]apan en
Nederl. Indië
Duitsche troepen in contact
met de Engelschen Twccdc
Is tr nood in Nederland,
ja ol neen
DAGBLAD VOOR HOLLANDSS NOORDERKWARTIER
Zuid-Slavische
leger
geeft zich over
ZWARE AARDBEVING
IN MEXICO
Verduisteren
8.41 uur
VOORTEEKEN VAN OORLOG
Een dubbel kopje koffie
««..«mii8!3!!1 Schagen. Tel. 444 (2 lijnen). Netnummer 2240.
DONDERDAG 17 APRIL 1941. 85e Jaargang. No. 11471.
Uitgave cfer N.V. Uitg.-Mij". „Hollands Noorderkwartier'' 4
i Gedeelten van Duitsche troepen, die van de
Bulgaarsche westgrens door Servië oprukken,
zijn op Grieksch grondgebied in contact ge
komen met Britsche troepen. Hoewel de Brit
ten zich met sterke eenheden op strategische
punten op de berghellingen hadden ver
schanst, gelukte het de Duitsche infanterie
den vijand uit zijn stelling te verdrijven,
zonder dat hierbij pantserwagens of het
luchtwapen in actie kwamen.
Ondersteund door het vuur van de artil
lerie drongen stoottroepen tot in de voorste
linies en sloegen een bres voor het optre
den van het gros der troepen. Na hevige
vuurgevechten werd de vijand uit zijn stellin
gen verdreven en de doortocht door een be
langrijke wegengte afgedwongen.
Honderden gevangenen, waaronder pio
niers uit de Midlands, Australiërs en talrij
ke leden van de Nieuw-Zeclandsche divisie
werden binnengebracht. De buit aan wapens
en munitie is aanzienlijk,
j Over dit plaatselijk treffen en de aanwe
zigheid der Engelschen seint V.P.B. uit
Berlijn:
Aan het Grieksche front is de oorlog in
een nieuwe fase getreden, daar de Engel-
sche strijdkrachten zich feller dan tot nu toe
het geval was, beginnen te verdedigen. Aan
deze veranderde Britsche houding liggen niet
alleen zedelijke overwegingen, maar ook mi-
litaire feiten ten grondslag. Eenerzijds heeft
de Duitsche opmarsch in Noord-Griekenland
blijkbaar diep in de terugtrekkende bewe
ging van de Britsche troepen ingegrepen,
zoodat zij niet verder voortgezet kan wor
den en het Britsche leger tot den strijd ge
dwongen wordt. Aan den anderen kant is
men er te Berlijn van overtuigd, dat een te
rugtocht op de schepen in de geheele we
reld een voor het prestige der Engelschen
zoo nadeeligen invloed zou hebben, dat de
strijd de voorkeur verdient boven den terug
tocht.
Men kan er dus op rekenen, dat het
op het Grieksche oorlogstooneel tot
een strijd jtusschen de Engclsche en
Duitsche strijdkrachten zal komen.
Men is zelfs voldaan over de te verwach-
f ten meting van krachten en houdt zich er
vast van overtuigd, dat zij zal eindigen met
het verdrijven der Engelsche troepen uit de
zen hoek van het Europeesche vasteland.
Na den val van Saloniki hebben de Grie
ken met behulp van de Britten een tweede
verdedigingslinie achter de rivier de Var-
dar betrokken. De Britten betrokken hier
van den zuidelijke sector waarvan de hoofd
macht gelegen was in den Olypus n.1. van
Katerini via Servia, Kozani tot Vivi.
De midden sfector der Grieken hield
den hoofdweg van Saloniki via Tannitsa
tot Vivi bezet, de linkervleugel der Grieken
opereert van Florina via Zuid-Slavië tot
aan de kust. De Duitschers hebben thans
met snelle voorluigeschoven colonnes de
Britsche infanterie en pantserstrijdkrach-
I ten teruggeworpen en daarbij Ptolemais en
Kozani bezet, ten N. van Servia zijn zij de
rivier de Vistritsa overgetrokken. De zwar
te dikke lijn op de kaart is 't Duitsche ge
consolideerde front bij Saloniki: al de plaat
sen in de wcermachtsberichten vermeld
staan op bijgaande kaart aangegeven.
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelt mede „Het tweede Zuid-Slavische ïe-
f ger te Serajevo heeft gecapituleerd en de
i wapens neergelegd."
Van uur tot uur aldus DNB vermenigvul
digen zich de capitulatieberichten van nïeu-
we deelen van het verslagen Servische le
per. Zes Servische divisies zijn door onder
deelen van twee Duitsche divisies vernie
tigd en acht generaals, vele officieren en
50.000 man in gevangenschap gevoerd.
Toestand in Joegoslavië is slecht.
Reuter rneldt, dat volgens een te Londen
ontvangen inlichting, de toestand in .Toego-
slavië slecht is. Het gesloten verzet hééft
opgehouden en de krijgsverrichtingen heb
ben den vorm van een guerilla:oorlog aan
genomen. De toestand in Joegoslavië kan
niet meer al te optimistisch beoordeeld
worden. Er bestaat geen hecht aaneenge
sloten Joegoslavisch opperbevel meer
Dagelijks" neemt de buit in omvang toe,
die Duitsche troepen in Servië binnenha
len. De vluchtende vijand heeft overal langs
de terugtochtwegen onoverzienbare hoeveel
heden oorlogsmateriaal achtergelaten. Pant
serwagens. motorfietsen, auto's en vracht
auto's. tractors, munitiewagens, met paar
den bespannen voertuigen zijn bij duizenden
tegelijk buitgemaakt. Op verscheidene
plaatsen zijn uitrustingsstukken van aller
lei soort in Duitsche handen gevallen, b.v.
uniformen, geweren, infanterie- en artille
riemunitie. Ook paarden en muildieren zijn
buitgemaakt. Een aanzienlijk gedeelte van
bet oorolgsmateriaal en de uitrustingstuk
ken bevindt zich nog in goeden bruikbaren
staat.
Gegevens uit de officieele rap
porten der Ned. regeering van
vóór 10 Hei 1940.
Nu de Wintertiulp Nederland het einde
harer eerste zoo bewogen werkperiode tege
moet ziet, wil zij het Nederlandsche volk in
lichten omtrent de door haar opgedane er
varingen betreffende den nood, die in Ne
derland wordt geleden.
Boven deze mededeelingen is als titel ge
plaatst. is er nood in Nederland, ja of neen?
Hierop geven de ervaringen van de W.H.N.
een duidelijk antwoord: ja, er heerscht een
nood, die onduldbaar geacht moet worden.
De hier volgende gegevens mogen dit ant
woord verduidelijken.
Wanneer wij allereerst eens overzien op
welk levenspeil de bevolking van Nederland
zich bevindt, dan krijgen wij een aardige
voorstelling door de gegevens over de in
komstenbelasting. De volgende cijfers, dit zij
nadrukkelijk vastgesteld, betreffen alleen
diegenen, die belasting betalen, dus een in
komen hebben van f 800.of meer. De mees
ten dezer belastingbetalers onderhouden uit
ditzelfde inkomen een gezin, terwijl degenen
met een inkomen van beneden f 800.dus
dit is een maandverdienste van minder dan
f 68.hier niet onder vallen. Eveneens zijn
hierin niet begrepen de ondersteunde werk-
loozen, die immers geen belasting behoeven
te betalen en andere categorieën armlasti
gen. In dezelfde perioden als waarover on
derstaande inkomstencijfers gelden, nl. van
1 Mei 1937 tot 30 April 1938, waren gemid
deld 362124 ondersteunde werkloozen en bij
werkverruimingen geplaatste werkloozen
ingeschreven.
Inkomstenbelasting 1 Hei 1938
tot 30 April 1939.
Inkomens vóór kinderaftrek.
47.18 pet. of 643649 personen verdienen van
f S001400; 27.07 pet. of 369295 personen
verdienen van -f 1400—2000; d.i. tezamen
74.25 pet. of 1.012944 personen met minder
dan f 2000.13.46 pet. of 183599 personen
verdienen van f 2000—3000, dus 87.71 pet. of
1.196.543 personen verdienen f 3000.of
minder.
Hieruit leeren wij, dat bijna de
helft aller belastingbetalers met de
van hen afhankelijke personen
moeten leven van een inkomen van
tusschen de f 800.en f 1400.
ruim 27% aller belastingbetalers
moeten met de van hen afhankelij
ke personen leven van f 1400.tot
f 2000.- Wanneer men deze beide
groepen samenvoegt, ziet men, dat
75% aller Nederlandsche belasting
betalers een inkomen van minder
dan f 2000.hebben. Bijna 14% ver
dienen dan nog eens van f 2000.
tot f 3000.zoodat 88% minder dan
f 3000 en ruim 12% meer dan
f 3000 verdienen.
Met deze getallen voor oogen willen wij
nu de volgende gegevens nauwkeurig aan
schouwen. Een officieel onderzoek naar de
gezinsuitgaven van personen die minder
dan f 1400.— verdienen, toont aan, dat de
ze gezinnen in doorsneeop de volgende
wijze hun gelden besteden:
Voeding f 491,huishuür f 180.wo
ning f 127.kleeding en schoeisel f S7.
belasting f 16.ontspanning f 19.ont
wikkeling f 16.diversen f 187.
De gemiddelde gezinsgrootte is 4.93, dus
bijna 5 personen. Van deze bedragen moe
ten dus 5 personen leven. Wanneer men
alleen het bedrag neemt, dat per gezinslid
aan voeding besteed wordt, dan is dit
99.50 per jaar en dus per dag f 0.27 per
gezinslid. Het gemiddelde tekort per week
bij deze gezinnen is 54 ct.
De toestand der werkloozen.
Over het door den minister van sociale
zaken in de Tweede Kamervergadering van
5 Maart 1936 toegezegde onderzoek bij werk
loozen-gezinnen meldt het uitgebrachte rap
port:
700 werkloozen-gezinnen uit het geheele
land, in allerlei omstandigheden levende,
zijn onderzocht gedurende alle seizoenen.
De samenvatting der 700 gezinnen is zooda
nig, dat de onderzoekingscommissie den mi
nister kan verzekeren, dat zij de geheele
stand onzer werkloozen vertegenwoordigen.
De kostwinners dezer gezinnen zijn nage
noeg geheel op steun of werkverschaffing
aangewezen en beschikken niet over gezins
inkomsten. Zij moeten de laatste twee jaar
werkloos zijn geweest en op het oogenblik
aaneengesloten voor tenminste 6 maanden.
De gezinnen staan als ordelijk en net bekend.
De gemiddelde grootte der gezinnen bedraagt
ten naastebij 6 personen, man, vrouw en 4
kinderen. Omtrent het budgetonderzoek
komt men tot de conclusie, dat de kosten
van voeding over het geheele land practisch
gelijk zijn.
Voor de 9 steun tarief-klassen wijzen de
budgetten, behalve voor de tweede klasse
alle een nadeelig saldo aan, dat van de
tweede tot de negende klasse geleidelijk
toeneemt. Bovendien moet worden aangeno
men, dat een groot deel der ondersteunden
schulden bij leveranciers hebben gemaakt.
Vergelijking der budgetten van werkloozen-
gezinnen met die van werkenden (met een
inkomen van f 1400 of minder per jaar) toont
aan, in welke mate het werkloozen-gezin zich
bezuinigingen oplegt: 6 aan huishuur
7 aan vuur en licht, 25 aan voeding.
47 aan kleeding en wasch, 52 aan ver
zekeringen en 58 aan óverige uitgaven.
De uitgaven der werkloozen beperken zich
noodgedwongen tot die, welke voor een mi
nimaal levensonderhoud noodzakelijk zijn.
Het gemiddèlde nadeelige saldo bedraagt
voor alle klassen 58 ct. per week.
De budgettekorten loopen op tot 15.1 pet.
Kleinste gemiddelde is 3.1 pet. bij gezinnen
met 3 personen. Hoogste gemiddelde tekort
is 11.5 pet. bij gezinnen met 10 personen.
Er is dus mindere welvaart bij gezinnen
met veel kinderen.
Op voeding bezuinigt men in de eerste
instantie op qualiteit en eerst in de tweede
instantie op quantiteit. Bezuiniging op klee
ding en wasch met 47 pet. is niet mogelijk
zonder de aanvulling van de kleercnkast te
verwaarloozen. Als 'n bekend feit mag wor
den geacht, dat bij langdurige werkloosheid
een onvermijdelijk te kort aan kleeding,
schoeisel en dekking ontstaat. De werkloozen
zijn noodgedwongen beperkt tot de uitgaven,
die voor een minimaal levensonderhoud
noodzakelijk zijn. Aan de meer normale kos
ten van levensonderhoud komt de werklooze
niet toe. Tijdens de werkloosheid gaat huis
raad en kleeding door niet aanvulling ach
teruit. Ook de inkomens heneden f 1400 der
werkenden zijn onvoldoende, daar zij een
gemiddeld tekort per week van 54 ct. heb
ben.
Vergelijking van de budgetten met
lage en hooge voedingscijfers maakt
het aannemelijk, dat hierbij ook be
grippen van normaal en fatsoen een
rol spelen. De gezinnen met lage
voedingscijfers verkiezen veelal hon
gerlijden boven schulden maken, ge
zinnen met hooge voedingscijfers
maken veelal alles ondergeschikt
aan een ruime voeding.
Vergelijking van den budgetairen toestand
van groote en kleine gezinnen doet zien, dat
de grootere gezinnen zich nog wel de nood
zakelijke voeding kunnen verschaffen en
ook de meest noodzakelijke uitgaven aan
kleeding besteden op dezelfde wijze als de
kleinere gezinnen, maar dat de eerstgenoèm-
den zich een verder gaande versobering in
alle andere uitgaven moeten getroosten en
bovendien in grootere schuld geraken.
De voedingsuitgaven t.o.v. het geheele bud
get bedragen pl.m. 40 pet. bij kleine gezinnen
en tot 60 pet. bij de groote gezinnen, met
een gemiddelde van 51.7 pet. voor alle gezin
nen tezamen. Dit zijn zeer hooge percenta
ges, bij werkende arbeidersgezinnen in Am
sterdam bedraagt dit niet meer dan 35 pet.
Al bestaat over het algemeen de moge
lijkheid, dat, dank zij de voor de werkloo
zen gedistribueerde levensmiddelen, de voe
ding der werkloozen voldoende is, toch is in
24 pet. van de gezinnen de voeding krap of
matig te noemen (het overeenkomstige cij
fer bij de werkende bedraagt 6 pet), terwijl
de ca, fe, eiwit- en vitamine a-voorziening
bij resp. 31. 26, 20 en 10 pet. van de gezinnen
beneden de door de commissie gestelde nor
men blijft.
Ongunstige beïnvloeding van bestaande
tuberculose door lage welvaart is waargeno
men.
Het platteland.
krachtige en vastbesloten houding
aanneemt", zoo schrijft het Japan-
sche nationalistisch dagblad „Ko-
koemin Sjimboen".
•Het blad zegt verder, dat minister-pres-
dent Konoje verklaard heeft, dat de ont
wikkeling van Japan in zuidelijke richting
zuiver economisch en derhalve vreedzaam
is, doch helaas maken de economische on
derhandelingen met Nederlandsch-Idië geen
vorderingen. Door de jongste conferentie
in Manilla zijn de betrekkingen tusschen
Japan en Nederlandsch-Indië alleen maar
slechter geworden. Dit fedt eischt, gezien
Ernstigste catastrophe ooit in de
Mexicaansche geschiedenis voor
gekomen.
U.P. meldt aan zijn bladen dat nit
de berichten over de aardbevingsca-
tastrophe die een reusachtig gebied
tusschen de Stillen en den Atlanti-
schen Oceaan heeft geteisterd, blijkt
dat dit de zwaarste ramp is, welke
in de Mexicaansche geschiedenis is
voorgekomen.
Voortdurend komen draadlooze verzoeken
om hulp uit ver uit elkander liggende ge
bieden in Mexico binnen, die verhalen over
zware aardschokken, vulkanische erupties,
boschbranden, die door gloeiende lava wer
den veroorzaakt, over verwoeste steden en
dorpen.
Door deze ramp werden de volgende staten
getroffen: Colima, Dalisco, Mexico, Guana-
juata, Tiaxoala, Puebla, Michoacan. Aguas
Calientes. Guerrero en Vera Cruz. De aard
schokken duurden den geheelen nacht door.
De gouverneur van den staat Colima tele
grafeerde. dat het grootste deel van de stad
is vernietigd en-dat een aanzienlijk deel van
de bevolking werd gedood. De overlevenden
zoekgn vertwijfeld onder de puinhoopen naar
hun familieleden. Onder de tot dusverre ge
borgen lijken bevinden zich die van den mi
litairen commandant van de stad Colima
generaal Galindo en zijn stafchef, Chavez
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
6 36 uur
Op grond van „buitengewone omstandig
heden" heeft de Gouverneur-Generaal van.
Nederlandsch-Indië volgens U.P. een com
missie voor coördinatie van de Nederlandsch.
Indische metaalindustrie in het leven ge
roepen. Het zal, naar verklaard werd, het
doel van deze commissie zijn, autarkie bij
de fabricage van bepaald oorlogsmaterieel
te scheppen.
Naar verluidt heeft de leiding van leger
en vloot allen metaalbewerkers medegedeeld
dat zij zich voor den arbeidsdienstplicht in
de betrokken bedrijven moeten laten in
schrijven.
die beiden omkwamen, toen de infanterie-
kazerne instortte. De vulkaan Colima is he
vig in werking en werpt asch en gloeiende
lavastroomen uit zijn krater, waardoor reus
achtige boschbranden worden veroorzaakt.
De overlevenden brachten den geheelen
nacht onder den blooten hemel door. Velen
knielden voor de ruines der ingestorte ker
ken en baden.
Het stadje Coalsoman, in de nabij
heid van Colima, dat 6000 inwoners
telt js geheel verwoest. Bijzonderhe
den ontbreken echter bijna geheel,
daar de getroffen gebieden feitelijk
van de buitenwereld zijn afgesne
den.
Volgens berichten uit Guadalajara, de op
een na grootste stad van Mexico, liggen on
der de puinhoopen van de dorpen Tuxpan en
Zapitilo honderden dooden.
Door aardverschuivingen ten gevolge van
de aardbeving, ziin volgens spoorwegbeamb
ten een groot aantal spoorweg- en rangeer
stations vernietigd. Overal in de getroffen
gebieden is het spoorwegverkeer verbroken,
zoodat het zeer moeilijk blijkt de noodzake
lijke reddingscolonnes uit te zenden.
Uit Vera Cruz wordt gemeld, dat de vul
kanen Orizaba en Cofrede Pretote eveneens
hevig in werking zijn. De door deze vulka
nen aangerichte schade en het aantal slacht
offers zijn nog niet bekend.
President Camarho heeft persoonlijk de
leiding van de reddingswerkzaamheden op
zich genomen. De autoriteiten werken sa
men met het Roode Kruis en alle voorbereid
selen worden getroffen, om de geteisterde
gebieden zoo snel mogelijk hulp te verlee-
nen. Voortdurend verlaten vliegtuigen de
stad Mexico, met artsen, ziekenverpleegsters
medicamenten en levensmiddelen voor deze
gebieden.
Wat het platteland betreft, speciaal de
kleine boerenbedrijven, het volgende:
Duidelijk kan men vaststellen, dat men
behalve in de kleistreken in het noorden en
westen van ons land, op de zand- en veen
gronden in Oost- en Zuid-Nederland om en
onder het minimum leeft.
De vrouw op het kleine boerenbedrijf heeft
een dubbele taak, in het bedrijf en in het
gezin. De geringe middelen voeren ondanks
hard werken en soberheid tot schulden. De
beschikbare woonruimte is veelal te klein.
Vloeren, drempels, raamkozijnen daken maar
ook muren toonen ernstige gebreken en zijn
met onbewoonbaarheid in overeenstemming
te brengen.
Ondervoeding werd bij kinderen uit groo
te behoeftige gezinnen geconstateerd. Boven
dien kunnen door gebrek aan middelen
meestal geen voorzieningen worden getroffen
tegen ziekte overlijden, invaliditeit, ouder
dom en dergelijke gevallen.
Warm ondergoed ontbreekt vaak. Boven
dien is de slijtage groot. Zakjes voor ver
pakking van meel rijst en kippenvoer wor
den vrij algemeen gebruikt voor het maken
van onderkleertjes. Bij de kinderen moet
vaak 's avonds de kleeding worden gewas-
schen, opdat zij den volgenden dag naar
school kunnen gaan. Vaak worden zij uit
kerk of school gehouden wegens te groote
slijtage van kleeding en schoeisel. Men ver
zuimt naar een zuigelingen-consultatiebureau
te gaan, daar men zich schaamt voor de
kleertjes van de baby. Afgedragen kleeding
wordt vaak als ondergoed gebruikt, terwijl
niet ieder kind steeds verschoond kan wor
den.
De toestand ten aanzien van schoeisel is
gelijk aan die van onderkleeding.
De toestand der bedden is vaak allerbedroe
vendst. Bij gebrek aan behoorlijke matrassen
en dekens, slapen ouders en kinderen vaak
op stroo, bedekt met lompen en met van ou
de zakken gemaakte dekens.
Ziedaar een beeld van den toestand hier
te lande zooals die voor den tienden Mei
was.
„Tokio moet een krachtige hou
ding aannemenzegt Japansch
blad.
„Het is absoluut noodig, dat Japan
tegenover Nederlandsch-Indië een
HET JAPANSCH RUSSISCHE
NIET-AANVALSP ACT.
Het invloedrijke Chineesche blad „Kuo^
min SJinwen", dat in Sjanghai verschijnt,
schrijft in een commentaar op het Japansch-
Russische niet-aanvalspact:
Wij gelooven, dat het neutraliteitspact een
voorteeken is van een oorlog in den Stillen
Oceaan, maar wij gelooven niet, dat deze
oorlog zoo dicht op het sluiten van dit pact
zal volgen als de Europeesche oorlog volgde
op het Duitsch-Russische nietaanvalspact
Haar van surrogaat.
Naar wij vernemen, zou het in de bedoe
ling ligen, bij de aanstaande distributie
van het standaardkoffiesurrSgaat, welke
wij reeds hebben aangekondigd, het rant
soen te bepalen op het dubbele van het
huidig^ koffierantsoen.
van het standpunt der consolidatie van het
Oost-Aziatische groote economische gebiedi
een zeer nauwkeurige bestudeering.
Niemand mag het feit over het hoofd
zien, dat na de ineenstorting van Neder
land, Nederlandsch-Idië zich geheel en al
aan Engeland gebonden voelt, dat verder
Engeland en de Vereenigde Staten in Ba
tavia tegen Japan manoevreeren. Neder
landsch Indië voorziet Engeland reeds van
de belangrijkste grondstoffen van scheeps
ruim te. Engeland en Amerika trachten bo
vendien van Nederlandsch-Indië een mate
riaalbasis te maken en den handel te mo
nopoliseeren. Bovendien is Nederlandsch-
Indië er toe gedwongen om den uitvoer
naar Japan te staken onder het voorwend
sel dat deze uitgevoerde goederen naar
Duitschland worden doorgestuurd.
COÖRDINATIE VAN INDIE'S
METAALINDUSTRIE.
Streven naar autarkie bij jabrl*
cage van bepaald oorlogsmate
rieel.
