Kantongerecht
Kraam
tbruiken
rondom 1800
te Alkmaar.
UIT DE HISTORIE VAN
WEST-FRIESLAND
Alkmaarsche Kaasmarkt
DE ZAAK KWAM NIET TOT EEN
EINDE.
De zaak tegen G. B. uit Broek op Langen
dijk, kwam niet tot een einde. Verdachte
werd ervan beschuldigd, dat hij in Decem
ber van het vorige jaar geweigerd had af
val van levensmiddelen af te geven aan
dengene, die dit afval kwam ophalen.
Ik begrijp het eigenlijk niet, aldus verd.
de persoon aan wie ik het afval heb afge
leverd, had ook permissie van den burge
meester, en alle bewoners van de straat,
waar ik ik woon, gaven het afval aan hem
af.
Hoe heet die man? vroeg Mr. Boerrigter.
Gerrit Jansen, antwoordde verd.
Dat blijkt wel uit het proces-verbaal,
merkte de ambtenaar op. Had die man 'ver
gunning vóór of na dit geval?
Dat weet ik zoo net niet, zeide verd.
De kantonrechter wilde de zaak aanhou
den, om den burgemeester om inlichtingen
te vragen en de amht. van het O.M. ging
daarmede accoord!
Uitpsraak.
Schriftelijk vonnis wijzende, veroordeel
de de kantonrechter A. B". smidsknecht
uit Zijpe, tot 2,boete, subs. 1 dag, om
dat deze in het jachtveld te Schoorl een
flamingo had geschoten.
De Hollandsche Kunstenaarskring heeft in het Stedelijk Museum te Amsterdam
de tentoonstelling van werken der leden geopend. Een schilderij van kapitale
afmetingen wordt opgehangen (Foto Pax-Hollandl
BARSINGERHORN
KOLVEN.
Tusschen een 25-tal kolvers uit Koog aan
de Zaan en uit Barsingerhorn vond een de
zer dagen een geanimeerde wedstrijd plaats
in de kolfbaan van „de Fortuin".
Er werd uitsluitend een personeele wed
strijd gespeeld, waarvan deu itslag luidde
als volgt:
1ste prijs C. Borst. Barsingerhorn 152 pun*
ten; 2e prijs P. Schipper. Koog aan de Zaan
(15 p. voorgift); 3e prijs K. Kistemaker,
Barsingerhorn. 146 punten: 4e prijs D
Blaauboer, Barsingerhorn. 142 punten. Ilöog
ste serie 1ste en 2de partij C. Schuddeboom,
Koog aan de Zaan 100 p. (voorgift 30 p.)
Hóógste serie 1ste partij P. Schuddeboom,
Koog a. d. Zaan 54 P-: idem 2e partij J. W.
■Schuddeboom 5f p. (voorgift 10 p.)
De wedstrijd had een spannend verloop
en de echte sfeer, die bij kol fwed strijd en
zoo gebruikelijk is, ontbrak ook nu niet.
LANGEND1JK
LANGENDIJKER TAFELTENNIS-KAMPI-
OENSCHAPPEN 1941.
Zondag 9 Maart as. organiseert L.T.T.C.
„Vitesse" een toumooi voor Langendij'k en
omstreken om het kampioenschap van den
Langendïjk 1941.
Tot de wedstrijden zijn uitgenoodigd. dc
vereenigingen te Egmond, Heiloe, Schagen
en LUTO uit Alkmaar en voorts een twin
tigtal spelers buiten verenigingsverband uit
de omgeving. De wedstrijden worden gehou
den in hotel Concordia te Noordscharwoude.
Inschrijving is opengesteld voor: nieuwe
lingen dames, nieuwelingen heeren, derde
klas heeren, derde klas heeren' dubbelspel
en eerste klas heeren.
(Zie adv. in dit nummer).
BROEK OP LANGENDÏJK
In afwachting van het zomerseizoen wordt het groote hek van het Maastrichtscl
stadspark schoongemaakt en geschilderd* (Foto Het Zuide:
Uit onze Omgeving
W1&RJNGERWAAR1)
HULPSCHOLEN VOOR CHRISTELIJK
ONDERWIJS
(Zitting van Vrijdag 28 Februari.)
Zuidscharwoude.
EEN ..SNOTTERIGE" SPRUITEN-
GESCHIEDENIS.
Was het 'l slechte weer, dat zoo weinig ver
dachten de reis naar Alkmaar deed onderne
men? I-Ioe het ook zij, het aantal verdachten
was al bijzonder gering en we konden slechts
twee zaken uit het kleine aantal opnemen.
Daar was dan allereerst, de zaak tegen J.
B. uit Zuidscharwoudc, die echter zelf niet
was verschenen. De Ambt. van het O. M. Mr.
Smal legde dezen verdachte ten laste, dat
hij spruiten had weggenomen van het land
van een zekeren C. K.
De tuinbouwer C. K. als getuige gehoord,
vertelde den Kantonrechter Mr. Boerrigter,
dat hij verd. ou z'n akker zag en er ijlings
heen liep. Toen hij op ongeveer 80 meter af
stand genaderd'was, greep verd. zijn fiets
en peddelde weg. Maar get. ging dwars door
het land, dat was gemakkelijk genoeg, om
dat, alle slooten bevroren waren. Het gevolg
hiervan was, dat verd. pardoes in de armen
van den tuinbouwer-eigenaar liep.
Heeft u die spruiten teruggekregen?, vroeg
de Amht. van het O. M.
Ja zeker, Edelachtbare, antwoordde get.
Zijn zulke spruiten nog goed, als de vorst
erover gegaan is? wilde Mr. Smal weten.
Ze zijn dan wel wat „snotterig", zeide get.,
maar toch nog goed om te eten, zeide get.
De Ambt. van het O. M. zag hierin een ge
val van strooperij en nam in aanmerking
dat verd. bij z'n aanhouding ook nog een
grooten mond had opgezet. De eisch luidde
f 20.— boete, subs. 10 dagen hechtenis.
De kantonrechter uitspraak doende, nam
in aanmerking, dat verd. alreeds vijf weken
zonder werk was en veroordeelde hem tot
f 10 boete, subs. 6 dagen.
Broe'k op Langend ij k.
ZIJPE
BENOEMDE VERPLEEGSTER IS ZIEK.
Naar wij vernemen heeft. Zr. M. Dijkema
te Amsterdam, haar benoeming tot wijkver
pleegster voor Noord-Zijpe aangenomen.
In verband met het feit, dat Zr. Dijkema
momenteel ziek is, is de datum van in func-
tietreding nog niet bekend.
WERKLOOSHEID.
De vorige week is het aantal werkloozen,
dat „in zorg" is, gedaald van 86 tot 68. Al
len werden ingevolge de Rijkssteunregeling
geholpen. In de overeenkomstige week van
1940, 1939, 1938 en 1937 bedroeg het aantal
werkloozen resp. 160, 116, 132 en 127.
BURGERLIJKE STAND.
Opgave van 21 t.m. 27 Febr. 1941.
Geboren: Divera Cornelia Johanna, d. v.
Simon Johannes de Wit en Vronica Visser;
Matthijs, z. v. Pietcr Roozinsr en Pieternella
Frederika van der Klooster; Rienje, d. v.
Jaeobus Johannes Bnerma en Grietje Hee-
ringa: Johannes Adrianus, z. v. Adrianus
Jaeobus Kooijman en Johanna Slijkerman.
Ondertrouwd: Simon Delver. 36 jr.. koop
man.en Maartje Delver. 43 jr., caféhoudster,
beiden wonende te Zijpe.
Getrouwd: Geene.
Overleden: Guurtje Rentenaar. 84 jr.. z. b.,
weduwe van Jan Schotvanger; Maria
Gerarda van den Berg. 67 jr., z. b., weduwe
van Hendrik Roosen; Guurtje Snip, 26 jr..
z. b.. ongehuwd.
T ZAND.
DAT KAN DURE BENZINE WORDEN.
Naar wij vernemen is tegen den garagehou
der C. J. procesverbaal opgemaakt wegens
het. in voorraad hebben van benzine, waar
voor geen toewijzing aanwezig was. De voor
raad is in beslag genomen.
KOEGRAS
JUL1ANADORP
GEREF. KERKDIENST.
Van heden af zal, in het gebouw van de
Ned. Hervormde Gemeente te Julianadorp,
een kerkdienst worden gehouden voor de
gereformeerden. In verband met de vele ge-
evacueerde leden van deze gemeente op
het platteland, meende de kerkeraad tot
deze diensten te moeten overgaan.
Zij zullen worden gehouden iederen Zon
dagmiddag om 3.30 uur.
UITVOERING UITGESTELD
Wij verwijzen naar de in dit nummer
vorkomende advertentie waarin wordt
medegedeeld, dat de elders in dit nummer
geannonceerde uitvoering van de zang-
verecnigjng „Apoilo" wegens de bijzondere
omstandigheden nicl zal doorgaan.
MUIZEKEUTELTJES EN HET ROEREN
VAN DE KANEELSTOK.
HET STIJVE BAKEREN EN HET GEBREK
AAN MUZIKALITEIT BIJ DE
HOLLANDERS.
Enkele weken geleden gaven we eenigc
bijzonderheden omtrent de vrijage op het
Hollandsche platteland, nu een anderhalve
eeuw geleden. Van vrijen komt trouwen en
een huwelijk behoort door kinderen te wor
den gezegend. Een geboorte is in een gezin
een van de belangrijkste gebeurtenissen,
welke er in: voorkomen en zoo is bet geen
wonder, dat ook daaromheen zich gebrui
ken vastlegden, die wellicht ten deele nog
vóórt ""«-'aan. Intusschen is het altijd inte
ressant kennis te nemen van de wijze,
waarop hef eigen voorgeslacht bij zekere ge"
legenheden te werk ging cn zoo willen we
voor héden -enkele aanhalingen doen uit
dezelfde reisbeschrijving, waarin de vertel
ler het heeft over geboorte- en doopplëch-
tigheden in het West-Friesche land in de
eerste jaren na 180Ö. Het was een tijd, die
in menig opzicht aan de tegenwoordige doet
denken, wat bier en daar blijkt uit het feit.
dat sprake is van lekkernijen, die vroeger
werden genuttigd, doch die, ten gevolge van
de heerschende se.haarschto waren uitgeval
len of vervangen door andere.
De £chrijv.er verhaalt dan hoe deftige lui1
den ten einde de onrust, veroorzaakt door'
het, veelvuldig navraag doen naar den toe
stand van kraamvrouw en kind, te vermij-
Dinsdag 4 Maart a.s. zullen voor de Hel-
derscbe leerlingen van het bijzonder onder
wijs, hulpscbolen worden geopend te Broek
op Langendïjk en H. Hugowaard. Déhulp-
scliool le Broek op Langendijk zal wóruen
gevpstigd in lokalen bij de Geref. Kerk die
te Heerhugowaard .in hotel Rus.
dcn een bericht aan deur of venster
plachten te plaatsen. Deze berichtgeving
duurde in ierier geval negen dagen, de tijd,
welke de kraamvrouw naar algemeen ge
bruik het bed moest houden. Soms echter
werd ze 14 dagen volgehouden.
Het laatste bericht noodde dan de bloed
verwanten. vriendinnen en kennissen der
kraamvrouw tot een kraambezoek op een
benaalde dag en uur.
In dep tusscbcntijd werd het kind door
den vader en de meter door den doop in 't
Christendom gewijd. Katholieken en Luther-
sclipn gingen hiertoe heel spoedig over, ter
wijl een en ander doorgaans geschiedde ten
huize van den pastoor of predikant; Bij
de overige hervormden werd de plechtigheid
meestal openbaar in de kerk verricht.
In de hoofdsteden reden meter en baker
derwaarts in een koets of slede. Het ge
bruik gehood een zeer fraai voertuig, ter
wijl bet wicht' door zijn vreemde opschik
meestal zeer werd gemarteld en zich nu en
dan, tot stichting der gemeente, nadrukke
lijk liet hooren. De modewinkels hielden
vaak zulk doopgoed in voorraad om 't aan
de minder gegoeden voor het gebruik op
Zondag te verhuren.
De openbare doopplechtigheid werd meest
al door een doopmaal op denzeifden avond
gevolgd waarbij de naaste bloedverwanten
en ook de nredikant. die den doop bediende'
tegenwoordig waren.
Ten plattenlande bestond de njaalitijd uit
ve.rsch gebakken tarwebrood, vroeger
aldus de schrijver toen de aanvoer uit.
de koloniën nog nfet was belemmerd, werd
dit zeer dik gesuikerd en ook wel geboterd.
(De beroemde suikerstikke Red.)
De kleine kinderen uit den huize en uit
de buurt werden daarbii geenszins vergeten.
Een boterham met zoogenaamde suiker-
muisjes gekarteld als er een jongen en
Het Bureau van Huishoudelijke Voorlich ting op voedingsgebied te Amsterdam w
in deze dagen op volle kracht. (Foto Pax-Holl
gladrond als er'een meisje was geboren
en ook. zoolang bet kraambed duurde, een
goede gift van zoogenaamde anijs-suikértjes
of muizekeuteltjes, bij den suikerbakker al
tijd in groote hóeveelheid voorhanden, werd
niet karig toegedeeld, ten einde de kinder
lijke nieuwsgierigheid, onder aanmaning tot
de noodige stilte..te bevredigen.
Ten slotte werden de kraamplechtjgheden
besloten met een deftig maal. 'doorgaans op
den avond van den dag, waarop de "blijde
moeder Tiaar bed had verlaten om haar
huishouding weer zelf te verzorgen, en-
waaróp ze haar kerkgelofte met openbare
dankzegging had volbracht..
Deze laatste plechtigheid werd döo,r bijna
alle Hollandsche moeders.stipt in acht ge
nomen.
De benaming van dit laatste^ feest was
„het roeren van de kaneelstok", iets. wat
er ook metterdaad geschieddé.
Er ging een bokaal rond met Rijnwijn en
suiker, waarin een lange kaneelstok, met
linjen versierd in plaats van een lepel, die
tot het roeren van de suiker diende.
Het waren in de dagen, waarin de
verteller leefde, echter schrale tijden
En daarom liet hij hierop al weer
volgen: Thans zijn Rijnwijn en sui
ker van dit feest verdwenen. De
eerste is minder gezocht, ten gevol
ge van haar zuurheid, de laatste is
zeer duur in prijs en daarom niet
meer algemeen.
Hoe ook, de maaltijd werd gevierd, de
baker ging met het kind, dat netjes in zijn
doonn-ewaad was gestoken, bij de gasten
rond en ze werd dan met een fooi bedacht,
die varieerde van 6 tot 20 stuivers. Van
ouds diende daartoe een bepaalde munt
van 6 stuivers, die daarom den naam droeg
van bakerschelling.
De blijde ouder en in het bijzonder de
herstelde moeder, ontvingen gedurende den
maaltijd de hartelijkste gelukwenschen en.
zoo er vrouwen aanwezig waren, die zelf
een blijde gebeurtenis verwachtten,, werden
die niet vergeten. Dichterlijk vernuft, en
kortswijl sausten den disch en het feest
maal werd, hoe eenvoudig het ook placht
aangericht te zijn, gerekend tot de
nationale plechtigheden.
Naar de schrijver meedeelt maakt'
kom met brandewijn, de kaneelstok e
suiker in ziin tijd plaats voor zwaar
gen bier.
Ten. slote werden bij deze geleg<
door de naaste bloedverwanten som:
'pillegiften uitgedeeld, welke aan de
geborene waren toegedacht.
Hóewei we hiermee zouden kimn
sluiten," willen we hieraan nog toe
de vrij vermakelijke opmerkingen, wc
schrijver maakt ten aanzien van het
ren. Gelijk in onze dagen, had de
lander van toen blijkbaar een voc
voor buitenlandsche mode.
Lieden van den besten burgerstar
van aanzien volgen meestal de Fi
en sommige de Engelsche manier,
laatste alle zwachteling verbiedt.
Vrij algemeen echter blijft nog h
sluiten van het hoofd met allerlei
en flepjes en vooral het plat houden
ooren. alsof men vreesde, dat het k
vaar zou loopen die te verliezen.
is aan deze gewoonte de langwer
der achterhoofden toe t.e schrijven,
de natuurkundigen als een ondersc'
kenmerk der Hollanders hebben opp
en misschien laat zich door het plat
der ooren de mindere muzikaliteit
ren.
Met een en ander dunkt ons de 1
ving in dubbel opzicht uit te groc
een bakerpraatje, al was de laatste
geling door den schrijver blijkbaa
hoogst ernstig bedoeld. Maar t
toen en nu liggen anderhalve eeu
schien geen lange tijd, maar toch
de om ten aanzien van schedelbot
muzikaliteit andere begrippen te d<
vatten. Aan de kraamgebruiken ze
de tand des tijds evenrzoo afbreuk
vooral sinds de consulatiebureaux v
gelingen op het platteland hun baan
werk begonnen te verrichten de oi
sche „baakster" (geen echte Westfr
haar anders noemen) verdween en
ter" met de linnen japon en het wit
haar. intrede deed.
De Stedelijke Opera te Essen komt dezer dagen een reeks voorstellingen in
Nederland geven, waarbij .Zar und Zimmermann* zal worden opgevoerd. Een
scène uit de opera (Foto Pax-Holtand)
SCHAGEN
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Agat.ha, dochter van Jan Pancras
en van Elizabeth Geertruida van der Eng.
Overleden: Klaas Sjerps, oud vijf en zeven
tig jaren, echtgenoot van Alida Schilder.
POLITIE.
Gevonden: Een blauwe regenjas, een bruin
portemonnaitje, een 9 M. lange paal, een paar
bruine glacé-handschoenen, een bruin regen
kapje, een dames-armbandhorloge en een
kinderjurkje.
Verloren: een parapluie, een riem met mes,
een textielkaart, een'vulpen, een identiteits
bewijs en een blauwe mufs.
Weggeloopen: een hondje.
OPBRENGST WINTERHULP.
De alhier gehouden collecte voor de Win
terhulp heeft opgebracht een bedrag van
WERKLOOSHEID NEEMT AF.
Waren er de vorige week 40 arbeiders in
geschreven, thans is de stand beneden 10,
namelijk 6 in de werkverschaffing. Geestmer-
amhacht en 2 in de steunregeling.
Er was weinig bijzonders gister aan de
markt. De aanvoer was eenigszins gestegen,
maar de vooruitgang van 3500 Kg. op 4600
Kg. is allerminst van zulk een aard, dat
deze overtuigend mag worden genoemd en
dat op grond daarvan mag worden besloten
tot een verbetering van de productie. De
aanveor was verdeeld over in totaal 15 sta
peltjes, wat misschien iets meer zegt. Mor
zou daaruit kunnen opmaken, dat het aan
tal kaasproducenten althans iets toeneemt
Dat de markt vlug was en dat over he'
algemeen de maximumprijs werd gemaakt
behoeven we nauwelijks te vermelden.
Van beteekenis is wellicht, dat het kaas
aanbod uit Friesland grooter wordt. Dit wijs
er op, dat de positie daar iets ruimer word
en de>ze provincie is nu eenmaal aangewe
zen om ten aanzien van de kaas-producti
voor te gaan.
Ook de hoeveelheid boter, die elders i
koelhuizen is opgeslagen, blijft groot. D
daarbij schijnt te zijn om dez
in consumptie te brengen, wanne*
te eeniger tijd door een eventueel tekort aa
grondstoffen, de margarine-industrie bezw
ren mocht ondervinden. Bij een en and»
schijnt dus dezelfde voorzichtige politiek 1
worden gevoerd, die we ook waarnamei
b.v. bij de eieren en bij het schapenvleesc
