Paardenfokkerij
Stad en platteland
veilingen
VIJFTIG JAAR
De inbraak
te Groenveld
PETTEN
watermolenaar
GROENTEN
Langendijker
moeten elkaar
begrijpen
Dinsdag 4 Februari 1941
Tweede blad
ZELDZAAM JUBILEUM
IN POLDER R-
Vandaag precies vijftig jaar geleden
ontving Cornelis Rens Hendrikzoon
in de Zijpe „de" brief van zijn leven,
een mooi vel geschept papier. De
dijkgraaf van de Zijpe en Hazepol-
der had er met een sierlijke krul
xijn naam op gezet, als bewijs van
goedkeuring voor wat de secr. had
neergeschreven. Het was de benoe
ming tot molenaar in den polder R.
«n dat was een hééle eer voor den
twintigjarige, die weliswaar uit een
geslacht van watermolenaars stam
de, maar toch eigenlijk nog maar
een molenaarsbroekje was
Druk?
't Kan druk wezen, we hebben er hier
zoo'n groot stuk duingebied hij.
Lang met dep wind gemalen?
Veertig jaar, toen ging het niet meer. Er
kwam herstel aan den molen en de capa
citeit. werd te klein.
't Malen nog niet moe?
Al word ik honderd nog niet!
Daar ziet de jubilaris wel naar uit... Hij
gaat 's Zaterdags vroolijk naar Alkmaar...
op de fiets, want de bus is hier wachten
en daar wachten en op de fiets kan hij
gaan en komen, wanneer hij wil. Ook z'n
vrouw fietst nog.
Ze moesten vijftig jaar eerder uitgevon
denzijn, zegt ze, dan had ik in t' begin
van m'n trouwen niet zoo gemopperd, dat
ik niet weg kon komen.
Buiten vechten de eend-en om een plaats
je in de versch gehakte bijt Rens kijkt
er eens naar, en laat dan z'n oogen gaan
over z'n heele bezit... het lange smalle stuk
land. z'n boeten, z'n hekken...
Met gerechtvaardigde trots, na een wel
besteed leven!
C. RENS,
de molenaar van polder R.
(Foto FrexL Groot).
Toen drie jaar later de wieken van den
molen van Cornelis Rens in den vreugde-
stand stonden, omdat hij een vrouw onder
de kap bracht, zei die vrouw: 't Is hier wel
aardig, maar ik hoop toch niet, dat ik hier
m'n heele leven slijten moet
Zeven en veertig jaar nadien kunnen we
haar nóg geen ongelijk geven, het is een
zaam aan de Pettemcrkluft, de voorbijgan
gers zijn te tellen.
Maar de molenaar is koning op zijn erf
en de molenaarsvrouw koningin in haar
huis, dat een vijftig, zestig meter van den
weg staat.
Ze zijn gebleven, Rens en zijn vrouw, al
die jaren lang. en als de krant een paar
dagen vóór het vijftigjarigju'bileum alvast
even komt feliciteerèn, wordt de aanstelling
uit de kreukels gevouwen en vliegen we
de halve eeuw door.
Lief en leed van heide veel!
Het verlies van een volwassen zoon, en
kele jaren geleden wierp de plannen van
den-opvolgcr-die'-vaders-bedrij'f-zou-overne-
men. in duigen, en overschaduwt ongetwij
feld nog den dag van het zeldzame jubile
um dat heden wordt gevierd.
Dingen waar je in moet berusten, zegt de
•vrouw, met een blik op het groote portret
aan den wand
Toen, in 1936 is de boerderij aan kant
gedaan en nu js Rus alleen nog maar wat
cendcnboer en zoo, naast watermolenaar.
Vijf dijkgraven heeft hij meegemaakt,
Biersteker. Francis, Bos. Hooij en de laat
ste jaren Tiel.
F.n altijd prettig samengewerkt?
O. ia. geen last. 't ging altijd goed. toen
de windmolen er nog was en ook met het
electrisch gemaal.
DIEVEN HIELDEN VAN EEN
ZOETIGHEID JE, MAAR OOK
VAN EEN HARTVERSTERKING.
Ook dieven ie Dirkshorn aan
het werk geweest, vrouw zag
twee kerels in de keuken.
Omtrent de brutale inbraak te
Groenveld, waaromtrent wij giste
ren nog een en ander mededeelden,
geeft onze correspondent te Dirks
horn nog eenige interessante bij
zonderheden.
Hier blijkt o.a. uit, dat het nach
telijk bezoek toch niet geheel onop
gemerkt is gebleven, zooals de eer
ste berichten luidden.
't Was ongeveer half vier in den morgen,
aldus onze corr.. toen de echtgenoote van
den heer Gootjes, waarschijnlijk door het
vallen van een raampje, wakker werd. Hoe
wel eigenlijk nog slaapdronken, meende zij
gestommel te hooren, doch direct wierp zij
die gedachte van zich af. Dat kon toch
immers niet! Maar niet lang daarna kreeg
zij toch de overtuiging dat er „volk" in huis
was. Zij wekte direct haar man, en deze
ging onmiddellijk op onderzoek uit. Waar
schijnlijk door het praten der vrouw en het
aanknippen van het licht gestoord, hebben
de inbrekers het hazenpad gekozen. Toen
het echtpaar in de woonkamer kwam. kon
den zij niets van braak constateeren, wel
stond er een kast open en waren enkele
dingen van zijn plaats. Na verder onder
zoek bleek, dat de ongenoode gasten door
de achterdeur waren vertrokken. Gelukkig
was het echtpaar Gootjes nogal niet erg
geschrokken en begaf zich weer in bed. Toen
echter de werkjongen Dirk Rius 's morgens
op het werk kwam, vond hij tot zijn niet
geringe verbazing eenige kleedingstukken
van zijn baas buiten liggen. Dit waren de
werkkieeren plus een costuum van den
heer Gootjes. En boven op de kleeren lag
een boekje. Dit boekje was wel
zwaar, doch deze zwaarte kwam niet van
de bankbiljetten. Het was een aanleetkcn-
boek van verschillende ontvangsten en uit
gaven. terwijl de inhoud uit voeder- en
geleidebiljetten bestond. Na inzage zal dit
de heeren wel ©enigszins teleurgesteld heb
ben, althans het boekje hebben zij weer
weggeworpen. Bij nader onderzoek bleek dat
zij toch nog iets genuttigd hadden, n.1. een
paar toffee's, terwijl zij een hartversterking
uit het buffet hadden gebruikt.
Zooals reeds in een kort berichtje ver
meld werd, hebben Gebrs. A. en C. Kuiper
te Heertiugowaard de bekerwie Groninger
hengst Brinio aangekocht.
Brinio werd indertijd door D. E. Mei 1 erna
te Finsterwolde, de bekende hengsten-
imiporteur, uit Oldenburg ingevoerd in Gro
ningen. Als 3-jarige werd de hengst op de
premielceuringen in de stad Groningen
(1931) geprimeerd. Hij werd gesta/tionneerd
te Scheemda. In 1932 (dus als 4-jarige)
werd hij geprimeerd op zijn veulens. Voor
jaar 1934 kreeg hiij een le premie op de
hengstenipremiiekeuring. Hij werd toen te
vens kampioen der 5-jarige en oudere
hengsten.
Brinio heeft ook steeds deelgenomen aan
de verrichtingsproeven (voor den boeren
wagen, voor den concourswagen en onder
het zadel). Vooral voor den concourswagen
stond hij steeds mede bovenaan.
Wat het exterieur betreft is Brinio schit
terend gebouwd. Prachtig type van dien
modernen Groninger, met een uitgesproken
mooie bovemlijp. Breed en diep en daarbij
veel riibwelvingen en goed gesloten, 't Is
daarenboven een hard paard.
Brinio fokt best! Hij stond de laatste ja
ren in 't bekende fokcentrum Grijipskerk en
heeft daar uitstekend gefokt, vooral bij de
Ditimar-dochters (Ditmar heeft op het
zelfde station gestaan). Zijn veulens mun
ten uit door 't. juiste type en hij vererft
zijn zwarte kleur veel. De laatste jaren zijn
er veel van zijn veulens voor fokdoeleinden
tot hooge prijzen verkocht, o.m. aan de
Veenkoloniale Hippique-vereeniging en de
NOG EEN INBRAAK.
In demzelfden nacht hebben ongenoode
bezoekers een bezoek gebracht bij den heer
Pijiper te Dirkshorn. De vrouw van Pijper
werd wakker door gestommel en andere ge
luiden. Eerst meende zij dat eenig onge
dierte. rat of muis, onder den vloer aan 't
knagen was. Doch eensklaps zag zij licht in
de keuken. Een moment dacht zij aan
brand en spoedde zich naar de keuken.
Tot haar ontsteltenis zag zij twee persm
Tten wegglippen. Direct waarschuwde zij
haar man. en deze stelde onmiddellijk een
onderzoek in.
Zoover hij kon nagaan wordt er niets
vermist.
't Begint in dezen omtrek onveilig te wor
den! Sluit deuren ook het nachtslot om
draaien en vensters en blijft waaks!
,JBR1N10"
(Foto Gron. Mij. v. Landb.)
Meppeler landbouw- en handelsbank.
Brinio is gitzwart van kleur. Bedde ach-
terbeenen witte sitok. Hij stamt af van den
Oldentourger Gruson (Gruson Gainlbo
Girello Wittelsbacher Ruibdco Nor-
mann).
Brinio is 'n halfbroeder van Grusus, de
vader van de bekende Groninger preferen
te preimi©hengst Gambo.
Wij wenschen de Gebrs. Kuiper succes
met hun koop. t Is een groote aanwinst
voor de warmbloedifokkerij in midlden
Noord-Hollnad, waarvan de resultaten zich
over enkele jaren ongetwijfeld zullen de-
monstreeren. De fokkers kunnen deze „jonge
hengstenhouders" voor hun moed en durf
dankbaar zijn.
Brinio zal Dinsdag 25 Februari a.s., vm.
9 uur op de voor jaarshenigstenkeuri ng te
Hoofddorp verschijnen.
LANGENDIJK
NOORDSCHARWOUDE
LOONCONFERENTIE.
Dezer dagen heeft een bespreking, plaats
gevonden tusschen de besturen van de
werkgeversorganisaties in het tuinbouwbe
drijf aan de Langendijk en die van de drie
landarbeidersbonden over de voor 1941"42
af te sluiten collectieve arbeidsovereenkom
sten. Het betreft hier een district waar een
paar duizend tuinarbeiders werkzaam zijn
cn zulks in een 12-tal gemeenten. Over de
van arbeiderszijde ingediende concept loon re
geling werd uitvoerig van gedachten gewis
seld. Besloten werd half Februari opnieuw
in een bespreking bijeen te komen.
ANNA PAULOWNA
HET LOONVRAAGSTUK.
In een bespreking tusschen het bestuur
van de afdeeling Anna Paulowna van den
L.T.B. en de vertegenwoordigers van de
Landarbeidersbonden kon over den inhoud
van bet nieuwe collectieve contract voor het
bloenubollenbedrijf in 't district Anna Pau
lowna en omgeving geen volledige overeeiv
stemming worden verkregen. Over het loon-
vr'aagstuk werden partijen het eens, echter
niet over het aantal maanden, waarin de
vrije Zaterdagnmiddag zal gelden. Besloten
werd dit geschilpunt aan arbitrage te on
derwerpen.
De tuinders hebben hiervan deze
iveek het beivijs geleverd weer
en wegen vormden nu ook wel be
letselen, doch die worden te boven
gekomen de zaak liep goed
de stok stond inlusschen achter de
deur 8 pet. is wel aangevoerd,
de een wat meer, de. ander iels
minder verschil van woonplaats
en omstandigheden met de tuin
ders is wel te praten komen
echter op voor hun rechten en te
gen onbillijkheden stands- en
vakorganisaties roerden zich
nog niet ten volle tevreden met
de vastgestelde prijzen door ve
len is nog veel achterstand in te
halen rentelooze voorschotten
en tuinderscredieten zitten hun
nog dwars pogingen om ze ge
annuleerd te krijgen moeilijk
probleem 5 maal zoo veel roode
'kool aan de Broekerveiling idem
te Noordscharwoude allerlei
voertuigen in gebruik ook veel
meer gele kool, hoewel niet in de
zelfde mate groote aanvoer De
nen wat Savoye weinig uien
en bieten.
Waar een wil is, is een weg, of, anders
gezegd, als het moet, kan het. Dit hebben
in de afgeloopcn week de Langendijker tuin
ders bewezen. De vorige week toch werd er
een klein beetje naar de veilingen gebracht.
Wel waren de prijzen van de producten nog
iets lager dan deze week, doch de meesten
lieten het toch ook gedeeltelijk voorkomen,
alsof weer en weg beletselen waren voor
een meer geregelden aanvoer van tuinbouw
producten. Zonder tegenspraak zal kunnen
worden beweerd, dat de beide factoren deze
week even remmend werkten als de vorige
week en wat zag men deze week? Een bui
tengewoon bevredigenden aanvoer, waarover
de grootste optimist nog over tevreden zal
zijn en de pessimist er zijn handen over
ineen zal slaan van verbazing. Daar man
keerde, als we goed zijn ingelicht, niet veel
aan. De stok stond achter de deur, en of het
nu was, dat de tuinders daarvoor bang zijn
geworden, dan wel, of ze de noodzakelijk
heid eigener beweging van dezen maatregel
wel hebben ingezien, een feit is het, dat de
zaak goed liep. Er moest 8 pet van «ten
voorraad worden aangevoerd.
Het is niet onmogelijk, of sommi
gen hebben wel meer afgcschipperd,
anderen misschien wel minder.X De
eersten moeten wel niet aan den
eigenlijken Langendijk worden gevon
den; ze zijn daar voor een deel taai;
voor een ander deel minder taai,
doch wel zoo behoudend, in den
eigenlijken zin van het woord, dat
ze liever niet al te gauw van hun
goed af zijn, althans graag met een
groote of kleine gedeelte nog wat
speculatief willen werken.
Toegegeven zij, dat het speculatieve ele
ment voor een belangrijk gedeelte is uitge
schakeld, omdat de maximumprijs, ook van
de later te leveren kool, al bekend is, doch
onmogelijk is het niet, dat ook in latere
levering nog een voordeeltje wordt gezien.
Over 't algemeen echter, dit is wel zeker,
zitten die vasthouders meer buiten Langen
dijk, bij telers, die naast het tuinbouwbedrijf
ook nog wel wat anders om handen hebben
en die er ook vaak niet zoo speciaal op in
gericht zijn, hun kool lang te bewaren, laat
staan, dat de werkzaamheden in het ge
mengde bedrijf dit minder gewenscht ma
ken. Als nu van den totalen voorraad maar
8 pet. wordt aangeboden, dan is de zaak
al in orde en dan wordt de stok niet van
achter de deur gehaald. Het lijkt ons toe,
dat de 8 pet. wel ruimschoots zal zijn be
reikt, ondanks de ongunstige weersgesteld
heid.
De tuinbouwers zijn mensohen, met wie
te praten valt. (Waar zijn er niet een paar
grootschreeuwers, die doen denken aan de
:eege vaten, die het meest klinken) die goe
de eigenschap sluit echter niet uit, dat ze
voor luin rechten opkomen en dat ze op on
billijkheden wijzen, die ze graag zagen ver
dwijnen. Zoo is er de laatste week nog al
het een en ander verhandel in de vegade-
ringen van tuinders, zoowel op het gebied
van de stands, als van de vakorganisatie.
Daar bleek wel. dat men nog niet ten volle
tevreden is met de vastgestelde prijzen. Ze
worden vrij bevredigend geacht onder nor
male omstandigheden, doch niet onder toe
standen. waarin nog altijd de naweeën
weerklinken van een 10-jarige crisis. En zoo
is het verklaarbaar, dat aangedrongen
werd op het annuleeren der schulden, wel
ke verschillende tuinders nog hebben loopen
in den vorm van rentelooze Rijksvoorschot-
ten of van provinciale-gemeentelijke cre-
dieten. Met deze prijsregeling, waarin een
matice ondernemerswinst is opgenomen,
waar waarin eeen rekening is gehouden
mot tegenvallers, is het niet mogelijk die
schulden afhetaald te krijgen. Deze materie
is gemakkelijker te beredeneeren door hen,
die de schulden hebben, dan door genenen.
op wie een beroep wordt gedaan om ze
kwijt te schelden. Dit te rloen zou in ver
schillende gevallen onbillijkheden schep
pen tegenover anderen en hiervoor willen
de meeste autoriteiten waken.
We zien het er dan ook nog niet in, dat
de schulden zullen worden te niet gedaan,
maar wel. dat men nog zal trachten ze in
gelost te kriigen voor zoover dat mogelijk
is. In verschillende gevallen is die moge
lijkheid reeds gebleken, hetzij als gevolg
van gunstige bedrijfsuitkomsten, hetzij door
erfenis als andeszins.
Ten bewijze, dat de tuinbouwers het pa
rool van de leiders om een normaal ge
deelte van hun voorraad aan te voeren, vol
gen, moge 't volgende dienen Aan de Broekcr
veiling werden 15 spoorwagens roode kool
aangevoerd tegen 3 de vorige week. Ook
deze week werd niets per vaartuig aange
voerd, alels geschiedde per as. Allerlei voer
tuigen werden daarbij in dienst gesteld. Bij
gebrek aan paardenwagens en transport-
auto's werden tal van bakfietsen gebruikt,
waarmee dan kleine vrachtjes werden ver
voerd. maar vele kleintjes maakten ook
hierbij een groote. Aan de veiling van den
Noordermarktbond werden op die wijze
meer dan 50 spoorwagens aangebracht te
gen de vorige ruim 10. Dat deze wijze van
vervoer den tuinbouwers hoogere kosten
kwam te staan is duidelijk, waarbij dan
nog kwamen de extra kosten van verwar
ming der koolboeten, wat ook van beteeke-
nis was. De prijs, welke voor deze kool ge
maakt werd, was f 6 per 100 K.G.
Eenzelfde vooruitgang was ook bij den
gele-kool-aanvoer te constateeren. Bedroeg
het aantal spoorwagens van deze kool aan
de veiling der L.G.C. de vorige week onge
veer 8. nu was dit geklommen tot over de
30. Aan de veiling te Noordscharwoude
steeg het aantal van ongeveer 5 tot 16. De
prijs was f 4.80. Zeer groot was 't aanbod
van Deensohe witte kool. De zuurkool fabrie
ken namen vrij veel af en ook voor de dro
gerijen wqs een flink kwantum bestemd,
naar men ons mededeelde. Niet. minder dan
dicht hïi de 60 spoorwagens kwam er te
Rrn©k tegen 15 de vorige week en bij de 110
te Noordscharwoude tegen ongeveer 30 de
vorige week. Vonr deze kool was de maxi
mumprijs ou f 4.30 bepaald1.
Dan werden er nog enkele partijtjes Sa-
vove-kool verhandeld, waarvoor, evenals
voor de gele. f 4.80 werd bpsteed.
De aanvoer van uien was ongeveer de
zelfde als die van de vorige week. Alles
werd voor f 5 verkocht: grove, gewone en
drielingen. Tenslotte kwamen er nog wat
bieten, waarvoor de maximumprijs op f3.10
was gesteld.
Uitwisseling van kinderen tusschen
stad en plattelamd een der middelen.
BURGEMEESTER VAN ALKMAAR
NEEMT HET INITIATIEF.
In de vergadering van den Bond van
Boerinnen en Plattelandsvrouwen te
Wieringerwaard is, zooals wij Vrij
dag meedeelden, door de presidente,
mevrouw VisserBakker, een me-
dedeelimg gedaan, die waard is extra
naar voren te worden gebracht. Het
was de gedachte om kinderen uit
de stad naar het platteland en om
gekeerd van het platteland naar de
stad uit logeeren te sturen. Waaibij
de bedoeling voorstond om stad en
platteland nader tot elkander te
(brengen. Ze voegde er aan toe, dat
het idéé afkomstig was van den
burgemeester van Alkmaar.
Jhr. Mr. VAN KINSCHOT.
(Foto archief).
Nu is het zoo, dat de gedachte inderdaad
door dezen naar voren is gebracht, doch dit
was tot dusverre feitelijk alles. Zoodat er
nog niet veel naders mede te deelen viel.
We kregen eohter den indruk, dat het wel
in zijn voornemen lag de zaak in Alkmaar
verder te organiseeren, zoodra hem zou zijn
gebleken, dat ook op het platteland een zoo
danige belangstelling bestond, dat op grond
daarvan met kans op succes iets zou kunnen
worden ondernomen.
Er is in den loop van de laatste jaren
nog al eens sprake geweest van een „ont
waken van het platteland"'. We willen hier
in het midden laten, in hoeverre het platte
land indendlaad bij de steden ten achter
stond. Er bestond iets als een trek naar de
stad; er waren zaken, waarin het platte
land inderdaad stiefmoederlijk bedeeld was.
Hoewel we gelooven, dat de tijd tegen
woordig werkt ten gunste van het platte
land. is toch niets bevonderlijker voor een
duurzame opleving, dan over en weer een
goed begrip van eikaars lusten en lasten.
Dit overigens geldt niet slechts voor het
platteland, het is even/zeer van kracht voor
de stad, die, stellig met groot profijt, ge
woonten en gebruiken van het platteland
zou kunnen overnemen.
Alles wat in dit opzicht verbetering kan
scheppen, dunkt ons van voordeel te zijn
voor ons volk als zoodanig. Zoolang tiwee
groote volksgroepen tot op zekere hoogte
geheel naast elkaar voortleven, is er sprake
van ernstige tekortkomingen.
Niets nu dunkt ons beter en bevorderlij-
ker voor een nauwer aanhalen van de band
dan het plan, d'at boven is aangegeven.
Ook hier geldt: wie de jeugd heeft, heeft
de toekomst.
Worden oniae tegenwoordige jongens en
meisjes van stad en platteland nader tot
elkander gebracht, dan zullen ze. wanneer
ze straks zijn opgegroeid tot mannen en
vrouwen, minder ver van elkaar afstaan
dan met hun vaders en moeders het geval
is geweest.
Daarnaast brengt zulk een uitwisseling
tevens contact tot stand tusschen de respec
tieve ouders, een contact, dat al weer heil
zaam kan zijn voor een goede harmonie tus
schen de betreffende stads- en plattelands
bewoners en daarmee al weer tusschen stad
en platteland in het algemeen. ïn al te
veel gevallen is zul'k een contact, dat vroeger
wellicht heeft bestaan, door dén tijd uit
gesloten!
Nu is het zeker waar, dat Alkmaar geen
groote stad is. Zijn pretenties gaan ver
moedelijk niet. verder dan die van te zijn
een plattelandscentrum. Alleen dit laatste
woord echter is reeds voldoende om het
belang te doen beseffen, dat ook een stad
als Alkmaar beeft bij een goede verstand^-
boudine met de bevolking van het gebied,
in welks midden ze is gelegen. Nu mag
Alkmaar door haar geografische ligging
daarvoor als het ware zijn aangewezen,
naast dit zakelijk element, dient ook het
vriendschapselement naar vermogen te
worden ingevoerd. Tedere zakelijke relatie
wordt zwak. zoodra de vriendschappelijke
relatie daarin begint te ontbreken.
Zoo dunkt ons de gedachte, door den bur
gemeester van Alkmaar gelanceerd. In ieder
opzicht een voortreffelijke. De uitvoering er
van moet heide partijen ten goede komen
en we hopen dan ook van harte, dat. het
niet. ruil blijven bij een uitgesproken idéé,
die verder wordt vergeten!
