DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Doodstraffen
in België
Ruim 10*000 Sovjet
vliegtuigen verloren gegaan
Commissarissen der
provincie vervangen
De radio-
nieuwsberichten
voortaan tc 19*10 uur
Doodstraf voor hulp
aan den vijand
DESNOODS
Acht en dertig duizend
gevangenen
GEWELD!"
Verduisteren
21.14 uur
Dmischland strijdt voor Eüropa f
Voorloopig 1'/2 Kg.
aardappelen
Chaos of burgeroorlog
Hoofdredacteur: J. KEESMAN. Schagen.
MAANDAG 11 AUGUSTUS 1941. 85e Jaargang. No. 11568.
Uitgave der N.V. Uitg.-Mif. „Hollands Noorderkwartier'* Schagen
Slechts de kanonnen steken nog boven het water uit, dat in een der vroegere Sovjet
Oostzeehavens een vernielden bolsjewistischen torpedojager overstroomt.
(Atlantic-Holland)
O.a. gaat Mr. Linthorst Homan
heen.
Het rijkscommissariaat maakt bekend:
De rijkscommissaris voor het bezette Ne-
derlandsche gebied heeft op grond van art.
1 van zijn verordening nr. 3/40 over de uit
oefening der regeeringsbevoegdheden in Ne
derland den commissaris van de provincie
Groningen, mr. J. Linthorst Homan, eervol
uit zijn functie ontslagen en op pensioen ge
steld.
De rijkscommissaris voor hetb ezette Ne
derlandsche gebied heeft verder op grond
van dezelfde bepaling den commissaris van
de provincie Overijssel, mr. A. E. Baron
van Voorst tot Voorst, eervol uit zijn func
tie ontslagen en op pensioen gesteld. In zijn
plaats heeft de rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied op grond van
art. 1 van zijn verordening nr. 108/40 (vier
de verordening betreffende bijzondere be
stuursrechtelijke maatregelen) den burge
meester van de gemeente Tubbergen in
Overijssel, Jhr. Egon von Boenninghausen,
met gelijktijdig eervol ontslag uit zijn func
tie van burgemeester, benoemd tot commis
saris van de provincie Overijssel.
Nu de ambtstijd van den burgemeester
van Schiedam,^mr. Dr. Fr. L. G. van Haaren
is afgeloopen, heeft de rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied hem
in overeenstemming met art. 3 van zijn ver
ordening nr. 124/41 betreffende het onder
houd van ontslagen ambtenaren op pensi
oen gesteld.
In zijn plaats heeft de rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied op
grond van art. 1 van zijn verordening no.
108/40 (ordening betreffende bijzondere be
stuursrechtelijke maatregelen) den generaal-
mijoor B. D. Dr. D. G. Draaijer benoemd tot
burgemeester van Schiedam.
Nu de huidige burgemeester van de ge
meente Haarlemmermeer Mr. A. Slob, we
gens het bereiken van den leeftijdsgrens met
pensioen is gegaan, heeft de Rijkscommissa
ris voor het bezette Nederlandsche gebied
op grond van art. 3 van zijn verordening no.
108/40, vierde ^verordening betreffende be
stuursrechtelijke maatregelen) den burge
meester der gemeente Westerborg (provincie
Drente), E. Derks, met gelijktijdig eervol ont
slag uit zijn huidige functie, benoemd tot
burgemeester van Haarlemmermeer.
INSTELLING VAN EEN ACTU
EEL HALT UUR.
Max Blokzijl-causerie.
De persdienst van den Nederlandschen
Omroep meldt: Van Zondag 10 Augustus
af zijn de eerste avondnieuwsberichten in
plaats xan op 20.00 reeds om 19.10 uur uit
gezonden. Tegelijkertijd is een zg. actueel
half uurtje ingesteld als omlijsting der
nieuwsberichten. De programma's zien er
aldus uit:
Hilversum I: 19.00—19.10 actueel praatje;
19.1019.20 nieuwsberichten; 19.20—19.30
9piegel van den dag.
Hilversum 2: 19.00—19.10 vragen van den
dag; 19.1019.20 nieuwsberichten; 19.20—
19.30 muziek.
- Op de overige dagen zal ook op dezen tijd
een reportage worden gegeven.
Voorts zal Max Blokzijl zijn bekende cau
serie houden op Maandag en Donderdag
over Hilversum 2, n.L van 19.4520.00 uur
Op de overige dagen zal op dezen tijd een
rèportage worden gegeven.
Zondags vervalt het actueele praatje. De
nieuwsberichten op dien dag worden uitge
zonden van 19.00 uur tot 19.20 uur.
Enqelsche vliegers onderdak ver
leend. Huisgezin krijgt den kogel
BRUSSEL, 10 Aug. (A.N.P.) Vrijdag
morgen is voor den krijgsraad van den be
velhebber in de luchtgouw Bêlgië-Noord-
Frankrijk een proces gevoerd tegen verschei
den Belgen, die beticht werden van verlee
ning van onderdak aan eenEngelsche vlie
ger, wiens toestel in da omgeving van Maa-
seyk omlaaggeschoten was.
Eind Mei j.1. klopte op een avond een
Belg, Meltior geheeten, aan de tuinpoort der
woning van de familie Fraipont in een
voorstad van Luik aan. De dochter des
huizes, Lucie Vis( deed open. Meltior ver
klaarde haar, dar hij als oude bekende van
haar moeder, Constance Fraipont, rekende
op de vriendschappelijke gevoelens der fa
milie jegens Engeland en haar daarom ver
zocht onderdak te verleenen aan een En
gelsche vlieger, die in de omgeving 'n nood
landing had gemaakt en hem. had vergezeld
De piloot was niet gekwetst en hoopte op
de hulp van Meltior om de gevangenschap
te ontgaan. Meltior wist, dat Constance
Fraipont van Engelsche afkomst en het gè-
heele gezin pro-Engelsch georiënteerd was.
hetgeen Constance had bewezen door vrij
willige ballingschap in Engeland tijdens
den wereldoorlog. Lucie Vis verklaarde zich
derhalve bereid den vlieger in huis te ne
men eij haar ouders maakten ook geen be
zwaar om hem aan de naspeuringen der
Duitsche autoriteiten te ontrekken.
Ondanks de> discretie, waarmee het ver
blijf van den Engelschman was omgeven,
kwam dit feit ter kennis van de Duitsche
politie, die bij een huiszoeking den Engel-
schen soldaat ontdekte en overging tot ar
restatie van alle schuldige leden van het
gezin, namelijk Lucie Vis, haar moeder.
Contance 'Fraipont en haar vader, Emile
Auguste Fraipont, een Luikschen indu-
trieel. Het drietal werd met mevrouw Mel
tior. wier man op de vlucht was gegaan,
voor den krijgsraad gebracht. In dfe woning
van mevrouw Meltior vond de politie docu
menten. waaruit medeplichtigheid aan anti-
Duitsch gekuip ondubbelzinnig bleek.
De verdachten werden verdedigd door een
advocaat van de luchtmacht, die wees op de
omstandigheid, dat de daad der eerste drie
beklaagden voortsproot uit menschlievend
gevoel, waaraan zelfs geen afbreuk was ge
daan door hun kennis van het verbod.
In de motiveering van het vonnis betoog
de de krijgsraad, dat niet met den gevoels-
achtergrond, doch uitsluitend en alleen met
de feiten rekening gehouden kon worden De
bevolking er door de kranten en door plak
katen herhaaldelijk op gewezen, dat ver
leening van onderdak aan een vijandelijk
onderdaan ten strengste verboden is. Even
eens is aan de bevolking meegedeeld, dat
overtreding van dit verbod de doodstraf ten
gevolge kan hebben. In dezen geweldigen
strijd, dien Dui,tschland thans voert, is het
onmogelijk een dergelijke zware overtre
ding van de oorlogswetten zonder de streng
ste staffen te laten passeeren.
Met het oog hierop werden Lucie Vis en
haar ouders tot de doodstraf veroordeeld.
Nieuwe waarschuwing van den
bevelhebber der weermacht in
Nederland.
De bevelhebber van de weermacht
in Nederland, generaal der vliegers,
Fr. Christiansen, maakt bekend:
Gebeurtenissen van den laatsten
tijd geven mij aanleiding nadruk
kelijk te wijzen op mijn reeds op
17 Augustus 1940 door de pers aan
de Nederlandsche bevolking gege
ven waarschuwingen, volgens het
oorlogsrecht wordt met den dood be
straft, wie in het bezette gebied op
eenigerlci wijze den vijand begun
stigt ln het bijzonder ook aan vijan
delijke vliegtnigbemanningen of in
opdracht van den vijand handelen
den personen eenigerlei soort hnlp
verleent, hem verborgen houdt of
bij den vlucht behulpzaam is, even
als degene, die deelneemt aan de
vernieling van vliegtuigen of vlieg-
tuigonderdeelen of aan het wegne
men van vijandelijk legergoed.
Reeds in samenscholingen bij een
neergestort vliegtuig is een geval
van begunstiging aanwezig. Een ie
der die deelneemt aan een derge
lijke samenscholing zal door de
veldgerechten van de Duitsche weer
macht ter verantwoording worden
geroepen. De Duitsche weermacht
en politie hebben bevel dergelijke
samenscholingen met geweld van
wapens uiteen te drijven.
Hoofdkwartier van den Fuehrer, 9 Aug.
(DNB). Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt bekend.
De volgens .het weermaohtslbericht van 5
Aug. op 100 Èm. ten Zuidoosten van 9mo-
lensk ingesloten nieuwe Sovjet formaties
zijn vernietigd. Ruim 38000 gevangenen wer
dén binnengebracht, 250 gepantserde ge
vechtswagens, 359 stukken geschut en an
der oorlogsmateriaal werden buitgemaakt.
Japan zal Thailand steunen
Het Japansche blad „Nitsji Nitsji" schrijft
in een hoofdartikel, dat Japan Thailand bij
zijn pogingen, om den Engelsch-Amerikaan-
schen druk te overwinnen, volledig zal
steunen en zoo noodig „tot geweld zal over
gaan", teneinde een einde te maken aan
de pogingen van derde mogendheden, die
de onafhankelijkheid van Thailand in ge
vaar willen brengen. De houding van Enge
land en de Vereenigde Staten wijst er op.
aldus het blad, dat men het welzijn van
Thailand volkomen negeert en slechts
tracht de eigen belangen in het Verre Oos
ten te bevorderen.
De „Asahi Siimboen" zegt, dat de dreigen
de houding van Engeland en Amerika tegen
over Thailand niet den minsten irjvloed op
de Japansche politiek in het Verre Oosten
zal hebben.
Engeland versterkt de grenzen.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat Engeland reeds den autoweg tusschen
Thailand en Malaya heeft gesloten. Op 20
tot 30 km. achter de grens zijn zware ver
sterkingen opgericht. De treinen, die de
grens overtrekken, moesten met gesloten
gordijntjes rijden, naar verluidt.
Uit Sjanghai wordt aan D.N.B. bericht
dat Thailand thans via zijn diplomatieke
vertegenwoordiging te Tokio over een vrend
schaps- en handelsverdrag met Mandsjoe-
kwo onderhandelt. Zulk een handelsverdrag
zou vergrooting van den uitvoer van rijst
en teakhout naar Mansjoekwo beteekenen.
aldus de bekendmaking.
Dood of krijgsgevangen
Duistere zaak in Frankrijk.
Brussel, 9 Aug. (ANP.) In het stadje
La Louviere is 'n bedrog ontdekt, waarvan
de vrouw van een vermoorden Belgischen
vluchteling het slachtoffer is geworden.
Den 17en Mei 1940 in den tijd van spion -
nenvrees en algemeene vluchtelingenpaniek
werd hi La Louviere door Fransche soldaten
'n Belgische monteur gearresteerd en naar
het gemeentehuis overgebracht. Zijn vader
bracht kort daarop een bezoek aan den staf
der Fransche afdeeling, verklaarde, dat zijn
zoem uit het Belgische leger was ontslagen,
en werd met geruststellende woorden naar
huis gezonden. Toen de Franschen korten
tijd daarna La Louviere ontruimden was de
monteur spoorloos verdwenen. Het gerucht
liep. dat in het hoofdbureau van politie een
kelder was ontdekt met een aantal door de
Franschen doodgeschoten spionnen. Inder
daad werden dan ook een aantal lijken van
onbekende personen op het plaatselijk kerk
hof ter aarde besteld.
Na een jaar ongeveer, in Maart 1941, ont
ving de echtgenoote van den vermisten mon
teur van het Duitsche Roode Kruis bericht,
dat, haar man zich in een Duitsch gevange
nenkamp bevond. Zij begon een briefwisse
ling en zond ook vaak pakjes. Op den duur
verwonderde zij zich er echter over, dat haar
man in zijn brieven nooit naar den gezond
heidstoestand van zijn familie vroeg. Van
een foto, die zij naar aanleiding van het on
derzoek naar haar man ingesteld, ontving,
herkende zij dezen niet. De familie, die
thans argwaan kreeg, liet het lijk van een
der door de Franschen doodgeschoten per
sonen opgraven. De vader herkende toen aan
de kleedingstukken zijn zoon, doch de jas
met identiteitspapieren ontbrak. Thans zal
uit het onderzoek moeten binken of de
krijgsgevangene, die een Franschman met
gelijken voor- en achternamen blijkt te zijn,
deel heeft gehad aan den dood van den
monteur en zich op onrechtmatige wijze
diens papieren heeft toegeeigend.
EFFECTLOOZE AANVAL BOVEN
DUITSCH GEBIED.
Eenige vijandelijke vliegtuigen zijn in den
afgeloopen nacht, komende uit het noord
oosten, Duitsch gebied binnengevlogen. En
kele hunner trachtten ook Berlijn te berei
ken. Na, beschoten te ?ijn door luchtafweer
geschut wijzigden de toestellen terstond
hun koers. De aanvalspoging- bleef volko
men zonder effect,
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
6;.17 uur
TAIFOEN TEISTERT SJANGHAI.
Groofe schat'in stad en omgeving.
Sja nghai, 9 Augustus (D.N.B.)
Een zware taifoen, die reeds dageji lang
op de Chineesche zee woedde, en die in den
nacht van Vrijdag op Zaterdag Sjanghai
heeft geraakt, heeft groote schade aangericht
in stad en omgeving. Voorloopers van de
taifoen hadden reeds Vrijdagmiddag het wa
ter van de Wangpoe buiten de oevers ge
dreven, zoodat groote oppervlakten land be
neden Sjanghai tot aan de monding van de
Wangpoe onder water liepen. In de stadswij
ken Hongkioe en .Tangtsepoe. benevens in de
voornaamste zakenwijk drong het water tot
een hoogte van 1 meter binnen. Het verkeer
kon Vrijdagmiddag slechts met de grootste
moeite gebrekkig in stand worden gehouden.
Ontwortelde boomen, weggeslagen daken en
afgerukte bouwsteïLages blokkeerden de ver
keerswegen en brachten de stroomleidlJ»g
van de tram, die inmiddels het verkeer ge
staakt had, in gevaar. Chineesche visschers
vaartuigen en jonken zijn Vrijdag in groe
pen de haven binnengevlucht, waar vele
des nachts door de taifoen op den oever wer
den geworpen. Het overzèesche verkeer is
reeds sedert Donderdag verbroken. De Don
derdag en Vrijdag naar Japan vertrokken
schepen zijn alle teruggekeerd en hebben
dekking gezocht in Sjanghai. Ook het gehee-
le luchtverkeer moest stilgelegd worden.
DUITSCH WEERMACHTBERICHT
Uit het hoofdkwartier van den Führer,
10 Augustus (D.N.B.):
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
De krijgsverrichtingen in het Oosten
blijven volgens de plannen veHoopen.
Vrij sterke formaties gevechtsvliegtui
gen hebben in den afgeloopen nacht me
bijzonder goed resultaat bewapeningsbe
drijven, verkeerswerken en ravitaillee
ringsinrichtingen in Moskou gebombar
deerd. In het centrum van de stad en ter
noorden van de bocht van de Moskwa
ontstonden talrijke groote branden.
Nadat de strijd van het Duitsche lucht
wapen tegen de luchtmacht der Sowjets
ook in de laatste dagen met groot suc
ces verloopen was. heeft de vijand aan
het geheel Oostelijke front, met inbegrip
van het Finscho gevechtsgebied, sinds 2?
Tuni meer dan 10.000 vliegtuigen verloren
De strijd van het luchtwapen tegen de
Britsche ravitaileeringsscheepvaart heeft
opnieuw groote successen opgeleverd. Ge
vechtsvliegtuigen brachten overdag ten
oosten van de Faroereilanden een vracht
schip van 6000 b.r.t. tot zinken en vernie
tigden in den afgeloopen nacht voor de
Engelsche Zuid-Oostkust vier koopvaardij
schepen met tezamen 23.000 b.r.t., die deel
uitmaakten van een 'convooi. Ten Oosten
van Great Yarmouth werd een groo'
vrachtschip met bommen bestookt. He'
aartuig geraakte in brand.
Bij de luchtaanvallen op de reede vai
Suez in den nacht van 8 op 9 Aug. brach
'en gevechtsvliegtuigen een koopvaardij
■chip van 8000 b.r.t. tot zinken en bescha
ligden een lichten Britschen kruiser doo
jomtreffers.
In den afgeloopen nacht waren weder
>m luchtaanvallen gericht op havens aai
de Schotsche Oostkust en militaire wer
'een in het graafschap Leicester. Aan d<
kust van het Kanaal verloor het Britsclv
luchtwapen gisteren in luchtgevechten 1'
en door luchtdoelartillerie drie vliegtu'
gen. Een eigen vliegtuig ging verloren
De vijand vloog noch overdag, noch des
nachts naar het gebied van het Duitsche
Rijk.
Zoo mogelijk deze week nog een
aanvallende bon.
VGravenhage, 9 Aug. De secretaris-ge
neraal van het departement van landbouw
en visscherij deelt in aansluiting op netgeen
reeds is bekend gemaakt, met betrekking tot
de moeilijkheden van tijdelijken aard, welke
zich bij de aardappelvoorziening voordoen,
mede, dat gedurende het tijdvak van Maan
dag 11 Aug. tot en met Zondag 17 Aug. a.s.
de met „30 reserve" gemerkte bon van de
bonkaart „diversen" recht geeft op het koo-
pen van IVfc kg. aardappelen.
Zoodra zulks mogelijk is, zal nog een aan
vullende bon, eveneens voor 1 Vfe kg. wor
den aangewezen.
Indien de weersomstandigheden medewer
ken, zal dit reeds in den loop van deze week
mogelijk zijn.
Verklaring van Sowjet-zijde.
Stockholm, 10 Aug. (D.N.B.) De Sow-
jet-Unie staat voor den burgeroorlog of wel
voor den algeheelen chaos. Volgens de al
gemeene opvatting van het geheele volk is
de Sowjet-periode in geen enkel opzicht ge
lukkig geweest. Thans wordt ons land in
een niefuwen oorlog gedreven. Dat was reeds
op zichzelf een groot ongeluk. Ik geloof echr
ter, dat nog grootere ongelukken zullen
volgen.
Aldus verklaarde', volgens een bericht van
Aftonbladet uit Helsinki een bataljonscom
mandant van het Sowj et-leger, die door de
Finnen bij de zuivering van een der omsin
gelde gebieden in de omgeving van Repola
gevangen genomen was. Dit is een officier,
die in het burgerleven arbeidersleider is
en uit Leningrad komt.
Slechts menschen, die op een zeer laag
peil van ontwikkeling staan, gelooven
aldus deze officier thans hog,*dat Stalin
een groote landsvader en hervormer is. De
roep van StSalins daden en geweld heeft
zich veeleer onder het geheele volk verbreid
ITALIAANSCHE GEZAGVOERDERS IN
DE VER. STATEN VEROORDEELD.
ROME, 9 Aug. (D.N.B.) Het New York-
sche gerechtshof heeft volgens Stefani de
gezagvoerders der in de Ver. Staten op in
structie van Roosevelt in beslag genomen
ttaliaansche schepen „Aussa", „Arsa", ,A1-
berta", „Brennero" en „San Leonardo" ver
oordeeld tot drie jaar gevangenisstraf. De
vonnissen tegen de bemanning de genoemde
schepen varieeren tusschen een en 24 maan
den. Uit naam van zijn kameraden ver
klaarde de gezagvoerder van de San Leo-
nardo, dat de Italiaansche autoriteiten in
het omgekeerd geval, wanneer een Ameri-
kaansche officier in Italiaansche havens
precies zooals de Italiaansche matrozen had
den gehandeld, de vaderlandsliefde van den
Amerikaan zouden hebben geëerbiedigd.
SOVJET WREEDHEDEN.
BERLIJN,,9 Augustus (D.N.B.) Naar
het D.N.B. in een speciaal bericht verneemt
zijn te Dorpat, een dag voor het vertrek der
Sovjet troepen, ongeveer 300 mannelijke en
vrouelijke Estlandsche intellectueel en op
de binnenplaats der gevangenis vermoord.
De Estlanders vertelden, hoe deze men
schen met kolfslagen naar de binnenplaats
werden gedreven, waar zij werden neerge
schoten.
De eerste 50 tot 60 lijken werden in een
out geworpen. Daarna moesten de overle
venden twee kuilen graven, die hun eigen
graf werden. Een student, die tot de ge
vangenen behoorde en op het laatste oogen-
blik gered werd doordat de bolsjewisten' in
allerijl op de vlucht sloegen, toen de brug
gen werden opgeblazen, vertelde, dat hij ge
durende den vreeslijken tijd. dat hij moest
wachten meer dan 300 pistoolschoten hoor
de.
Op de binnenplaats hing een afschuwelij
ke lucht van in ontbinding verkeerende
lijken. Bij de, opening der twee massagraven
vertoonde zich een vreeselijkbeeld. Zeven
tig tot tachtig lijken van mannen e® vrou
wen werden ter identificeering opgegraven.
Het bleek dat vele slachtoffers nog levend
in het graf waren geworpen. Bijna alle
hadden een wond in den nek. Bovendien
was van velen de schedel ingeslagen. De
verwanten der slachtoffers ginnen langs de
rijen en trachtten onder de verschrikkelijk
verminkte lijken hun broeders, zusters,
mannen en vrienden te vinden.
