protest
te Tokio
Nederlandsch
Waarschuwing
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Extra rantsoen
gas mogelijk
Het nieuwe
persoons
bewijs
Duurder
De Hagenaars
moeten 's avonds
weer uitgaan
De Amerikaansche hu.p
aan Engeland
Verduisteren
6.32 uur
spoorvervoer
tegen het luisteren
naar verboden
zenders
Strenger optreden
Uiterste
waarschuwing
Laan Schaden. Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
DINSDAG 4 FEBRUARI 1941. 856 Jaargang. No. 11410.
Uitgave der N.V. Uitg.-Mif. „HoHond* Noorderkwartier" 4
TEGEN HET BETREKKEN VAN
NEDERLANDSCH-INDIË IN DE
AZIATISCHE LEEFRUIMTE ON
DER LEDING VAN JAPAN.
Amerika in contact
met Australië en
Nieuw - Zeeland
Naar in kringen van het Japansche
ministerie van buitenlandsche zaken
verklaard wordt, heelt de Nederland-
sche gezant, generaal J. C. Pabst Vrij
dag een bezoek gebracht aan don Ja-
panschen onderminister van buiten
landsche zaken Ohasji, om in op
dracht van de uitgeweken Neder-
landsche regeering te Londen te pro
testeeren tegen het betrekken van Ne-
derlandsch-Indië in de Aziatische
leefruimte onder leiding van Japan.
Het bezoek van Pabst wordt even
wel, naar gezant Isjii van het cen
trale inlichtingenbureau van het
kabinet verklaarde, van Japansche
zijde als niet-officieel beschouwd,
daar de positie der Nederlandsche re
geering te Londen niet duidelijk is.
Japan heeft expansie naar het
Zuiden noodig.
Tijdens het debat in het Japansche lager
huis over de wet inzake de algemeene mo
bilisatie is de eisch gesteld, dat Japan voor
het scheppen van een Groot-Oostaziatische
leefruimte de noodige maatregelen ten aan
zien van het Zuidzeegebied zou nemen. De
president van het plannen-bureau, minister
Hosjino, antwoordde volgens de pers, dat de
Japansche expansie naar het zuiden een le
vensbehoefte is, daar men geen Groot-Azi
atische leefruimte kan scheppen zonder de
grondstoibronnen in het Znidzeegebied te
beveiligen.
JAPANSCHE PERS
COMMENTAREN.
De .Asahi Sjimboen". een van de leidenoe
bladen te Tokio, is van meening, dat de Ja
pansche minister van buitenlandsche zaken,
Matsoeoka, in treen van zijn redevoeringen
iets heeft gezegd, dat aan c|£ Nederlandsche
regeering het recht geeft, zulk een tegen
stand te bieden en aangenomen wordt, dat
Nederland op instignatie van Engeland
'tracht Japans leiderschap in Oost-Azië te
ontkennen. Indien Nederlandsch-Indië, zoo
vervolgt het blad, zou toestemmen in een
wijziging van den status quo door een derde
mogendheid, dan zal Japan zich stellig ook
bij den huidigen status quo niet willen neer
leggen.
De tegenwoordige onderhandelingen
met Nederlandsch-Indië zijn strikt
beperkt tot economische aangelegen
heden. die voor Japan vitaal zijn en
derhalve zal grooter aandacht ge
schonken worden aan een spoedige
bevredigende beëindiging van deze
onderhandelingen.
Tot besluit zegt het hoofdartikel: als Ne
derlandsch-Indië een onoprechte houding
aanneemt en probeert een spaak in het wiel
van de solidariteit in Groot-Azië te steken,
zal Japan gedwongen worden drastische
maatreeelen te nemen.
De „Yomioeri Sjimboen" wijst er op, dat
hets treven van Japan naai' een Oostaziati-
sche leefruimte voor het geheele Oostaziati-
sche ras een kwestie van leven of dood is.
Mandsjoekwo, China, Thailand en Fransch
Indochina hebben zich reeds tot medewer
king bereid verklaard. Slechts ATederlandsch
lndië weigert zijn medewerking. Deze hou
ding van Nederlandsch lndië is, naar het
Japansche blad verklaart, zonder twijfel
het gevolg van de kuiperijen van Engeland
en de Ver. Staten. Zou Nederlandsch lndië
in zijn van weinig begrip getuigende hou
ding volharden, dan loopt het gevaar, als
buiten de gemeenschappelijke leefruimte
staande, door de volken van Oost-Azië te
worden aangevallen.
Amerika zoekt steunpunten.
Naar aanleiding .van een bericht in de
„New York Times" volgens hetwelk de
Veroenigde Staten eenerzijds en Australië
en Nieuw Zeeland anderzijds het reeds in
zekere mate overeenstemming zou zijn be
reikt over gemeenschappelijke voorbereidin
gen in het zuidelijk deel van den grooten
Oceaan, schrijft de New Yorksche correspon
dent van de Asahi Sjimboen", dat men hier
te doen heeft met een poging der Vereenig-
de Staten om hun strategisch front in dat
gebied te voltooien.
Engeland heeft reeds In het ge
heim vliegtuigenbases gevestigd op
zijn eilanden in den grooten Oceaan-
Deze bases en de steunpunten in
Australië en Nieuw-Zeeland zouden
dan ook ter beschikking van de
Vereenigde ^Staten staan.
Als vlootbases komen in de eerste plaats
Melbourne en Sydney in Australië en De-
vonport op Nieuw-Zeeland in aanmerking.
De gewenschte ontwikkeling blijkt, aldus de
Japansche correspondent, uit het plan der
Vereenigde Staten tot het leveren van
vliegtuigen aan Australië en de Amerikaan-
sche poging tot het openen van een lucht-
dienst naar Australië en Nieuw-Guinea.
Dit alles toont duidelijk aan, dat de Ver
eenigde Staten voornemens zijn met alle
middelen in het zuiden van den grooten
Oceaan door te dringen. Van Amerikaansche
zijde wordt daarbij de Japansche Zuidzee-
politiek gebruikt voor een propaganda in
overdreven vorm, aldus besluit de Japan
sche correspondent.
OOK MEER ELECTRICITE3T
IN BEPAALDE GEVALLEN.
In verband met de vele door particuliere
verbruikers tot de gas- en electriciteitsbe-
drijven gerichte verzoeken om inlichtingen
ten aanzien van de mogelijkheid van ver
hoogde rantsoenen is het wenschelij'k geble
ken artikel 6 van de gas- en electriciteits-
rantsoeneeringsregcling 1940 no. 1 als volgt
aan te vullen:
In dien in bijzondere ge.vallen toe
passing van de in de gas- en electri-
citeitsrantsoeneeringsregeling 1940
no. 1, artikel 3, genoemde maatstaf
tot een onjuist rantsoen aanleiding
zou geven, is het betrokken gas- en
electriciteitsbedrijf, overeenkomstig
door het Rijkskolenbureau te geven
voorschriften, bevoegd een afwijkend
rantsoen vast te stellen.
Verbruikers, die (b.v. door het ontbreken
van petroleum voor kookdoeleinden, tijdelij
ke afwezigheid van een of meer leden van
het gezin gedurende de overeenkomstige pe
riode van het vorige jaar, gezinsvermeerde
ring, enz.) aanspraak meenen te kunnen
maken op een verhoogd rantsoen, worden
thans in de gelegenheid gesteld een schrif
telijk verzoek daartoe bij het betrokken
gas- en electriciteitsbedrijf in te dienen. Ten
einde noodelooze briefwisseling te vermijden,
wordt in overweging gegeven deze verzoe
ken nauwkeurig te motiveeren.
Tot het verstrekken van een hooger rant
soen zal slechts kunnen worden overgegaan,
indien de billijkheid van het verzoek voor
het betrokken gas- of electriciteitsbêdrijf
vaststaat. Er wordt voorts de aandacht op
gevestigd, dat de bevoegdheid van de gas-
en electriciteitsbedrijven zich thans ook uit
strekt tot het vaststellen van een lager rant
soen dan 100 van het verbruik in de over
eenkomstige periode van het vorige jaar,
indien de omstandigheden van den betrok
ken verbruiker (b.v. door verhuizing naar
een kleinere woning), zoodanig zijn gewij
zigd, dat een rantsoen van 100 een onbil
lijkheid zou beteekenen. De minimum-rant-
soene"n zullen echter gehandhaafd blijven.
(Van onzen Haagschen correspondent.)
Toerisme en vreemdelingenverkeer zijn
door de zoo gewijzigde omstandigheden wat
nevelachtige begrippen geworden. Daarom
is het niet te verwonderen, dat de Haagsche
V.V.V. voorloopig andere terreinen voor haar
activiteit heeft gezocht. Haar nieuwste slag
zin is: „Nu 's avonds weer uit!" en een kleu
rige reclameplaat zet. aan deze opwekking
kracht bij. Duizenden handen, zoo heet het
verder, vragen er om, u de noodige ontspan
ning te geven. Gedurende de Kerstweek was
iedereen nogal tevreden wij hebben toen
natuurgetrouw vèrslag gedaan van de uit
huizigheid der Hagenaars maar sedert
dien is het alweer dringend noodig, meer le
ven in de brouwerij te brengen.
De tooneelgezelschappen klagen, de biosco
pen niet minder, en in verschillende theaters
probeert men het, bij gebrek aan voldoende
nieuwe goede films, met revues, cabaret en
andere show-nummers.
Een feit is nu echter eenmaal, dat de men-
schen door de koude, verduistering, drang tot
bezuiniging, oorlogsstemming of wat het ook
moge wezen, heel wat huiselijker zijn ge
worden. Gelukkig rijdt de tram nu 's avonds
weer een paar uur langer, zoodat het voor ve
len tenminste weer mogelijk is geworden,
zich 's avonds wat verder van huis te wagen.
Nu achtte de V.V.V. het oogenblik gekomen
om de menschen, die het 's avonds uitgaan
blijkbaar hebben afgezworen, te gaan be
werken.
Of deeze nieuwe actie succes zal hebben?
Terecht is ook den nadruk gelegd op de so
ciale factor. Alleen al in het bioscoopbedrijf
zijn een kleine 500 menschen, meest met ge
zinnen, werkzaam. En ook de cultureele zij
de moet niet verwaarloosd worden. Wan
neer het publiek eenmaal het uitgaan, met
name het bezoeken van schouwburg en con
certzaal heeft afgewend, krijgt men de men
schen er niet zoo gemakkelijk meer heen.
Dus: mooi, zacht weer en lichte avonden
en dan maar weer uitgaan, als van ouds!
Zouden de Hagenaars het doen?
Washington, 4 Febr. (D.N.B.)
Het huis van afgevaardigden ia
Maandag begonnen met de debatten
oVer de wet op de ondersteuning
van Engeland. De democraat Sabath
die de debatten opende, verdedigde
het standpunt, dat het ontwerp een
verdedigingsmaatregel en geen oor
logsmaatregel is. De democraat
Bloom verdedigde het wetsontwerp
eveneens. Hoe sterker de Vereenig
de Staten worden, zoo verklaarde hij,
des te gemakkelijker zullen zij ook
den oorlog kunnen vermijden. En
hulp aan Engeland geeft den Ver.
Staten tijd om sterk te worden. Het
vermoeden, dat het ontwerp de V.S.
noodzakelijkerwijs in den oorlog zal
verwikkelen, noemde spr. ongegrond.
Als eerste spreker der oppositie voer
de de republikein Fish het woord.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
9 16 uur
HET NIEUWE PERSOONSBEWIJS. De buitenkant (boven) en de binnenzijde 'van
het nieuwe persoonsbewijs, dat met ingang van 1 Maart a.s. zal worden uitgereikt.
Deze persoonsbewijzen zullen mettertijd de tot nu toe gebruikte indentiteitsbewijzen
vervangen. Behalve het portret van den houder en de op hem betrekking hebbende
gegevens, bevat dit document twee vingerafdrukken, beide van den rechterwijsvinger.
De geldigheid van het bewijs is op vijf jarengesteld. (Pax-Holland)
VERHOOGING VAN GOEDEREN
EN PERSONENTARIEVEN BIJ
DE NEDERLANDSCHE SPOOR
WEGEN.
De directie der Nederlandsche Spoor
wegen deelt mede. dat zij genood
zaakt is de tarieven voor hert goede
renvervoer met Ingang van 10 Fe
bruari a.s. voor het vervoer van
personen met ingang van 1 Maart
a.s. te verhoogen.
De huidige tarieven zijn nog de zelfde als
die, welke golden, voor dat begin September
1939 de oorlog uitbrak. Al spoedig daarop
Duitsche autoriteiten zouden zich
genoodzaakt kunnen zien straffen
op te leggen aan groepen van per
sonen.
Van Duitsche zijde wordt nog eens de
aandacht gevestigd op het verbod tot het
luisteren naar buitenlandsche radiozenders.
Bij de jongste zittingen van het landgerecht
kwamen weer vele gevallen van overtre
ding van dit verbod op de rol voor. Tot dus
ver zijn, zoo wordt gezegd, de straffen nog
tamelijk mild uitgevallen, doch dit zal in
de toekomst anders worden. Afgezien van
een verzwaring der straffen zijn er ook nog
andere mogelijkheden, welke niet alleen de
in overtreding zijnde luisteraars, doch het
geheele volk zouden treffen.
Daarom wordt er nogmaals aan herin-
neixl, dat men alleen mag luisteren naar
uitzendingen uit:
1. Duitschland;
2. het protectoraat Bohemen-Moravië;
3. het generaal-gouvernement Polen;
4. de stations in de bezette gebieden.
En hoewel het natuurlijk in de beoordee
ling door den rechter een verschil zal ma
ken of iemand nu geluisterd heeft naar een
Engelschen zender of naar een concert uit
Boedapest, vastgesteld moet worden, dat het
alles verboden is.
Hierover schrijft de Haagsche correspon
dent van het Handelsblad nog het volgen
de:
Het Duitsche Landgerecht heeft in de
afgeloopen week weer een aantal vonnis
sen uitgesproken betreffende het luisteren
naar verboden zenders. De opgelegde straf
fen wisselen tusschen een gevangenisstraf
van drie of vier maanden, al of niet ver
bonden met het betalen van een geldboete;
de in beslag genomen radiotoestellen wer
den verbeurd verklaard. Vergeleken met de
in de betreffende verordening aangegeven
straffen kan men deze vonnissen mild
noemen, doch van Duitsche wordt er op
•gewezen, dat genoeg geduld is betracht en
dat in het vervolg zwaarder straffen zul
len worden opgelegd.
Deze waarschuwing dient zoo merkt
men van die zijde verder op men ern
stig ter harte te nemen. Aan het aantal
overtredingen moet paal en perk worden
gesteld, nu men waarlijk tijd genoeg heeft
gehad, aan dit luisterverbod te wennen.
Immers, de „Verordening tot bescherming
van de Nederlandsche bevolking tegen on
juiste berichtgeverij" werd afgekondigd in
het Verordeningsblad van 6 Juli 1940. Se
dert dien is meer dan een half jaar ver-
loopen, zoodat niemand meer kan voor
wenden, dat hij van het bestaan dier Ver
ordening niet afwist. Daar bovendien de
betreffende strafzaken uitvoerig in de bla->
den zijn gepubliceerd, heeft men eveneens
kunnen zien, dat uitvluchten, als zou men
niet weten een verboden station te hebben
aanstaan, omdat men meende, een wel ge
oorloofd station in vreemde taal te hooren,
niet meer opgaan.
Deze laatste milde vonnissen zijn dan
ook bedoeld als een uiterste waarschuwing
In het vervolg, zoo verklaart men van Duit
sche zijde, zal men veel strenger gaan op
treden, daar het voor de juiste oriëntee-
ring van het Nederlandsche volk noodza
kelijk is, dat het wordt gevrijwaard tegen
de schadelijke gevolgen van een bewuste,
leugenachtige voorstelling van feiten.
Daarom zou men zich wel eens genood
zaakt kunnen zien, de straffen niet te be
perken tot individueele personen, doch de
ze op te leggen aan bepaalde groepen of
deelen der gemeenschap.
Het is dus in het belang van het alge
meen, dat ieder door eigen handelwijze
zorgt te voorkomen, dat anderen te lijden
krijgen tengevolge van strafbare feiten,
waaraan die anderen part noch deel heb
ben. De bezettende macht heeft daartoe het
recht en de burgers van het bezette land
hebben de plicht, door loyaal optreden hun
medeburgers zulke straffen te besparen.
Zij dienen dit met den meesten ernst te
overwegen.
Eigenlijk ten overvloede zij er dus nog
maals aan herinnerd, dat het alleen geoor
loofd is, te luisteren naar radiostations in
Duitschland, de bezette gebieden, waaron
der dus vallen Nederland, België,, het be
zette deel van Frankrijk, Noorwegen, De
nemarken, het Generaal Gouvernement
waaronder Polen te rekenen is, en het pro
tectoraat Bohemen en Moravië.
Verboden is het luisteren naar zenders in
alle andere landen, zooals het niet bezette
deel van Frankrijk, de oorlogvoerende vij
andelijke landen en Italië, Spanje. Rus
land, Zwitserland, Amerika enz.
begon ook het bedrijf der spoorwegen den
invloed te ondervinden van de prijsstijging,
die op tal van gebieden optrad. Een ver
meerdering van het vervoer woog echter
aanvankelijk hiertegen op. Door do bekende
beperkingen, waaraan het bedrijf sindsdien
is onderworpen, is echter de verhouding
tusschen ontvangsten en uitgaven op zoo
danige wijze verstoord, dat de secretaris-ge
neraal van het departement van waterstaat
in overleg met den gemachtigde voor de
prijzen, (machtiging heeft verleend de tarie
ven te verhoogen.
Wat de gocderentarieven aangaat, zullen
de stukgoedprijzen met 23 pet. worden ver
hoogd, behalve de kleine zendingen t./m.
30 kg., waarop de bestelkosten zoo zwaar
drukken, dat een grootere verhooging nood
zakelijk bleek. De wagenladingsprijzen zul
len rond 18 pet. stijgen, met dien ver
stande, dat als minimumvracht voor een
wagenlading voortaan zal gelden de vracht
voor 3.000 kg. stukgoed. Eenige speciale ta
rieven vervallen.
Bij de' verhooging der personentarieven is
er naar gestreefd het sociale gezichtspunt
tot zijn recht te laten komen. Daarom wordt
de laagste verhooging (16 pet.) toegepast op
weekkaarten, weektrajectkaarten, imaand-
trajectkaarten en jeugdkaarten. Daarop ver
gen de algemeene abonnementskaarten met
18 pet. In verband met de moeilijke omstan
digheden, waaronder het verkeer over lange
afstanden plaats vindt, worden de plaatsbe
wijzen voor deze trajecten het meest ver
hoogd.
Elf koeien en twee paarden
verbrand
Groote boerderij bij Bunschoten
vernield.
In het gehucht de Bonte Poort nabij Bun
schoten ontstond gistermiddag om ongeveer
twee uur brand in de veeboerderij van den
heer J. Bast, een der grootste boerderijen uit
deze omgeving. Het vuur, dat in het rieten
dak een gretig voedsel vond, greep zoo snel
om zich heen, dat men er slechts in slaagde
zes koeien van een vuurdood te redden. Elf
koeien en twee paarden kwamen in de vlam
men om. De brandweer van Bunschoten,
welke een half uur na het uitbreken van den
brand ter plaatse verscheen de boerderij
is moeilijk te bereiken en ook de sneeuw op
den weg gaf vertraging kon niets meer
redden. Ook het woonhuis is met den in
boedel in vlammen opgegaan. De schade
wordt door verzekering gedekt. Men ver
moedt, dat de brand is ontstaan door von
ken uit een gasfornuis, waradoor bet rieten
dak der boerderij vlam heeft gevat.
