Vijftienduizend boeren
worden geholpen
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Belangrijk werk ten bate van bodem-
productie en voedselvoorziening
Australische troepen
verlaten Griekenland
Ambtenaren op
1 MEI vrij?
Verduisteren
9.01 uur
Vreeselijk ongeval
(e Rotterdam
Het bombardement
van BELGRADO
Laan, Schagen. Tel. 444 (2 lijnen). Netnummer 2240.
DINSDAG 29 APRIL 1941. 85e Jaargang. No. 11481.
Uitgave- der N.V. Uitg.-Mif. „Holland* Noorderkwartier"
Vijfduizend arbeiders
dagelijks in touw, de
schade van oorlog en
oorlogsvoorbereiding aan
de landerijen te herstellen
Er schijnt zoo wordt ons van be
voegde zijde geschreven voor ons
volk alleszins aanleiding, kennis te
nemen van een belangrijk werk, dat
op het oogenblik wordt verricht en
dat in ruime mate aan de opbrengst
van onzen bodem en dus aan onze
voedselvoorziening ten goede komt.
Wij bedoelen het herstel van de scha
de, toegebracht aan landerijen ten
gevolge van de, door het Departement
van Defensie genomen, maatregelen
ter verdediging des lands en van de
krijgsverrichtingen, welke na het uit
breken van den oorlog zijn gevolgd.
Dit herstelwerk vindt niet geconcen
treerd, maar in verscheidene stre
ken van ons land plaats en valt
hierdoor misschien niet sterk op.
Maar het heilzame resultaat ervan
is er niet minder om. Het is het
Bureau Ontruiming, een afdeeling
van het Rijksbureau voor de Voedsel
voorziening, dat dezen arbeid leidt.
Dit bureau dankt zijn naam aan de
taak, waarvoor het oorspronkelijk is
ingesteld, de voorbereiding van de
evacuatie. De directeur der Heide
maatschappij, Ir. C. Staf, is ook direc
teur van het Bureau Ontruiming.
Zooals men weet, heeft Defensie, om ons
land in staat van verdediging te brengen,
zich genoopt gezien tot een aantal maatre
gelen, die voor vele landerijen in onderschei
<iene deelen des lands een niet gering na
deel met zich brachten. In de eerste plaats
moeten in dit verband de inundatiën wor
den genoemd. Voorts zijn stellingen opge
worpen, dikwijls midden in landerijen of
geheel om boerderijen heen, die aldus door
een muur van zand werden omringd. Men
kan nu nog op ettelijke plaatsen boomgaar
den zien, waarvan alleen de kruinen boven
het zand uitsteken. In tal van gevallen wer
den de stellingen gecamoufleerd met plan
tengroei. Daartoe werd op de stellingen
teeltgrond gelegd, die van de landerijen om
de stellingen heen, werd afgestoken. Prik
keldraadversperringen, zich over lange af
standen uitstrekkende, maakten het land
ontoegankelijk. Weiland en bouwland wer
den doorgraven met tankwallen en loop
graven. Al deze en dergelijke maatregelen
waren in de gegeven omstandigheden on
vermijdelijk, maar de landerijen werden
hierdoor onbruikbaar.
Daarom besloot reeds op den avond van
de capitulatie de toenmalige Regeerfngs-
commissaris voor Akkerbouw en Veehoude
rij, Ir. S. L. Louwes, thans directeur-gene
raal van de Voedselvoorziening te bevorde
ren, dat ten spoedigste met het herstel van
de aan de landerijen toegebrachte schade
een aanvang zou worden gemaakt.
Juist ook met het oog op de voedselvoor
ziening heeft van den aanvang af het be
ginsel voorgezeten, dat de schade wegens
vernieling van de landerijen alléén in geld
zou worden vergoed, wanneer eerst al het
mogelijke was gedaan om het land in zijn
ouden toestand te herstellen.
Waaruit de arbeid bestaat.
Toen het inundatiewater van de lande
rijen was afgevloeid, moest eerst het zooge
naamde urgentiewerk worden verricht, de
ontsluiting van de boerderijen, welke vooral
uit de wegneming van de prikkeldraadver
sperringen bestond. Dit prikkeldraad is
evenals het materiaal van de stellingen,
voornamelijk zand en hout, oorlogsbuit van
de bezettende macht. Daar, waar de bezet
tingsautoriteiten tot de opruiming van stel
lingen vergunning verleenen en men hier
voor arbeidskrachten verkrijgen kan, wor
den de stellingen opgeruimd. Voorts wordt,
waar hiervoor toestemming is gegeven, het
zand van de stellingen weggehaald. Het
wegwaaiende zand heeft vooral aan tuin-
1 ders heel wat last bezorgd. Ten einde de
vruchtboomen van fruittelers, wier boom-
i gaarden soms bijna geheel door zand waren
overdekt, tegen verstikking te behoeden,
heeft men aanstonds het zand, om de hoo
rnen heen, uitgegraven, zoodat de boomen nu
als het ware in een n au wen trechter staan
en althans kunnen ademhalen.
Nu de landerijen weer toegankelijk zijn
gemaakt, moeten dikwijls eerst tankvallen
en loopgraven worden gedicht en soms ook
granaattrechters, gevolg van het oorlogsge
weld. (Intusschen is de schade, welke de
landerijen als gevolg van de krijgsverrich
tingen hebben opgeloopen, uiterst gering.
Men kan ze op vijf procent stellen, tegenover
de vijf en negentig procent, gevormd door
de schade, welke de Defensiemaatregelen
hebben veroorzaakt).
Is al zulk werk verricht, dan wordt de
grond, eveneens vanwege het Bureau Ont
ruiming, geploegd, geëgd en gespit en, in
vele gevallen, ook bezaaid. (Ook werd aan
de boeren kunstmest, zaaizaad en pootgoed
verstrekt).
Verbeteringswerk.
De grond gaat er niet alloen niet
door achteruit, maar dikwijls zelfs op
vooruit. Het komt voor, dat zand
wordt weggewerkt in een moerassi-
gen bodem, die tot dusverre onpro
ductief was, maar op deze manier
in goed weiland wordt veranderd.
Ook wordt het stellingzand vaak
gebruikt ter verbetering van de af
watering. Niet zoo zeldzaam bij
voorbeeld zijn de gevallen, waarin
de buitenrand van de landerijen
hooger is gelegen dan het midden
gedeelte. Dan fungeert dit midden
als een vergaarkom voor water,
wat een averechtsche toestand is.
Het stellingzand wordt daarom aan
gewend ter verhooging van het
middengedeelte, dat aldus op iets
hooger peil kcmt te liggen dan de
buitenrand. Op deze manier wordt
een juiste afwatering verkregen.
Zoo ook bewerkstelligt men een
verbetering van den grond en des-
zelfs afwatering, door bij voorbeeld
bepaalde slooten met stellingzand
te dempen en nieuwe slooten en
greppels te graven.
In al dergelijke gevallen blijft het dus
niet bij herstel van de landerijen in haar
vooroorlogschen toestand, maar gebruikt
men de gelegenheid om ze in beteren staat
dan voorheen, te brengen. Men maakt, als
dit noodig blijkt, den boer duidelijk, dat
hij door zulke maatregelen erop vooruit
gaat. Wordt het herstelwerk door de over
heid bij wijze van schadevergoeding
bekostigd, voor den verbeteringsarbeid be
taalt de boer bij. Maar hij betaalt slechts
den kostprijs van de verbetering, niet de
meerwaarde, bestaande uit. het verschil tus
schen de oude en de nieuwe waarden van
den grond.
Hulp aan vijftienduizend boe
ren.
Het grooteb elang van al deze werkzaam
heden wordt duidelijk, wanneer men weet,
dat hierdoor niet minder dan in totaal
vijftienduizend boeren worden geholpen.
Met dit werk houden zich op het oogen
blik vijfduizend arbeiders bezig.
Het zijn voornamelijk arbeiders uit de
groote steden en andere industriecentra, die
dit werk verrichten.
Voorts worden wel arbeiders uit een groo
te stad in de nabijheid van hun werk inge-
Lindbergh neemt ontslag
uit het leger
NU HEM GEEN RECHT VAN
SPREKEN WORDT GELATEN.
In een brief aan president Roosevelt heeft
Lindbergh ontslag genomen als kolonel bij
het corps reservevliegers van de Amerikaan
sche weermacht.
„Ik had gehoopt," aldus schrijft
Lindbergh. „dat ik als Amerikaansch
burger gebruik had kunnen maken
van mijn recht, de bevolking van
mijn land in vredestijd van mijn
meening in kennis te stellen, zon
der dat ik afstand zou behoeven te
doen van het voorrecht, mijn land
in oorlogstijd als vliegerofficier te
mogen dienen.
Daar gij echter, in uw hoedanigheid van
president der Vereenigde Staten en opper
bevelhebber der weermacht, duidelijk te
verstaan hebt gegeven, dat ik als reserve
officier dit land niet langer nuttig ben, en
met bet. oog op andere opmerkingen, die
gij, mijnheer de president, hebt gemaakt
ten aanzien van mijn verknochtheid jegens
het land. ten aanzien van mijn karakter
en mijn motieven, kan ik geen anderen eer
vollen weg kiezen, dan afstand te doen van
mijn officiersrang als kolonel der lucht
macht. Ik doe dezen s'ap met het grootste
leedwezen want mijn betrekkingen tot de
luchtmacht behoorden tot de dingen, die mii
het dierbaarst waren Deze betrekkingen
moesten slechts wijken voor het recht, dat
ik als Amerikaansch burger openlijk tot
mijn medeburgers mag spreken er met hen
van gedachten mag wisselen over de be
slissingen van oorlog en vrede.
kwartierd. Dezen kunnen uiteraard een
normalen arbeidsdag maken.
Praat men met de boeren, dan kan men oon-
stateeren, dat zij over het algemeen over
het werk vain de arbeiders tevreden zijn,
al betreuren zij, dat het niet nog vlugger op
schiet. Dit laatste is het gevolg niet alleen
van den langdurigen winter, die achter ons
ligt en van t feit. dat vele arbeiders slechts
korte werkdagen kunnen maken, maar ook
van de omstandigheid, dat het Bureau Ont
ruiming de beschikking heeft over belang
rijk minder arbeiders, dan het zou kunnen
te werk stellen. Alleen in de Peel gezwe
gen van andere streken des lands zou
het nog wel vijfduizend nieuwe arbeiders
kunnen gebruiken.
In enkele gevallen worden, als noodmaat
regel ,de werkzaamheden verricht in vrij
bedrijf, door zoons van kleine boeren, wier
gezinnen gaarne wat willen bijverdienen.
Maar in het algemeen zijn er op het plat
teland zelf keen arbeidskrachten voor dit
werk te krijgen.
Al blijft er dus ten aanzien van het tempo
nog wat te wenschen over, wij hopen, te
hebben duidelijk gemaakt, 'dat de boven
omschreven arbeid zoo intensief, als moge
lijk is. en met alle krachten, waarover men
beschikt, wordt verricht, v-»n groot, nut voor
bodemopbrengst en voedselvoorziening is en
uit dien hoofde de belangsteling van ons
volk verdient.
Luguber schouwspel aan de
Egeische Zee.
IN DUITSCHLAND DE VELD
TOCHT ALS GEëINDIGD BE
SCHOUWD.
De Australische minister van oorlog heeft
naar de Engelsche berichtendienst meldt,
gisteren medegedeeld, dat de Australische
troepen Griekenland verlaten.
De geweldige succesvolle aanvallen van het
Duitsche luchtwapen op de vluchtende Brit-
sche transportvloot worden door overeen
stemmende berichten uit Volos en Athene
bevestigd. Volgens deze berichten zijn in de
afgeloopen dagen ontelbare lijken van Brit-
sche soldaten en matrozen aan de kust van
de Egeische zee aangespoeld. De indruk
die dit afgrijselijk schouwspel biedt. is. naar
gemeld wordt, niet met woorden te beschrij
ven.
„De veldtocht beëindigd."
„De veldtocht op den Balkan is in hoofd
zaak geëindigd", met deze woorden resu
meert de Voelkischer Beobachter de laatste
berichten omtrent de sucessen der Duitsche
weermacht op den Balkan. Ook de andere
dagbladen wijzen met geweldige opschriften
op de betcekenis der verovering van Athene
en de bezetting van Korinthe door de Duit
sche troepen. De Voelkischer Beobachter
noemt den val van Athene hef symbolische
laatste bedrijf van een der duistere hoofd
stukken der Britscne en Amerikaansche oor
logspolitiek.
Door den Balkanoorlog, zoo schrijft het
blad, welks begin, de putsch van Belgrado
door Churchill en Roosevelt zoo vreugdevol
werd begroet, is niet ontstaan wat zij wensch-
ten, een „nieuw front en een versnippering
der Duitsche strijdkrachten", maar 'n totale
militaire, politieke en moreele nederlaag van
het Anglensaksendom. Het blad is van mee
ning, dat de dappere tegenstand van het
Grieksche leger een betere zaak waardig zou
zijn geweest.
Zeven Belgische
mijnwerkers omgekomen
Mijn onder water.
In de kolenmijn van Quaregnon hij Ber
gen zijn bij een overstrooming zeven men-
schen om het leven gekomen. Onder hen
bevindt zich de technische directeur, die in
de mijn was afgedaald om de leiding te ne
men van de afweermaatregelen tegen het
buitengewoon sterk opdringende water,
waarvan kort voor 't. ongeluk bericht was
ontvangen. De reddingswerkzaamheden
zullen waarschijnlijk vele dagen in beslag
nemen.
Het dichten van een uitgegraven per
ceel land met zand uit een stelling te
Ederveen.
(Foto G, J. Lauwers, Utrecht.)
EEN SLAAP VAN
32 JAAR
Men blijft er jong bij.
Een Zweedsche boerenvrouw, die
binnenkort 80 jaar hoopt te wor
den, heeft 32 jaar van haar leven
aan een stuk geslapen. In 1875 viel
zij als 14-jarig meisje in een zie-
kelijken slaap, waaruit zij pas in
1908 door geneeskundig ingrijpen ge
wekt kon worden Ze was toen 46
laar. Zij geniet nu een goede gezond
heid en ziet er betrekkelijk jong uit.
Een vercoek van den Nationa-
len Ambtenarenbond.
Naar dezer dagen is gemeld, heeft de se
cretaris-generaal van het departement van
Volksvoorlichting en Kunsten besloten de op
zijn departement werkzame ambtenaren op
den eersten Mei, den dag van den arbeid
vrijaf te geven. Mede in verband hiermede
heeft de leider van den nationalen ambte
naren bond, de heer W. Spieksma, zich met
een schrijven gewend tot den secretaris
generaal van het departement van binnen-
landsche zaken, houdende het verzoek te
willen bevorderen, dat voor zover de dienst
zulks toelaat, ook aan de overige ambtena
ren op den dag van den arbeid vrijaf worde
gegeven, zonder dezen verlofdag in minde
ring te brengen van de gewone periodieke
verloven.
„DE VRIJE WESTFRIES" VERBODEN.
Naar de N.-II. Courant verneemt, zal „De
Vrije Westfries", het a.r. blad uit Enkhüizen,
dat. al eens eerder verboden is geweest, tot
.nader order niet meer mogen verschijnen.
Officieus werd vernomen, dat dit verbod zou
gelden gedurende den tijd der bezetting van
ons land.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
6.12 uur
Om het voetbalkampioen
schap van Nederland
Reeds Zondag wedstrijden.
Naar wij van de zijde van den
N.V.B. vernemen, zal de competi
tie om het voetbalkampioenschap
van Nederland reeds Zondag a.s.
beginnen met twee wedstrijden. A.
D.O. uit Den Haag zal de verre
reis naar Almelo ondernemen en
daar den strijd aanbinden met den
kampioen van het oosten, Heracles
De kampioen van het Zuiden, P.
S.V., gaat naar Velsen en zal daar
V.S.V. bekampen.
Omtrent het verdere competitie
programma zal Zaterdag in het
restaurant Terminus in Den Haag
worden vergaderd tusschen de be
sturen van den N.V.B. en de kam
pioensclubs.
JONGETJE SPEELT MET VUUR
EN VERBRANDT.
Gistermiddag omstreeks hall 4 is achter
de woningen aan de kaatsbaan te Rotter
dam een tragisch ongeluk geschied, waarbij
een 6-jarig jongetje is verbrand.
Achter de woningen stond een klein,
schuurtje, waar houtwol en stroo lagen. Da
6-jarige T. Kranendonk wonende aan de
Kaatsbaan zag kans om ongezien in het
schuurtje te komen. Hij had een doosje lu
cifers meegenomen en stak de houtwol aan.
In minder dan geen tijd stond de inhoud
van het loodsje in brand. Toen de vlammen
oplaaiden zag het kind echter geen kans
om de deur, die naar binnen opengaat, te
openen, zoodat het ventje in de brandende
loods zat opgesloten.
Door een klein getralied venster schreeuw
de het luidkeels om hulp. Vrij spoedig wa
ren enkele omwonenden aanwezig, maar'in.
de paniek gelukte het hun niet, de deur
spoedig open te krijgen. Eerst toen men met
geweld de deur had ingetrapt bleek, dat
het vuur juist voor de deuropening woedde.
De vlammen laaiden reeds zoo hoog op, dat
het niet mogelijk was het kind te redden.
Toen men eindelijk door de vlammen heen
het kind naar huiten trok, was het jonget
je geheel met brandwonden overdekt. Tij
dens het vervoer naar het Zuiderziekenhuis
is de knaap overleden.
Reeds na het eerste treffen was
de situatie hopeloos. Relaas
van een ooggetuige.
De handelsattache van de Roemeensche
legatie te Belgrado, Georgiu, heeft volgens 't
D.N.B. in den ministerraad bijzonderheden
medegedeeld over den toestand in de Joego
slavische hoofdstad tot aan de bezetting door
de Duitsche troepen. Nadat gedurende tien
dagen demonstraties waren gehouden voor
den oorlog is Belgrado 6 Apiïl des ochtends
door het bombardement van het Duitsche
luchtwapen t.ot de werkelijkheid van den
modernen oorlog teruggekeerd. Reeds in den
nacht van 5 op 6 April werd er in Belgrado
luchtalarm gegeven. Het bombardement is
nauwkeurig en systematisch 6 April des och
tends om 6.20 begonnen.
Van dit oogenblik af is de eene
golf Duitsche vliegtuigen na de an
dere gekomen, die militaire objecten
en de handelswijken van Belgrado
met een wonderbaarlijke nauwkeu
righeid en buitengewoon succes heb
ben gebombardeerd. Reeds na de
eerste vluchten waren de kazernes, 't
station, de electrische centrale, de
spoorwegen en de waterleiding ver
nield. Opmerkelijk was de nauwkeu
righeid, waarmede de infanterie-
school op alle vier hoeken werd ge
troffen.
Nadat de bevolking geconstateerd had, dat
de schuilkelders geen veilig onderdak bo
den, begon zij naar de bosschen «n dorpen
in de omgeving te vluchten, die geheel voor
een bombardement gespaard bleven.
Rooftochten.
Onmiddellijk nadat de Joegoslavische re
geering Belgrado had verlaten, ondernamen
georganiseerde benden rooftochten, daar de
veiligheidsmaatregelen van de Sokols on
voldoende was gebleken. Deze plunderingen
duurden tot aan het binnenrukken van de
Duitsche troepen, hetgeen door de bevolking
alse en ware redding werd begroet. De Duit
sche luchtaanval was zoo verrassend en be
slissend, dat de regeering te Belgrado niet
eens het diplomatieke corps van haar plot
seling vertrek kon verwittigen.
In enkele dagen van verschrikking, ge
brek en smart, is ieder sociaal klasseverschil
verdwenen. Vooraanstaande persoonlijkhe
den stelden wanhopige pogingen in het werk
om wat water te krijgen.
De eerste Dnitschers.
Op 12 April verscheen eerst een Duïtsch
officier met eenige soldaten op motorfietsen
in Belgrado, die op Terazie (het voornaamste
plein) mitrailleurs opstelden. Des avonds
kwamen de Duitsche troepen zonder- dat zij
den geringsten tegenstand ontmoetten. Er
zijn geen incidenten voorgevallen en de be
zettingstroepen hebben de bevolking zeer
vriendschappelijk behandeld en onmiddellijk
de noodige maatregelen genomen om het le
ven weer zijn gewone gang te laten gaan. On
der leiding van Duitsche deskundigen begon
nen de Serviërs den watertoevoer, de elect.ri
sche en telefoonleidingen te herstellen. Het
vernielen van de groote bruggen bij Semlin
en Pantsjova en de spoorwegbruggen over
den Donau en Save door de Joegoslavische
soldaten in den nacht, van 11 op 12 April heb
ben, naar de meening van militaire deskun
digen, geen militair effect gehad.