de spijsverte
ring. wekken de eetlust op, voorkomen
hoofdpijnen, duizeligheden cn zuiveren het
bloed van alle onreinheden zonder in het
minste te schaden.
De werking dezer Hoekstra-bloedzuiveren
de pillen bestaat daarin, dat zij de stof
wisseling en de af- en uitscheidingen in
het geheele organisme bevorderen.
Te gebruiken 3 maal daags 26 stuks.
Ten tijde van voor en najaar gebruikt,
voorkomen zij vooral vele ongesteldheden.
55 ot. - 90 ct. f 1.58 per doos met gebruiks
aanwijzing en inhoud van 70, 135, 250 pil
len. Verkrijgbaar bij alle Drogisten en
Winkeliers welke drogist-art. verkoopen.
ALKMAAR
bij het
Commissaris Walraven vraagt
ontslag.
In verband met zijn gezondheidstoe
stand heeft de heer C. Ch. Walraven,
commissaris van politie te Alkmaar,
ontslag als leider van afdeeling B
(politie^ van bet Rechtsfront ge.
vraagd.
De leider van het Rechtsfront heeft den
heer Walraven het gevraagde ontslag ver
leend onder dankbetuiging voor het vele
en baanbrekende werk door hem bij het
organiseeren van genoemde afdeeling ver
richt en vervolgens als leider van afdeeling
B (politie) van het Rechtsfront den heer L.
J. Ponne. inspecteur van politie te Amster
dam, thans secretaris van deze afdeeling,
aangewezen.
Het was een echt wintersche kaasmarkt
gisteren: weinig kaas. die ten deele niet
werd opgezet. Ten gevolge van de heer-
schep d&.}\'oude werden verschil lende stanels
v'érkbcht' direct uit'dé auto's op de berries.
De aanvoer was wederom circa.10.000 Kg.,
een kwantum dat gezien de enorme quanta
consumptiemelk. die moeten worden gele
verd. nog groot mag worden genoemd. In-
tusschen beloopt hij niet het derde deel
van den aanvoer van verleden jaar. Van
schaarschfe in dien zin. dat op de beschik
bare bonnen geen kaas kan worden ver
kregen, bemerkt men echter nog niets. Zoo
dat de geruchten, dat er nog zeer behoor
lijke voorraden zitten wel juist moeten zijn
Waar we overigens op het oogenblik onge
veer het dieptepunt hebben, ziet het er naar
uit. dat we den winter behoorlijk zullen
doorkomen.
De hoogste prijs was natuurlijk f 35.25
en. zooals ook wel vanzelf spreekt, werd
deze prijs betaald voor'het grootste deel
van den aanvoer.
als een deel van het eigenlijke Friesland
te beschouwen. Het Vlie was nog niet ge-
warden tot de latere binnenzee.
Uit den aard der zaak kwamen de Noor
mannen per schip.. Met Friesland als uit
gangspunt strekten ze hun rooftochten Zuid
waarfs uit, zoo o.a. over Kennemerland, Dit
zal zeker niet per schip zijn geschied en
ze moeten dus ergens een ontschepingsha-
ven hebben gehad aan deze zijde van het
Vlie.
Ook hier spreekt de overlevering van
Vroone.
De kans. dat we hier werkelijk met Vroo
ne te doen hebben gehad lijkt ons grooter.
Dat een legende, die voorloopig niet wordt
te boek gesteld zich gedurende eeni.ee eeu
wen handhaaft in de volksmond, lijkt ons
mogelijk. Dat ze dit meer dan duizend
•aar zou doen het lijkt eenigszrns twij
felachtig.
Overigens Vroone lag in Friesland en. ge
lijk we vroeger herhaaldelijk vaststelden
aan een doorgangsweg naar het Zuiden.
Dit liggen in Friesland had voor de bin
nenkomende Noormannen een onmisken
baar voordep'. De tiid van Radboud lag nog
niet zoo heel veel in het verleden. Onder
dozen koning heleefde Friesland zijn laat
ste periode van grootheid.
Daarna werd het door de Fran
kische koningen onderworpen. De
aan de Denen verwante Friezen
nu. begroetten de indringers als hun
bevrijders. De Noormannen waren
in Friesland welkom en dus... vei
lig.
Alles bijeengenomen is het niet onmoge
lijk. dat de legende hier terecht Vroone aan
treeft als de plaats van uitgang van de
Noormannen.
Zoodot de plaats in die dagen reeds moet
hebben bestaan, derhalve omstreeks bet jaar
810.
Men zou zich echter mogen afvragen of
men toen niet meteen de gelegenheid beeft
aangegrepen om dezelfde nlaats ook de eer
te geven reeds 800 jaar eerdrr ongeveer de
Bomeïnsche schenen voor zich te hebben
rien verschijnen. Het alles, een tikje mooier
mnleen is nu eenmaal een menschelijke
eigenschap.