O lil
Veertigduizend bunder
koolzaad noodig
V Verdediging
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Alleen nog
taptemelk
Japansche
oorlogsschepen
bij SAIGON
Bekendmaking
Verduisteren
21.30 uur
van Europa tegen
het bolsjewisme
Hoofdredacteur: J. KEESMAN, Schagen.
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1941. 85e Jaargang. No. 11581.
Uïtgov* der N.V. Uitg.-Mif. „"Hollands Noorderkwartier" Schagen
SPECIAAL GESCHEURD GRASLAND
KOMT IN AANMERKING.
In het belang der voedsel
voorziening van ons volk
*s-Gravenha ge, S Augustus:
Men schrtfft ons van bevoegde zijde:
Voor het oogenblik is 't van het al
lergrootste belang voor de toekomst
van ons land en volk, dat zooveel
mogelijk in de voeding door produc
ten van eigen bodem wordt voorzien.
De productieslag 1941, onder de leu
ze: „Nederland voedt zich zelP' is in
vollen gang. Wil deze productieslag
het beoogde resultaat hebben, dan
dienen onze boeren op groote schaal
hun medewerking te verleenen. Ir.
Louwes heeft gisteren in zijn appèl
tot de boeren een krachtig beroep ge
daan om alle krachten in te span
nen voor het welslagen van een der
belangrijkste onderdeelen van den
slag: de uitzaai van koolzaad in den
aanstaanden nazomer met het doel
het dreigend vettekort aan te vul
len. Het Rijksbureau voor de voed
selvoorziening heeft echter begrepen,
dat men de voorwaarden voor den
boer aantrekkelijk moet maken. Het
is in dit opzicht niet bij woorden ge
bleven, doch uit de oproep van Ir.
Louwes spjeken ook de daden, waar
toe de overheid bereid is.
Het zal velen wellicht niet duidelijk zijn
hoe nauw het verband is tusschen koolzaad
en de vetvoorziening. Laten wij daarom en
kele toelichtende opmerkingen mogen geven:
Raapolie, grondstof voor marga-
rinefabricage.
Om met het belangrijkste te beginnen: de
raapolie, die uit koolzaad wordt bereid, is
onder de tegenwoordigs omstandigheden een
voortreffelijke grondstof voor de margarine-
fabricage.,,De overheid streeft er naar, de
oppervlakte land, met koolzaad beteeld, tot
veertig duizend hectaren uit te breiden.
Daarvan zal tachtig Puizend ton zaad kun
nen worden gewonnen. Van deze hoeveel
heid zal dertig percent, dus vier-entwintig
duizend ton raapolie kunnen worden ge
maakt. En dit kan dertig duizend ton mar
garine per jaar opleveren.
Wanneer men nu weet, dat voor het ge
bruik van boter en margarine in Nederland
in totaal vijf-en-negentig duizend ton noo
dig is, begrijpt men de beteekenis van de
koolzaadwinning voor de vetvoorziening van
ons volk.
De laatste jaren intusschen was de ge
middelde koolzaadopbrengst in ons land
slechts ongeveer vijf duizend ton per jaar.
Hiervan kon maar vijftienhonderd ton raap
olie worden gewonnen. Men stelle deze gerin
ge hoeveelheid tegenover de vier-en-twintig
duizend ton olie, die ïen hoopt te krijgen.
Dan wordt het duidelijk, hoe sterk de ver
bouw van koolzaad, wil men het beoogde
doel bereiken, zich zal moeten uitbreiden.
De wonderen der techniek.
Bij het benutten van raapolie voor de
margarinefabricage kunnen wij profiteeren
van de zegeningen der moderne techniek.
Dank zij haar, kan men de raapolie thans
reukloos en smaakloos maken en kan men
ze nu omtooveren in een smeerbaar vet.
Voor de vervaardiging van margarine heeft
Vien onder meer olie en vet noodig. Kokos-
vet en palmolie, waarvan men zich in norma
len tijd bedient, kunnen nu niet van overzee
worden betrokken. Maar raapolie kan wor
den gehard, d.w.z.: van een vloeibaar pro
duct kan er een vast product uit worden
gemaakt. En bij dit, aldus gevormde, vet,
kan men ongeharde raapolie voegen. Zoo
wordt het mogelijk, een smeerbaar vet
voort te brengen, dat een zeer behoorlijk
product is, niet of nauwelijks te onderschei
den van de margarine, welke wij tot dusver
re hebben gekend. Men heeft tot nu toe dit
procédé niet toegepast, omdat het duurder
uitkomt dan de fabricage van margarine
uit kokosvet en palmolie. Maar onder de
tegenwoordige omstandigheden zal de, uit
raapolie vervaardigde, margarine een heel
waardevolle aanvulling van onze voedsel
voorziening beteekenen.
Raapolie als bakmiddeL
Vermoedelijk wisten vele stadsmenschen
niet eens dat uit koolzaad raapolie wordt ver
kregen. Maard bij het hooren van dien
naam zal menigeen een licht opgaan. Raap
olie of boterolie... De oudere generatie
krijgt bij die klanken herinneringen aan den
tijd omstreeks het begin dezer eeuw. Onze
moeders en grootmoeders plachten met bo
terolie of raapolie te werken, zooals de
moderne huisvrouw in normalen tijd de sla
olie gebruikt.
Laatstgenoemde olie wordt, gemaakt uit
grondnoten of om het huislijker te zeg-
Dat beteekent: 80.000 ton
koolzaad of 24000 ton raapolie
of 30.000 ton margarine
gen uit pindas of apennootjes. Het is
goedkooper, om sla-olie uit grondnoten, dan
om raapolie uit koolzaad te produceeren.
Daardoor heeft de sla-olie de raapolie in de
keuken verdrongen. Maar nu de productie
van spijsolie uit overzeesche grondstoffen
bezwaarlijk is geworden en nu men de raap
olie reukeloos en smaakloos kan maken,
heeft men alle reden, tot de inheemsche bo
terolie terug te keeren.
Raapkoeken, een welkom veevoer,
Tenslote moeten wij nog een zeer nuttig
product noemen, dat uit koolzaad wordt ge
maakt, namelijk de raapkoeken, een in de
zen tijd zeer welkom veev<»eder, geprodu
ceerd uit de bestanddeelen van het raap
zaad, welke de olieslagerijen, na de olie uit
het zaad te hebben geperst, overhouden.
Het vraagstuk, van den agrarl-
schen kant bezien.
Laat ons thans de zaak eens van
den agrarisch en kant bezien. Het
koolzaad, dat in Juli 1942 zal wor
den geoogst, moet in Augustus a^s.
worden gezaaid. Hoe belangrijk de
koolzaadverbouw zich zal moeten
uitbreiden, zal het inderdaad tot een
beteelde opervlakte van veertig dui
zend hectaren komen, blijkt ook, als
men weet, dat op het oogenblik
slechts ruim dirie duizend hectaren
met koolzaad zijn beteeld. En de
voorafgaande jaren was deze opper
vlakte nog aanmerkelijk kleiner.
In den ouden tiid echter werd veel meer
koolzaad verbouwd dan tegenwoordig. Voor
d'at de oliefabrieken, die grondstoffen van
overzee gingen gebruiken, waren opgeko
men. fungeerden de boeren zeiven als olie
slager. Ook lieten zij het zaad wel slaan
op den oliemolen in het dorp. Wie dien tijd
hebben beleefd en dit lezen, zien in ge
dachten de stoopen weer voor zich, de dik
buikige. aardfen kruiken met nauwen hals,
waarin de boeren de olie van den molen
kregen.
De groote vermindering van de koolzaad
teelt nadien vond mede haar oorzaak in
het feit. dat de uitkamstén ervan eenigs-
zins wisselvallig zijn. In een strengen win
ter gaat er wel eens een deel van het ge
was verloren.
Miaar wanneer men de opbrengst aan
koolzaad per hectare op twee duizend ki
logram schat, is men aan den veiligen kant.
Bii gunstige weergesteldheid kan de oogst
heel wat grooter zijn.
Geschikte gronden.
Gescheurd grasland leent zich bijzonder
goed voor de teelt van dit gewas. Eertijds
ging men voorts in ingedijkte polders bij
voorkeur als eerste gewas koolzaad ver
bouwen. Men begrijipt nu al, wat wij willen
zeggen: dit gewas is het aangewezen pro
duct, het volgende jaar, voor de nieuwe.
Noordoostelijke inpoldering van het IJssel-
meer.
De laatste jaren werd koolzaad vrijwel
alleen op kleigrond verbouwd. Maar de ver
bouw ervan behoeft heusch niet tot klei
grond te worden beperkt, gezien de goede
uitkomsten van de koolzaadteelt, welke,
dertig of veertig jaren geleden, de goede
zandgronden opleverden. Voor koolzaadteelt
is veel stikstof noodig. Maar de toewijzin
gen van stikstof zijn dan ook zoodanig, dat
men daarmee zeer wel op de goede zand.
gronden koolzaad kan gaan verbouwen Voor
de zaaizaadvooriening zijn de noodige
maatregelen genomen. Mocht in bepaalde
streken geen zaaizaad beschikbaar zijn.
dan kan de Nederlandsche Akkerbouw Cen
trale de boeren in het bezit ervan stellen.
Vertrouwd mag worden, dat de boeren
stand he«t zijne zal bijdragen tot het wel
slagen van het initiatief, door het Rijks
bureau voor d.e Voedselvoorziening genomen,
opdat de heilzame gevolgen daarvan aan
ons volk het volgende jaar zullen ten goede
komen.
Ned. Ind«ë
De olie-overeenkomst met Japan
Moeilijkheden bij de betaling.
Tokio, 1 Aug. (D.N.B.) Nadat van Ne-
derlandsch Indische zijde in het eerst was
ontkend, dat de olieovereenkomst met Ja
pan was opgezegd, wordt hier thans be
kend, dat volgens verklaringen van de Ne-
derlandsch Indische regeering verdere olie-
levêranties naar Japan practisch onmogelijk
zijn, wanneer niet een nieuwe mogelijkheid
vam betaling door Japan is gevonden. Tot
dusver heeft men het clearingverschil in
het handelsverkeer tusschen de beide lan
den telkenmale van Japansche zijde in
Amerikaansche dollars moeten vereffenen.
Dat is thans na de blokkeering van de Ja
pansche saldi in de Ver. Staten niet meer
mogelijk.
Majoor Belmonte, do Boliviaansche militaire attaché tijdens zijn verklaring voor de
vertegenwoordigen dor binnen- en buiten landsche pen op het ministerie van Buiten
land sche Zaken te Berlijn, waarbij hij den hem toegeschreven brief aan den Duitschen
gezant, in Bolivia, Wen dier, een vervalsching noemde. (Atlan tic-Holland)
Dmtschland strijdt voor Europa
Duitsch weermachtbericht
Hoofdkwartier van den Führer, 1 Aug.
(D.N.B.) Het opperbevel van de weer
macht maakt bekend:
De gevechten aan het Oostelijk front
blijven onveranderd gunstig verloopen.
Gevechtsvliegtuigen hebben in den af-
geloopen nacht militaire installaties in
Moskou gelxmnbardeerd.
In de wateren rondom Engeland heeft
het luchtwapen een vrachtschip van 3000
brt. in den grond geboord en twee vrij
groote schepen beschadigd.
Gevechtsvliegtuigen hebben in den afge-
loopen nacht met goed resultaat haven
installaties gebombardeerd aan de oost
en zuidkust van Engeland, benevens
vliegvelden in het zuiden van Engeland.
Mijnenvegers hebben in 't Kanaal vier
Britsche jagers neergeschoten.
Militaire installaties aan het Suezka-
naal zijn ook in den nacht van 31 Juli
op 1 Augustus door Duitsche gevechts
vliegtuigen aangevallen.
De vijand is noch bij dag noch in den
nacht naar Duitsch gebied gevlogen.
SOVJETS trachten
vergeefs door te breken
POGING BIJ SMOLENSK
MISLUKT.
Berlijn, 1 Aug. (D.N.B.) De ten
Noordoosten van de stad Smolensk, welke
sedert 16 Juli stevig in Duitsche handen is,
ingesloten Sowjettroepen heben ook op 31
Juli getracht d"oor de Duitsche omsingeling
heen te breken. Deze pogingen werden op
alle plaatsen met bloedige verliezen afge
slagen.
Optredende Sowjetpantserwagens bleven
in het vuur der Duitsche artillerie liggen.
De pogingen der Sowjets om door de om
singeling bij Smolensk heen te breken, zijn
volkomen mislukt.
Na hevige gevechten in het, gebied ten
Zuiden van Smolensk hebben Duitsche troe.
pen op 31 Juli de aldaar ingesloten Sowjet-
strijdkrachten in de pan gehakt
Steeds nauwer werd in de afgeloopen da
gen de ring om de bolsjewistische formaties
gesloten. Waar de Sow jetsoldaten een uit-
valspoging probeerden te ondernemen, wer
den zii bloedig afgeslagen. Uit ontelbare
loopen van Duitsche batterijen, kwam hun
een vernietigend vuur tegemoet. Uit de
lucht, hagel de het bomimen van Döitsche ge
vechtsvliegtuigen. In dappere aanvallen
dreven Duitsche voorhoeden de Sowjetst.rijd-
krachten uiteen, die daarna door nakomen
de eenheden infanterie op verschillende
plaatsen werden omsingeld en overweldigd.
Eén ontelbaar aantal gesneuvelden bedek
te het slagveld. Kapotgeschoten en uitge
brande voertuigen en kanonnen liggen langs
de wegen. Behalve tienduizenden soldaten
hebben de Sowjettroepen 245 kanonnen van
elk kaliber verloren, 35.000 Sowjetsoldaten
werden gevangen genomen.
Ook vliegtnigen gesignaleerd.
Londen rekent op belangrijke
gebeurtenissen.
Van de zijde der Japansche militaire mis
sie in Ind&china werd, volgens U.P., bekend
gemaakt, dat op het oogenblik 50 k 60 Ja
pansche oorlogsschepen bij kaap St. Jacques
op 35 zeemijlen stroomafwaarts van Saigon
liggen ter* bescherming van de Japansche
bezetting.
Japansche troepen worden in vracht
auto's langs minder drukke verkeerswegen
naar de buiten de stad gelegen kazernes
vervoerd. Een Japansche torpedobootjager
en 'een mijnenveger zijn de haven van .Sai
gon binnengeloopen.
De eerste afdeelingen Japansche jacht
vliegtuigen en tweemotorige bommenwer
pers zijn Donderdag op het vliegveld van
Saifeon geland.
Van een Japansche marinebasis in het
Zuiden van Indochina meldt Domei, dat
na de landing van de Japansche troepen in
Zuid-Indochina thans voor het eerst een
formatie Japansche marinevliegtuigen bo
ven de rivier de Mekong heeft gevlogen. De
eskaders zijn reeds op de nieuwe -luchtbases
aangekomen, die in de nabijheid van Sai
gon is gevestigd.
Japansche troepen zijn gistermiddag de
hoofdstad van Kambodja, Pnom Penh, bin
nengerukt. De overtocht over de rivier de
Mekong tusschen Saigon en Pnom Penh
verliep zonder moeilijkheden.
Geen scheepvaart meer op de
Ver. Staten?
In Japansche handelskringen is men van
meening, dat na 2 Augustus alle Japansche
ladingen in beslag zullen worden genomen,
ongeacht hun bestemming. Dit zal waar
schijnlijk tot gevolg hebben, dat de Japan
sche scheepvaart op de Vereenigde Staten
wordt stopgezet,
In politieke kringen te Londen is men
volgens de S.P.T. van meening, dat de door
den minister vaii buitenlandsche zaken,
Anthony Eden, tot Japan gerichte waar
schuwing waarschijnlijk wel geen uitwer
king zal hebben. Men bereidt zich in Enge
land dan ook voor op belangrijke gebeur
tenissen in het Verre Oosten.
Tsjoengking ducht nieuw offen
sief.
HONGKONG, 31 Juli. (Domei) De Japan
sche bezetting van Indochina door Japan
wordt door Tsjoengking beschouwd als het
voorspel van een nieuw Japansch offensief
ten einde Tsjoengking te isoleeren. In ver
band hiermede is, volgens een telegram uit
Tsjoengking, een buitengewone vergadering
gehouden van den nationalen militairen
raad van de regeering van Tsjang-Kai-sjek
waarbesloten is de volle aandacht te con-
centreeren op de verdediging van den Bir-
maweg en van Koeming (de hoofdstad van
Junnan).
De Weermachtsbevelhebber, generaal der
vliegers, Fr. Cristiansen. maakt bekend:
In herinner aan mijn mededeeling van 17
Augustus 1940. volgens welke elke waarne
ming over een landing, het springen uit
een vliegtuig of het verblijf van leden der
vijandelijke weermacht, alsmede over het
werpen uit vijandelijke vliegtuigen op Ne-
derlandsch gebied, terstond aari de dichtst
bijzijnde Duitsche militaire instantie of
Duitsche politie-instantie gerapporteerd
moet worden.
Voor elke mededeeling over een val of
een noodlanding van Duitsche of vijandelij
ke vliegtuigen, op grond waarvan de plek,
waar het vliegtuig is neergekomen, gevon
den wordt, krijgt degene die hiervan het
eerst melding maakt, een premie van twin
tig gulden. De premie wordt ook dan uit
betaald. wanneer onderdeelen van vliegtui
gen gevonden en aangemeld worden, welke
het op ondubbelzinnige wijze mogelijk ma
ken te constateeren, dat een vliegtuig is
neergestort. De premie wordt uitbetaald
door de dienstinstantie. bij wie de aanmel
ding is geschied en wel onmiddellijk nadat
het bericht gebleken is juist te zijn.
Onafhankelijk van deze aanmeidingspre-
mie blijven evenals tot dusver bedragen be
taald worden voor bijzondere verrichtingen,
die verband houden met het neerstorten
van vliegtuigen of noodlandingen, zooals
b.v. hulpverleening bij het redden van vlieg-
tuigbemanningen. het bergen van vliegtui
gen. enz.'
VaniTond ga»t de
verduistering in om
en duurt tut morgenochtend
6.03 nar
Distributientenwe
Distributie van suiker en
van koffiesurrogaat
VERANDERING VAN BONAANWIJZINGEN
*s-G ravenhage, 1 Augustus:
De Secretaris-Generaal van het departe
ment van Landbouw en Visscherij maakt
het volgende bekend met betrekking tot de
distributie-van suiker en van koffiesurrogaat
Zooals reeds is gepubliceerd, ligt het in
de bedoeling den looptijd der verschillende
bonnen, welke worden aangewezen voor het
koopen van levensmiddelen met een distri
butieperiode van vier weken, met ingang van
10 Augustus a.s., tegelijkertijd te laten be
ginnen. In verband hiermede zal geduren
de één week, en wel van Zondag 3 Augustus
tot en met Zaterdag 9 Augustus a.s., de met
„105" genummerde bon van de „bonkaart
algemeen", recht geven op het koopen van
een kwart van het gebruikelijke rantsoen
suiker, derhalve op 250 gram, suiker. Met in
gang van 10 Augustus zal wederom een bon
worden aangewezen voor den gebruikelijken
looptijd van vier weken, recht gevende op één
kilogram suiker.
Tevens loopt de met „104" genummerde
bon van de „bonkaart algemeen" voor kof*
fiesurrogaat niet, zooals aanvankelijk is ge-
publiceerd, af op Zondag 17 Augustus a.s.,
maar reeds op Zaterdag 9 Augustus a.s. De
loopende distributieperiode voor koffie-surro-
gaat wordt dus ingekort van vier weken tot
drie weken. Met ingang van 10 Augustus a.s.
zal wederom een bon voor het koopen van
koffiesurrogaat worden aangewezen, welke
den normalen looptijd van vier weken zal
hebben.
VAN MAANDAG AF.
's-G ravenhage, 1 Augustus:
De Secretaris-Generaal van het Departe
ment van Landbouw en Visscherij maakt het
volgende bekend met betrekking tot de distri
butie van melk.
Zooals van bevoegde zijde reeds uiteen ia
gezet, is het noodzakelijk gebleken, de melk-
distributie in dier voege te wijzigen, dat ge
standaardiseerde melk nog slechts zal wor
den verstrekt aan kinderen tot den leeftijd
van 14 jaar. Dit brengt dus mede, dat per
sonen van 14 jaar en ouder of, om het pre
cies te zeggen, personen, die geboren zijn
voor 2 Februari 1927 aangewezen zullen
zijn op het gebruik van taptemelk, welke vrij
van distributie en dus zonder bon verkrijg
baar is. In verband hiermede is dezer dagen
de gelegenheid opengesteld om de tot dus
verre gebruikte groene melkkaarten, voor
zoover het die van kinderen beneden 14 jaar
betreft, bij de distributiediensten in te wis
selen voor nieuwe, lichtblauw gekleurde
kaarten, waarvan dp bonnen voorzien zijn
van de aanduiding „melk 1".
De datum van invoering van bovenbedoel
de wijziging is thans gesteld op Zondag 3
Augustus a.s. Voor de distributieperiode van
Zondag 3 Augustus tot en met Zaterdag 9
Augustus a.s. is derhalve de met „29 melk
1" gemerkte bon van de nieuwe uitgereikte
lichtblauw gekleurde melkkaart aangewezen
voor het koopen van 13^ liter gestandaardi
seerde melk. Het koopen met dezen bon is
reeds op Zaterdag 2 Augustus geoorloofd.
In den vervolge zullen ook de uit te reiken
losse rantsoen bonnen voor melk het opschrift
„een rantsoen melk 1" dragen. Deze bon
nen geven derhalve met ingang van Zater
dag 2 Augustus recht op het koopen van
13/4 liter melk.
De nog in omloop zijnde, met „een rant
soen melk" gemerkte bonnen blijven echter
eveneens geldig. Hetzelfde geldt voor de met
„1/7 rantsoen melk" gemerkte wisselbon-
nen.
Wehrmachtmarken voor melk, welke iri
den vervolge nog slechts in bepaalde geval
len in beperkte mate zullen worden uitge
reikt, blijven ook in den vervolge recht ge
ven op het koopen van gestandaardiseerde
melk.