Engelschen op Kreta
trekken terug
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Verduisteren
Het slagschip
„BISMARCK"
ondergegaan
;n britsch-indië
Vat gevreesd werd,
laat te gebeuren
Nieuwe posities ingenomen. Bres
in de Britsche linies verbreed
Amerikaansche moeders
tegen deelneming
Di hondsrdduizind eruit
Roosmlt kondigt Mtionilin
crisistoestand if
Pont omgeslagen
Winast gaat verslag
uitbrengen
9.47 uur
Extra ei op bon 41
Echtpaar in brandend huis omgekomen
Schildersjongen
van dak gestort
Hoofdredacteur: J. KEESMAN, Schagen.
WOENSDAG 28 MEI 1941. 85e Jaargang. No. 11505.
Uitgave-cfec N.V. Uitg.-Mip. „Holland* Noorderkwartier" Schagen
Het slagschip Bismar'ck. dat in zijn eer
ste gevecht tegen een Britsche overmacht
de „Hood" tot zinken bracht en de „King
George" beschadigde, had door een treffer
in het voorschip aan snelheid verloren.
Door een torpedo, die tijdens een lucht-
aanval op 24 Mei werd gelanceerd, ver
loor het nogmaals aan snelheid. Vierhon-
5) derd zeemijlen ten westen van Brest werd
het schip op 26 Mei tegen 21.00 uur op-
j nieuw door twee luchttorpedo's getroffen,
3 waarvan er een het roer en de schroeven
5 brak.
j Om 23.42 uur ontving het opperbevel van
de marine van den vlootchef, admiraal
Luetjens het volgende rapport: „schip on-
6 bestuurbaar. Wij strijden tot de laatste
e granaat. Leve de Ftihrer. W.g. Vlootchef".
1 In den strijd tegen de vijandelijke zee-
1 strijdkrachten, die langzamerhand ver-
S sterkt werden, vocht het slagschip „Bis-
9 marck" tot het tenslotte op 27 Mei des och-
j tends het slachtoffer van de overmacht
0 geworden, is.
1 Deze overmacht bestond uit drie Britsche
1 lagschepen, een vliegtuigmoederschip, ver-
2 icheidene kruisers en torpedojagers. De Brit-
3 iche formatie zelf wordt sinds gisterochtend
i loor Duitsche gevechtsvliegtuigen aange-
5 allen.
jj De gedachten van het geheele Duitsche
l olk zijn vol trots en rouw bij zijn in het
eegevecht bij IJsland zegevierenden vloot-
1 oogd admiraal Luetjens, bij het slagschip
6 tismarck, zijn commandant, kapitein ter
9 ee Lindemann en bij zijn dappere beman-
5 ling.
I1 „Een meute heeft een stuk wild
gejaagd".
„Een meute heeft een stuk wild gejaagd"
erklaren de Londensche correspondenten
an de Amerikaansche pers omtrent den
(rijd tusschen de Britsche oorlogsschepen
n de Bismarck. Associated Press meldt uit
2 onden, dat aan den slag, waarin de Bis-
2 ïarck verloren ging, de grootste Britsche
j orlogsschependeelgenomen hebben, waar-
5 nder dé Rodney, de Nelson, de King George
2 en de Princè of Wales, benevens een on-
j moemd vliegtuigmoederschip.
')E TOESTAND
Betoogingen in Bombay nemen
scherpere vormen aan.
De anti-Engelsche betoogingen in Bombay
ibben ondanks de uitgevaardigde verboden
het gebruik van geweld door de politie
5 sn steeds grooteren omvang aangenomen.
1 ientengevolge zijn de incidenten volgens het
ü.N.B. Maandag zoozeer verscherpt, dat de
Ingelsche politie den toestand niet meer
eester was. Opnieuw moesten sterke contin-
nten Engelsche troepen te hulp geroepen
orden. Bij de poging om verschillende
Jadsdeelen te bezetten, kwamen de troepen
hotsing-met de Indische bevolking en
koten zij zonder pardon op de ongewapen-
e menigte De verliezen der Britsch-IndiÖrs
idragen Maandag alleen 21 dooden en 151
swonden. Ruim 400 Indiërs werden gear-
steerd. De gouverneur van Bombay en de
esident van politie reden in een pantser-
j ito door de straten der stad, om zich van
:n toestand, op de hoogte te stellen. -
JAPAN
Verklaring van Matsoeoka.
In een rede voor een conferentie van rec-
iren van middelbare scholen te Tokio heeft
i Japansche minister van buitenlandsche
ken, Matsoeoka. gistermiddag in het mi-
Isterie voor de opvoeding onder meer ge-
<td. dat het beginsel van de Japansche di-
lomatie blijft uitgaan naar het toepassen
m den waren geest van „Hakkoitsjioe",
it wil zeggen algemeene broederschap.
Sprekende over de huidige interna
tionale crisis zei de de minister: „Ik
ben bang, dat wat gevreesd Is. thans
op het punt staat te gebeuren."
Herinnerende aan zijn indrukken betref-
nde het gezonde en levendige Duitsche
olk. dat hem in Berlijn had verwelkomd,
lide Matsoeoka met nadruk: JDe opvoe-
Ing van een jong volk kan nooit succes
sbben, tenzij de leiders een vurig ver
ouwen in zichzelve hebben". Matsoeoka
ffidigde zijn rede met er op aan te dringen
at bij de opvoeding de nadruk zou worden
op de waardigheid van de Japan-
che nationale politiek in dezen tijd van
In een officieel communiqué van het Brit
sche hoofdkwartier in het midden-oosten
wordt omtrent de operaties op Kreta mee
gedeeld, dat de Duitsche troepen ten westen
van Kanea eergisteravond door een nieu
wen süccesvollen aanval de bres in de Brit
sche defensieve linies hebben verbreed, zoo
dat noodzakelijk werd, de Britsche troepen
te doen terugtrekken op achterwaarts gele
gen stellingen.
Tevoren was medegedeeld, dat het onmo
gelijk was gebleken nieuwe landingen van
en aanzienlijke hoeveelheden wapens, mu
nitie en proviand buitgemaakt.
Voormalige Grieksche regeering
naar Jeruzalem.
Associated Press meldt uit Egypte, dat de
voormalige Grieksche regeering haar tenten
te Jeruzalem zal opslaan, omdat Egypte als
niet oorlogvoerende mogendheid den gewe
zen Griekschen koning slechts als „particu
lier" wil herbergen.
KAART VAN RELT
KRETA, HET BRANDPUNT IN DE MIDDELLANDSCHE ZEE.
(Kaart van Pelt).
vijandelijke troepen door de lucht te ver
hinderen.
Het kaartje toont duidelijk de belangrijke
strategische positie van Kreta.
In den linker bovenhoek bij Krythera is
de Zuidelijkste punt van Griekenland aan
gegeven, de afstand in Kilometers van daar
uit naar de hoofdstad van Kreta (Herakleon)
is 210 K.M.
Ten Oosten van Caneas in een diepe inham
ligt de Soeda Baai, de ligplaats van de Brit
sche vloot, verder zijn op het kaartje de
voornaamste havens van het eiland aange
geven
Blijkens een D.NJJ.-bericht uit Berlijn
wordt de bevolking van Kreta in Engelsche
uitzendingen opnieuw opgewekt tót gewa
pende tegenstand tegen de Duitschers. Het
nieuwe Britsche parool voor de Kretenzers
luidt zich met geweren en ander oorlogsma-
terieel te bewapenen en de Duitschers in de
pan te hakken.
Van Duitsche zijde wordt hieromtrent ver
klaard, dat deze oproep het volkenrecht
schendt en de Kretenzers, als zij daaraan
gevolg zouden geven, zich zouden blootstel
len aan het gevaar als franctireurs te wor
den behandeld.
De meening van ChnrchlU.
Minister-president Churchill heeft gisteren
naar de Londensche berichtendienst meldt,
in het Lagerhuis de gevechten op Kreta „fel
en ernstig" genoemd. De vijandelijke druk
neemt van dag tot dag toe. Het sterkst is
hij op het westelijk deel van het eiland.
Twee slagschepen en verscheidene kruisers
der Britsche zeestrijdkrachten zijn bij de
gevechten om Kreta beschadigd. Hoe. de ge
vechten op Kreta ook mogen afloopen, zoo
besloot Churchill. de hardnekkige verdedi
ging van het eiland zal in de annalen van
de Britsche oorlogsgeschiedenis een bijzon
dere plaats innemen.
In den loop van den strijd on Krea zijn
zware afzonderlijke gevechten ontstaan
waarbij kleine Duitsche groepen zich on
derscheidden door snel handelen en stout
moedig optreden. Zoo vernietigde een kleine
stormafdeeling op marsch naar de noord
westkust van het eiland drie Britsche batte
rijen. Talrijke gevangenen werden gemaakt
Frankrijk en zijn koloniën
„Sterker verbonden dan ooit".
Frankrijk is met zijn koloniën hechter ver
bonden dan ooit tevoren, verklaarde de
staatssecretaris voor koloniën, admiraal Pla-
ton, aan een correspondent van de Petit Pa-
risien te Vichy in een interview. De Fran-
sche koloniën, zoo vervolgde de admiraal,
hebben zich in groote meerderheid aan de zij
de van het moederland geschaard. Om den
toestand in de koloniën te begrijpen, moet
men bedenken, dat bij de ineenstorting van
het moederland met een slag alle verbindin
gen tusschen Frankrijk en zijn koloniën wa
ren verbroken Zoö is in verschillende deelen
van de overzeesche gewesten, die onder den
economischen invloed van aangrenzende En
gelsche koloniën staan, een afvallige bewe
ging kunnen ontstaan. Aan de grenzen der
afgevallen koloniën wordt de strijd tegen de
kuiperijen der afvalligen krachtig gevoerd.
Reeds eind September van het vorige jaar
kon de afvallige beweging als bedwongen
beschouwd worden.
De havenautoriteiten te Alexandrië treffen
koortsachtige maatregelen, naar het D.N.B.
verneemt, om de Engelsche kruisers en tor
pedojagers op te nemen, die in de gevechten
bij Kreta zwaar beschadigd zijn. Pompsche-
pen en sleepbooten zijn reisvaardig gemaakt
en de thuisvarende Engelsche, vlooteenheden
tegemoet gezonden.
Ter aanvulling meldt de Londensche be
richtendienst over de Britsche scheepsverlie-
zen bij Kreta, dat de verliescijfers zijn: 43
officieren, 500 man bij den kruiser Fidji, 8
officieren, 120 man bij den torpedobootja-
ger Kelley, 9 officieren en 150 man bij den
torpedobootjager Cahsmir, 8 officieren en 98
man bij den torpedobootjager Juni en 3 offi
cieren en 88 man bij den torpedobootjager
Greyhound.
Tweehonderdduizend handtee-
keningen.
De „Commissie van Amerikaansche moe
ders van den centralen bond der tegen deel
neming van Amerika aan de noorlog ge
kante vrouwen" heeft tweehonderdduizend
handteekeningen bijeengebracht voor een
resolutie tegen het gebruiken van convooi-
en. Deze resolutie .is overhandigd aan sena
tor Tobey om ze door te zenden naar den
president. De vrouwenvereeniging „W.omen
Patriots of the Republic" heeft een delega
tie uit New York naar Wasthington gezon-'
den om den president te herinneren aan
zijn verkiezingsbelofte, dat hij de V.S. uit
den oorlog zou houden.
Britsche vliegtuigen boven
Duitschland
Alleen woonwijken po troffen.
Het Britsche luchtwar>en heeft in den af-
geloopen nacht met vrij zwakke strijd
krachten naar West-Duitschland gevlogen
en op verschillende plaatsen brisant- en
brandbommen laten vallen. Er ontstond al
leen schade in woonwijken, o.a. werden een
ziekenhuis en een kerk getroffen, Eenige
personen werden gedood en gewond.
ANTI-ENGELSCHE STEMMING IN SYRIë.
Volgens te Beiroet ontvangen berichten
uit Damascus, zijn daar pamfletten ver
spreid, waarin wordt opgeroepen tot den
strijd tegen het Britsche imperialisme. Bo
vendien wordt, daarin een standpunt inge
nomen tegen de leiders van de Sjabander-
partij, die voor de Britsche belangen werkt.
DE BESCHERMING DER AMERIKAAN
SCHE MARINE.
De minister van marine, Knox, heeft in
een brief aan den woordvoerder van het
huis van afgevaardigden de aanneming van
een wet geëischt, welke de commandanten
van Amerikaansche oorlogschepen mach
tigt „binnen de Amerikaansche territoriale
wateren alle stappen te ondernemen, welke
zij tot bescherming der Amerikaansche ma
rine noodig achten". Krachtens de bestaan
de wet bezit alleen de opperste marinelei
ding een dergelijke machtiging. Knox voeg
de hieraan toe, dat deze nieuwe wet slechts
dient tot bescherming van de Amerikaan
sche marinevaartuigen.
4S6STE STAATSLOTERIJ.
5e klasse, 6e lijst. Trekking van Dinsdag
27 Mei.
f 100.000 11940
f 1.000 3515 6824 16054
f 400 4546 7072 8370 12558 13540
18202 19688
f 200 2426 21738
f 100 1365 1491 2757 6771 8310
10598 12093 12466 15408 16015
20857 21048
President Roosevelt heeft in zijn redevoe
ring den on beperkten nationalen crisistoe
stand afgekondigd en de versterking van de
verdediging der Vereenigde Staten tot aan
de ffrens der eigen kracht geëischt.
Geen dienstplicht in
Noord Ierland
Churchill heeft, naar de Londensche be
richtendienst meldt, in het Lagerhuis me
degedeeld, dat afgezien is van invoering van
den dienstplicht in Noord-IeFland. Het
recht van Groot-Brittannië zoo meldt
Churchill om in Ierland den dienstplicht
in 'te voeren, staat „wel is waar buiten twij
fel, maar de aangelegenheid heeft meer
stof doen opwaaien dan het waard is".
Daarom is er van afgezien.
Geen slachtoffers.
Terwijl de pont over het Apeldoornsche
kanaal te Wapenveld zich met ongeveer
twintig passagiers midden op het twintig
meter breede water, dat tèr plaatste- 2V2 me
ter diep is, bevond, is het vaartuigje ge
kapseisd. Alle opvarenden vielen, de mees
ten met hun fiets, te water. Gelukkig kon
den alle drenkelingen, w.o. enkele kinderen
worden gered. De fietsen zijn later opge
haald. De pont bleek ernstig te zijn bescha
digd.
Het Amerikaansche departement van bui
tenlandsche zaken heeft bevestigd, dat de
ambassadeur der Vereenigde Staten in Lon
den, Winant, het komende weekeinde naar
de Ver. Staten zal terugkeeren om jyerslag
uit te brengen. De Associated Press ver
moedt, dat Winant naar Washington geroe
pen wordt om voor het eerst sinds hij zijn
ambt in Londen aanvaard heeft, Roosevelt
en Huil persoonlijk een beeld te geven van
den toestand in Engeland.
FRANSCHE NOTA AAN AMERIKAAN
SCHE REGEERING.
Naar Associated Press uit Washington
meldt, heeft de Fransche ambassadeur,
Henry Haye, den viceminister van buiten
landsche zaken, Sumner Welles, een nota
overhandigd, waarin de verzekering wordt
herhaald, dat Frankrijk nóch zijn vloot
noch zijn koloniën aan Duitschland of eeni-
gerlei andere mogendheid zal afstaan. De
nota, zoo verklaarde de ambassadeur te
genover de pers, is door hem op instructie
van Vichy ontworpen.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
5.27 uur
Zooals reeds werd medegedeeld, zal tot
een naderen datum wekelijks een extra ei
beschikbaar worden gestelde In verband
hiermede is thans bepaald, dat gedurende
het tijdvak van Donderdag 29 Mei tot en
met Woensdag 4 Juni a.s. de met „41" go-
nummerde bon van. de „bonkaart alge
meen", recht geeft op het koopen van één
ei.
Vrijstelling van
personeele belasting
Voor opgelegde plezleorvaar.
tuigen.
De in het verordeningenblad afgekondigde
verbodsbepalingen om met pleziervaartuig
gen in bepaalde watergebieden van ons land
te vertoeven, met name in een groot deel
van Friesland, zullen nog meer dan tot nu
toe houders van plezierbooten tot het be
sluit brengen hun vaartuigen dezen zomer
niet te gebruiken en op te leggen.
In verband hiermede vestigt de A.N.W.B.
er de aandacht op, dat in zoo'n geval vrij
stelling van personeele belasting kan worden
verkregen mits de aanvrage hiertoe vóór 1
Juni, dus voor het einde van deze week is
ingediend bij den piaatselijken inspecteur
der directe belastingen.
AANVAL VAN IRAKSCHE TROEPEN OP
AUTO-KARAVAAN.
Iraksche troepen hebben Maandag- tus
schen Rutbah en de Transjordaansche grens
een autokaravaan bestaande uit 42 auto's
met de particuliere bezittingen 'van den ge-
vluchten Emir Abdullah en van den vroege-
ren minister president Djamil Oead Midfal
aangehouden. Onder de lading bevonden
zich verscheidene kisten met goud en waar
devolle sieraden.
D« 17de eeuwsche gevel van het
perceel Groote Oost 49 te Hoorn,
welke op de lijst van Monumentenzorg
Is geplaatst, zal gerestaureerd worden
(Pax-Holland)
BRITTEN TREKKEN VAN SOLLOEM
TERUG.
De Britsche troepen zijn met hun voorste
stellingen verder van Solloem teruggetrok
ken, naar het D.N.B. verneemt. Ten zuiden
van Solloem hebben, naar het D.N.B. ver
neemt, Duitsche gevechtsvliegtuigen een
automobielpark gebombardeerd en talrijke
voertuigen vernietigd of beschadigd. Een
Lysander-vliegboot werd neergeschoten.
Hulp was onmogelijk
Brand ontstaan door defect
electrisehe Installatie.
Gisternacht omstreeks drie uur is door
onbekende oorzaak brand uitgebroken in
een perceel aan den Holteweg, te Doetin-
chem, bewoond door het echtpaar Smit. De
brand, die waarschijnlijk in de bovenverdie
ping is ontstaan, greep zoo snel om zidh
heen, dat, toen de Doetinchemsche brand
weer arriveerde,-er zoo goed als niets meer
te redden Viel. Het echtpaar dat vermoede
lijk door den rook bedwelmd geraakt was,
kwam in de vlammen om. Of zich nog
meer personen in het huis bevonden, is
niet bekend.
Nader vernemen wij, dat de brand werd
ontdekt door de twintigjarige dochter van
het echtpaar G. J. Smit. Het meisje waar
schuwde een surveilleerden agent, die op
zijn beurt de hulp van de brandweer in
riep. Het was echter onmogelijk man en
vrouw uit het brandende perceel te halen.
Toen de brand gebluscht was, vond men
de verkoolde resten. De- slachtoffers waren
62 jaar oud. De dochter was door het ge
beurde zoo overstuur, dat zij naar het zie
kenhuis werd overgebracht.
De brand is vermoedelijk ontstaan door
een defect aan de electrisehe installatie. Het
huis brandde gedeeltelijk af.
- Zijn maat bleef aan de dakgoot
hangen.
Gistermiddag waren twee schilders uit
Huizen in de Willem Bilderdijklaain te Bus-
'sum bezig met het schilderen van het dak
van een villa. Zij stonden op een z.g. schil-
dersjuk, dat bevestigd was aan de dakgoot.
Plotseling brak dit juk. waarbij de 18-jari-
ge B. zich nog juist kon vastgrijpen aan de
dakgoot, doch de 19-jarige W. viel van een
hoogte van neeen meter, en bleef op den
grond ligeen. Nadat, twee artsen de eerste
hulp hadden verleend, werd het slachtoffer,
dat een gekneusd en rug en een gebroken
pols had opgéloopen. per zeekenauto naar
hot Diaconessenhuis te Naarden vervoerd.
