Di slag ia de
Middellandse!» Zee
N1PPER EN PELLE
Bidt voor den vrede!
Ik heb gekozen,
Arkadi
DE AMERIKAANSCHE
WAPENPRODUCTIE
MATSOEOKA
bij den PAUS
Radioprogramma
Stefani schrijft: „De Britsche propagan
da heeft getracht den zeeslag, die Vrijdag
in de Jonische Zee heeft plaats gevonden,
voor te stellen als een groote overwinning
der Britsche vloot. Zij vcrvalscht daardoor
de feiten. Na kennis te hebben genomen
van het communiqué van het Italiaansche
ministerie van marine, wijst men er in
politieke kringen te Rome op, dat hier
sprake is van een gevecht tusschcn Ita
liaansche kruisers en het gros der Brit
sche vloot met verscheidene slagschepen.
Bij dergelijke botsingen zijn lichte sche
pen blootgesteld aan het groote kaliber der
grootere schepen. De Engelsclien hebben
ditmaal den strijd aanvaard, omdat zij een
overweldigende meerderheid hadden, het
geen geheel in overeenstemming is met
den Britschen regel, volgens welken men
altijd op numerieke meerderheid rekent of
anders het gevecht ontwijkt. Ondanks hun
minderheid in aantal en wapening hebben
de Italiaansche schepen den strijd aan
vaard en de bemanning heeft gevochten
met een vuur, waaraan de vijand ten on
rechte geen hulde brengt. Gezien de snel
heid der Italiaansche kruisers hadden zij
het gevecht kunnen ontgaan, wanneer zij
gewild hadden, doch er waren redenen
van hoogere orde, welke verband hielden
met de taak, waarvoor de Britsche vloot
*ee had gekozen.
De Italiaansche admiraliteit heeft haar
verliezen medegedeeld met de eerlijkheid,
die de Italiaansche wecrmachtsberichten
van den eersten dag af kenmerkten, ter
wijl de Britsche admiraliteit nog geen mel
ding van haar verliezen heeft gemaakt,
trouw aan het stelsel, volgens hetwelk zij
de verliezen verbergt voor haar volk, haar
vrienden en de neutralen. Voorts stelt de
Britsche admiraliteit den slag voor als een
op zichzelf staand gevecht, terwijl hij werd
gevoerd in het kader van de talrijke lucht
en zeegevechten, die de laatste dagen in
verschillende deelen der Middellandsche
Zee hebben plaats gehad. Aan eenige dier
gevechten hebben Duitsche vliegtuigen
deelgenomen. Eenige vijandelijke schepen
werden tot zinken gebracht, verscheidene
getroffen en talrijke beschadigd. De Brit
sche vloot heeft slagen ontvangen en van
zekere dezer slagen bezitten de spilmo-
gendheden ook fotografische documenten.
Terwijl de Britsche admiraliteit zwijgt,
zullen de feiten aantoonen, wat in werke
lijkheid de controle over de Middelland
sche Zee beteekent, die de Engelschen
zeggen te bezitten. De tijd heldert veel op".
Herderlijke brief van Kroatisohen
bisschop.
Naar de Hrvatski Glas meldt, heeft de
bisschop van Split, dr. Bonefatsjilsj, In een
herderlijk schrijven verklaard, dat er een
toestand is ontstaan, die Zuidslavië en
daarmede het banaat Kroatië in oorlog zou
kunnen brengen, ofschoon geen Kroaat dat
zou wenschen. De bisschop maant de ge-
loovigen aan te bidden, opdat de verschrik
king van den oorlog worde afgewend en
de wereld wederom, vrede zal hebben.
UITWISSELING VAN ITALIANEN EN
GRIEKEN.
Aan het Zuidslavische grensstation Gjev-
gjelila zijn met een specialen trein nog 640
Italiaansche onderdanen uit Griekenland
aangekomen. Tegelijkertijd arriveerden 444
Grieksche onderdanen in Rakok.
Feuilleton
Een roman
uit het hooge Noo-den
Door Agathe Pogner
17.
Vol verrukking staarde ik naar het prach
tige dier; wat waren, bq hem vergeleken, zijn
meelijwekkende soortgenooten, die in een
dierentuin achter' stevige tralies van sneeuw
en verre ijsbergen droomden?
Ik kon mijn oogen niet van hem losmaken,
gefascineerd hing mijn blik aan deze vorste
lijke verschijning, maar ziet daar wentel
de hij zich reeds door de sneeuw. Dik, donker
bloed sijpelde over zqn mooie, witte vacht.
Mijn metgezellen juichten. Zoo goed getrof
fen! Midden in het hart! Ik echter wendde
me zwijgend af. Ik gevoelde plotseling .diep
medelijden met het dier. veel meer nog dan
met zijn in kooien smachtende broeders.
De honden renden, zonder zich aan hun
zwaren last te storen, als dollen naar huis.
Nu zij het warme bloed h.-.dden geroken, kon
den zij hun roofdierafstamming niet langer
verloochenen.
Onderweg schoot het me te binnen, dat ik
nog met geen enkel woord van mijn waar
deering tegenover mijn metgezellen had blijk
gegeven. Ik trachtte dit verzuim zoo goed
r :Ogelijk te herstellen, maar Nikita lachte
mq goedmoedig toe en zei:
Het is alleen de eerste maal, dat u het
zich zoo aantrekt. Later went u daar wel
aan.
Natuurlijk begrep hij mq niet. Het was de
vallende beer geweest, die mq in het hart
had gegrepen, niet de doode.
30 September.
Zondag ben ik den geheelen dag rond geloo-
pen als iemand, die zich van een zwaren last
wil bevrijden en niet weet, waar hij hem moet
afwentelen. Tenslotte besefte ik, dat het
De reis wordt voortgezet.
1. „Laten we die paar shil
lings, die hier liggen, bjj
elkaar zoeken, dan gaan we
er vandoorV'
2. „Als we de stroom maar
eens konden overreden, ons
naar open water te voeren,
dan werden wfl misschien
eens door een of ander schip
opgepikt!"
In het moeras...
1. Langzaam gaan de jongens
voorwaarts door een bqna
ondoordringbaar moeras van
veen- en meerplanten.
2. Nipper getroost zich de
grootst mogelijke inspan
ning.
3. Dat had hq echter niet
moeten doen. De stok
breekt, en hij valt voorover
in het kroos.
President -Roosevelt heeft op de perscon
ferentie medegedeeld, dat hij van de zeven
milliard die door het congres zijn toege
staan, lot dusverre opdrachten tot een be
drag van 1.080.000.000 dollar geplaatst heeft
Deze orders hebben betrekking op mate
riaal voor leger en marine, vliegtuigen en
landbouwproducten. Dit alles is bestemd
voor andere staten en zal, zooals Roosevelt
zei'de. naar meer dan één land gaan. Dat zal
natuurlijk eenigen tijd duren, want het ma
teriaal moet eerst geproduceerd worden. De
president antwoordde ontkennend op de
vraag, of hij een nieuw bouwprogramma
voor koopvaardijschepen had uitgewerkt.
Ten aanzien van de maatregelen tegen de
Duitsche en Italiaansche schepen verklaar
de hij in het geheel niets te kunnen zeggen
daar hij pas naar Washington was terug
gekeerd en nog niet alle bijzonderheden
kende. Hij zeide om dezelfde reden geen
antwoord te kunnen geven op de vraag
of een onteigening der schepen in het voor
némen lag.
Ten aanzien van de stakingen verklaarde
Roosevelt er van overtuigd te zijn, dat deze
vraagstukken op grond van de bestaande
wetten en met het administratieve apparaat
kunnen worden geregeld, indien zoowel
werknemers als werkgevers een tegemoet
komende houding aannemen. Op alle vra
gen betreffende het convooiproblecm en
over de wijze, waarop het materiaal van
Amerika naar Engeland zou worden over
gebracht, antwoordde Roosevelt ontwijkend
met de opmerking dat dit oeroude kwesties
Geen Duitsche sblda en
in Hongarije
De vroegere Amerikaansche gezant te
Boedapest, Montgomery, die gepensionneerd'
is en te New York is aangekomen, heeft,
naar Associated Press meldt, in een pers-
gesprek verklaard, dat Hongarije geen oor
log wenscht. De toestand is in Hongarije
normaler dan elders in Europa en er zijn
geen teckencn voor een Duitsche bezetting.
Montgomery verklaarde gedurende zijn ver
blijf in Hongarije, geen Duitschen soldaat
gezien te hebben en ook de Hongaarsche be
volking krijgt de Duitschers niet te zien,
omdat de troepen op de doorréis naar Roe
menië de treinen niet mogen verlaten.
Met het transatlantische vliegtuig:, waar
mede ook de gezant is aangekomen, zijn
ook vier waarnemers der Anierikaansche
marine uit Engeland teruggekeerd.
Gisterochtend heeft de Japansche minis
ter van buitenlandsche zaken, Matsoeoka
zich naar het Vaticaan begeven, waar hij om
9 uur per auto aankwam. De minister werd
met de aan zijn rang verschuldigde eerbe
wijzen ontvangen en, vergezeld door een
schildérachtigcn stoet, schreed hij door dc
zalen van het Pauselijk paleis. Uit naam
van oen groep jonge Japanners, die worden
opgeleid in het college der propaganda fide
en die in de Clementijnsche zaal stonden
opgesteld, begrbctte een priester don minis
ter namens de jongelieden van zijn land
die hun katholiek geloof te Rome vervol
maken, om daarna naar het vaderland te
rug te keeren en- er hun missie te ontwik
kelen. Matsoeoka antwoordde met het uit
spreken van een dankbetuiging en het uit
spreken van goede wenschen voor de studie
van zijn jonge landgenooten.
Mgr. Arborio Mei la di Santelia vergezelde
Matsoeoka vervolgens naar de particuliere
bibliotheek van den paus, waar deze den
minister ontving. Na zijn onderhoud met
den paus, dat een uur en vijf minuten duur
de. bracht Matsoeoka een bezoek aan kardi
naal staatssecretaris Maglione.
Roemeeosche ministerraad bijeen
Drukte in Gibraltar
Urt Gibraltar wordt gemeld, dat men
een groote drukte van Engelsche oorlogs
schepen in de haven heeft waargenomen.
Twee groote transporten, waarvan, twee
schepen geladen niet oorlogsmateriaal en
twee met troepen zijn gisteren uitgevaren,
geëscorteerd door twee kruisers, vier tor-
pedobootjagers en twee duikboolen. Des
middags arriveerden het vliegtuigmoeder
schip Ark Royal, met op de brug gereed
voor den start staande vliegtuigen, een
pantserkruiser, twee kruisers, zes torpedo-
bootjagers -en twee hulpkruisers in de
haven, waar zij het anker uitwierpen.
Inoenu wenscht Koning
Peter geluk
Radio Ankara meldt, dat de president
der Turksche republiek, Inoenu, Koning
Peter van Joego-Slavië een telegram met
gelukwenschen heeft gezonden ter gele
genheid 'van zijn troonbestijging. Koning
Peter heeft een hartelijk antwoord met
dankbetuigingen gezonden.
In een Dinsdag onder voorzitterschap
van generaal Antoncscu gehouden minister
raad heeft cle minister van onderwijs rap
port uitgebracht over tle sluiting van hot,
studéntentehuis der technische hoogeschool
in Boekarest op grond van verspreiding van
onverantwoordelijke manifesten. Er werd
besloten de schuldige studenten uit te
sluiten en het tehuis eei^t weer te openen,
wanneer de rust volkomen hersteld is. Ver
der werd besloten dat den scholieren, die
wegens deelneming aan den Januari-opstand
van de scholen werden uitgesloten, gedwon
gen verblijf bij hun ouders zal worden op
gelegd. Ingeval van nieuwe politieke ver
grijpen zullen zij in kampen worden ge
ïnterneerd.
VRIJDAG 4 APRIL 1941.
Nederlandsch Programma.
Hilversum I. 415,5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 Schriftlezing en meditatie (Uitzending
voorbereid door de Clirist. Radio-Stichting).
8.10 Gewijde muziek (gr.pl.).
8.30 Nieuwsberichten ANP.
8.45 Gramofoonmuziek.
10.00 Orgelspel.
10.20 Voordracht.
10.40 Celesta-ensemble.
11.00 Cello met pianobegeleiding.
12.00 Puszta-orkest en gramofoonmuziek.
12.42 Almanak.
12.45 Nieuws- en economische berichten ANP.
1.00 Omroeporkest en de Hawaiian Serenaders.
2.15 Causerie over het werk van de kinder
politie.
2.30 Esmeralda en solist.
3.00 Kerkorgelconcert.
3.30 Musiquette.
4.00 Lezen in den Bijbel (Uitzending voorbe
reid door het Vrijz. Prot. Kerkcomitè).
4.20 Gramofoonmuziek.
4.30 Grtfmofoonmuziek (met toelichting).
5.00 Gramofoonmuziek.
5.15 Nieuws-, economische- en beursberichten
ANP.
5.30 Aeolianorkest en solist.
6.15 „Jeugd open Uw oogen".
6.30 Almanak.
6.32 Omroeporkest.
7.00 Economische vragen van den dag ANP.
slechts mqn verlangen was, dat aan mijn
hart knaagde. Dit verlangen trok mq naar
de Walvischbaai.
Ik besloot dezen eenen keer nog met de
motorboot te gaan, hoewel ik wist, dat het
een moeilijke tocht zou worden. Het water
langs de oevers van de baai was reeds vrij
dicht met ijs bedekt en daarbuiten op de
open ~ee, dreven kleine en groote ijsbergen
kriskras door elkaar. Maar juist het waag-
halzige van de onderneming trok mij aan.
Derhalve begaf ik mij Maandag in alle vfoegte
op weg. Aanvankelijk waren het slechts het
licht van maan en sterren, waarbij ik mijn
weg moest trachten te vinden, maar later
maakten de nachtelijke hemellichamen plaats
voor een stralende zon.
Het weer was ruw, marr helder. De lucht
was van die verbazingwekkende doorzichtig
heid, zooals slechts het hooge Noorden die
kent.
In verband met de drijvende ijsbergen moest
ik den oever zooveel mogelijk vermijden en
menigen grooten omweg maken. Om elf uur
echter voer ik, dwars door de krakende ijs-
schotsen heen, in de beste stemming de Wal
vischbaai binnen.
Ik ging naar Stepanida. Ze was niet alleen
Katja was bij haar, de jonge kolonistenvrouw,
die met haar man enhur driejarig zoontje
Fedja op dezelfde boot als ik den overtocht
naar ons eiland had gemaakt en die nu met'
een ander, eveneens een jeugdig echtpaar de
nieuw gebouwde woning schuin tegenover die
van^Wenjamin bewoonden.
Katja's geheele schoonheid bestond uit
haar jeugd, haar gezondheid en haar vroo-
lijke oogen. Als destijds op de boot de werk
lieden en de matrozen haar gezelschap zoch
ten, wat dat allen om haar aantrekkelijken
lach. Als de triller van een leeuwerik, als het
jubelende getjilp van een vogel klonk deze
lach, die allen onder zqn bekoring bracht.
Haar man had deswegen al menig vermanend
woord doen hooren. Zij luisterde er naar, boog
schuldbewust het hoofd en barstte dan op
nieuw in een schaterlach uit. Zij kon niet
anders.
Ik gaf beiden vrouwen'de hand. Tegelijker
tijd schoot Katja haar eei-ste lachsalvo af.
Kijk nu toch zoo'n lachbek, schertste
Stepanida. Wat moet dit gelukkig zijn!
Dat ben ik ook! praalde Katja. Of
kom ik iets tekort? Ik heb een goeien, besten
man, al kan die wel eens vervaarlijk uit zijn
slof schieten, ik heb een lieven jongen en ik
ben zelf kerngezond. Als onze Lieve Heer het
een beetje goed met ons meent, laat hij ons
in de tien jaren, die wij hier willen blijven,
zooveel verdienen, dat we ons later in onze
geboorteplaats een stukje land en wat vee
kunnen koopen en een eigen huisje kunnen
bouwen,
Over tien jaar zal je hier wel niet meer
vandaan willen, zei Stepanida. Dan heb je
de stilte en de eenzaamheid leeren lief heb
ben en zal je haa- niet meer kunnen missen.
Dat dacht maar! Over tien jaar ben
ik pas dertig! Dan zal ik alles nog eens be
hoorlijk inhalen, wat ik hier op het eiland-
te kort ben gekomen.
Stel u voor, vervolgd ze, zich plotse
ling tot mij wendend, waarschijnlijk in de
eronderstelling bij a n nieuweling een willi
ger oor te zullen vinden, -«tel u voor, hier
op het eiland is geen enkele man. die kan
dansen! Is dat niet verschrikkelijk? Ik kan
zonder dansen nu eenmaal niet leven. Als ik
me eens flink uitgedanst heb, ben ik rustig
en kan ik weer verstandig zijn.
Voor we er op bedacht waren, zette ze een
van die gracieuse Noorsche volksdansen ln.
En zingend en dansend verliet ze de kamer.
Stepanida keek haar met een zucht na.
Ik ben bang voor haar. Als iemand van
de natuur zooveel opgewektheid meekrijgt,
is dat voor mijn gevoel altijd een soort voor
beschikking. En Katja doet zooveel domme
dingen. Ze werkt weliswaar voor twee en kent
geen vermoeidheid, maar
Misschien vergis je je, "tepanida.
Ik hoop het. Ik hoop het zelfs van harte.
Maar mijn voorgevoelens bedriegen mij ge
woonlijk niet. Dat is ook bij mijn eersten man
gebleken.
Is hij al lang dood?
Met hel. voorjaar wordt het vijf jaar. Een
walrus trok hem in de diepte.
Stepanida wees op een klein* foto, welke
tusschen de beide venster." hing. Zij liet een
knappen jonge man zien met overmoedig
lachende oogen.
Wq hielden heel veel van elkaar en ik
heb dan ook lang om hem getreurd. Later
heeft het geluk r og eens aan mijn deur ge
klopt. Toen heb ik het binnen gelaten.
Een mensch kan toch maar eenmaal
gelukkig zijn?
Stepanida keek m.j vragend aan. Het
scheen, of ze eensklaps de reden van mijn
komst op het eiland begreep,
Een mensch kan zoo vaak gelukkig zijn
als hij wil, antwoordde ze daarop met iets
van moederlijke goedhartigheid, want het
geluk ligt in ons zelf. Anderen wekken h*et
alleen. Maar komt u nu mee naar mqn moe
dertje. Ze wacht met ongeduld om eens ken
nis met u te maken.
Wij gingenv naar grootmoeder's woning.
Reeds in het portaal trof me iets prettigs
huiselijks en vertrouwds. Later begreep ik.
dat het de tinten waren. Grootmoeder hield,
evenals ik, van bonte, warme kleuren.
7.15 Gramofoonmuziek.
8.00 Nieuwsberichten ANP.
8.15 Spiegel van den dag.
8.30 Berichten (Engelsch).
8.45 De Melodisten, dames koor „Aetherchar-
rne" en solist.
9.30 Gramofoonmuziek.
9.40 Avondwijding (Uitzending voorbereid door
het Vrijzinnig Prot. Kerkcomitè).
9.45 Engelsche berichten ANP,
10.00 Nieuwsberichten ANP, sluiting.
Nederlandsch Programma.
Hilversum H. 301,5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 Gramofoonmuziek.
8.30 Nieuwsberichten ANP.
8.45 Gewijde muziek (gr.pl.).
9.15 Gramofoonmuziek.
10.20 Zang met pianobegeleiding.
11.00 Voordracht.
11.20 Omroeporkest.
12.00 Berichten.
12.15 Orgelspel.
12.45 Nieuws- en economische berichten ANP.
1.00 Gramofoonmuziek.
1.30 Revida-séxtet
2.00 Omroepsymphonieorkest en soliste.
3.00 Revida-sextet.
3.30 Huishoudelijke vraagbaak.
3.45 Gramofoonmuziek.
4.30 Voor de jeugd.
5.00 Gramofoonmuziek.
5.15 Nieuws-, economische- en beursberichten
ANP.
5.30 Cococo-octet.
6.00 Onder de leeslamp (Uitzending voorbe
reid door de Christ. Radio-Stichting).
6.15 Esmeralda en soliste.
6-.4S Gramofoonmuziek.
7.00 Economische vragen van den dag ANP.
7.15 Amusementsorkest en soliste.
8.00 Nieuwsberichten ANP.
8.15 Spiegel van den dag of gramofoonmuziek.
8.4é Radiotooneel.
9.30 Gramofoonmuziek.
10.00 Nieuwsberichten ANP, sluiting.
Stepanida duwde de deur, welke toegang
gaf tot het Vrij groote vertrek, open en
spoedde zich direct daarop weer naar haar
eigen woning terug. Ik evenwel stond in de
deuropening en trachtte met mijn blik alles
te omvatten. Allereerst ontwaarde ik een
hoek met heiligenbeelden en kransen van
geurige papieren bloemen, daarna twee lichte
kleine vensters en voor een van deze vensters
twee ijverige naaiende vrouwenfiguren.
Pelka ontdekte mij het eerst. Met een kreet
van blijdschap vloog ze me tegemoet. Daarop
trok ze mij mee naar haar grootmoeder.
Daar is ie, grootmoeder, daar is ie!
De vrouw keek mij aan, als iemand, die
de eenzaamheid kent en in de uren van
alleen-zijn gewend is zich met zijn innerlijk
leven bezig te houden. Daarop stak ze mij
haar hand toe en zei: Wees welkom!
Ik moest me van mijn pelsjas ontdoen en
werd in grootmoeder's gemakkelijken houten
stoel geduwd.
Die staat altijd voor je klaar. Vergeet
dat niet.
U bent zeer vriendelijk.
U
De vrouw dreigde me met haar vinger.
Zeg dat niet nog eens. Anders zal ik
ook ,.u" tegen je moeten zeggen. En „u" zeg
ik alleen tegen menschen, die ik niet mag.
Ik zal het niet vergeten, grootmoeder.
De vrouw knikte me vriendelijk toe en ging
naar het aangrenzende vertrek om den thee
ketel op den driepoot te zetten. Pelka ruimde
intusschen het begonnen naaiwerk op.
Wat ben je daar aan het naaien, Pelka?
Pelka lachte.
Zie je dat niet? Dat zijn toch hemdjes
en jakjes voor mamoesja's nieuwe kindje.
Voor wie? vroeg ik verrast.
Wel, voor het kind van mamoesja, dat
we tegen Kerstmis verwachten. Als het een
jongen is, zullen we hem Nil noemen zoo
heet de vader van Wenjamin maar als het
een meisje is, wordt zij naar grootmoe, Irina,
genoemd.
Ik moet geen bijster intelligent gezicht
hebben getrokken, want Pelka kwam mè in
mijn verlegenheid te hulp.
Grootmoe heeft me verteld, dat bij
mamoesja, toen zij eens haar den hemel op
keek, een sterretje in haar hart gevallen en
dat er daarom nu bij haar. zooals bij alle
goede menschen, een klein kindje zal komen.
Daarom zitten we nu alle dagen te naaien,
omdat alles op tijd k;aar moet zijn,
fWordt vervolgd.'}
