RADIO
Kath. Ned. Boeren-
en Tuiodersbood
N1PPER EN PELLE
HET RAADSEL
AAN BOORD
Een onderhond met den pas be
noemden commissaris van dezen
Bond, den heer Damave.
DE KATH. ORGANISATIE ZAL
BLIJVEN VOORTBESTAAN.
Twee weken geleden is door den
rijkscommissaris tot commissaris van
den Katholieken Nederlandschen
Boeren- en Tuindersbond alle bij de
zen bond aangesloten vereenigingen,
organisaties en stichtingen, alsmede
alle door deze vereenigingen en le
den dezer vereenigingen in het leven
geroepen en beïnvloede organisaties,
instellingen en stichtingen, benoemd
de heer O. F. J. Damave te Voorburg.
Deze benoeming beteekent derhalve
dat de lieer Damave commissaris is
van de Katholieke organisaties be
treffende de Boeren- en Tuinders-
stand in al zijn geledingen in ons
land.
De keuze van den persoon is aanvankelijk
een verrissing geweest Menigmaal is de
vraag in boerenkringen gesteld: „Wie is de
heer Damave? Men weet nu, dat men te
doen heeft met een ras-Zuiderling, een Lim
burger van tegen de Brabantsche grens en
niet met iemand, aan wien men reeds een
buitenlandsche afkomst had toegeschreven.
Aan een medewerker van het A.N.P., die
met den heer Damave een onderhoud had,
vertelde hij, dat zijn taak niet die van een
dwarsdrijver is, een afbreker, een vernieti
ger, maar die van een opbouwer en zuive
raar.
Al wat in noesten vlijt ook door de Ka
tholieke boeren in hun organisaties is be
reikt, moet behouden blijven in het belang
van de boeren, in het belang van ons land
en volk, aldus de heer Damave.
Het ligt geenszins in mijn voor
nemen, de Katholieke organisaties
als zoodanig te doen ophouden te be
staan.
Ik bouw met de bestaande organisaties
verder. Ik verwijder daaruit, zooals ik reeds
zei, wat in het groote gebouw van den toe-
komstigen volksvoedingsstand niet thuis be
hoort. Maar ik ontzie en erken het katholie
ke boerenvolksdeel van Nederland als een
waardevol element bij den opbouw van den
nieuwen tijd. Daarom zal mijn streven er op
gericht zijn, de bestaande organismen, ont
daan van wat hen ontsierde, het voertuig te
laten zijn, waarmee de Nederlandsche katho
lieke boeren den volkstoestand zullen berei
ken. Dit is geen zoet gefluit van een ratten
vanger van Hameien, maar oprechte wil en
wensch. Alle katholieke boeren van Neder
land moeten begrijpen, dat d i t alleen mijn
streven is en kan zijn. En om hun dit duide
lijk te maken, zal ik niet ophouden zulks in
weekblad van den K.N.B.T.B., dat tot een
der beste boerenweekbladen moet uitgroeien,
te blijven betogen. BoerenJjelang vóór alles".
Als zij maar goed begrijpen, dat er geen
enkele reden tot beduchtheid is; veeleer wel
reden tot tevredenheid en optimisme.
Uit mijn benoemingbesluit blijkt, dat ik
ook commissaris ben van alle andere katho
lieke boerenorganisaties buiten den NKBTB.
en zijn nevenstellingen. Een eenzijdig be
sluit van uittreding uit den K.N.B.T.B. ver
andert daaraan niets. Daaraan zal ik ook
niet veel aandacht verspillen, aangezien de
ze uittreding van geen waarde is. Maar het
zou kunnen zijn, dat de een of andere indivi
dueel zou meenen, dat hij dit papieren voor
beeld zou moeten navolgen. Voor het geval
dat dit zou kunnen gebeuren maar ik
weiger daaraan te geloven moet ik elkeen
er op wijzen, dat het uittreden uit de orga
nisatie mede tot gevolg heeft, dat men alle
sociale en economische rechten welke men
als lid heeft, verliest, terwijl deze juist nu
beter dan anders gewaarborgd zijn. „Maar
dit, aldus besloot de heer Damave het on
derhoud, „zal, naar ik vertrouw, niet behoe
ven voor te komen. De voedselbelangen van
Nederland zijn zoo alles overheerschend, dat
op dit gebied geen onverantwoordelijke han
delingen geduld kunnen worden. Dit begrij
pen de boeren wel het best
313. Een griezelige vondst.
1. „Kflk eens hier, wat la dat
nou weer??"
2. „Wie weet, wat voor vrese
lijk drama zich in de oertijd
heeft afgespeeld!!"
314. Fatty doet een
ontdekking.
1. „Dat is 'em, dat is 'mü Ik
heb hem gevonden!!!"
2. „Ja, inderdaad, dat is de
meteoorsteen!! Hoe moeten
we hem echter op de kant
krijgen
Vergiftigingsmoord in
BORGERCOMPAGNIE?
Begin Juli is in Borgercompagnie,
gemeente Veendam, overleden mevr.
Molema, die in Mei het leven had
geschonken aan een kind. Zij had
daarbij 'de hulp gehad van een baker,
daar ter plaatse woonachtig, mej. D.,
wier hulp in Juli, toen mevrouw M.
zich niet goed gevoelde, wederom
werd ingeroepen. Kort daarna ie me
vrouw M. overleden. Zeer spoedig de
den hardnekkige geruchten de ron
de, dat mevrouw Molema geen na
tuurlijken dood zou zijn gestorven.
Op grond hiervan heeft de justitie
een onderzoek ingesteld, met als voor-
loopig resultaat, dat mej. D. is aan
gehouden op vermoeden van vergif
tiging.
Invaliditeits- en
ouderdomsrente
TIJDELIJKE TOESLAG OP DE
RENTEN, TOEGEKEND KRACH
TENS DE INVALIDITEITSWET EN
OP DE KOSTELOOZE RENTEN,
TOEGEKEND KRACHTENS ART. 28
DER OUDERDOMSWET 1919.
's-Gravenhage: Het besluit van 9
Juli 1941 van de Secretarissen-Generaal van
het Departement van Sociale Zaken en Fi
nanciën is op 16 Augustus j.1. verschenen.
Aangezien het betrekking heeft op meer
dan 260.000 loopende renten en voor al deze
gevallen een ambtelijk onderzoek noodig
is, kan niet aan alle rechthebbenden onmid
dellijk de volledige toeslag worden gegeven,
waarop zij ingevolge dit besluit van Juli 1941
af recht hebben.
Aan alle rechthebbenden, van wie reeds
nu kan worden vastgeseld, dat zij voor toe
slag in aanmerking komen, wordt daarom,
met welwillende medewerking der postkan
toren, op de kwitante, welke in September
a.s. betaalbaar is, voorloopig een toeslag van
25 gegeven. Eenzelfde toeslag wordt ge
geven over de bedragen der kwitanties van
Juli en Augustus. Intotaal ontvangt iedere
rechthebbende in September dus een toe
slag van 75 percent.
Mocht aanspraak op een hoogeren toeslag
bestaan, dan gaat deze eveneens Juli 1941 in.
Men wordt dringend verzocht geduld te wil
len hebben en zich niet met verzoeken om
bespoediging tot de rijksverzekeringsbank en
tot de raden van arbeid te wenden. Al het
mogelijke zal gedaan worden om de nood
zakelijke werkzaamheden, die uit den aard
tijdroovend zijn, zoo vlug mogelijk te doen
verloopen.
Op de renten, toegekend na 1 Juli 1941,
zal eveneens zoo spoedig mogelijk de ver
schuldigde toeslag worden betaald.
Personen, die in het genot zijn van een
rente, toegekend ingevolge een door hen
krachtens art. 10 of art. 24 der ouderdoms
wet 1919 gesloten verzekering, en zij, .die
een vrije invaliditeits- of een vrije ouderdoms
rente krachtens art 93 of art. 94 der inva
liditeitswet genieten, hebben geen recht op
een toeslag.
Italiaaosch weermachtbericht
BEDRIJVIG.
Rome, 20 Augustus (Stefani):
Het 442ste communiqué van het Italiaan-
sche hoofdkwartier luidt:
„Aan het front van Tobroek in Noord-
Afrika bedrijvigheid der artillerie en plaat
selijke actie van vooruitgeschoven afdeelin-
gen. De Engelsche luchtmacht deed een aan
val op Tripolis. Een vijandelijk vliegtuig
werd getroffen en viel brandend in de haven.
In de omgeving van Solloem werd een
Blenheim gedwongen achter onze linies te
dalen. De zes inzittenden werden door een
Duitsche afdeeling gevangen genomen. Af-
deelingen Duitsche stuka's hebben ter hoogte
van Tobroek een Britsch vlooteskader ge
bombardeerd. Twee schepen werden tot zin
ken gebracht, twee andere ernstig bescha
digd. Talrijke opvarenden der tot zinken ge
brachte schepen, die in gewapende sloepen
het land bereikten, werden door onze afdee-
lingen overrompeld en gevangen genomen.
In Oost-Afrika voortdurende actie der vij
andelijke luchtmacht, die sterk-explosieve
en tijdbommen liet vallen, waardoor verschil
lende gebouwen in een woonwijk van Gondar
beschadigd wei-den. Bedrijvigheid der voor
uitgeschoven afdeelingen, welker botsingen
voor onze troepen een gunstig verloop had
den.
Een onderafdeeling jagers heeft, terugkee-
rende van een aan vals vlucht, in de nabij
heid van de Siciliaansche kust vijandelijke
jagers aangevallen. Twee Hurricanes werden
neergeschoten. Andere afdeelingen der lucht
macht hebben de luchtbases op Malta ge
bombardeerd, de doelen getroffen en bran
den teweeggebracht. Al onze vliegtuigen zijn
op hun bases teruggekeerd.
PROGRAMMA
VRIJDAG 22 AUGUSTUS 1941.
Hilversum I. 415.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Schriftlezing en meditatie (Voorbereid
door de Christ. Radio Stichting).
8.25 Gewijde muziek (opn.).
8.45 Gramofoonmuziek.
9.15 Voor de huisvrouw.
9.20 Gramofoonmuziek.
11.00 Gerard Lebon en zijn orkest.
11.20 Declamatie.
11.40 Gerard Lebon en zijn orkest.
12.00 Musiquette.
12.40 Almanak.
12.45 BNO: Nieuws- en economische ber.
I.00 Revida-sextet en gramofoonmuziek.
2.00 Haarlemsche orkestvereeniging, soliste
en gramofoonmuziek.
4.00 Godsdienstige uitzending.
4.20 Sylvestre-trio.
5.15 BNO: Nieuws-, economische- en beursb.
5.30 Voor de jeugd.
5.45 Zang met pianobegeleiding en gramo
foonmuziek.
6.15 Sportwetenswaardigheden.
6.30 Viool en piano.
7.00 Actueel halfuurtje.
7.30 Gramofoonmuziek.
8.00 Rotterdamsch Philharmonisch orkest.
8.45 Causerie „Wat is nationaal-socialisme".
9.00 Zang, clavecimbel en gramofoonmuziek.
9.30 Gramofoonmuziek.
9.45 BNO: Nieuwsberichten.
10.0010.15 BNO: Engelsche uitzending:
Economie News from Holland.
Hilversum H 301.5 m.
6.458.00 Zie Hilversum I.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.00 Utrechtsch Stedelijk orkest (opn.).
10.20 Zang met pianobegeleiding en gramo
foonmuziek.
II.00 Voor de jeugd.
11.20 Orgelconcert.
12.00 Gramofoonmuziek.
12.15 Klaas van Beeck en zijn orkest.
12.45 BNO: Nieuws- en economische ber.
1.00 Orgelspel (gr.pl.).
1.15 Orkest Malando en solist.
1.45 Gramofnonmuziek.
1 i
teri
Bl i
sge
cijf
si
.V. i
2.00 Roemeensch orkest Gregor Serban.
2.30 Orgelconcert en zang.
3.00 Voor de vrouw.
3.45 Gramofoonmuziek. !M'
4.30 Voor de jeugd.
5.00 Gramofoonmuziek.
5.15 BNO: Nieuws-, economische- en beurrt
5.30 Ensemble Bandi Balogh.
6.00 „Onder de leeslamp" (Voorbereid door dl
Christ. Radio Stichting). 18 t
6.15 Ernst van 't Hoff met zjjn 15 solistensc'*'
6.45 Gramofoonmuziek.
7.00 Actueel halfuurtje. htse
7.30 Gramofoonmuziek.
7.45 Toeristische raadgevingen.
8.00 Curt Hohenberger en zgn orkest en dl
Romancers m.m.v. solist. I'^c
9.00 Gramofoonmuziek. rdei
9.15 Rococo-octet. |&kt
9.45 BNO: Nieuwsbeirchten.
10.00 Avondwijding.
10.0510.15 Gramofoonmuziek. tel
Interessante grepen
Ernstige Muziek:
De H.O.V. concerteert van 14.00 tot 16.
uur over Hilv. 1 m.m.v. Tiny Kaiser. Z{
speelt het pianoconcert in D. kl. t. „K.V,
466 van Mozart". Het belangrijkste
chestrale stuk is de symphonie No. 7 ln A
grt t. opus 92 van Ludwig von Beethoven.
Van 20.00 tot 20.45 over Hilv. 2 concerteert
bet Rotterdamsch Philharmonisch Orkest
l.v. Prof. Schnévoigt van uit het Kurhaus te
Scheveningen.
Uitgevoerd worden de ouverture „Oberon"
van von Weber, de Carelische rhapsodie van
den Finschen componist Klami en de sym
phonie Nr. 38 in D. gr. t. van Mozart.
Te 21.00 uur over Hilv. 1 zingt Helene Lu-
dolph een solo-cantate van Handel en een
tiental liederen van Lorenzo Gregori (1688
tot 1742). Deze componist werd bekend, door
dat hij het eerst den naam „concerto grosso"
gebruikte. Hans Schouwman begeleidt hem
op het clave cymbaal.
Voor de jeugd:
Van 17.30 tot 17.45 uur over Hilv. 1. Dr. J.
H. Schuurman-Stekhoven houdt een drietal
leerzame lezingen onder den titel van „Wa
ter naar land". De eerste lezing die hij van
avond houdt is getiteld: „Landaanwinning ln
zee: slikken en schorren".
Voor de vrouw:
Van 15.00 tot 15.20 over Hilv. 2 houdt Mevr.
Heufke Kandelaar-Schot een causerie over
„De zegen van den arbeid", waarin zg op
zeer warme wijze ons het gevoel geeft, dat
werken iets zeer schoons is, dat men nooit
met minachting op arbeiders of andere
mensehen, die den heelen dag zwoegen, neer
mag zien.
irkï
iits<
biec
otec
ave
Ut
nr\
mie
dre:
icti
«te
Feuilletor
door
E. Philips Oppenhelm
51.
Hij liep naar de verschansing en wuifde
Bérard een afscheid toe. De zee was kalmer
geworden en de maan brak zich flauwtjes
baan door een nevelachtige wolkenbank. In
La Garoupe stationneerden verscheidene voer
tuigen, maar de plaats zelf was in duisternis
gehuld. Ook in het kasteel zag men geen
enkel levensteeken. De lantarens langs den
strandweg waren uitgedraaid. Alleen de vuur
toren wierp zgn lichtbundel over de baai en
de donkere bosschen zeewaarts. Hamer daal
de de kampanje af en ging den salon binnen.
Daar vond hg Auguste met een eenigszins
verbijsterde uitdrukking op zgn gezicht.
Ik vraag mij af, monsieur, zei hjj, terwijl
hij een afgedragen en gescheurde blauwe
broek van onder zijn arm trok, of die in
dringers bijgeval hiernaar gezocht kunnen
hebben
Hij hield de broek bij de pijpen in de hoogte
en schudde haar uit. Reepen papier, die eenige
gelijkenis met de strooken van chequeboekjes
vertoonden, een pakket brieven, en een grooter
pakket documenten van officieelen aard, met
het stempel van de Fransche Republiek, vielen
op de tafel. En het laatst, een zwart verzegel
de enveloppe, waarop drie namen geschreven
waren:
Aan Monsieur Edouard Mermillon,
Monsieur le Baron de Brett,
Of Monsieur Eugène Chauvanne.
Hamer las en was sprakeloos van -verba
zing. Hij was gedurende den geheelen veelbe
wogen nacht vrij kalm gebleven, maar nu be
gon alles plotseling voor zijn oogen te draaien.
Auguste krabde zich op zijn hoofd.
Ik haalde dien rommel maanden geleden
uit die holten in den mast en wikkelde dien
in deze oude broek, zei hij. Omdat ik niet
lezen kan, zag ik het aan voor waardelooze
papieren.
Juist, waardeloos, herhaalde Hamer.
HQ stond op alsof hg droomde. Hij hield
een van de vuile broekspijpen in zijn hand, en
liet de andere door Auguste vasthouden. Toen
nam hij de zwaarwichtige documenten een
voor een van de tafel en wikkelde ze weer in
hun oorspronkelijke bergplaats. Behalve de
papleren, die zijn oog het eerst getroffen had
den, waren er vele van niet minder welspre
kendheid. Er was een dikke bundel geparfu
meerde brieven bij, met een blazoen bedrukt.
Er was minstens een dozijn chequeboekjes bij
sommige niet half verbruikt. Er was één
losse cheque waarvan het bedrag het geheele
blauwe strookje scheen te bedekken. Voorts
een aantal haastig geschreven briefjes, en een
ln perkament gebonden sleutel tot een geheim
cijferschrift. En ten slotte, bescheiden, van
zwarte en roode en groene zegels voorzien.
Hij pakte alles achtereenvolgens in, zonder
feitelijk te weten wat hg deed. Eindelijk rolde
hij de broek op en bond er een lap zeildoek
omheen. Hij hield den bundel onder zijn arm
en richtte zich tot Auguste. Zgn knieën knik
ten een weinig onder hem. Auguste keek hem
in angstige spanning aan.
Heb ik verkeerd gehandeld, monsieur?
vroeg hij op spijtigen toon.
Hamer schudde zijn hoofd, want het spreken
viel hem moeilijk.
Ik weet het niet, Auguste, zei hij toen,
der waarheid pijnlijk getrouw.
Bij het aanbreken van den dag, begaf
Auguste met een kop thee op een blad, zich
naar de hut van Hamer. Nog steeds aange
kleed en mét de hand op de kolf van zijn
revolver, zat Hamer in half-liggende houding
op het bed.
Heeft monsieur niet geslapen vroeg
Auguste verwonderd.
Hamer nam een zittende houding aan. Hij
keek naar Auguste, zooals hg hem nog nooit
aangekeken had.
Heb je met Jean ergens over gesproken?
vroeg Hamer.
Neen, zeker niet, monsieur, antwoordde
Auguste.
En heb je vanmorgen met anderen ge
sproken
Met geen sterveling, monsieur.
Zweer mjj dan op het hoofd van je moeder
en de zielen van je kinderen, dat je er tegen
niemand een mond over zult open doen.
Dat zweer ik, antwoordde Auguste, die
een godvreezend man was, plechtig.
Hamer Wildburn dronk zijn thee en ging
weer te bed liggen.
Ga op de kajuitstrap zitten, Auguste,
beval hij. Roep mij over een uur. Wanneer
iemand het jacht nadert, wek je mij onmid
dellijk. Begrepen?
Volkomen, monsieur, was het antwoord.
HOOFDSTUK XXIX.
Monsieur Leon Crotières, Lid van de Fran
sche Academie, en een van de grootste Euró-
peesche moderne geschiedschrijvers, hield met
zijn werk op en keek van het terras van zijn
villa over de Baai van Garoupe. Hij wees naar
een zeer sierlijk jacht, dat de vlaggen van
Frankrijk en de Vereenigde Staten voerde.
Mijn taak zou gemakkelijker zgn, sprak
hij tegen zijn vrouw, die tevens zgn secreta
resse was, indien dat schip, evenals de bark
van Ulysses, kon spreken.
Zijn vrouw legde haar potlood neer. De
zomerhitte maakte haar loom, en zij was blij
een oogenblik te kunnen rusten.
Leg dat eens nader uit, verzocht zij.
Wat zou dat schip je kunnen vertellen dat je
nog niet weet?
Misschien niets, gaf hij toe, en mis
schien zeer veel. Je weet, dat het eens het
eigendom was van een groot, hoewel schurk
achtig financier, die dat schandelijke specu
latie- en knoeierijen-systeem op zijn geweten
heeft, waardoor Frankrijk ongeveer een jaar
geleden aan den rand van den afgrond kwam
te staan?
Ja, dat herinner ik mij nog.
Er ging een gerucht, dat die financier
aan boord een vernuftig- bedachte geheime
bergplaats had laten aanbrengen, waar hg
brieven en kasboeken, en allerlei bewijzen be
waarde, die, Indien ze gevonden werden, den
goeden naam van verscheidene groote Fran
sche politici aangetast zouden hebben.
Dat herinner ik mij ook, zei zijn vrouw.
Het maakte het drama van den moord op
hem zoo veel interessanter. De politie deed
een inval bij hem en schoot hem dood, op den
dag van het onderzoek.
Haar man knikte verstrooid.
Als zg dat eens niet gedaan had, merkte
hij op. Hoe geheel anders zou de geschie
denis van Frankrijk van de laatste jaren dan
geschreven zijn! Indien zich ooit het geval
voorgedaan heeft, dat het goede uit het kwade
voortgekomen is, dan is het dit, zou ik zeg
gen.
Heb je dan een theorie gevormd? vroeg
zg.
Verscheidene theorieën, antwoordde hjj.
Lieve, een goed geschiedschrijver moet ver
beeldingskracht bezitten. Je mag er theorieën
op nahouden, maar er niet over schrijven. Ik
stel het mij zoö voor, dat die merkwaardige
bergplaats onvindbaar geweest zou zgn, ten
zij de „Paradijsvogel" zoo goed als gesloopt
werd. Ik stel mij voor, dat in den nacht van
die communistische opstootjes, toen Made-
moiselle Tanya haar hoogste lied zong en alles
in rep en roer bracht, en nadat de „Paradijs
vogel" door communisten overmeesterd werd
dat in dien nacht, zeg ik, die geheime docu
menten werkelijk aan het licht gebracht wer
den.
En zul je dat opschrijven, omdat het er
een hoogst interessant tintje aan zou geven?
vroeg zijn vrouw nieuwsgierig.
Hij glimlachte.
Lieve, ik zou het niet kunnen opschrij
ven, omdat het slechts een theorie is, en zelfs
indien ik het zeker wast, zou ik verplicht zjjn
om den weg te volgen, dien door veel grootere
mannen dan ik ingeslagen is.
Het vergeten, bedoel je?
Neen, de documenten vernietigen. Som
tijds zie ik het in mijn verbeelding en heb ik
moeite om mij tc overtuigen dat het niet de
waarheid is.
Vertel mij dan eens. Leon, wat je denkt.
Ik geloof oprecht, antwoordde Hg, dat
hetzij een van de communisten, hetz:j e.*n van
hun tegenstanders, die hen verdreven, die ge
heime dossiers inderdaad ontdekt heeft
Wordt vervolgd.
v
