Donkere wolken
Smolensk omsingeld
DAGBLAD VOOR HOLLAKD'S NOORDERKWARTIER
TWEE SOVJETDIVISIES IN DE PAN
'uvluchtende troepen bij
GEHAKT
Na het binnenhalen
van den oogst
VRIJWILI
Hl
EGIOEN
D
Nieuwe
competitie-indeeling
in het naburige
Oosten
Verduisteren
20.58 uur
Moskou gebombardeerd
Uitreiking boter- en
vetkaarten
Geen faotasieprijzen
voor „tweedehandsch"
latere
ils
ScfclH
Hoofdredacteur: J. KEESMAN. Schagen.
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1941. 85e Jaargang. No. 11575.
Uitgave der N.V. Uiig.-Mij". „Hollands Noorderkwartier* Schagen
'd bi)
n den
)rk9d
3neel«
Can*
e „gt
ds
Siag
wrg»
schte
id bft
bok»
a van
daar
dl
i rai»
•chili!
n.
sport
ncuj>
hans e
Berlijn, 18 Aug. (DNB). Duitsche
pantsertroepen hebben van 15 tot 18
Aug. ten Zuidoosten van Smolensk
vluchtende eenheden van de Sovjets
omsingeld. Tijdens deze driedaagsche
aohtervolgingsgevechten maakten de
Duitsche pantserkrachten 700 vracht
auto's der Sovjets, negentig stukken
geschut, 25 stukken luchtdoelgeschut
twintig stukken anti tankgeschut, 25
zware gepantserde gevechtswagens
,en tien pantser verkenningswagens
buit of vernietigden deze. Er werden
meer dan 10.000 gevangenen gemaakt
Twee divisies der Sovjets waren
daarmede in de pan gehakt
Ia steeds nieuwe aanvallen drongen dé
uitsche pantserstrijdkrachten van den
ank uit diep in de bolsjewistische colonnes
oor. Stukken geschut en hespannen voer-
ligen werden vernietigd en colonnes in-
nterie uiteengeslagen.
In een wilden wedloop van drie dagen
iet de Duitsche pantserkrachten probeer-
>n de Sov jets zich aan de Duitsche omsin-
Bling te ontworstelen. Steeds weer werden
eine eenheden der Sovjets van de hoofd-
lacht losgemaakt en vernietigd. In een
orp maakten de Duitsche pantserwagens
jftig voertuigen der Sovjets buit. Enkele
'en later werd een bespannen colonne van
eer dan 100 voertuigen en een Sovjetbatal-
iraalpn infanterie verstrooid en vernietigd.
In talrijke afzonderlijke acties brachten
Duitsche gepantserde compagnieën den
eeofcvjets zware verliezen toe. Ten slotte wer-
eedi en de laatste formaties der Sovjets ooi-
De pantserwagens kwamen van
n hoogte afrijden en vernietigden de bols-
man wistische strijdkrachten die zich nog
lis-leeds taai verdedigden.
Wirwar van kogels.
>p 17 Augustus bij de onophoudelijke
itervolging drongen Duitsche pantser-
rapen een klein dorp aan de bocht van
hik m Dnjepr binnen, waar zij honderd Sov-
iei] I vrachtauto's en de geheele verzorgings-
itai- olonne van een Sovjet divisie buit maak
ten of vernietigden en ruim vijfhonderd ge-
ingenen maakten.
Iul" In een garage van de plaats maakten
Duitsche pantsersoldaten bovendien vier
ivjet pantserwagens buit, die door de be-
rroo anningen daar wegens het regenweer wa-
iten n neergezet. De bestuurders van de Sov-
be- t voertuigen waren bij het plotselinge ver
ten, hijnen van de Duitsche pantserwagens
in de war geraakt, dat zij met vol gas
de eigen colonnes infanterie inreden,
i deze wirwar sloegen de kogels van de
rof. uitsche machinegeweren en pantsercolon-
am cs, Talrijke voertuigen begonnen te bran-
toten. Hondex-den Sovjet soldaten, die vaak
eld kaar afmaakten, probeerden te ontkomen.
!eni it een afgelegen bosch kwamen vier Sov-
t pantserwagens te voorschijn, die een
inval op de Duitsche strijdkrachten wil-
aat m ondernemen. Reeds op een afstand van
800 meter werden zij na een kort vuurge
vecht door de Duitsche pantserwagens ver
nietigd.
Bij de achtervolging van de bolsjewisten,
die de vlucht namen in het gebiedwan den
bocht van den Dnjepr, drongen Duitsche
pantserwagens diep in de linies én colonnes
der Sovjets door. Een gemotoriseerd stuk
pantsergeschut der Duitschers geraakte
daarbij op verrassende wijze in een Sovjet-
colonne van zware trailers met twee batte
rijen veldgeschut. De colonne was vergezeld
van munitie- en manschapswagens. Voor
dat de bolsjewisten van hun verbazing be
komen waren, hadden de pantserjagers hun
geschut gericht en joegen zij schot na schot
in de geheel bezette manschapswagens. Een
der munitiewagens geraakte in brand en
ontplofte met een hoogen steekvlam. Binnen
enkele minuten waren zoo de begeleidende
manschappen der batterijen overweldigd.
Zes stukken geschut der Sowjets, vier mu
nitiewagens en vijftig gevangenen werden
door de pantserjagers binnengebracht. Zes
vernielde auto's en groote hoeveelheden weg
geworpen uitrustingsvoorwerpen bleven aan
den rand van den weg liggen.
Dat was het tijdstip, waarop de Sovjet
oorlogsmachine door Stalin in beweging ge
zet zou worden. De oogst, in de Sovjet-Unie en
speciaal in de Oekraine wordt binnengehaald,
maar zal niet door de handlangers van Stalin
aan het volk onthouden worden, daarvoor
zorgen de Duitsche bezettingstroepen.
Adolf Hitier wachtte niet af, maar wierp de
bolsjewistische horden terug. Terwijl de le
gers van Stalin door de Duitsche weermacht
vervolgd en vernietigd worden, werken reeds
duizenden-achter het front aan den opbouw,
worden de door de bolsjewistische terreur
geslagen wonden zooveel mogelijk geheeld.
Vernietiging van den aartsvijand der be
schaving, directdaarop vestiging van de
nieuwe ordening. Ziehier Necterlanders een
werk, waaraan u inet eere kunt löeinenien,
waaraan u verplicht ben', deel te nrn-en, orn
aat dit werk voor het nieuwe 1' r *pa en -lus
ook voor ons Drnd ijzeren noodzaak is.
Daarom zijn er duizenden landgenooten
reeds vertrokken naar het Oostfront, daarom
dient ook u zich te bezinnen op de ware be-
teekenis van den strijd tegen het bolsjewis
me.
De ware beteekenis van dien strijd en het
doel: het vernietigen van het 'bolsjewisme
en het instellen van de nieuwe orde, vragen
alle beschikbare krachten: ook uw krachten.
Meldt u dus aan bij het
Koinginnegxacht 22, 's-Gravenhage.
Sedert vier weken bevindt Smolensk zich in Duitsche handen.
Tusschen de ruines staat een der kerken onbeschadigd
(Orbis-Hol land)
Voei&al
De afd. waar onze 4e klassers ver
tegenwoordigd zijn. in de as. com
petitie, ziet er als volgt uit-
4e klasse A:
Alkmaar, Atlas, Bergen, B:K.C.,
Oudesluis, Schagen, Watervogels,
Wieringerwaard.
Andijk, St George, m.F.C. en
Nieuwe Niedorp zijn in de 4e klasse
B ingedeeld.
Diplomatieke actie van
Londen en Moskou
Offers der Sovjets tellen nietl
Groote belangstelling te Beriijn.
In het nabije Oosten pakken zich
donkere wolken samen en sinds
eenige dagen richt zich in Berlijn
de algemeene belangstelling niet al
leen op het Oostelijk front, maar ook
op de levendige diplomatieke activi
teit, welke de tegenstanders der spil-
mogendheden in het Nabije Oosten
ontplooien.
Het is opmerkelijk, dat het Duitsche leger-
bericht op het oogenblik in de eerste plaats
melding maakt van den zegevierenden op-
marsch der Duitsche troepen en hun bond-
genooten in het Z.W. der Sowjet Unie. Ter
wijl de aanval tot voor eenigen tijd kenne
lijk gericht was tegen St. Petersburg, Moskou
en Kiejew en het front in het Zuidelijk deel
der Oekraine tot aan het strand der Zwarte
Zee „alleen maar" geleidelijk verschoof,
speelt zich thans tusschen Kiejew en Nicola-
jev een bliksemoorlog in optima forma af,
die den Sowjetmaarschalk Boedjenni voor
problemen stelt, waar hij in geen enkel op
zicht tegen opgewassen blijkt te zijn en die
zijn troepen dwingt tot een ononderbroken
terugtocht, welke volgens de laatste Duitsche
berichten hier en daar reeds het karakter
lijkt aan te nemen van een vlucht.
Intusschen verneemt men, zegt het Hsb.,
in verband met deze verwikkeling uit Lon
den de zonderlingste geluiden.. Zoo raadt
niemand minder dan de bekende militaire
deskundige Liddel Hart maarschalk Boejen-
ni in allen ernst aan het Westelijk deel der
Oekraine, met inbegrip van de haven Odes-
sa en Nicolajev eenvoudig op te geven, daar
het werkelijk vitale front van de Sovjet-
Unie pas aan den rand van het Donetz-bek
ken zal liggen. Amerikaansche commenta
toren hebben dit Leitmotiv prompt overge
nomen en overladen de bolsjewistische le
gerleiding thans met raadgevingen in den
zelfden geest en te Berlijn constateert men
niet zonder leedvermaak dat op die manier
duidelijk blijkt, dat ook de Sovjet-Unie voor
Engeland en Amerika niet meer is geweest
dan een barricade, waarachter men uit
sluitend zichzelf en zijn egoïstische belan
gen verschuilt, zonder in welk opzicht ook
rekening te.houden met degenen, die deze
barricade met den inzet van hun leven ver
dedigen.
De ontzaglijke offers, die het Sovjet-
leger heeft gebracht om het terri
torium der Sovjet-Unie te verdedi
gen, zoo zegt men hier, beteekenen
in de oogen van Londén en Was
hington eenvoudig niets. Men tracht
dan ook de leiding er nu zelfs toe
over te halen groote uitgestrekthe
den van dit territorium zonder slag
of stoot te ontruimen, daar .zooals
gezegd, „het werkelijk vitale front
van de Sovjet-Unie aan den rand
van het Donetzbekken zal liggen".
In Berlijnsche politieke kringen wordt
de beteekenis van het Donetzbekken geens
zins onderschat. Desniettemin oppert men
de veronderstelling, dat dit zoo nadrukke
lijk gepropageerde Donetzfront in verband
met het Indische-Ooeaan-front, dat thans
de leidende gedachte in Britsche strategie
is, voor Engeland (en Amerika) wel eens
op zijn minst van even vitaal belang zou
kunnen zijn als voor de Sovjets.
In dat licht bekijkt men dan ook de intense
actie der diplomatieke vertegenwoordigers
van Engeland en de Sowjet-Unie in Tehe
ran. Het feit, dat deze actie wordt onder
steund door Britsche troepenconcentraties
in Irak is voor de Duitsche pers aanleiding
om te spreken van op de regeering van
Iran gepleegde chantage. In Duitsche poli
tieke kringen prijst men de absolute neutra
liteit. die- de regeering van den Sjah tijdens
het huidige conflict heeft gevolgd.
Weer indirecte ci ed ietverleening.
Nadat de Vereenigde Staten hadden be
sloten d« hulpverleening aan de Sowjet-
Unie niet in het kader der leen- en pacht
wet te doen plaats hehen. omdat zij Mos
kou in staat achten de leveranties contant
te betalen, trekt de Engelsche leening van
10.000.000 pond sterling tegen 3 aan
Moskou hier uiteraard zeer de aandacht,.
Uit het feit. dat tijdens de ontmoeting
tusschen Roosevelt en Ghurchill het besluit
werd genomen om Enareland behalve de
reeds toegestane 7.000.000.000 (zeven mil-
liard dollar) nog andere credieten toe te
staan in Wallstreet noemt men voor den
eerstvolgenden tijd bedragen, die varieeren
van 6 tot 10 milliard dollar leidt men
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
6.30 uur
hier af, dat Washington weer wil overgaan
tot 't uit den wereldoorlog bekende systeem
van indirecte credietverleening.
Van den brief dien Churchill en Roose
velt aan Stalin hebben gericht en waarin
tal van ver-strekkende, zij het ook weinig
gespecificeerde beloften werden gedaan over
de hulpverleening van beide groote demo
cratieën aan de Sowjet heeft men in Berlijn
even nuchter kennis genomen als van de
aankondiging dat er thans te Moskou een
conferentie zal volgen tusschen Stalin en
vertegenwoordigers van 'den Britschen pre
mier en den Amerikaanschen president.
Men verliest te Berlijn niet uit het oog,
dat Ira.n en trouwens ook Afghanistan de
brug vormen tusschen Britsch-Indië en de
rijkste olievelden en kolenbekkens der Sow
jet-Unie. En liet is in verhand hiermede,
dat zonder eenige ongerustheid maar met
de grootste belangsteling de vorming van
het front aan den Indischen Oceaan wordt
gevolgd.
Muzikale koeien
geven meer melk
Ervaring in Zweden.
Op een modelboerderij ten,Zuiden
van Stockholm heeft men dezen
winter proeven genomen met het
geven van radiomuzielt in den koe-
stal om den invloed daarvan op de
melkproductie te onderzoeken, Dit
leverde verrassende resultaten op,
zegt de Tel. Van de dertien koeien,
die aan de proeven deelnamen, ble
ken negen uitgesproken muzikaal
te zijn. Maar de melkproductie
steeg met gemiddeld *4 liter. Ter
wijl de hoeveelheid voedsel zooveel
mogelijk constant werd gehouden,
gaf men twee maanden achter el
kaar muziek en daarop twee maan
den geen muziek, zoodat men ver
gelijkingen kon maken. Er werd
alleen muziek gemaakt ondpr hel
herkauwen, zoodat de dieren tij
dens het eten niet gestoord werden.
Het was merkwaardig om te zien
hoe de koeien gingen liggen zoodra
het concert begon, om bij het op
houden ervan weer op te staan
Verder scheen het hun niet onver
schillig te zijn welke muziek ten
beslje werd gegeven. Zij hielden het
meest van vioolsolo en orgel.
Men heeft reeds uitgerekend dat
Zweden door middel van de muziek
250 ton melk meer per dag zou kun
nen produceeren. De kosten van een
radio-installatie worden voor een
stal met 100 koeien op Kr. 1500.—
geschat. Het denkbeeld om koeien
onder de tonen van een orkest te
laten herkauwen is reeds oud en
werd een halve eeuw geleden o.a.
in Duitschland toegepast. Vanwege
de hooge kosten, die er aan verhon
den waren, heeft het nooit verdere
uitbreiding gevonden.
Het monster van
Loch Ness herleefd?
Zes meter lang.
STOCKHOLM. 18 Aug. (D.N.B.) Het
monster van Loch Ness is weer opgedoken,
meldt de Londensche correspondent van.
Nya Dagligt Allahanda. Een man en zijn
drie kinderen beweren het tijdens een tocht
je met een roeiboot in het afgeloopen week
einde gezien te hebben. Het is vijf a zes m.
lang en ziet er ongeveer uit als een boot,
die met de kiel naar boven drijft. Het is
als een reusachtige zeevogel in een klaar
blijkelijk zeer booze bui boven het meer ge
vlogen. Tien minuten heeft men het kunnen
zien, toen verdween het monster.
Duitschland strijdt voor Europa f
Hoofdkwartier van den Führer, 18 Aug.
(D.N.B.)
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt bekend:
In de zuidelijke Oekraine wordt de ach
tervolging van den verslagen en deels op
de vlucht geslagen vijand naar den bene
denloop van den Dnjepr voortgezet. Ook
aan de overige deelen van hgt Oostelijk
front leverden de operaties belangrijke
successen op. Nachtelijke aanvallen van
de luchtmacht waren met goede uitwer
king gericht op militaire installaties in
Moskou, alsmede op verschillende belang
rijke spoorlijnen.
Ih den strijd tegen Engeland hebben in
den afgeloopen nacht vrij sterke afdee-
lingen van de- luchtmacht den ravitaillee-
ringshaven Huil met een groot aantal
bommen van elk kaliber bestookt. Vol t ref
fers in de opslagplaatsen aan de Hum-
ber en in oorlogseconomische installaties
der stad veroorzaakten verscheidene bran
den. Andere vliegtuigenvernietigden bij
de Sehotsche oostkust een vrachtboot van
4.000 brt. en beschadigden een ander koop
vaardijschip zwaar. Tijdens nachtelijke
aanvallen op verschillende Engelsche
vliegvelden werden hevige ontploffingen
waargenomen.
Britsche bommenwerpers wierpen in
den nacht van 17 op 18 Augustus op en
kele plaatsen van West- en Noordwest-
Duitschland een gering aantal brand- en
brisantbommen neer. De aanvallen lever
den geen enkel militair succes op. Nacht
jagers schoten twee Britsche bommen
werpers neer.
's-Gravenhage. 18 Augustus. De
secretaris-generaal van het departement van
Landbouw en Visscherij deelt in aansluiting
aan het dezer dagen gepubliceerde bericht
betrefende de uitreiking van boter- en vet
kaarten, het volgende mede:
Voorop zij gesteld, dat een ieder in aan
merking komt voor een boterkaart. degenen
die behooren tot de groep van personen,
waarvan het inkomen beneden de aangege
ven grens ligt. kunnen evenwel desge-
wenscht in plaats van een boterkaart een
vetkanrt aanvragen. Uitsluitend de laatst
bedoelde personen behoeven het daartoe bo-
stemde formulier bij den distributiedienst
in te leveren. De inkomengrens is berekend
per jaar naar den toestand op 1 Augustus
1941: f 1000 voor alleen wonende personen,
f 1100 voor een gezin van twee personen,
f 1200 voor een gezin van drie personen, enz.
enz., dus telkens f 100 per verder gezinslid
hooger.
Onder gezinsleden worden verstaan de in
wonende personen, met uitzondering van ka
merbewoners. die hun maaltijden buitens
huis gebruiken, kostgangers en personeel.
Voorts wordt er op 'gewezen, dat personen,
die zwaren of zeer zwaren arbeid verrichten,
bij deze uitreiking niet voor extra kaarten
in aanmerking komen, daar zij reedis bij de
uitreiking van de overige distributiekaar
ten een bonboekje C. of D. hebben ontvan
gen. waarin vetkaarten zijn opgenomen.
Zelfkarners zullen ongeacht hun jaar
inkomen in het bezit van bóterkaarten
worden gesteld.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
in het bijzonder personen, die tot nu toe een
boterkaart ontvingen, doch thans voor een
vetkaart in aanmerking wenschen te ko
men. ten genoegen van den plaatselijken
distributiedienst zullen moeten kunnen aan-
toonen, dat hun inkomen thans beneden bo-
venigeinoemden grens ligt.
Scherpe controle.
Het komt in den laatsten tijd herhaalde
lijk voor, dat tweedehandsche goederen (bijv.
schrijfmachines) worden verhandeld tegen
prijzen, welke de op 9 Mei 1940 geldende prij
zen aanzienlijk te boven gaan. Zelfs is het
geen uitzondering, dat voor tweedehandsche
artikelen meer wordt betaald, dan voor over
eenkomstige niéuwe goederen, ook indien
daarvoor maximum prijzen zijn vastgesteld,
Tweedehandsche artikelen mogen in begin
sel slechts tegen prijzen worden verkocht,
waartegen zij op 9 Mei 1940 plachten te wor
den verhandeld. Voor zoover na 9 Mei 1940
met de toestemming van den gemachtigde
voor de prijzen van nieuwe artikelen bijzon
dere prijzen werden vastgeseld, moeten de
prijzen van tweedehandsche goederen van
dezelfde soort in een redelijke verhouding be
neden de prijzen voor de nieuwe artikelen
blijven.
De gemachtigde voor de prijzen vestigt er.
de aandacht op, dat dergelijke overtredingen
der prijs voorschriften scherp zullen worden
gecontroleerd en dat de bedrijvers er van
zich aan vervolging door de inspecties voor
de prijsbeheersching bloots*>Jcn.
engelsche burgerwacht in söw-
jet methoden onderricht.
Berlijn, 18 Aug. (A.N.P.) Naar de Lon
densche berichtendienst meldt, ontvangt de
Engelsche burgerwacht thans voortdurend
onderricht in sabotage daden volgens Sow
jet voorbeeld. 1'n de toepassing der beest
achtige Sowjetmethoden door de Engelsche
burgerwacht kan een eerste gevolg worden,
gezien van het Sowjet-Engelsch verdrag van
hulpverleening. De Britten hebben zich in
deze Sowjetmethodes inderdaad leermees
ters uitgekocht wier beestachtigheid in de
geheele beschaafde wereld walging en ver
achting veroorazakt heeft.