Iran binnengerukt
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Ml DE ZON OPGAAT
Wij moeten
anders stoken
Verplichte vertooning van
„de eeuwige jood"
Grenzen door de Britsche en
Russische troepen overschreden
VRIJWILI
NI
EGIOEN
D
Oe omsingeling tusschen
Gomel en Kief
„Lokloonen"
verboden
Hevige bo'sjewistische
tegenaanvallen
Verduisteren
20.43 uur
EEN VOORBEELD
TER NAVOLGING
Gebruik van
P00TAARDAPPELEN
Hoofdredacteur: J. KEESMAN, Schagen.
DINSDAG 26 AUGUSTUS 1941. 85e Jaargang. No. 11581.
t#fg«ve cfe» N.V. Uitg.-Mij". „Hollands Noorderkwartier'' 4 Schagen
zich op
veedsc
het sta
gebrul
rekken,
juf.
i: ..Zo,
ug een
Stockholm, 25 Aug. (D.N.B.) Te Londen
is bekend geworden, naar Reuter in een ex-
k Arne rabericht mededeelt, dat de Britsche troepen
Maandagochtend de Iraansche grens hebben
iverschreden.
offelijk
rt niets
kam-
anl
DE REGEERING VAN IRAN ZAL
HAAR „POLITIEK VAN STRENGE
NEUTRALITEIT' VOORTZETTEN.
Ook de Sovjet-Unie
binnen.
rukt Iran
Stockholm. 25 Aug. (D.N.B.) Officieel is
anschs n Simla medegedeeld, naar Reuter in een
u jjtrabericht mededeelt, dat de regéeringen
trouwi fan Engeland en de Sowjet-Unie vandaag
:enover en gemeenschappelijke militaire actie be-
minne- [0nnen zijn tegen Iran.
irhield, Uit Moskou meldt Reuter, dat de Sowjet
e oud! lommissaris van buitenlandsche zaken, Mo-
met jtov. aan den Iraanschen ambassadeur
e seno- eeft medegedeeld, dat Sowjettroepen Iran
de jjQ binnengerukt,
wagen
ve dusf Iraansch verzet
ïgbare, Berlijn, 25 Aug. (D.N.B.) Reuter meldt
at-nog- |at een Britsch contingent van zee uit bij
landars jade poer aan den Perzischen golf ge
vrou- and is. De Britsche troepen zijn op verzet
over- jestuit. Het is echter nog niet bekend, waar
it verzet begonnen is en hoe sterk het is.
ze jas )e Britsche strijdkrachten bestaan uit Brit-
n hem che en Indische troepen, doch niet uit troe-
ïf tref- ien van de Ddfciinions.
mheld Reuter meldt nog, dat de Britsche strijd
er lag rachten, die Iran binnentrekken, onder
met pnerbevel staan van generaal Wavell, den
urmi." jpperbevelhebber in Britsch-Indië.
'Y den De Britsche marinestrijdkrachten in de
vrien-jperzische golf staan onder bevel van adrni-
aal Sir Geoffrey Arbuthnot, den opperbevel
hebber in de Oostelijke Indische wateren.
De Iraansche politiek.
tokara. 25 Auk. (A.N.P.) De (reheele
aansche natie verzamelt zich om den
laat, teneinde, getrouw aan haar eed, de po
litiek voort te zetten, welke in het belang
an het land noodzakelijk is, zoo verklaar-
le gisteren de radiozender van Teheran,
Verder werd er op gewezen, dat de regeering
an Iran haar politiek als een „politiek van
trenge neutraliteit" heeft gekenmerkt. Zoo
vel in tijden van vrede als van oorlog heeft
e Sjah er naar gestreefd de sociale verhou-
ingen in het land te verbeteren, terwijl hi]
r tevens zorg voor droeg, dat Iran buiten
e internationale verwikkelingen gehouden
perd.
New York, 25 Aug. (D.N.B.) Associated
'ress meldt uit Teheran, dat in het Iraan-
che antwoord op den Britschen eisch tot het
it het land zetten van Duitschers wordt ge-
egd. dat Iran als souvereine mogendheid
elf heeft te bepalen welke vreemdelingen
erwijderd moeten worden. Iran past sedert
ang het beginsel toe, dat slecht bekend-
taande vreemdelingen; van welke nationali-
eit zij ook zijn. het land moeten verlaten.
Verder meldt het Amerikaansche
agentschap, dat de bezetting van Iran
slechts uit strategische motieven ge
schiedt. De Sovjet-Unie en Engeland
willen met elkander in contact ko-
Daar strijd een millioenenleger voor de
toekomst van Europa.
Daar waar de zon opgaat, in het Oosten,
zal zij ook opgaan voor het nieuwe Europa.
Reeds kleurt het morgenrood de nog drei
gende wolken van het bolsjewisme, maar al-
es wijst er op dat de Europeesche zon straks
n volle glorie, aan een strak blauwen he
mel zal schijnen, millioenen zullen zich
koesteren in haar stralen, die vrede en le
vensgeluk zullen brengen, die ervoor zullen
zorgen dat spoedig alle ellende vergeten zal
zijn. Hoe moeilijk de strijd ook is, als altijd
zal het goede overwinnen en het kwaad on
dergaan.
Een gelukkige toekomst voor het nieuwe
Europa, zich daarvoor inzetten is een plicht,
die reeds duizenden Nederlandsche mannen
vervullen. Ook zij laten vrouw en kinderen,
Ouders en verloofden achter. Maar zij brach
ten dit offer en zijn verder nog tot grootere
offers bereid, omdat zonder offers en zonder,
strijd nu eenmaal niets mogelijk is.
In het Oosten strijdt een millioenenleger
toor de toekomst van Europa. Duizenden Ne
derlandsche strijders gaven u een voorbeeld
dat u zult navolgen, tenzij u het met uw ee.r
en geweten overeen kan brengen te parasi
teeren op datgene waarvoor Nederlandsche
mannen nu hun goed en bloed veil hebben.
Indien u dat achter niet wenscht, indien
door uwe aderen echt Hollandsch bloed
stroomt, meldt u dan aan bij het
ES
Koninginnegracht 22. 's-Gravenhage,
men. De Iraansche regeering wijst
de berichten over een mogelijken
Duitschen staatsgreep als dwaze ver
zinsels van de hand.
Londen over den inval In Iran.
Stockholm, 25 Aug. (D.N.B.) In Londen
Werd er heden op gewezen, zoo meldt Reu
ter in een extrabericht over de kwestie Iran.
dat het antwoord der regeering van Iran
op de Britsche en bolsjewistische stappen
van 1 Augustus bewijst! dat het niet bereid
is, dienovereenkomstig rekening te houden
met de aanbevelingen van deze regeerin
gen. Het is nu duidelijk zoo merkt men in
Londen op, dat andere stappen op gelijke
basis geen nut zouden hebben en dat de
Britsche regeering en de regeering der Sov
jets ter bescherming van haar belangen tot
andere middelen moeten overgaan. Overi
gens motiveert Reuter de actie van Enge
land en de Sowjets tegen Iran met de „aan
wezigheid van een overmatig groot aantal
Duitschers in Iran en noemt Iran „een bron
van Nazi-intriges". Iran was bestemd, zoo
meent Reuter, om als springplank voor een
Duitschen aanval op Britsch-Indië te die
nen, en ook een aanvalsactie tegen de Sov
jetunie moest van daar uit plaats hebben.
Iraansche gezant bij Snmner Welles.
Washington, 25 Aug. (D.N.B.)
De Iraansche gezant heeft vandaag een
onderhoud gehad met den onderstaatssecre
taris van buitenlandsche zaken, Sumner
Welles. Na afloop verklaarde hij, naar Asso
ciated Press meldt, dat hij de positie van
Iran volledig had uiteengezet en voorts had
betoogd, dat Iran open kaart heeft gespeeld.
De BritschBolsjewistische beweringen over
een groot aantal „Duitsche agenten" zijn
slechts een voorwendsel voor den inval ge
weest. Er zijn geen Duitsche agenten in Iran.
Dit land heeft steeds den wensch gekoesterd
tot vriendschappelijke betrekkingen met zijn
buren.
De Sowjetnota aan Iran.
Riga, 25 Augustus (D.N.B.)
Naar de berichtendienst te Moskou meldt,
heeft de Sowjetregeering er in een nota aan
de Iraansche regeering op gewezen, dat Iran
de eischen van de Sowjet-Unie heeft afgewe
zen. Derhalve aldus de nota heeft le
regeering der Sowje Unie „het recht geno
men tijdelijk Sowjettroepen in Iran te laten
binnenrukken." Als motief geeft de nota een
„Duits ;b" gevaar aan.
De Sowjetgezant te Teheran heeft deze
nota vandaag aan de Iraansche regeering
overhandigd.
De Londensche nieuwsdienst meldt, dat
de Britsche regeering de regeeringen van
Turkije, Egypte, Afghanistan en Saoedi-Ara-
bië op de hoogte heeft gesteld van de tegen
Iran getroffen maatregelen.
De kaart geeft de situatie weer van den
benedenloop van den Dnjepr, het terrein dat
de Duitsche troepen gekozen hebben voor
nieuwe operaties die nauw verband houden
met den opmarsch in het zuidelijk deel van
de Oekraine.
Het front aan den Dnjepr is beveiligd, de
(Kaart van Pelt)
(zie
de
strijd ontwikkelt zich tusschen
kaart) Gomel (Homel) en Kief.
De plaatsen Bobroeis, Roratsjef, Jakimofsk,
Gorwa, Rjetsjiza, Lojef, Mosyr, Ofroetsj, en
Korosten zijn reeds in Duitsche handen, zoo
dat langs den Dnjepr tot aan de rivier de
Teterjef een gesloten frontlijn bestaat.
Vooruit geschoven Duitsche eenheden be
vinden zich ten Noorden van Homel tot aan
de Ipoet, terwijl volgens de jongste legerbe-
richten een concentrische opmarsch gaande
is ten Zuiden van Klinzy in de richting van
Brjansk.
Regelingen inzake loonen. sala
rissen en andere arbeidsvoor
waarden.
'b-Gravenhage. In de Neder
landsche Staatscourant van gister
is opgenomen het derde uitvoerings
besluit van den secretaris-generaal
van het departement van sociale
zaken ingevolge de verordening van
den rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied getref-
fende de totstandkoming van rege
lingen in zake loonen. salarissen,
en andere arbeidsvoorwaarden.
Hierbij wordt o.m. bepaald:
Bii indienstneming van arbeiders mogen
zonder goedkeuring van het college van
rijksbemiddelaars door den werkgever geen
gunstiger loon en arbeidsvoorwaarden
worden overeengekomen clan welke gelden
ten aanzien van overeenkomstige, bii hem
in dienst zijnde arbeiders, of indien hij
zoodanige arbeiders niet in zijn dienst
heeft noch pleegt te hebben ten aanzien
van overeenkomstige arbeiders in den be
trokken bedrijfstak.
Iedere handeling, die ten doel heeft ar:
beiders. die de dienstbetrekking, waarin zij
werkzaam zijn. niet hebben opgezegd, door
het aanbieden van een hoog er loon of an
dere gunstiger arbeidsvoorwaarden uit die
dienstbetrekking .weg te lokken," is verbo
den.
De werkgever, die in strijd hiermede han
delt. is strafbaar. Het feit wordt beschouwd
als overtreding en wordt gestraft met hech-
teüVs van ten hoogste drie maanden of
geldboete van ten hoogste drie duizend gul
den.
Wanneer het strafbaar gestelde feit door
of vanwege een rechtspersoon wordt be
gaan. wordt de strafvervolging ingesteld en
de straf uitgesproken tegen dengene, die
de opdracht tot de strafbare handeling ge
geven heeft of daarbij de feitelijke leiding
heeft gehad.
In het Duitsche vuur gesmoord.
Naar het DNB verneemt, hebben de bols
jewisten de laatste dagen heftige aanval
len ondernomen in een sector aan het
centrale front, om den opmarsch der Duit
sche troepen tot staan te brengen. Ter ont
lasting van hun verslagen aflek wierpen zaj
sterke gepantserde strijdkrachten, die door ar
tillerie gesteund werden, in den strijd tegen
de stellingen van een Duitsche infanterie
divisie. In een heldhaftigen strijd, die da
genlang duurde, sloegen de Duitschers alle
aanvallen af en brachten zij den Sowjets
verliezen toe.
In drie dagen bleven 95 Sowjetpantser
wagens voor de Duitsche stellingen liggen,
waaronder eenige van 32 en 45 ton. Ook in
den aangrenzenden sector mislukte de bols
jewistische aanvallen dóór den afweer van
een Duitsche infanterieregiment. Achtmaal
zonden de Sowjets hun aanvalsgolven te
gen de Duitsche stellingen, achtmaal smoor
de het Duitsche vuur de aanvallen. Op den
zelfden dag rukte Duitsche pantserwagens
tegen de bolsjewistische strijdkrachten op
en brachten haar opnieuw zware verliezen
toe.
Het aantal gesneuvelde en gewonde bols
jewisten is nog niet bekend. Veel oorlogs
materiaal viel in Duitsche handen. Nog 28
sowjetpantserwagens werden vernietigd, 31
stukken geschut en 30 vrachtauto's vernield
of buitgemaakt.
Maakt het den brandstoffen-
handelaar niet noodeloos lastig!
Het Rijkskolenbureau schrijft:
Nu enkele brandstoffenbonnen geldig
verklaard zijn en de bestellingen bij den
handel binnenkomen, blijkt het, dat bij ve
len de opvatting heerscht, dat de brand-
stoffenhandelaar aan alle wenschen die
met betrekking tot soort en afmeting wor
den gesteld, kan voldoen.
Dit is geenszins het geval. Evenals ver
leden jaar zal het ook thans noodig zijn,
dat de bevolking genoegen neemt met de
soorten brandstof, welke voorradig zijn.
Zoo zal de brandstoffenhandelaar een deel
der bestellingen in anthraciet en eierkolen
moeten wijzigen in cokes, daar ook op zijn
bestelling verschuivingen toegepast wer
den en hij voor een gedeelte der eerder ge
noemde soorten cokes geleverd kreeg.
In het algemeen zal dus gemengd
gestookt moeten worden: anthraciet
of eierkolen met cokes Het gemengd
stoken is in de vakbladen uitvoerig
behandeld, zoodat de leveranciers
hierover zeker voorlichting kunnen
geven.
Verwijt den brandstoffenhandelaar dus
niet iets, waaraan hij geen schuld heeft,
maar overleg met hem, welke ter beschik
king zijnde brandstoffen in de gegeven om
standigheden voor eigen gebruik het beste
kunnen voldoen.
In de grootere steden, waar niet zulk een
direct contact is tusschen brandstoffenhan
delaar en klant, zal de eerste deze verdee
ling vrij gemakkelijk kunnen doorvoeren.
In de kleinere plaatsen, waar de „kolen
boer" meestal persoonlijk de brandstof
komt brengen, lijkt diens taak verre van
gemakkelijk.
Dikwijls zal hij aan de verlangens van
zijn afnemers niet kunnen voldoen, doch
staat dan voor de onaangename consequen
tie, persoonlijk onaangenaamheden met
zijn klanten te krijgen.
Men aanvaarde echter de zaak, zooals
ze nu eenmaal ligt en bega niet de onbil
lijkheid den brandstoffenhandelaar aan
sprakelijk te stellen voor de noodige, mis
schien onaangename wijziging in de stook-
methode.
's-Gravenhage. 25 Augustus De staats
courant van hedenavond bevat besluit
no. 1 van den secretaris-generaal van het
departement van volksvoorlichting en
kunsten van 22 Augustus 1941 ter uitvoe
ring van het besluit van 9 Juli 1941 be
treffende het verplichtend stellen van de
vertooning van bepaalde films.
Het besluit luidt als volgt:
Artikel 1.
De secretaris-generaal van het departe
ment van volksvoorlichting en kunsten ver
plicht alle ondernemers van bioscopen in
Nederland in het tijdvak van Vrijdag 29
Augustus 1941 tot en met Donderdag 30
April, volgens een door den Nederland-
schen bioscoopbond na instelling van het
filmgilde door het filmgilde op te stel
len plan, in openbare voorstellingen de
navolgende film te vertoonen: „De eeuwige
Jood" („Der eeuwige Jüde") in Nederland
voor openbare vertooning toegelaten onder
no. I 931.
Artikel 2.
De secretaris-gneraa.1 voornoemd kan in
bepaalde gevallen van de in het vorige ar
tikel genoemde verplichting ontheffing ont
heffing verleenen.
Artikel 3.
Dit besluit treed in werking op den dag
zijner afkondiging.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
6.41 uur
's-Gravenhage, 25 Augustus:
De Nederlandsche ambulance heeft een gift
ontvangen van f700.—. Het is een vrijwil
lige bijdrage van het personeel van de N.V.
„Velenzo", rijwielfabriek te Amsterdam.
Ongetwijfeld verdient dit goede voorbeeld
navolging.
Er zijn in ons land honderden groote be
drijven waar het personeel gezamenlijk het
prachtige werk van de Nederlandsche am
bulance kan steunen. Het wachten is slechts
op de initiatiefnemers, die zich willen belas
ten met de inzameling.
En die initiatiefnemers zullen zeker ge
vonden worden.
Wij twijfelen er niet aan of het voorbeeld
van het personeel van de N.V. „Velenzo"
zal nagevolgd worden.
Het gironummer van de Nederlandsche
ambulance is:
8-7-6—0—0.
NEDERLANDSCHE AMBULANCE,
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
DOOR DE N.A.K. TE VELDE GOEDGE
KEURDE POOTAARDAPPELEN VAN
DE OOGST 1941. MOGEN VOOR
GEEN ANDERE DAN POOT-
DOELEINDEN GEBRUIKT
WORDEN.
De Nederlandsche Staatscourant van
heden bevat een besluit van den
Secretaris-Generaal van het Departe
ment van Landbouw en VisscheriJ,
waarbij het wordt verboden door de
N.A.K. te velde goedgekeurde poot-
aardappelen van den oogst 1941 te ge
bruiken voor andere dan pootdoel-
einden.
Het verbod geldt niet indien hiervan
door de N.I.C.A, ontheffing is ver
leend en de voorwaarden, zoo noo
dig aan deze ontheffing te verbin
den, zijn nagekomen.
TOESTEMMING VOOR HET VERVREEM
DEN VAN ZAAIZADEN NOODIG.
's-Gravenhage, 25 Aug. De Nederland
sche Staatscourant van heden bevat een be
sluit van den secretaris-generaal van het
departement van landbouw en visscherij,
waarbij het vervreemden van voor zaai-
doeleinden bestemde granen, peulvruchten
en zaden aan een beperking wordt onder
worpen. In het vervolg zal dit nl. slechts
zijn toegestaan, indien een vergunning door
de Prov. Inkoopcentrale van Akkerbouw
producten of Ned. Inkoopcentrale van Ak
kerbouwproducten is verleend.
Da bolsjewistische verliezen aan krijgsmateriaal hebben ontzaglijke afmetingen aange
nomen. Ook aan het Noord Oostelijk front hebben de Finsche troepen enorme voorraden
oorlogstuig buitgemaakt (Suomen-Holland).